Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Gmach Izby Przemysłowo-Handlowej w Warszawie

Szmitkowska A.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2011

|

T. 56, z. 1

70-81

PL

Należący obecnie do Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej gmach, położony w Warszawie przy ul. Senackiej róg Wiejskiej 10, wzniesiono w dwudziestoleciu międzywojennym jako siedzibę Izby Przemysłowo-Handlowej. Projektant obiektu - znany i ceniony warszawski architekt Zdzisław Mączeński - został wyłoniony w drodze konkursu zamkniętego w 1933 roku. Budynek realizowano w dwóch etapach w latach 1933-1934 oraz 1938-1939. Wyraz architektoniczny obiektu jest wynikiem zespolenia "miękkiego" funkcjonalizmu lat 30. z silnie zredukowanymi uniwersalnymi formami i regułami klasycznymi. Budynek wykazuje widoczne formalne podobieństwo do oficjalnej architektury faszystowskiej, z upodobaniem akcentującej siłę i monumentalizm, stanowiąc wybitny w polskiej architekturze przykład monumentalnego klasycyzującego modernizmu - tzw. "stylu 1937". Analiza materiałów archiwalnych przechowywanych przez rodzinę Z. Mączeńskiego pozwoliła na określenie nieprecyzyjnie podawanych dotąd dat budowy gmachu oraz poznanie okoliczności i chronologii powstawania projektowej dokumentacji. Licznie zgromadzone w rodzinnym archiwum rysunki projektowe umożliwiły wgląd w proces kształtowania bryły i krystalizowania się przyjętych rozwiązań architektonicznych.

EN

The edifice located in Warsaw on the corner of Senacka and 10 Wiejska Street currently being in the possession of the Chancellery of the President of the Republic of Poland, was originally erected in the twentieth century between the two world wars as a seat of the Chamber of Industry and Commerce. The designer of the building, the famous and esteemed Warsaw architect - Zdzisław Mączeński, was selected as the result of a closed architectural competition in 1933. The building was constructed in two stages, in 1933-1934 and 1938-1939. Its architectural expression is a result of combining the "soft" functionalism of the 1930s with the radically reduced universal Classical forms and rules. The building reveals visible formal similarity to the official fascist architecture, which relished in accenting power and monumentality, and is a remarkable example of Monumental Classiczing Modernism, the so called "1937 Style" in Polish architecture. The study of the archive materials being in the possession of Z. Mączeński's family enabled the author to determine the exact dates of the edifice's construction process, which had previously been imprecise, and also allowed her to learn the circumstances and the chronology of the formation of the design's documentation. Furthermore, numerous design drawings assembled in the family's archive afforded an insight into the process of modelling the solid and the crystallization of the final architectural solutions.

2

Zdzisław Mączeński (1878-1961) - sylwetka architekta

Szmitkowska A.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2010

|

T. 55, z. 4

117-130

PL

Zdzisław Mączeński był ważną postacią polskiej architektury pierwszej połowy XX wieku. Jako wieloletni wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, dwukrotnie pełnił funkcję dziekana tego Wydziału oraz prorektora uczelni. Przeprowadzone badania oparte zostały przede wszystkim na niezwykle bogatym archiwum projektowym Zdzisława Mączeńskiego, będącym w posiadaniu rodziny do dziś, co jest sytuacją unikatową wobec ogromnych strat w archiwach, jakie poczyniła w Warszawie II wojna światowa. Wgląd w domowe archiwum rodziny architekta był warunkiem pozyskania wiedzy dotyczącej kształtowania się tematyki projektowej oraz procesu dojrzewania projektowego warsztatu architekta. Analiza twórczości Mączeńskiego, przeprowadzona na tle epoki, umożliwiła ukazanie zawodowych osiągnięć architekta w kontekście ówczesnych tendencji w architekturze i ważnych wydarzeń historycznych. Ponadto przedstawiono dokonania Mączeńskiego na polu naukowym i dydaktycznym. Przeprowadzone badania stanowią znaczący wkład w wiedzę na temat sytuacji polskiej architektury w pierwszej połowie XX wieku. Wykazano, że Zdzisław Mączeński jest jednym z najwybitniejszych w architekturze polskiej reprezentantów istotnego, choć dotychczas niedocenianego, nieawangardowego nurtu XX-wiecznego modernizmu - monumentalnego modernizmu klasycyzującego, a u początków twórczości był jednym z aktywniej zaangażowanych architektów w kreowanie tzw. "nurtu swojskiego" (wernakularnego) polskiej architektury w pierwszej tercji XX wieku.

