Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Attribute analysis as a tool for determining the areas of the late diagenetic Main Dolomite deposits and assessing the stability of the seismic signal parameters

Smalera Norbert

Geology, Geophysics and Environment

|

2022

|

Vol. 48, no. 2

111--132

EN

The results of the lithofacial analysis of data from the Moracz 3D seismic survey were among the main premises leading to the positioning of the new petroleum exploration well in that area. Unfortunately, the reservoir properties of the drilled part of the Main Dolomite carbonates differed significantly from those anticipated by the analysis of the amplitudes of the seismic signal recorded. Such surprisingly negative results impelled the reinterpretation of 3D seismic data. Hence, a number of analyses of the amplitudes, the frequencies, and the variability of phase shift were carried out in order to determine the influence of these parameters on the lithofacial interpretation of seismic data. The results revealed a fundamental error of amplitude with the extraction maps. It appeared that the distribution of amplitudes is not essentially controlled by the reservoir properties of the Main Dolomite carbonates but by the fault shadow effect coming from Mesozoic graben in the overburden. In addition, a large diversity of frequency spectra was found, which, combined with the small thickness of the exploration level, could have contributed to incorrect identification of seismic reflections. There was also a change in seismic signatures from the same reflection in different parts of the survey, raising doubts about the distribution of the phase rotation. In order to recognize phase rotation diversity, a new seismic data analysis was based upon the selected Triassic sediments of high impedance. The obtained maps demonstrated significant variability within the data volume due to attenuation. The reinterpreted data from the Moracz 3D seismic survey proved the uneven and unstable distribution of amplitudes, frequencies, and phase which resulted in erroneous conclusions of petroleum exploration. After modeling with the use of different frequency ranges, an analysis of the amplitude extraction of the horizons related to the Main Dolomite was performed. Then the amplitude ratio attribute was selected which eliminated the influence of the regional amplitude and frequency distribution and showed the distribution. of dolomite properties more reliably than the amplitude extraction maps.

2

The stratigraphy of Zechstein strata in the East European Craton of Poland : an overview

Peryt Tadeusz Marek, Skowroński Leszek

Geological Quarterly

|

2021

|

Vol. 65, No. 4

art. no. 48

EN

The sedimentary and stratigraphic patterns established for Zechstein of the western part of the Peribaltic Syneclise (and in particular the eastern Łeba Elevation) were applied to other parts of the East European Craton (EEC) in Poland: the eastern Peribaltic Syneclise and the Podlasie region. A very large number of mostly fully-cored borehole sections in the Puck Bay region certainly predestines the eastern Łeba Elevation area to use it as a model. The most part of the EEC, except of its part adjacent to the Teisseyre-Tornquist Zone, during the Zechstein deposition represents the marginal parts of the basin. The fauna occurring in the Zechstein carbonate deposits of the EEC makes it possible to distinguish between the Zechstein Limestone and the younger carbonate strata, but certainly not between the Main Dolomite and the Platy Dolomite and hence the facies models for the Zechstein that have been previously developed in the western part of the Peribaltic Syneclise augmented by sequence stratigraphic approach seem to be the best tool to apply in other peripheral areas in the EEC area. The Zechstein sequence in the western part of the Peribaltic Syneclise consists, in general terms, of three parts: (1) carbonate platform of the Zechstein Limestone (occurring only in the north-westernmost corner of the study area and passing into basin facies dominant in the most part of the area); (2) the PZ1 evaporite platform system composed of sulphate platforms and adjacent basin system and constituting the major part of the Zechstein sequence; and (3) the Upper Anhydrite-PZ3 cover. There is a consensus, as far as the western part of the Peribaltic Syneclise is concerned, that the Platy Dolomite platform is wider than the Main Dolomite platform. In the easternmost part of the Peribaltic Syneclise, the stratigraphical interpretations are diverse. We have included the anhydrite overlying the Zechstein Limestone into the Upper Anhydrite, and concluded that the overlying interbedded mudstone and anhydrite also belong to the Upper Anhydrite. When above the Upper Anhydrite one carbonate unit occurs, it is assigned either to the Main Dolomite and Platy Dolomite, or to the Platy Dolomite. The same conclusion is proposed for the marginal parts of the Podlasie Bay. The deposition of Zechstein Limestone resulted in the origin of carbonate platforms along the basin margins which changed an inherited topographic setting. The Lower Anhydrite deposits are lowstand systems tracts (LST) deposits, lacking in more marginal parts of the western and eastern Peribaltic Syneclise and in the major part of the Podlasie Bay. The accommodation space existed and/or created during the Lower Anhydrite and the Oldest Halite deposition in the Baltic and Podlasie bays was filled and at the onset of the Upper Anhydrite deposition, a roughly planar surface existed except in the area ad jacent to the main Polish basin. The Upper Anhydrite deposits are transgressive systems tracts deposits and then highstand systems tracts deposits and they encroached the Zechstein Limestone platforms. The Upper Anhydrite deposition was terminated by sea level fall, and the Upper Anhydrite deposits in the marginal areas became subject to karstification. The Main Dolomite transgression took place in several phases but its maximum limit did not reach the Upper Anhydrite limit. The deposition of the PZ2 chlorides (LST deposits) resulted in the filling of the accommodation space that was inherited after the deposition of the Main Dolomite and the Basal Anhydrite. Subsequently, the area became exposed, and marine deposits (Grey Pelite and Platy Dolomite) related to the last major transgression during the life of the Zechstein basin that resulted in a flooding of the exposed surface of older Zechstein deposits, including the area that was emergent during deposition of the PZ2 cycle. Microbial carbonates, being stromatolites and thrombolites, are a common feature of all Zechstein carbonate units but in particular this is the case of the Platy Dolomite. There are no direct premises allowing for convincing settlement doubts regarding the stratigraphical position of the upper carbonate unit in many cases, but several lines of evidence suggest that, as in the entire Zechstein basin, the Main Dolomite considerably shifted basinward, and the Platy Dolomite - landward, although it is difficult to ascertain whether the original Platy Dolomite extent was similar to or greater than the limit of the Zechstein Limestone as elsewhere in the Zechstein Basin.

