Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Assessment of heavy metal contamination in topsoil and soil invertebrates from the Niepolomice Forest

Chrzan A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2016

|

Vol. 23, nr 3

347--355

EN

The purpose of the research was to determine the respective contents of heavy metals (Pb, Cd, Ni, Zn and Cu) in soil and extracted soil fauna in humid mixed coniferous forest (MHCF), fresh mixed coniferous forest (MFCF) and in fresh mixed forest (MFF) of Niepolomice Forest. The contents of heavy metals varied, depending on the forest type and trophic group. The highest values of cadmium, lead, and copper content were recorded in MFCF, while of nickel in MHCF. Analysis of variance and post-hoc Tuckey’s showed significant differences between the concentrations of Zn and other metals in invertebrates in different types of forest habitats. Bioconcentration factor shows that both soil saprophages and predacious invertebrates accumulated the largest amounts of Cd and smaller amounts of Zn, while the accumulation of remaining metals depended on the type of forest habitat. In fresh mixed coniferous forest predators accumulated heavy metals in the following order: Cd > Zn > Pb > Ni > Cu, in the case of saprohages it was: Cd > Zn > Ni > Cu > Pb.

PL

Celem badań było określenie zawartość metali ciężkich (Pb, Cd, Ni, Zn i Cu) w glebie i wyekstrahowanej faunie glebowej w trzech typach siedliskowych lasu w Puszczy Niepołomickiej – w lesie mieszanym wilgotnym, borze mieszanym świeżym i borze mieszanym wilgotnym. Zawartość metali ciężkich uzależniona była od typu lasu i grupy troficznej. Najwieksze wartości kadmu, ołowiu i miedzi odnotowano w glebie w borze mieszanym świeżym BMśw, a niklu w borze mieszanym wilgotnym BMw. Wskaźnik biokoncentracji wskazuje, że zarówno saprofagi i drapieżne bezkręgowce glebowe w największej ilości kumulowały Cd, w mniejszej Zn, natomiast pozostałe metale kumulowane były w zależności od typu siedliskowego lasu. W borze mieszanym świeżym drapieżne kumulowały metale w kolejności Cd > Zn > Pb > Ni > Cu, a saprofagi Cd > Zn > Ni > Cu > Pb.

2

Bioakumulacja metali ciężkich w faunie glebowej w Puszczy Niepołomickiej

Chrzan A.

Proceedings of ECOpole

|

2014

|

Vol. 8, No. 2

481--487

PL

Celem badań było określenie zawartość metali ciężkich (Pb, Cd, Ni, Zn i Cu) w glebie i wyekstrahowanej faunie glebowej w dwóch typach siedliskowych lasów w Puszczy Niepołomickiej, odległej o 20 km na wschód od centrum Krakowa. Próbki glebowe pobierano w III klasie wiekowej każdego typu drzewostanu obejmującą drzewa w wieku od 41 do 60 lat. Zbadano również liczebność i strukturę troficzną zespołów pedofauny. Zawartość metali ciężkich uzależniona była od typu lasu i grupy troficznej. Najwyższe wartości kadmu, ołowiu i miedzi odnotowano w glebie w borze mieszanym świeżym (BMśw), a niklu w borze mieszanym wilgotnym (BMw). Wskaźnik biokoncentracji wskazuje, że zarówno saprofagi, jak i drapieżne bezkręgowce glebowe w największej ilości kumulowały Cd, w mniejszej Zn, natomiast pozostałe metale kumulowane były w zależności od typu siedliskowego lasu. W borze mieszanym świeżym drapieżce kumulowały metale w kolejności Cd>Zn>Pb>Ni>Cu, a saprofagi Cd>Zn>Ni>Cu>Pb.

