Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ działalności człowieka na zmiany układu koryta w dolnym odcinku Obry - przykład zastosowania metody georadarowej

Słowik M.

Ekologia i Technika

|

2010

|

R. 18, nr 3

127-137

PL

Dolina rzeki Obry stanowi przykład intensywnych przekształceń koryta rzecznego dokonanych przez człowieka. Analiza archiwalnych materiałów kartograficznych wykazała, że prace hydrotechniczne prowadzono również w dolnym odcinku Obry. Na odcinku miedzy Rybojadami a Polickiem koryto rzeczne charakteryzuje się przebiegiem zbliżonym do prostoliniowego na skutek procesu odcinania zakoli meandrowych, jaki ilustrują mapy z XIX w. Badania mające na celu odtworzenie naturalnego przebiegu koryta Obry przeprowadzono w okolicach Siercza. Za pomocą georadaru MAŁA ProEx wyposażonego w anteny ekranowane o częstotliwościach 100MHz i 250MHz wykonano pomiary struktury osadów aluwialnych. Zmienność litologiczną osadów aluwialnych rozpoznano poprzez wiercenia w celu określenia typów osadów, których kontakt wyraźnie zaznaczył się na echogramach. Badania wykazały, że w osadach równiny zalewowej zachowany został zapis dawnego przebiegu koryta Obry. Zlokalizowano ślady po co najmniej trzech, a w pobliżu współczesnego koryta Obry - czterech korytach rzecznych. Zapis ten może dotyczyć poszczególnych faz migracji pojedynczego koryta lub odnosić się do jednoczesnego funkcjonowania sieci koryt rzecznych na badanym obszarze. Możliwe było również zlokalizowanie granicy między osadami aluwialnymi oraz fluwioglacjalnymi w strefie krawędziowej doliny.

EN

The Obra river valley is the example of intensive anthropogenic interventions. Analysis of archival cartographic materials has shown that hydro technical works were also done in the lower course of the river. Between Rybojady and Policko village, the course of the Obra river bed is close to rectilinear be-cause of artificial cutting off meander bends in th 19th century. Research regarding to reconstruction of natural course of the river was conducted in the vicinity of Siercz village. Measurements of structure of alluvial deposits were done using georadar MAŁA ProEx equipped with 100MHz and 250MHz shielded antennas. Lithologic variability of sediments was recognized through geologic surveys to determine the types of deposits, which were featured with distinct reflexes on echograms. The study has shown that records of former functioning of the Obra river bed were preserved in floodplain deposits. Traces of at least three river beds filled with organic deposits were detected here. It may represent migration phases of one river bed or refer to simultaneous functioning of network of water courses within research area. It was also possible to determine the boundary between alluvial and fluvioglacial deposits, which surround investigated section of the Obra river valley.

2

Temporal variations of suspended sediment concentration during period of high water stages in the lower course of the Obra River (Western Poland)

Młynarczyk Z., Słowik M.

Archives of Environmental Protection

|

2008

|

Vol. 34, no. 1

33-49

EN

Research concerning temporal variations of suspended sediment concentration during period of high water stages was done in the lower course of the Obra River near Międzyrzecz (Western Poland). The analysis regarding dependence of mean suspended sediment concentration and discharge allowed to determine the way of suspended sediment supply to the river bed during high water stages. It was supposed that exposures of glacial and fluvioglacial sediments in high concave banks could be an important factor influencing the amount of delivery of suspended material. Besides, normal hystcretic loops (oriented clockwise) were observed in cross-sections 4 and 5. That fact would suggest that transported material originates form the Obra River bed or its vicinity. The process of sediment accretion was observed on a fragment of drowned floodplain during high water stages. Collection of samples of freshly deposited sediment and grain size analysis allowed to illustrate the mechanism of forming floodplain sediments. It also was possible to draw near conditions of forming such sediments in the past.

PL

Badania nad zmianami koncentracji materiału zawieszonego w okresie występowania wysokich stanów wody przeprowadzono w dolnym odcinku rzeki Obry, w okolicach Międzyrzecza. Analiza związku pomiędzy średnią koncentracją materiału zawieszonego a przepływem umożliwiła wstępne określenie sposobu dostawy materiału do koryta rzecznego. Ważną rolę mogły tu pełnić odsłonięcia osadów glacjalnych i fluwioglacjalnych znajdujących się w wysokich brzegach wklęsłych koryta Obry. Ponadto na dwóch z pięciu badanych przekrojów pomiarowych zaobserwowano efekt histerezy o przebiegu normalnym, co świadczyłoby o autochtonicznym pochodzeniu transportowanego osadu. Ponadto zaobserwowano proces depozycji osadów na fragmencie równiny zalewowej w okresie występowania wysokich stanów wody. Podjęto w ten sposób próbę przedstawienia mechanizmu tworzenia się litofacji środowiska pozakorytowego. Pozwoliło to na przybliżenie warunków, w jakich osady powodziowe dna doliny Obry były kształtowane w przeszłości.

3

Przepływ wody w korycie rzecznym na przykładzie dolnego odcinka Obry

Młynarczyk Z., Słowik M.

Ekologia i Technika

|

2005

|

R. 13, nr 3

96-106

EN

Discharge in river bed can be measured using many direct methods in field research. However, those methods are not enough to estimate flow velocity in any chosen point in river bed cross-section. This research work presents a spline function method, which allows mathematical modeling of flow velocity. This model also served to calculate the wetted perimeter and total discharge to in the cross-section using isotachs and velocity profiles. The modelling method has been implemented under the RIVER program. The model of a spline function approximation served to calculate the flow velocity and to demonstrate the distribution of flow velocities in the Obra river bed, in its lower course near Midzyrzecz (the town in the west of Poland). On the basis of this model it was possible to make detailed analysis of flow velocity changes in the river bed at various water stages. The most important changes, observed during low and high water stages, were differences in spatial extend of maximum flow velocity field in researched cross-sections. One of the reasons of these changes was asymmetrical shape of cross-section profile (in case of cross-section located on meander bend). Another analysis was made to describe flow velocity changes near the bed at different water stages. Presented investigation is essential to describe detailed features of the Obra river regime and needed in further research to determine the changes of bed load transport intensity in various hydrological conditions.