3

Ocena możliwości wykorzystania desorpcji termicznej do wyznaczania charakteru nasyceń w profilu odwiertu

Matyasik Irena, Zapała Marek, Kierat Maria, Kania Małgorzata, Bieleń Wojciech, Spunda Karol

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 12

731--742

PL

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie szybkiej metody oceny typu wolnych węglowodorów, występujących w profilu otworu, wykorzystującej jako narzędzie pirolizę połączoną z chromatografią gazową (Py-GC). Metoda ta, jako alternatywa dla dotychczas stosowanych – pirolizy Rock-Eval i ekstrakcji rozpuszczalnikowej, mogłaby służyć do typowania poziomów do bardziej szczegółowych badań. W tym celu wykonano badania porównawcze rdzeni pochodzących ze strefy akumulacji ropy naftowej w utworach dolomitu głównego na Niżu Polskim. Wyniki eksperymentów Py-GC prowadzonych w 350°C z detekcją desorbowanych związków na detektorze płomieniowo-jonizacyjnym (Py-GC/FID) dowiodły pozytywnej korelacji z ilością wolnych węglowodorów (S1) uwalnianych w 300°C podczas pirolizy Rock-Eval oraz zawartością ekstrahowalnej substancji organicznej (ESO). Metoda Py-GC/FID ma jednak tę przewagę nad pozostałymi dwiema metodami, że otrzymany chromatogram pokazuje dystrybucję desorbowanych węglowodorów i umożliwia obliczenie niektórych wskaźników geochemicznych, co pozwala na wstępną charakterystykę akumulacji. Ocenę przydatności metody w aspekcie charakterystyki uwalnianych produktów przeprowadzono, wykonując dla kilku badanych rdzeni analizy chromatograficzne GC-FID frakcji nasyconej ekstraktu bitumicznego i obliczając na ich podstawie wskaźniki geochemiczne. Wyniki porównania wykazały generalnie podobieństwo dystrybucji węglowodorów, a dla niektórych próbek również zgodność obliczonych wskaźników. Na tej podstawie należy uznać, że dystrybucja produktów desorpcji Py-GC/FID skał w 350°C pozwala na uzyskanie części informacji dostarczanych przez analizę chromatograficzną GC-FID frakcji nasyconej ekstraktu bitumicznego bez konieczności wstępnej preparatyki chemicznej materiału rdzeniowego, co znacznie skraca czas i obniża koszty analizy. Dystrybucja desorbowanych węglowodorów w korelacji z wynikami pirolizy Rock-Eval może stanowić narzędzie typowania poziomów do szczegółowej charakterystyki geochemicznej. Procedura poszerza zakres badań geochemicznych o kolejną metodę wnoszącą wkład do rozpoznania basenów naftowych.

EN

The purpose of this work was to present a quick method for assessing the type of free hydrocarbons occurring in the borehole profile, using pyrolysis combined with gas chromatography (Py-GC) as a tool. This method, as an alternative for the previously used – Rock Eval pyrolysis and solvent extraction – could be used to select levels for more detailed research. For this purpose, comparative tests were carried out of cores originating from the oil accumulation zone in the Main Dolomite formations in the Polish Lowlands. The results of Py-GC experiments carried out at 350ºC with the detection of desorbed compounds on the flame ionization detector (Py-GC/FID) showed a positive correlation with the amount of free hydrocarbons (S1) released at 300ºC during Rock-Eval pyrolysis and the content of extractable organic substance (ESO). However, the Py-GC/FID method has the advantage over the other two methods in that the resulting chromatogram shows the distribution of desorbed hydrocarbons and makes it possible to calculate some geochemical indicators, allowing the preliminary characterization of accumulation. The assessment of the method’s usefulness in terms of the characteristics of released products was carried out by performing GC-FID chromatographic analyses of the saturated fraction of bituminous extract for several tested cores and calculating the geochemical indices on their basis. The results of the comparison generally demonstrated a similarity of hydrocarbon distribution, and for some samples also compliance with the calculated indices. On this basis, it should be considered that the distribution of Py-GC/FID desorption products of rocks at 350ºC allows obtaining part of the information provided by GC-FID chromatographic analysis of the saturated fraction of the bituminous extract without the need for chemical pre-treatment of the core material, which significantly reduces the time and costs of analysis. The distribution of desorbed hydrocarbons in correlation with the results of Rock Eval pyrolysis can be a tool for selecting levels for detailed geochemical recognition. The procedure extends the scope of geochemical research with another method contributing to the recognition of oil basins.