EN

The purpose of the research was to determine the respective contents of heavy metals (Pb, Cd, Ni, Zn and Cu) in soil and extracted soil fauna in two types of forest habitats of Niepolomice Forest distant about 20 km east of the Krakow centre. Soil samples were taken during autumn of 2011-2012 vegetation season in two stands of age category III (41 to 60 years). Also tested was the trophic structure of pedofauna assemblages. The contents of heavy metals varied, depending on the forest type and trophic group. The highest values of cadmium, lead, and copper content were recorded in fresh mixed broadleaved forest MFBF, while of nickel in moisture mixed coniferous forest MHCF. Bioconcentration factor shows that both soil saprophages and predacious invertebrates accumulated the largest amounts of Cd and smaller amounts of Zn, while the accumulation of remaining metals depended on the type of forest habitat. In fresh mixed coniferous forest predators accumulated heavy metals in the following order: Cd>Zn>Pb>Ni>Cu, in the case of saprophages it was: Cd>Zn>Ni>Cu>Pb.

3

Weryfikacja sieci komunikacyjnej Puszczy Niepołomickiej

Szostak M., Kmiecik J.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2012

|

Vol. 23

419--427

PL

Badania zostały oparte na warstwach wektorowych Leśnej Mapy Numerycznej (LMN) takich jak: komunikacja, leśnictwa, oddziały, wydzielenia oraz elementach sieci komunikacyjnej Puszczy Niepołomickiej, pozyskanych na podstawie materiałów geodezyjnych. Na podstawie danych PZGiK na obszarze Puszczy Niepołomickiej pozyskano 356.6 km linii komunikacyjnych, w tym największym udziałem charakteryzowały się drogi gruntowe polne lub leśne (48.8%). Blisko o połowę niższy udział procentowy posiadały drogi o nawierzchni utwardzanej i szerokości poniżej 3 m (24.6%), natomiast około 13.8% oraz 11.6% stanowiły odpowiednio drogi gruntowe wiejskie oraz ścieżki. Najniższy procent to drogi o nawierzchni twardej i szerokości od 3 do 7 m – nieco ponad 1.1%. Dla porównania ogólna długość linii komunikacyjnych dostępnych w LMN wynosiła 419.7 km. Dla wyselekcjonowania różnic pomiędzy liniami komunikacyjnymi dostępnymi w LMN a występującymi w materiałach PZGiK wykonano analizy przestrzenne GIS. W ich wyniku ustalono, iż linie komunikacyjne pozyskane w oparciu o geodane a nieposiadające swych odpowiedników w LMN charakteryzowały się całkowitą długością równą 61.7 km. Natomiast długość szlaków komunikacyjnych LMN, dla których obserwowano brak odpowiedników w materiałach PZGiK wynosiła 125.8 km. W obu przypadkach główny udział różnicy (około 70%) stanowiły drogi gruntowe polne i leśne, a następnie ścieżki o udziale około 28%. Zgodność linii komunikacyjnych dla obu analizowanych źródeł występowała łącznie w około 294 km obiektów. Zaobserwowano także przesunięcie obiektów LMN względem szlaków komunikacyjnych przedstawionych na mapach topograficznych. W większości przypadków rozbieżność lokalizacji kształtowała się w przedziale od 0–5 m. Efektem prac było opracowanie mapy sieci komunikacyjnej Puszczy Niepołomickiej, której treść stanowiły drogi i ścieżki LMN uzupełnione o linie komunikacyjne pozyskane na bazie geodanych.

