Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zapis glacilimnicznej sedymentacji w basenie Niecki Skaliskiej - północna część Pojezierza Mazurskiego

Pochocka-Szwarc K.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 10

1014-1022

EN

The investigation area is situated in the north part of Mazurian Lakeland in NE from Węgorzewo in the borderland between Poland and Russia. It was covered with the ice sheet during the upper stage of the Vistulian Glaciation. During the recession of the maximum range of the ice-sheet (Pomeranian Phases) the 6 ice-sheet retreated were left. Skaliska Basin this is end depression, between two end moraine zones. The glaciolacustrine and lacustrine sediments was recorded late glacial and postglacial history. The results of the multidisciplinary investigations including cartographical, sedymentological methods indicate that in the ice-dammed lake in Skaliska Basin was existed in front of the ice. The outflow from Skaliska ice-dammed was connected with the ice sheet retreat (behind the Pregoła Valley) and development of the new erosion base level (like Pregoła Valley).

2

Zagadka zaniku jeziora skaliskiego w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich

Pochocka-Szwarc K.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 10/1

873-878

EN

In the northern part of the Great Mazurian Lakes there is a post-lacustrine plain extending over 90 km 2 . This depression, called Skaliska Basin (Kondracki, 1998), is situated NE of Węgorzewo, overlapping the state boundary between Poland and Russian Kaliningrd Region (thus the northernmost part of the structure was not accessible for study). A glaciolacustrine lake existed there during Late Pleistocene (Pochocka-Szwarc & Lisicki 2001a, 2003). Defining the exact extent and direction of outflow from the Skaliska Lake are most important aims for palaeogeographic investigation of the area. For paleogeomorphological analyses of the Skaliska Basin, the following methods were used: Digital Terrain Model (1 : 200,000 scale), Landsat TM satellite images, archival cartographic materials, and results of geological investigations accompanying compilation of sheets Budry (Pochocka-Szwarc, Lisicki 2001a) and Banie Mazurskie (Pochocka-Szwarc 2003) of the Detailed Geological Map of Poland (1 : 50,000). The study allowed to recognize the lateral extension of the paleolake, and reconstruct the sequence of events that led to catastrophic out flow towards the NW.

3

Zróżnicowanie torfowisk leśnych w krajobrazie młodoglacjalnym Pojezierza Mazurskiego i Równiny Sępopolskiej

Smołucha J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. spec. (3)

53--68

PL

Region Pojezierza Mazurskiego o lesistości wynoszącej średnio 31,2% obejmuje tereny, które znajdowały się w zasięgu zlodowacenia bałtyckiego. Ukształtowana w plejstocenie młodoglacjalna rzeźba jest bardzo urozmaicona i odznacza się bogactwem jezior oraz zagłębień bezodpływowych. Analizę wzajemnych powiązań i zależności rzeźby terenu, litologii utworów powierzchniowych oraz warunków wodnych prowadzących do powstania bagiennych i wilgotnych siedlisk leśnych odnoszono do wydzielonych na podstawie warunków siedliskowych 9 rodzajów krajobrazu młodoglacjanego, które można połączyć w 3 strefy krajobrazowe: równin zastoiskowych, wysoczyzn morenowych oraz równin sandrowych. Torfowiska leśne na Pojezierzu Mazurskim obejmują 9 różnych układów stratygraficznych, na których wykształciły się określone zespoły roślinności leśnej lub ich warianty. Typologicznemu zróżnicowaniu złóż odpowiadają wybrane cechy jakościowe (średnia miąższość, stopień rozkładu) oraz inne, jak rozprzestrzenienie i częstotliwość występowania poszczególnych układów stratygraficznych w wyróżnionych strefach krajobrazowych. W zależności od sposobu zasilania leśnych mokradeł torfowiskowych wodą wyróżnia się ich pięć podstawowych typów: fluwiogeniczny, spływowy, soligeniczny, topogeniczny i ombrogeniczny.