4

Metodyka budowy modeli facjalnych i petrofizycznych uwzględniająca warunki chronostratygraficznej przestrzeni depozycyjnej

Kaczmarczyk W.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 10

715--722

PL

Niniejszy artykuł dotyczy analizy zasięgów i miąższości wykształceń facjalnych w ośrodku opisanym modelem facjalnoparametrycznym, skonstruowanym w przestrzeni depozycyjnej w celu precyzyjniejszego odtworzenia przestrzennej zmienności parametrów petrofizycznych w obrębie tych wydzieleń. Głównym celem była próba rozszerzenia standardowych procedur odtwarzania charakterystyki przestrzennej ośrodka geologicznego o analizy w warunkach depozycyjnych, w obszarze, w którym występuje zróżnicowanie facjalne. Skonstruowano dwa równorzędne warianty modelu strukturalnego: odnoszący się do warunków współczesnych i depozycyjnych utworów dolomitu głównego. Przedstawiono możliwości predykcji zmienności parametru zailenia, której zakres wartości nadzorowany był krzywymi zailenia pochodzącymi z czterech otworów. Model zailenia dolomitu głównego, odtworzony w przestrzeni depozycyjnej, jednoznacznie wskazuje, że materiał ilasty deponowany był głównie w obniżeniach, natomiast na wyniesieniach obserwowane są jego deficyty. Odtworzona zmienność zailenia we współczesnej geometrii utworów Ca2 w analizowanym obszarze ogranicza możliwość obserwacji prawidłowości w depozycji osadów ilastych z uwagi na deformacje tektoniczne, jakim ulegał basen sedymentacyjny dolomitu głównego. Natomiast model zailenia dolomitu głównego odtworzony w przestrzeni depozycyjnej jednoznacznie wskazuje trendy w depozycji materiału ilastego. Na podstawie stwierdzonych w oparciu o modele zailenia zależności przebiegu sedymentacji facji możliwa jest predykcja zasięgów poszczególnych wydzieleń facjalnych w obszarach objętych zdjęciem sejsmicznym, a nieprzewierconych otworami (np. w sąsiedztwie rozpoznanych złóż). Przedstawiona procedura przeznaczona jest dla obszarów o dużym zasięgu, charakteryzujących się obecnością różnorodnych środowisk sedymentacyjnych o odmiennym stopniu zailenia oraz obejmujących występowanie szeregu struktur, które mogą być potencjalnymi pułapkami dla akumulacji węglowodorów.

EN

This article concerns the concept of the range and thickness analysis of facies in a facial-parametrical model built in the depositional space, for the purpose of more accurately reconstructing the spatial variability of the petrophysical parameters within these subunits. The main goal, was an attempt of extending the standard procedures of reconstructing geological features of the geological medium for depositional analysis, in the area in which facial variation occurs. Two comparative variants of the structural model were constructed: referring to the contemporary and depositonal conditions of the Main Dolomite sediments. The possibility of predicting the variability of the clay content using seismic data whose range of variability was supervised by clay volume logs from four boreholes was presented. Clay content distribution model reproduced in the depositional space clearly indicates that the clay material is more likely to deposit in the depressions, while its shortages are observed within the elevations. By reproducing clay content variation in the present (modern) Ca2 geometry, due to the tectonic deformation of the Main Dolomite sedimentation basin, the depositional trends of clay deposit is not observed. Based on the observed clay distribution patterns of facies sedimentation, it is possible to predict the range of individual facies in the areas covered by a seismic data, not recognized by boreholes (e.g. in the vicinity of recognized hydrocarbon deposits). This concept is dedicated to large areas, characterized by the presence of various sedimentary environments containing clay material and the presence of a number of potentially hydrocarbon-rich structures. The presented procedure is dedicated to areas characterized by the presence of various sedimentary environments with variable clay content, including the occurrence of structures potentially accumulating hydrocarbons.

5

Correlation analysis of petrophysical parameters within the main dolomite sedimentation zones on the Grotów peninsula

Wandycz P., Święch E.

Mining Science

|

2015

|

Vol. 22

45--54

EN

The study area in geological sense is located on the Grotów peninsula within Gorzów Block in north-western part of Poland, on the border of Fore-Sudetic monocline and Szczecińska Through. In that area two generalized sedimentary zones were recognized: carbonate platform (barrier and platform plain) and slope of the carbonate platform (edge of the slope with bay plain). The aim of this study is the analysis of the relationships between petrophysical parameters of the carbonate reservoir rocks. This research was conducted on the base of mercury porosimetry for 318 rock samples. The analysis showed that not all pore space is available for the accumulation of hydrocarbons. Availability of pore space for accumulation strongly depends on the average capillary, and the amount of pores with diameter higher than 1 μm. In general, slope of the carbonate platform has better conditions for accumulation of hydrocarbons.

6

Analiza statystyczna parametrów mikrofacji dolomitu głównego w granicznej strefie platformy węglanowej

Semyrka R., Jarzyna J. A., Krakowska P. I., Semyrka G.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2015

|

T. 31, z. 1

123--140

PL

Duża liczba wyników badań laboratoryjnych parametrów zbiornikowych dolomitu głównego na obszarze platformy węglanowej, w rejonie wschodniej części platformy Gorzowa, w zatoce Noteci wraz z mikroplatformą Krobielewka, na półwyspie Grotowa, oraz na fragmencie platformy wielkopolskiej, sięgającym rejonu Pniew umożliwiła wykonanie wiarygodnych analiz statystycznych. Standardowe badania na próbkach skał (gęstości objętościowej, porowatości efektywnej i przepuszczalności fizycznej) wzbogacone zostały o wyniki pomiarów porozymetrii rtęciowej. Wyniki badań laboratoryjnych, przede wszystkim porozymetrii rtęciowej, rozszerzyły znacznie informację o skale zbiornikowej (dolomicie głównym) i przyczyniły się do wydzielenia różnorodnych mikrofacji oraz stref paleogeograficznych. Na podstawie wyników przeprowadzonej analizy statystycznej porównano parametry petrofizyczne trzech mikrofacji i stwierdzono, że utwory ziarnozwięzłe charakteryzowały się najlepszymi właściwościami zbiornikowymi. Dla tych utworów stwierdzono wysoką średnią porowatość efektywną oraz wysoką średnią porowatość dynamiczną dla gazu i ropy. Utwory te charakteryzowały się także wysoką przepuszczalnością. [...]