EN

The research is based on the vector layers of a Digital Forest Map (LMN), such as: transportation, forest districts, departments, allotments, as well as vectorized elements of the transportation network of the Niepołomice Forest obtained from geodetic materials, mainly from topographic maps. Transportation lines (356.6 km) were vectorized on the basis of the data contained in the State Geodetic and Cartographic Resource (PZGiK), the majority of which were field and forest dirt roads (48.8%). The percentage of paved roads no more than 3 m wide was smaller by nearly a half (24.6%), while contribution of farm dirt roads and paths was similar and added up to about 13.8% and 11.6% respectively. Paved roads 3–7 m wide constituted the smallest percentage of the transportation lines – slightly more than 1.1%. In comparison, the total length of transportation lines included in the LMN maps 419.7 km. GIS spatial analyses were carried out for the selected discrepancies between the transportation lines included in the LMN and the ones vectorized on the basis of PZGiK data. As a result, it was discovered that the total length of the transportation lines vectorized from the geodata and not found in the LMN equaled 61.7 km. On the other hand, the length of communication routes included in the LMN, yet missing from the PZGiK data, amounted to 125.8 km. In both instances, it was mainly field and forest dirt roads (approximately 70%) that contributed to the discrepancies, followed by paths (28%). The transportation lines in case of both sources were congruent for 294 km of objects. Additionally, it was observed that the objects within the LMN were misaligned with respect to the transportation routes presented in topographic maps. In most situations, however, the divergence ranged from 0 to 5 m. As a result of the research, a map of the transportation network within the Niepołomice Forest was devised, which included the roads and paths of the LMN, supplemented by the communication routes vectorized from geodata.

4

Plant bioindicators in the environmental monitoring

Godzik B., Szarek-Łukaszewska G.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 7

677-693

EN

In addition to technical methods, biological methods are a1so used to determine the extent and volurne ofenvironmenta1 pollution. Of bio1ogica1 indicators, mosses and lichens are most often used for that purpose; higher p1ants are much rarer used. On the basis of investigations carried out in the Niepołomice Forest during the 1ast 30 years there are given examp1es of the use of these three groups of p1ants for monitoring the degree of pollution, mostly by heavy metals, in that area.

PL

W badaniach stopnia zanieczyszczenia środowiska szeroko stosowanymi są, obok metod technicznych, metody biologiczne. Wśród wskaźników biologicznych do najczęściej stosowanych nalezą mchy i porosty, rzadziej używane są rośliny wyższe. Na podstawie badań prowadzonych w Puszczy Niepołomickiej w ciągu ostatnich 30 lat pokazano przykłady zastosowań tych trzech grup roślin do monitorowania stopnia zanieczyszczenia środowiska tego obszaru głównie metalami ciężkimi.

5

Zastosowanie zdjęć lotniczych oraz ortofotomap cyfrowych w procesie weryfikacji i aktualizacji leśnej mapy numerycznej

Wężyk P., Przybyłek Ł.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2004

|

Vol. 14

1--12

PL

W Lasach Państwowych wymaganymi załącznikami do tzw. Planu Urządzania są leśne mapy numeryczne (LNM) wdrażane obecnie na szeroką skalę w jednolitym standardzie (SLMN). Część opisową systemu SIP w LP stanowią tabele modułu LAS bazy danych SILP. Zarządzenia Dyrektora Generalnego LP wymieniają zdjęcia lotnicze oraz wysokorozdzielcze zobrazowania satelitarne jako jedne z ważnych źródeł informacji w procesie tworzenia leśnej mapy numerycznej i jej aktualizacji. Celem badań było wykazanie przydatności w/w źródeł danych do weryfikacji i aktualizacji LMN. Dla obszaru Puszczy Niepołomickiej wykorzystano barwne zdjęcia lotnicze w skali 1:26.000 (Phare 1997) oraz wygenerowane na ich podstawie ortofotografie cyfrowe. Analizy dotyczyły określenia stopnia poprawności LMN w porównaniu do przebiegu linii wydzieleń drzewostanowych oraz granic oddziałów pozyskanych na drodze opracowania fotogrametrycznego (VSD-AGH) zdjęć lotniczych oraz digitalizacji ekranowej ortofotomapy cyfrowej. Dla poszczególnych leśnictw zestawiono bilans powierzchni wydzieleń opracowywanych trzema różnymi metodami. Jedną z przyczyn rozbieżności pomiędzy stereodigitalizacją oraz wektoryzacją ortofotografii jest rodzaj zastosowanego do jej generowania numerycznego modelu terenu w wyniku czego kartowanie wydzieleń wzdłuż wierzchołków wysokich drzew może być obarczone błędami. Praca wykazała wysoką przydatność zdjęć lotniczych i ortofotografii w określaniu przebiegu granic wydzieleń i oddziałów leśnych a także inwentaryzacji innych obiektów o charakterze liniowym, punktowym i poligonowym.