EN

31.2% of the Mazurian Lakeland Region is covered with forests on the area by Baltic glaciation. Formed in Pleistocene, the young-glacial relief rich in different forms is significant for the wealth of lakes and depressions without outflow. The origin of these depressions is mainly related to the melting processes that were completed in the Holocene and the final formation of the lake basins. Currently, there are often wetlands there which differ in origin, area, number, stratigraphic structure and vegetation. Among the vegetation which represent the development phases in different hydrological conditions, forests and scrubs constitute the latest succession link. Nine types of young-glacial landscape were determined based on habitat conditions. The analysis of the reciprocal correlations of the terrain relief, lithology of the surface formations and the hydrological conditions was compared to the nine landscape types. The landscape types were combined into three landscape zones: glacilacustrine plains, mora nic uplands and outwash plains. Different terrain relief and geological formations, characteristic for each zone, determine the origin, the number, water body type and amount of peat-bog which in turn determine the development of hydrogenic, semi-hydrogenic, alluvial and deluvial soils and the previously-collected formation transformation as the result of dewatering. The forest peatlans in the Mazurian Lakeland include 9 different stratigraphic structure with the developed of forest vegetation community or variations. Typological differentiation of deposits are accompanied by qualitative features (average depth, degree of decomposition), different area and frequency of occurrence for different stratigraphic systems in the described landscape zones. Five different basic types of forest peatlands are characterised in relation to their hydrological feeding: fluviogenous, superficial run-off, soligenous, topogenous and ombrogenous.

4

Wpływ zróżnicowania warunków siedliskowych Pojezierza Mazurskiego na rodzaj i miejsce występowania mokradeł

Gotkiewicz J., Smołucha J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. spec. (3)

37--52

PL

Na Pojezierzu Mazurskim i Równinie Sępopolskiej, reprezentujących obszary młodo glacjalne Polski, mokradła, a zwłaszcza torfowiska, są pospolite i stanowią znaczący element krajobrazu. Rodzaj i miejsce występowania mokradeł zależą od warunków siedliskowych dobrze charakteryzowanych na tym terenie przez dziewięć rodzajów krajobrazu młodoglacjalnego, które można połączyć w rozciągające się równoleżnikowo trzy strefy litologiczne. W strefie równin zastoiskowych torfowiska, zajmujące stosunkowo małą powierzchnię, zostały ukształtowane przez wodę spływającą po nieprzepuszczalnych utworach i gromadzącą się w obniżeniach. W strefie wysoczyzn morenowych występuje około 7 400 torfowisk, zwykle małych, nieregularnie rozmieszczonych w zagłębieniach terenowych. Przeważający poligeniczny typ zasilania hydrologicznego zapewnia dobre uwilgotnienie. W omawianej strefie ujawnia się szczególnie przyrodnicza rola torfowisk w środowisku. W strefie równin sandrowych większość torfowisk wytworzyła się w siedliskach z topogenicznym typem zasilania hydrologicznego. Pozostała część torfowisk powstała w dolinach rzecznych pod wpływem zasilania fluwiogenicznego. Obiekty torfowe zajmują często dużą powierzchnię. Następuje szybkie spłycanie i przekształcanie gleb torfowych. Przeprowadzona analiza zależności między warunkami siedliskowymi Pojezierza Mazurskiego i Równiny Sępopolskiej a rodzajem i miejscem występowania torfowisk umożliwiła ich lepsze poznanie oraz ustalenie zasad prawidłowego użytkowania, ochrony lub restytucji.

EN

The Mazurian Lakeland and the Sępopol Plain represent young-glacial areas of Poland. Marshes, particularly peat-bogs, are common here and are a significant landscape komponent of this area. The type and location of marshes depend on habitat conditions. The conditions can be described by nine types of young-glacial landscape, which are included in the Tyree main parallel lithological zones of ice-dammed lake origin plains, morainic uplands and outwash plains. Peat-bogs cover a relatively small area in the zone of the ice-dammed lake origin plains. They were formed by water that run-off over water impermeable forms and accumulated in depressions. There are approximately 7 400 peat-bogs in the morainic upland zone. They are mainly small and irregularly spread in terrain depressions. The common soligenous type of hydrological feeding ensures sufficient wetting. This zone is an example of the peatbogs playing a natural role in the environment. In the zone of outwash plains, the majority of peat-bogs were formed in habitats with a topogenous type of hydrological feeding. The remaining peat-bogs were formed in river valleys as a result of the fluviogenous type of hydrological feeding. Peat-bogs often cover large areas. Flattening and transformation of peat soils have been occurring recently. The completed comparative analysis between the habitat conditions of the Mazurian Lakeland and the Sępopol Plain and the kind and peat-bog locations provided much information and enabled to establish the principles for adequate utilisation, protection or restitution of the peat-bogs.