EN

Reliable statistical analysis was carried out for the Main Dolomite reservoir parameters on the area of carbonate platform in the vicinity of the east part of Gorzów Platform, in the Noteć Bay, together with Krobielewko Microplatform, on the Grotów Peninsula and on the part of Wielkopolska Platform, reaching Pniewy region thanks to large number of laboratory measurements results. The standard measurements on the core samples (bulk density, effective porosity and absolute permeability) were enriched by mercury porosimetry results. Laboratory measurements results, especially mercury porosimetry, extended considerably information about the reservoir rock (the Main Dolomite) and contributed to the separation of diverse microfacies and paleogeographic zones. Petrophysical parameters of the three microfacies were compared based on the results of statistical analysis. It was found that grainstones were characterized by the best reservoir parameters. For these microfacies high average effective porosity and average dynamic porosity for oil and gas were discovered. Additionally, grainstones characterized by high permeability. [...]

7

Coalified bitumens from the Kłodawa Salt Structure (central Poland) as evidence on migration of hydrothermal fluids in Zechstein (Upper Permian) deposits

Wagner M., Burliga S.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 3

555--564

EN

The paper presents the results of petrographic and geochemical studies of coaly matter occurring in Stinking Shale and Main Dolomite (PZ2, Upper Permian) deposits in the Kłodawa Salt Structure in central Poland. The coaly matter is both dispersed in the PZ2 shales and carbonates and concentrated in veins which crosscut these deposits and, depending on the location, depicts contrasting maceral composition and the rank of coal. The veins are built of colotellinite and micrinite, showing a mean random reflectance of coal in the range of 1.38–1.40%, whereas the dispersed organic matter is composed mostly of semifusinite and fusinite with minor vitrinite, showing a mean random reflectance of 0.82%. It is interpreted that the heterogeneous composition and rank of coal result from migration of hot fluids within a fracture system developed in the PZ2 shale and carbonate beds. The influx of hot fluids into the organic matter-rich beds led to the generation of bitumen which catagenetically altered along the hot fluid conduits. The coalification of bitumens took place at an early stage of tectonic deformation of the Zechstein salt series, initiated by regional extension and normal displacement on a basement fault, most probably in the Late Permian–Early Triassic.

8

Jakościowa i ilościowa charakterystyka petrofizyczna subfacji dolomitu głównego w strefach paleogeograficznych

Semyrka R.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 3

99--114

PL

Analiza mikrofacjalna wraz ze szczegółową analizą sedymentologiczną umożliwiły wydzielenie na omawianym obszarze środowisk depozycyjnych dolomitu głównego oraz określenie odrębnych subfacji. W obrębie analizowanego obszaru w strefie bariery węglanowej utwory dolomitu głównego, wykształcone w subfacji bandstonów, prezentują typ skały zbiornikowej o charakterze porowym w klasie bardzo niskiej, niskiej pojemności dla gazu i bardzo niskiej dla ropy. W obrębie strefy równi platformowej dolomit główny tej subfacji ma charakter skały zbiornikowej typu porowego niskiej i średniej klasy pojemnościowej dla gazu i niskiej dla ropy. Subfacja utworów mułozwięzłych dolomitu głównego w strefie podnóża platformy węglanowej reprezentuje typ skały zbiornikowej o niskiej, sporadycznie średniej pojemności dla gazu i bardzo niskiej i niskiej dla ropy, przy porowym lub porowo-szczelinowym wykształceniu przestrzeni porowej. Podobne cechy zbiornikowe subfacja ta wykazuje w obrębie strefy bariery węglanowej, gdzie wyniki analiz porozymetrycznych kwalifikują ją do skał zbiornikowych bardzo niskiej i niskiej pojemności dla gazu i bardzo niskiej dla ropy, o charakterze porowym i porowo-szczelinowym. Subfacja utworów ziarnozwięzłych, w obszarze strefy podnóża platformy węglanowej charakteryzuje się średnią i wysoką pojemnością zarówno dla gazu jak i ropy, o typie przestrzeni zbiornikowej porowej i szczelinowo-porowej. W strefie bariery węglanowej cechy te są bardzo zróżnicowane, od niskiej pojemności do wysokiej dla gazu, oraz niskiej i bardzo niskiej dla ropy, przy porowym i porowo-szczelinowym charakterze przestrzeni zbiornikowej. W obszarze równi platformowej dolomit główny reprezentuje głównie porowy charakter przestrzeni porowej, w klasie średniej pojemności dla gazu i niskiej dla ropy.

EN

This work focuses on analysis and characterization of petrophysical properties of the Main Dolomite strata in the study area, against the background of its paleogeographic and facial development. The microfacial analysis, together with detailed sedimentological analysis, made it possible to distinguish the depositional environments of the Main Dolomite succession in the study area. The Main Dolomite is characterized by diversity in thickness, lithology, and facial development of the following zones: foot of the carbonate platform, barrier, and platform plain. Three principal sub-facies were distinguished there grainstones, mudstones, and boundstones (the microbial sub-facies). These sub-facies reveal diversified petrophysical parameters. The analysis is based on the results of porosimetric measurements which enable assessment and qualification of this horizon from the point of view of its hydrocarbon reservoir capacity and pore space character. Principles of porous rock qualification in terms of hydrocarbon reservoirs include mainly assessment of effective and dynamic porosities for oil and gas, bulk and framework densities, and pore space geometry (distribution of predominating pore diameters and specific surface of the pore space). This assessment refers to the pore space in which processes of migration and accumulation of reservoir fluids occur. Statistical analysis of the petrophysical parameters revealed their relationships within the distinguished lithofacial zones, which also represent an important solution.