6

Wykorzystanie Numerycznych Modeli Terenu w aplikacjach z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody

Wężyk P., Świąder A.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2004

|

Vol. 14

1--12

PL

Informacje zawarte w numerycznych modelach terenu są obecnie podstawą wielu przestrzennych analiz GIS i modeli służących do zarządzania i monitorowania środowiska naturalnego w tym i obszarów leśnych. Jakość numerycznych modeli terenu warunkowana jest przez wiele czynników, z których kluczowym jest metoda (źródło danych) ich generowania. Niniejszy artykuł opisuje zarządzanie informacją na temat wysokości drzewostanów Puszczy Niepołomickiej w oparciu o NMT generowany na podstawie map topograficznych (skala 1:10.000) oraz Numeryczny Model Powierzchni Terenu (ITED = Interferometric Terrain Elevation Data) wykonany na podstawie danych misji SRTM. Porównanie obu tych modeli w obszarach leśnych było możliwe dzięki użyciu modelu wysokości drzewostanów (MWD) generowanego w postaci rastrowej z bazy danych SILP oraz pomiarów wykonywanych podczas prac terenowych w ramach projektu FOREMMS. Analizy wykazały bardzo wyraźny wpływ typu lasu oraz klas wieku drzewostanów na jakość ITED potwierdzając jednocześnie celowość jego wykorzystania w wielu aplikacjach z zakresu ochrony środowiska i leśnictwa.

7

Integracja internetowych serwisów mapowych z bazami danych na przykładzie prezentacji geodanych obszaru Puszczy Niepołomickiej oraz Krakowa

Wężyk P., Kozioł K., Świąder A.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2004

|

Vol. 14

1--11

PL

W ciągu ostatnich kilku lat w sieci Internet pojawiło się wiele serwisów wykorzystujących rozwiązania Geo-Web. Powstały one zarówno na bazie komercyjnych aplikacji, niekiedy specjalnie stworzonych dla danego serwisu, jak i rozwiązań z gatunku Open Source, prezentujących różny stopień zaawansowania. Widoczna jest tendencja do prezentacji danych w postaci wektorowej (numeryczne mapy tematyczne). Niewiele natomiast serwisów udostępnia obrazy rastrowe w sposób pozwalający na ich komfortowe i interaktywne wykorzystanie. Jeszcze mniej jest rozwiązań potrafiących połączyć zalety obu typów danych, a także wykorzystywać informacje zawarte w bazach danych przestrzennych i tworzyć interaktywne zapytania do nich. Poniższy artykuł przedstawia obecną fazę rozwoju serwisu internetowego Katedry Ekologii Lasu, Wydziału Leśnego, AR w Krakowie, opartego na oprogramowaniu Image Web Server (Earth Resource Mapping Ltd.), ArcIMS (ESRI) oraz MySQL (MySQL AB). Pierwsze efekty tworzenia internetowej platformy udostępniania geodanych z obszaru Puszczy Niepołomickiej prezentowane były podczas II Ogólnopolskiego Sympozjum Geoinformacji we Wrocławiu – Polanicy Zdrój. Portal Parków Krakowa i projektu zagrożenia kasztanowców w Krakowie ruszył w maju b.r. i jest uzupełniany sukcesywnie.

