Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kame or moraine? A sedimentological study of a glaciomarginal landform at Niedźwiedziny (Great Polish Lowland)

Ewert-Krzemieniewska A.

Geologos

|

2014

|

Vol. 20, No. 3

167--181

EN

A sedimentary succession in a gravel pit at Niedźwiedziny was investigated in order to determine its origin: kame or moraine. The gravel pit is located in an isolated hill of approx. 600 m long and 250–400 m wide. The succession is built of glaciofluvial deposits: a sandy/gravelly unit in the lower and middle parts, overlain by diamicton. Five lithofacies have been distinguished, which represent two facies associations: (1) a fluvial association evolving from a high-energy to a transitional to a shallow braided river on an alluvial fan, and (2) an association of cohesive deposits representing a glacigenic mass flow. The interpretation is based mainly on palaeocurrent data and differs from conclusions by earlier investigators. The ice-marginal zone is characterised by a large variety of glaciomarginal forms. Their sedimentology, morphology and palaeogeography are determined by successive phases of deglaciation. The results of the present study show that the character of the deglaciation in the study area changed with time from frontal to areal deglaciation.

2

Pradziejowa kolonizacja małych dolin rzecznych środkowej Polski i jej konsekwencje dla rozwoju rzeźby

Twardy J.

Landform Analysis

|

2013

|

Vol. 24

97--106

PL

Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.

EN

The paper focuses on the analysis of the floors of small river valleys and the slopes. Both the problems of prehistoric settlement and economic activity are taken into account. The spatial coverage of the study covers the area of Central Poland, while the time concerns the period between the Bronze Age beginning and the early Middle Ages. This paper presents (1) a morphological characteristics of the small river valleys of Central Poland, (2) briefly describes the distribution of prehistoric settlements, (3) identifies zones favoured by settlers in relation to landforms. The attention has been drawn to the synchronicity between the aggradation of valley floors and slope processes. Simultaneous development of the river valley floors and the slopes has been arranged in four short-term phases, which usually lasted 200–300 years. The first two phases (I–II) took place during the younger part of Subboreal (SB-2), the phase III and a short episode during the phases III and IV – at the older part of Subatlantic (SA-1), the longest phase IV, considered to be the most important, occurred at the beginning of middle Subatlantic (SA-2). The main factor steering the relief development in the prehistoric times is considered anthropopressure. Climatic fluctuation of the Neoholocene could have enhanced the scale of relief transformation.

3

Morphological and geological evidence for glaciotectonics in the area of the Saalian Glaciation, with special reference to Middle Poland

Klatkowa H.

Landform Analysis

|

1999

|

Vol. 2

19--35

EN

The definition of glaciotectonics to include both the effects of glaciodynamic processes and the effects of glacioisostatic processes has been generally accepted. In Poland, the glaciotectonic style of the Wartian zone is one of the most distinctive features of the Saalian area; glaciotectonic symptoms are numerous in the western part, but disappear in the east. Such a division extends beyond the Polish borders - as continuous thrust ridges in the west and as a sporadic phenomenon in the east. Attention is drawn to the relationships between geological structure and morphological features; they include such cases as : a direct reflection of thrusts in convex land forms, low-relief areas and relief inversion (in relation to the structure). Much importance has been attached to the marginal zone of the Łódź Plateau in Middle Poland. This paper reviews the main genetic hypotheses which, usually, are based on the mechanism, rather than palaeogeographical conditions. Despite much discussion, several problems remain, e.g.: - why, allowing that the mechanism was similar, are there such regional differences; - why are the marginal zone of the Warta Stadial and the western part of Europe so well endowed in this respect; - could palaeoclimatic conditions (different patterns of glaciation and déglaciation), and could postglacial vertical compensatory movements have conditioned the regional variation?