9

Prognostic accumulation zones for oil and natural gas in the criteria for the distribution of petrophysical parameters in the main dolomite in Gorzow-Pniewy area

Semyrka R., Maruta M., Pasternacki A.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

Vol. 58, no. 4

1111--1132

EN

W ocenie ilościowej i jakościowej przestrzeni porowej środowiskiem anizotropowym są węglanowe skały zbiornikowe. Zróżnicowany litologiczno-facjalnie oraz miąższościowo, ropo-gazonośny poziom dolomitu głównego charakteryzuje się złożonym układem pojemnościowo-filtracyjnym. Tym regułom podporządkowana jest ocena i perspektywy poszukiwawcze w cechsztyńskim poziomie dolomitu głównego (Ca2) w Polsce w rejonie Gorzów-Pniewy.W celu uprządkowania tego zagadnienia i prognozy perspektyw złożowych, w oparciu o wyniki badań porozymetrycznych, przeprowadzono analizę parametrów petrofizycznych dolomitu głównego w przedstawionym obszarze, o stwierdzonej ropo-gazonośności tego poziomu. Wyniki badań porozymetrycznych wyraźnie wskazują na heteregoniczność utworów dolomitu głównego w zakresie zmienności parametrów petrofizycznych, odniesionych do zróżnicowanych litologicznie stref paleogeograficznych w analizowanym obszarze. Analiza ta, w odniesieniu do pojemności magazynowej dolomitu głównego, rozwiniętego w zróżnicowanych facjach poszczególnych stref paleogeograficznych, pozwala na ocenę możliwej akumulacji węglowodorowej, w stosunku do potencjału generacyjnego tego poziomu.

10

Analysis and modeling of petrophysical parameters of the Main Dolomite formation on the basis of well logging and seismic data

Niepsuj M., Krakowska P.

Geology, Geophysics and Environment

|

2012

|

Vol. 38, no. 3

317--327

EN

The Main Dolomite is one of the most prospective hydrocarbon reservoir formations in Poland. The goal was to determine the Main Dolomite zonation in selected part of carbonate platform sedimentation area and also to analyze the influence of cementation factor on water saturation by well logging and seismic data integration. Well logging interpretation quantitatively characterized petrophysical parameters. Seismic inversion presented the distribution of the parameters at vertical and horizontal scales. Basic statistical calculations of petrophysical parameters, 2D crossplots and seismic inversion were made. The central part of the Main Dolomite interval indicated the best reservoir properties. High porosity values and low P-wave velocity, low bulk density and low water saturation values were observed in the analyzed zone. Mudlogging confirmed the occurrence of gas. Determination of hydrocarbon saturation in carbonates is a challenge for well logging interpretation and geophysical interpretation. The cementation factor is one of the main coefficients in petrophysics which strongly affect water saturation. Adopting the wrong value of this parameter causes serious error in the coefficient of the water saturation value. In the paper, water saturation was modeled using the Borai equation and Shell formula. By using the computed water saturation and fluid substitution method theoretical velocities of P-waves and S-waves (also P-wave/S-wave velocity ratio) were calculated. Results of the comprehensive interpretation of logs are the basis for lithology determination but P-wave and S-wave velocity can also serve as a source information about lithology. In reservoir rocks VP/VS ratio may also work as a confirmation of gas saturation.

11

Geochemia węglowodorów z pierwszego udokumentowanego wystąpienia dolomitu głównego (Ca2) w wysadzie solnym Kłodawy

Czechowski F., Burliga S., Hojniak M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2011

|

T. 37, z. 2

231-244

PL

Praca przedstawia wyniki analiz geochemicznych węglowodorów ze skał należących do ogniw dolomitu głównego (Ca2), łupku cuchnącego (T2) oraz bituminów z przecinających skały żył występujących w wysadzie solnym Kłodawy. Próby analizowano przy użyciu chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Zawarte w nich węglowodory pochodzą z algowego II typu kerogenu. Dolomit reprezentuje skałę macierzystą dla zawartych w nim węglowodorów, jednak nie jest wykluczona ich częściowo migracyjna geneza. Węglowodory z prób pobranych z żył i z profilu łupku cuchnącego reprezentują fazę dojrzałości z zakresu maksimum okna ropnego. Pochodzą one ze wspólnego źródła macierzystości - morskich mułów występujących w obrębie serii osadowej łupku cuchnącego. Są to pierwsze badania geochemiczne węglowodorów ze skał dolomitu głównego z wysadu solnego Kłodawy, wskazujące utwory badanej serii ilasto-węglanowo-siarczanowej jako potencjalne źródło węglowodorów w wysadzie.

EN

This paper presents the results of geochemical analysis of hydrocarbons occurring in rock formations belonging to Main Dolomite cells (Ca2) Zechstein Stinking Shale (T2) as well as bitumen found in veins intersecting the rock formations of the Kłodawa Salt Dome (central Poland). Samples were analysed using gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). Hydrocarbons contained in the samples derive from algal type II kerogen. Main Dolomite represents the bedrock for entrapped hydrocarbons; however, their genesis through partial migration can not be excluded. Hydrocarbons collected from the solid bitumen samples and the Stinking Shale rock originated from the same marine or lacustrine organic-poor shales and they represent a maturity level around the peak oil window. These are the first geochemical studies of hydrocarbons from Kłodawa Salt Dome Main Dolomite, which indicate that shale-carbonate-sulphate deposits are a potential source of hydrocarbons in the dome.