EN

Zdzisław Mączeński was an important figure in Polish architecture in the first half of the 20th century. He was also an academic teacher at the Warsaw Faculty of Architecture, its twice elected dean and a prorector of the University, closely involved with this institution. The research was mostly based upon the superb collection of his projects being in his family's possession until this day, which is a unique situation considering the massive destruction caused by the Second World War. The architect's family archive was fundamental to creating a picture of the architect’s work and to revealing his architectural syntax. The analysis of the architect's creations against the architectural backdrop of the time made it possible to show Mączeński's professional achievements in the context of the then tendencies in architecture and important historical events. Furthermore, Mączeński's achievements in the scientific and didactic fields were considered. The research on the profile of Zdzisław Mączeński made a meaningful contribution to the body of knowledge on the situation of Polish architecture in the first part of the 20th century. It has been proved that Zdzisław Mączeński is one of the most remarkable Polish representatives of Monumental Classicizing Modernism - an important non avant-gardist trend of the 20th century modernism. Besides, at the beginning of his professional career he was one of the architects actively engaged in creating the vernacular "style" in Polish architecture.

3

Działalność inwestycyjna warszawskiego przemysłowca Jana Wedla i jego kręgu w dziedzinie mieszkalnictwa w latach trzydziestych XX wieku

Szmitkowska A.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2008

|

T. 53, z. 2

37-51

PL

Dla wzmożenia działalności inwestycyjnej rodziny Wedlów w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego kluczowe znaczenie miało uchwalenie w marcu 1933 roku ustawy "o ulgach dla nowowznoszonych budowli". W krótkim czasie ustawa zyskała potoczne miano "Lex E. Wedel". Fakt ten świadczył dobitnie o niezwykle umiejętnym wykorzystywaniu przez przemysłowców korzyści płynących z zawartych w niej przepisów. Krajobraz architektoniczny Warszawy wzbogaciły dzięki Wedlom liczne luksusowe kamienice oraz nowe oblicza modernizowanych budynków istniejących. Prace budowlane były zasadniczo prowadzone w dwóch rejonach miasta - na Mokotowie, pomiędzy ulicami Puławską, Madalińskiego, Sandomierską i Narbutta oraz w centrum, w rejonie domu rodzinnego Wedlów przy ul. Szpitalnej 8. Bezpośrednio z prowadzeniem fabryki związane były liczne inwestycje socjalne, polegające m.in. na budowie pracowniczego ośrodka wypoczynkowego i osiedli robotniczych lokalizowanych na Pradze, w pobliżu zakładu produkcyjnego. Autorami sporządzanych na zlecenie Wedlów projektów architektonicznych byli ówcześni czołowi polscy architekci (Z. Mączeński, L. Korngold, J. Żórawski). Szczególnym zaufaniem rodzina darzyła pierwszego z wymienionych twórców powierzając mu znaczną część prac projektowych zamawianych na przestrzeni lat 1928 - 1939.

EN

The law on the facilities for new erected buildings enacted in March 1933 played a key role in increasing the Wedel family's investment activity in the field of housing architecture. In a short period of time this act was nicknamed "Lex E. Wedel". This fact alone was a distinct proof of the industrialists' unusual skill of making the most of opportunities contained in the provisions of this act. Because of the Wedel family, the architectural landscape of Warsaw was enriched with many luxurious tenement houses and new façades of existing buildings that were modernized. In general, building works were conducted in two city districts - Mokotów, between streets: Puławska, Madalińskiego, Sandomierska and Narbutta and in the city centre near the Wedel family house at 8, Szpitalna St.. The factory's management was directly linked to many social investments that consisted, among others, of building of a holiday facility for employees as well as of workers' housing estates that were localized in Praga near the industrial plant. The authors of the architectural designs commissioned by the Wedel family orders were the leading Polish architects of the time (Z. Mączeński, L. Korngold, J. Żórawski). The family put their special trust in the first of them creators entrusting to him a large part of the design works commissioned between 1928 and 1939.