Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: Nizina Gardzieńsko-Łebska

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Klimatyczne uwarunkowania transgresji morskich południowego Bałtyku w zapisie osadów Niziny Gardzieńsko - Łebskiej

Wojciechowski A.

Landform Analysis

2008

Vol. 7

172--184

Artykuł przedstawia korelację faz transgresyjnych południowego Bałtyku z obszaru Niziny Gardzieńsko-Łebskiej z dwoma cyklami klimatycznymi: cyklem ~1150-letnim oraz cyklem ~2300-letnim, odtworzonymi z zapisu osadów jeziornych (środkowa Wielkopolska). Przedstawione porównanie wykazało silny związek występowania faz transgresji litorynowej z ciepłymi okresami klimatycznymi holocenu w cyklu ~1150-letnim, których kulminacje przypadły na: 7800 lat BP (faza transgresyjna NGL 1), 6650 lat BP (NGL 2), 5500 lat BP (NGL 3) oraz 4350 lat BP (NGL 4), a także transgresji postlitorynowych przypadających na optimum rzymskie (faza NGL 5) oraz średniowieczne optimum klimatyczne (faza NGL 6), rozdzielonych fazą regresji morza związaną z ochłodzeniem klimatu przypadającym na okres wędrówek ludów. Natomiast ze współczesnym ociepleniem klimatu korelowana jest najmłodsza faza transgresyjna (NGL 7) poprzedzona okresem regresji, związanymz małą epoką lodową. Odzwierciedleniemcyklu ~2300-letniego są serie transgresyjne widoczne w zapisie osadów barierowych Mierzei Łebskiej. Odpowiadają one trzemfazomtransgresji morskich, występujących w okresie 6600–6000 BP (transgresja 2), 4500–4200 lat BP (transgresja 3) oraz w okresie młodszym od 1700 lat BP (transgresja 3).Wartykule podkreślono również klimatyczne podobieństwo zapisu transgresji morskich z obszaru Niziny Gardzieńsko-Łebskiej z całym wybrzeżem południowobałtyckim.

The paper presents the correlation of transgression phases of the southern Baltic over the Gardno-Łeba Lowland with the climatic cycles, the c. 1150 yrs and c. 2300 yrs long cycle respectively, previously recognized in the lake sediment record from the Kórnik–Zaniemyśl trough in the central Wielkopolska region. The presented comparative diagram (Fig. 2) reveals strong correlation of marine transgressions of the southern Baltic and warm phases during the Holocene, the latter appearing according to the 1150 yrs cycle. The phases of Littorina Sea advances, recognized in the peat profile Kluki/74 (Tobolski 1987), in the Gardno Lake sediments (Wojciechowski 1990) and in its surroundings (Florek, Orłowski 1991, Florek, Majewski 1997), and in the sediments of the Łebsko Barrier (Rotnicki 1999, 2001, Rotnicki et al. 1999, 2008) match climatic optima dated for 7800 BP (transgressive phaseNGL 1), 6650 BP (NGL 2), 5500 BP (NGL 3), and 4350 BP (NGL 4). Likewise, strong correlation exists between warming phases according to the 1150 yrs cycle and post-Littorina transgressions during the Roman period (NGL 5) and the medieval warm optimum (NGL 6), the latter separated by marine regression during cooling phase of the Migrations period. The current climatic warming is correlated with the youngest transgressive phase (NGL 7), however preceded by the regression during the Little Ice Age. Sea withdrawal phases and related cold and wet periods are recorded in sub-fossil tree trunks in the beach zone of the Łebsko Barrier. Subsequent forest dieback in this zone has been caused by rising sea levels afterwards. The c. 2300 yrs cycle, corresponding to the Halstatt cycle, is reflected in the marine transgressive series of the deposits building the Łebsko Barrier. They were laid down in the time interval of 6600-6000 BP (transgression 2), 4500–4200 BP (transgression 3) and after 1700 BP (transgression 4). This cycle does also reflect the current warming and the associated sea level rise. In the paper, climatic similarities between the record from the Gardno-Łeba Lowland and the South Baltic coast in general have been emphasized (Fig. 2), using examples from southern Sweden (Yu 2003a, b), German coast (Gramsch 2002, Lampe 2002, 2005) and Lithuanian coast (Gelumbauskaitë, Deèkus 2005).

Ewolucja jezior przybrzeżnych Niziny Gardzieńsko - Łebskiej na tle rozwoju środkowego wybrzeża Bałtyku w świetle badań malakologicznych

Wojciechowski A.

Landform Analysis

2008

Vol. 7

154--171

Wartykule przedstawiono syntezę dotychczasowego stanu wiedzy o rozwoju jezior przybrzeżnych Niziny Gardzieńsko- Łebskiej i środkowego wybrzeża Bałtyku, bazującą na wynikach badań malakologicznych. Analizy zespołów mięczaków z osadów limnicznych i morskich pozwoliły na wyróżnienie czterech faz rozwojowych jezior: wczesnoholoceńskiej fazy limniczno-bagiennej (trwającej od późnego glacjału do około 7500 lat 14C BP), fazy lagunowej (około 7500–6600 lat 14C BP), fazy przejściowej, słonawowodno-limnicznej (6600–4000 lat 14C BP) oraz fazy jeziornej (młodszej od 4000 lat 14C BP).W artykule wykazano, iż sukcesja malakofauny jest odzwierciedleniem regionalnych przemian środowiska, zarejestrowanych podobnymi zmianami zespołów fauny na całym wybrzeżu południowego Bałtyku.

The papers presents the synthesis of the current understanding of the evolution of coastal lakes in the Gardno-Łeba Lowland. Particular emphasis has been placed upon the influence of pre-Holocene surface topography on lake basin evolution and water level changes caused by the transgression of southern Baltic. Malacological analysis reveals four phases in lake environmental history: limnic-swampy phase, lagoon phase, transitional brackish-limnic phase, and limnic phase. The oldest, early Holocene limnic-swampy phase in the Gardno-Łeba Lowland area is represented by Preboreal and Boreal assemblages with freshwater fauna, described as Planorbis phase. It is characterized by rich assemblages, in terms of both number of individuals and species, composed of members of Planorbis, accompanied by Bithynia tentaculata, Valvata piscinalis and Pisidium. The lagoon-marine phase, described as Scrobicularia phase (7500–6000 BP), is defined by a homogeneous assemblage of malacofauna, consisting entirely of brackish and marine species, such as Hydrobia ulvae, H. ventrosa, Cerastoderma glaucum, Macoma baltica, Mytilus edulis and indicative Lusitanian and Lower Boreal species for the Mesoholocene of the southern Baltic, including Scrobicularia plana, Rissoa membranaea, R. inconspicua, Parvicardium exiguum and Mysella bidentata. The transitional brackish-limnic phase Cardium (6600–4000 BP) is correlated with late Littorina transgressive phases. It is dominated by Cardium glaucum, with minor percentage of Hydrobia ventrosa, Mytilus edulis, and sporadic freshwater species. The limnic Lymnaea phase corresponds with the post-Littorina period (4000 BP–1900 AD). The onset of this phase is marked by an assemblage with dominating Theodoxus fluviatilis, the optimum – by Lymnea peregra assemblages, whereas frequent Bithynia tentaculata indicate the end of the phase. The youngest Potamopyrgus phase includes recent lake sediments from the last 100 years and is marked by the first appearance of a new mollusc species in the coastal zone of the Baltic – Potamopyrgus antipodarium. The malacofauna succession identified in the coastal lakes in the Gardno-Łeba Lowland reflects regional environmental change, recorded by similar faunal assemblages throughout the southern coast of the Baltic.