12

Problematyka określania nasycenia w utworach dolomitu głównego na bazie zapisu sejsmicznego

Dalętka A.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2010

|

nr 170 wyd. konferencyjne

587--592

PL

W niniejszej pracy podjęto próbę oceny możliwości określenia nasycenia węglowodorami w utworach dolomitu głównego na bazie zapisu sejsmicznego. Do analizy wykorzystano zarówno syntetyczne, jak i rzeczywiste dane sejsmiczne w formie kolekcji WPG oraz szereg dostępnych metod z zakresu: modelowania sejsmicznego i inwersji sejsmicznej. Zbadano związek statystyczny pomiędzy atrybutami sejsmicznymi a parametrami kolektorskimi, wyznaczonymi w oparciu o pomiary w otworach wiertnicznych. Zastosowano również metodę Fluid Replacement Modeling do określenia charakteru zmian atrybutów sejsmicznych w zależności od nasycenia utworów dolomitu głównego. W końcowym etapie wykonano analizę AVO oraz inwersję sejsmiczną przed składaniem na bloku danych sejsmicznych 3D Międzychód - Sieraków. Wspomniane zdjęcie sejsmiczne, po wykonanym w 2009 roku reprocessingu i połączeniu z sąsiednimi zdjęciami, objęło obszar 623 km2, w tym jedno z największych polskich złóż w utworach dolomitu głównego: Lubiatów - Międzychód - Grotów. Ze względu na relatywnie duże miąższości dolomitu głównego oraz dobre rozpoznanie otworami wiertnicznymi, rejon ten stanowił doskonałą bazę do analiz wpływu nasycenia i porowatości na zapis sejsmiczny.

EN

Author of this paper presents recent investigations related to hydrocarbon saturation assessment in the Main Dolomite formation. In described analysis, both synthetic and real seismic data in form of CDP gathers were utilized, along with various methods such as seismic modeling and seismic inversion. Statistical relationship between seismic attributes and reservoir parameters calculated from available well data was examined. To determine seismic attributes' changes in case of different saturation states (water, oil, gas), Fluid Replacement Modeling was used. In the final stage, AVO and pre-stack simultaneous inversion was carried out using 3D data from Międzychód — Sieraków project. Mentioned seismic data, reprocessed in 2009, cover 623 sq km, including one of the most important Polish Main Dolomite reservoirs: Lubiatów—Międzychód—Grotów. With regard to relatively high dolomite thicknesses and considerable amount of wells, this area was a great basis to investigate the effect of hydrocarbon saturation and porosity on seismic response.

13

Porównanie porowatości utworów dolomitu głównego wyznaczonych przy pomocy różnych metod inwersji sejsmicznej

Solarski T.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2010

|

nr 170 wyd. konferencyjne

503--507

PL

Rozkład porowatości w skałach zbiornikowych może być określany na podstawie impedancji akustycznej wyznaczanej z danych sejsmicznych przy pomocy metody inwersji. Poszczególne odmiany tej metody prowadzą jednak do różnych wyników. Głównym celem przedstawianej pracy było porównanie porowatości utworów dolomitu głównego wyznaczonych przy pomocy wybranych metod inwersji sejsmicznej na obszarze zdjęcia sejsmicznego 3D Międzychód — Sieraków.

EN

Porosity distribution in reservoir rocks can be predicted on the basis of acoustic impedance derived from seismic inversion. Different inversion methods can lead to different results. The principal objective of the presented work was comparison of the Main Dolomite porosity distributions determined with use of selected inversion methods.

14

Architektura depozycyjna basenu dolomitu głównego w Polsce zachodniej w kontekście poszukiwania złóż węglowodorów

Mikołajewski Z.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2010

|

nr 170 wyd. konferencyjne

435--441

PL

Dzięki odkryciom złóż węglowodorów w permskim basenie sedymentacyjnym Polska zachodnia stała się jednym z kluczowych obszarów na ropogazonośnej mapie Polski. Poza górnym czerwonym spągowcem i wapieniem cechsztyńskim odkryć tych dokonano także w utworach dolomitu głównego, który stał się najważniejszym poziomem roponośnym w Polsce. Szczegółowa analiza tych utworów w powiązaniu z licznymi zdjęciami sejsmicznymi (2D i 3D) przyczyniła się do dobrego rozpoznania architektury depozycyjnej tego basenu sedymentacyjnego. Interesującym zagadnieniem jest umiejscowienie odkrytych złóż w stosunku do wydzielonych stref paleogeograficznych. Zdecydowana większość z nich związana jest ze strefami platform i mikroplatform węglanowych. Mniejsze znaczenie jak do tej pory odgrywają stoki platform, a strefa basenowa uważana była i nadal jest głównie za obszar występowania skał macierzystych. Odkrycie złoża ropy naftowej Lubiatów potwierdziło możliwość występowania w strefie zazębiania się stoku z równią basenową miąższych utworów dolomitu głównego o bardzo wysokim potencjale zbiornikowym. Z punktu widzenia prospekcji naftowej, oprócz samej lokalizacji w odniesieniu do stref paleogeograficznych, bardzo istotne znaczenie mają zagadnienia związane z wpływem tektoniki oraz przeobrażeń diagenetycznych w formowaniu się tych złóż.