8

Zastosowanie narzędzi geoinformatycznych w monitoringu szaty roślinnej Puszczy Niepołomickiej

Wężyk P., Goś M.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2003

|

Vol. 13a

265--275

PL

Na 185 powierzchniach monitoringowych FOREMMS, regularnie rozmieszczonych na obszarze Puszczy Niepołomickiej, w latach 2001–2002, przeprowadzono spis roślin naczyniowych runa. Do analiz w prezentowanej pracy wybrano: Carex brisoides L. (Turzyca drżączkowata) oraz Vaccinium myrtillus L. (Borówka czarna), uznając je za charakterystyczne obecnie jak i w przeszłości, dla flory Puszczy Niepołomickiej. Wyniki prac wykazały, że Carex brisoides L. wystąpiła aż na 117 (ze 185) powierzchniach, a Vaccinium myrtillus L. tylko na 67. Przypadków występowania obu tych roślin jednocześnie doliczono się tylko 30. Wykorzystując oprogramowanie ArcGIS 8.2 (ESRI) wygenerowano obrazy rastrowe (algorytmy interpolacyjne IDW oraz SPLINE) reprezentujące zasięgi oraz intensywność występowania wybranych gatunków roślin na obszarze Puszczy Niepołomickiej. Analizy przestrzenne GIS określiły powierzchnię konkurujących ze sobą Carex brisoides L. (7.037 ha; 66%) powierzchni Puszczy Niepołomickiej) oraz Vaccinium myrtillus L. (3.968 ha; 37%), a także areał wspólnego ich występowania (1.334 ha; 12,5%). Dla wybranych analizowanych zmiennych środowiskowych takich jak: pH (H2O, KCl), zawartość węgla organicznego (C%), azotu (N%), współczynnika C/N w wierzchniej warstwie gleby (0–7 cm) i ściole, zastosowano algorytm interpolacyjny Kriging. Obrazy rastrowe dwóch w/w gatunków roślin poddano korelacjom przestrzennym z opisanymi zmiennymi środowiskowymi. W wybranych przypadkach dowiedziono istnienia związków korelacyjnych (np. Vaccinium myrtillus L. z obrazem C/N = +0,68; jonami H+ = +0,59) co pozwala na potwierdzenie stawianych hipotez o zjawiskach antropopresji (immisje przemysłowe, zamiany odczynu wierzchniej warstwy gleby, wahania zwierciadła wód gruntowych, niezgodność składu gatunkowego drzewostanu z siedliskiem, itp.).

EN

Basing on over 185 regularly grid of the FOREMMS monitoring plots in Niepołomice Forest, inventory of plant cover was made. For presented analysis Carex brisoides L. and Vaccinium myrtillus L. were choosen, recognized them as a characteristic for Niepołomice Forest flora now as in the past. The results of works proved that the Carex brisoides L. appears on 117 (from 185) plots and Vaccinium myrtillus L. appears only on 67. Together, those plants occur in only 30 events. Using the ArcGIS 8.2 (ESRI) software the raster images (IDW and SPLINE interpolation algorithms) representing occur ranges and intensity of chosen plant species, in extent of Nie-połomice Forest, were generated. The GIS spatial analyses defined area of intraspecific competi-ton Carex brisoides L. (7.037 ha; 66% of Niepołomice Forest) and Vaccinium myrtillus L. (3.968 ha; 37%) and also an acrea of their co-occurrence (1.334 ha; 12,5%). For chosen analysed environmental variables, like: pH (H2O, KCl), organic carbon content (C%), nitrogen content (N%), C/N ratio in upper soil layer and litter, the Kriging interpolation algorithm was used. Raster images of above-mentioned two plant species, were spatial correlated with description of environmental variables. In chosen events, existence of correlation was proved (e.g. Vaccinium myrtillus L. with C/N image = +0.68; H+ ions = +0.59) what permits to confirm of supposed hypotheses about man’s pressure on the environment occurrence (air pollutions, pH changes of upper soil layer, water-plane fluctuations, discordance of stand tree composition with forest site, etc.).