EN

Owing to discoveries of hydrocarbons in the Permian sedimentary basin Western Poland became a key area on "the gas-bearing map" of Poland. Discoveries, besides the Upper Rotliegend and Zechstein Limestone, have also been done in the Main Dolomite which thus became the most important oil-bearing interval in Poland. Detailed analysis of the deposits in relation to numerous seismic surveys (2D and 3D) contributed to good recognition of depositional architecture of the sedimentary basin. An interesting issue is location of the discovered deposits associated with particular paleogeographical zones. Most of them are related to the zones of carbonate platforms and microplatforms. Less important as so far are their platform slopes and basinal zone is still considered mainly the area of source rocks' occurrence. Discovery of several small deposits in the area did not influence verification of the views. Only just discovery of the Lubiatów oilfield (western foot of the Grotów Peninsula) confirmed the possibility of occurrence in the zone thick Main Dolomite strata of high reservoir potential. From the viewpoint of petroleum geology very important are also issues related to the influence of tectonics and diagenesis in the formation of the deposits.

15

Analiza zjawisk wchłaniania kapilarnego w szczelinowatych utworach dolomitu głównego

Lubaś J., Masłowski M.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 6

466-470

PL

Wykorzystując analityczny model Aronofsky’ego przedstawiono analizę zjawisk odzysku ropy podczas wchłaniania kapilarnego w procesach nawadniania złóż szczelinowatych. Badania laboratoryjne nasycania wodą próbek rdzeni z dolomitu głównego zawierających ropę złożową prowadzono w funkcji czasu, w okresie 30 dni. W artykule przedstawiono krzywe odzysku ropy otrzymane podczas eksperymentalnego wypierania wodą, które określiły bardzo niską sprawność procesu. Wykazano, że wchłanianie kapilarne nie może stanowić dominującego mechanizmu wydobywania ropy w procesach nawadniania tego typu kolektorów.

EN

The analysis of imbibition waterflooding in naturally fractured reservoirs has been presented with the use of Aronofsky analytical model, describing oil recovery. Water imbibition for core samples of the main dolomite containing reservoir oil was conducted during 30 days. The oil recovery curves obtained from water imbibition laboratory experiments presented in the article indicated a very low rate of the process. Spontaneous imbibition will not be a dominating mechanism of oil production during the waterflooding in this type of rocks.

16

Integracja mikrotermometrii inkluzji fluidalnych i modelowań historii termicznej/pogrążania w badaniach pochodzenia węglowodorów i ich nagromadzeń w skałach dolomitu głównego (Ca2) północno-zachodniej Polski (otwór wiertniczy Benice-3)

Słowakiewicz M., Poprawa P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 439 (1)

181--188

PL

Badania inkluzji fluidalnych są bardzo pomocne w zrozumieniu procesów cementacji w skałach zbiornikowych oraz określenia relacji między nimi a migracją węglowodorów. W połączeniu z modelowaniem basenów badania te pozwalają uszczegółowić historię pogrążania, temperatury i ciśnienia danego basenu sedymentacyjnego. Przykład integracji tych metod badawczych stanowią prezentowane w artykule wyniki badań przeprowadzonych na próbkach z otworu wiertniczego Benice-3. Próbki pobrano z utworów węglanowych dolomitu głównego (Ca2), występujących w obrębie platformy węglanowej Kamienia Pomorskiego (PWKP, Pomorze Zachodnie). Obszar ten stanowi północno-zachodnią część polskiego basenu cechsztyńskiego. Na obszarze PWKP znajduje się jedno z największych polskich złóż ropy naftowej Kamień Pomorski, występujące w węglanowych facjach platformowych Ca2. Skały zbiornikowe reprezentują facje doloziarnitów zdeponowanych w strefie płycizn oolitowych. Inkluzje fluidalne znaleziono we wczesnodiagenetycznych cementach anhydrytowych. Po uzyskaniu danych mikrotermometrycznych obliczono rzeczywiste wartości temperatury i ciśnienia precypitacji cementów anhydrytowych, które wynoszą: 94–110°C oraz 270–330 bary. Stężenie solanki wynosi od 1,6 do 5,2% wag. równoważnika NaCl z małą ilością CO2 oraz CaCl2. Skład jest typowy dla roztworów formacyjnych związanych z procesami anhydrytyzacji skał dolomitu głównego w warunkach płytkiego do średniego pogrzebania. Porównując wyniki otrzymane z pomiarów inkluzji fluidalnych z modelowniami historii pogrzebania basenu sedymentacyjnego stwierdzono, że temperatury 94–110°C zostały osiągnięte przez cementy anhydrytowe w okresie wczesnej–późnej jury, tj. ok. 153–181 mln lat temu. Migracja roztworów niosących węglowodory miała miejsce przed migracją fluidów, które doprowadziły do anhydrytyzacji, ale po procesach dolomityzacji.

EN

Fluid inclusion studies can be very helpful in understanding petroleum genesis and hence aid hydrocarbon exploration. When combined with basin modeling, such studies may allow detailed refinements to the general burial–temperature–pressure history of a sedimentary basin. As a case study, borehole data derived from the Main Dolomite (Ca2) carbonates of the Benice-3 well located within the Kamień Pomorski carbonate platform (KPCP, West Pomerania) of the northwestern part of the Polish Zechstein Basin were considered. The KPCP area contains one of the largest Polish oilfields, Kamień Pomorski, localized within the Ca2 platform facies and contains geological reserves of 317974 BBL of oil. The reservoir rocks of the Ca2 are characterized primarily by oolitic dolograinstone facies deposited within the oolite shoal zone. In this study, fluid inclusion data were obtained from early diagenetic anhydrite cements. After pressure correction, these data revealed temperatures within the range 94–110°C with pressures of 270–330 bars. The composition of the brine was found to be from 1.6 to 5.2 wt. % NaCl with small amounts of CO2 and CaCl2. This represents formation brines associated with an anhydritization process of the Main Dolomite rocks during shallow-to-intermediate burial conditionss. By integration of the results of fluid inclusion microthermometry with a basin modeling approach claimed that temperatures of 94–110°C were obtained by anhydrite cements during Early–Late Jurassic time. Migration of hydrocarbon-bearing solutions was before migration of fluids which led to anhydritization but after dolomitization.

17

Przestrzenny rozkład parametrów złożowych ze szczególnym uwzględnieniem nasycenia wodą nieredukowalną, kapilarną i wolną dla rejonu Grotowa

Zalewska J., Malaga M., Cebulski D.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

591-598

EN

The aim of the study is a determination of reservoir parameters distribution in the Grotów reservoir region, with application of test results carried out by means of Nuclear Magnetic Resonance method. The framework of the study included complex laboratory measurements of core plugs properties, including first of all distributions of porous space water saturation by means of Nuclear Magnetic Resonance (NMR) method, but also specific and volumetric density, as well as total porosity coefficient and permeability of rocks, mineral composition of rocks based on X-ray analyses, electrical parameters of rocks, i.e. electrical resistance of rocks for varying coefficients of porous space saturation with water, porous structure indices and wettability of rocks. 102 samples, originating from 3 boreholes - Grotów-1, -2, and -6, were analysed. The study finally resulted in irreducible, capillary and free water saturation distribution maps for the examined region.

18

Geologiczny model rejonu akumulacji ropno-gazowej Lubiatów-Międzychód-Grotów (LMG)

Papiernik B., Machowski G., Słupczyński K., Semyrka R.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

175-182

EN

The paper presents the results of spatial modelling of the lithology and facies variability and reservoir properties of the Main Dolomite (Ca2) in the western part of the Grotów Peninsula. The results indicate that granular rocks have the best reservoir and filtration properties. Criteria of stable equilibrium of hydrocarbon phases, which have been applied to the model, suggest that these separate phases represent common hydraulic reservoir system.

19

Stałe bituminy w utworach dolomitu głównego Polski zachodniej

Grelowski C., Protas A., Grotek I.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 150 wydanie konferencyjne

439--448

PL

Badania geochemiczno-petrograficzne ujawniły powszechne występowanie amorficznych stałych bituminów w skałach węglanowych dolomitu głównego w Polsce zachodniej. W skałach macierzystych i złożowych różnych rejonów Niżu Polski stopień przeobrażenia stałych bituminów obejmuje przedział od 0,88 %(zakres okna ropnego) do 3,26% R° (zakres generowania gazu metanowego) w skali refleksyjności witrynitu. Skały macierzyste zawierają na ogół do 1% TOC i charakteryzują się niskimi wartościami parametrów Rock-Eval: S2 (do 1,85 mg HC/g skały) i HI (do 200 mg HC/g TOC). Podział substancji organicznej na frakcje węglowodorowe umożliwia wydzielenie stałych bituminów w złożach ropy naftowej lub złożach uległych wcześniejszej destrukcji. Zastosowane techniki mikroskopowe UV i VIS dokumentują występowania tego typu substancji organicznej w przestrzeni porowej, mikroszczelinach i spękaniach oraz impregnacji w postaci struktur spływowych. Utwory zawierające stałe bituminy wykazują redukcję własności zbiornikowych (porowatości) i filtracyjnych (przepuszczalności).

EN

Geochemical and petrographical investigations revealed common occurrence of amorphic solid bitumen in the Zechstein Main Dolomite carbonate rocks in the western part of Poland. Solid bitumen was created as a result of gas deasphalting or thermal cracking processes. In source and reservoir rocks in different Polish Lowland areas the solid bitumen maturity covers the range from 0,88% (oil window) to 3,26% R° (dry gas generation) in vitrinite reflectance scale. Generally source rocks contain up to 1% TOC and have low Rock-Eval parameter values: S2 (up to 1,85 mg HC/g rock) and HI (up to 200 mg HC/g TOC). Organic matter division on hydrocarbon fractions enables differentiation of solid bitumen in crude oi1 deposits or in deposits which underwent a destruction. Applied UV and VIS microscopic techniques confirmed such organic matter occurrence in pore space, microfractures and fissures and as impregnations of flow-like textures. Deposits containing solid bitumen indicate a reduction of reservoir (porosity) and transportation (permeability) properties.

20

Poszukiwania złóż węglowodorów w utworach dolomitu głównego w zachodniej części monokliny przedsudeckiej

Wolnowski T.

Nafta-Gaz

|

2008

|

R. 64, nr 5

299-302

PL

Po odkryciach złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w strefie Międzychodu (LMG) na początku XXI wieku, bardzo wzrosło zainteresowanie poszukiwaniem złóż w dolomicie głównym w pułapkach litologiczno-facjalnych. W artykule zaprezentowano dwa rejony, gdzie podjęto próbę poszukiwań złóż ropy naftowej w pułapkach niestrukturalnych u podnóża bariery dolomitu głównego.

EN

At the beginning of the 21st century, after the discovery of the deposits of crude oil and gas in Międzychód area (LMG), a huge growth of interest in exploration of the deposits in the lithologic traps of the Main Dolomite has been noticed. The work presents two zones, where attempts to explore for the deposits of crude oil in the non-structural traps at the base of the Main Dolomite barrier have been made.