Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Powiadomienia systemowe

Sesja wygasła!
Sesja wygasła!
Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: Lublin Upland and Roztocze Region

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Monitoringowe badania źródeł Wyżyny Lubelskiej i Roztocza

Michalczyk Z., Chmiel S., Głowacki S., Zielińska B.

Przegląd Geologiczny

2015

Vol. 63, nr 10/2

935--939

Next to the Tatra Mountains, the Lublin Upland and Roztocze Region are areas featuring the occurrence of the most efficient springs in Poland. They are particularly fed from the Cretaceous aquifer, only in the north-western part of the region also by waters circulating in the sediments of the Palaeocene, and in the boundary zone of Roztocze and Lublin Upland – Neogene. The earlier determination of occurrence of springs commenced in 1998, involving systematic measurements of approximately 70 selected springs. Monitoring measurements covered springs distributed in all of the physico-geographic regions with yield of more than 10 dm3/s. Measurements of the yield and physicochemical properties of water were performed annually in late spring. Data concerning 60 springs were compared for the period 1998–2014. The collected hydrometric materials permit the comparison of the dynamics of the yield and properties of water quality in both temporal and spatial terms. The mean spring yield amounted to 81.2 dm3/s. The mean value from the minimum yield decreased to 59.2 dm3/s, and from maximum increased to 132.7 dm3/s. The coefficient of yield irregularity varied from 1.6 to 5.9 for 90% of the analysed springs. Spring waters were distinguished by moderate mineralisation, reaction approximate to neutral, dominance of HCO3–Ca ions, and very high quality.

Changes of springs' yield of Lublin Upland and Roztocze Region in 1998-2008

Michalczyk Z., Chmiel S., Głowacki S., Zielińska B.

Journal of Water and Land Development

2008

no. 12

113-126

Lublin Upland and Roztocze region are known for the occurrence of a large number of springs of high yield. These springs are fed mainly from Cretaceous or Tertiary water-bearing horizon. In order to determine variability of springs' yield, 61 selected springs were analysed in spring periods of the years 1998-2008. Collected hydrometric materials allowed for comparing average and extreme yield values of springs in various physiographic regions within the period of 11 years. Average value was 76.1 dm³ ·s-¹, while the mean of the minimal yields was 44.7 dm³ ·s-¹ and of the maximal - 132.7 dm³ ·s-¹. Coefficient of irregularity of the springs' yield ranged from 1.5 to 5.0, which may lead to the conclusion that the springs' yield is constant or varies slightly. In some cases the irregularity was higher but it was determined by hydrogeological, meteorological and local factors.

W latach 1998-2008 wykonywano w okresach wiosennych pomiary wydajności 61 charakterystycznych źródeł Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Jest to obszar występowania najwydajniejszych, poza regionem tatrzańskim, źródeł w Polsce. Zebrane materiały hydrometryczne świadczą o istotnym regionalnym zróżnicowaniu warunków zasilania rzek wodami podziemnymi. Tylko pośrednio wskazują na zmienność warunków hydrogeologicznych regionu, którego cechą jest występowanie wydajnych żródeł o wydajności dochodzącej nawet do 400 dm³ ·s-¹. Wydajność źródeł w znacznym stopniu decyduje o zasobności w wodę rzek, które w okresie bezopadowym są zasilane wyłącznie z zasobów podziemnych. Minimalne odpływy jednostkowe ze zlewni rzek wyżynnych praktycznie nie zmniejszają się poniżej 1 dm³ ·s-¹ ·km-², co wskazuje na znaczne zasoby wód podziemnych. Zebrane jednorodne materiały hydrometryczne umożliwiają porównanie wydajności średnich i skrajnych w okresie 11 lat na zróżnicowanym fizjograficznie obszarze Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Średnia wydajność 61 mierzonych źródeł wynosiła 76,1 dm³ ·s-¹, natomiast średnia z minimalnych wydatków zmniejszyła się do 44,7 dm³ ·s-¹, a z maksymalnych zwiększyła do 132,7 dm³ ·s-¹. Zatem średni współczynnik nieregularności wydatku mierzonych źródeł wynosi tylko 3,0. Corocznie mierzone źródła dostarczały łącznie 4600 dm³ ·s-¹ wody. W 2000 r., gdy stany wody podziemnej były wysokie, łączna wydajność osiągnęła 7400 dm³ ·s-¹, a w 2004 r. obniżyła się do 3500 dm³ ·s-¹. W pierwszych latach pomiarów - do 2000 r. - wydajność źródeł się zwiększała. W następnych latach utrzymywała się ona na poziomie wartości średnich z wielolecia. Współczynnik nieregularności wydajności źródeł przyjmował przeważnie wartości w zakresie 1,5-5,0, w związku z czym można zaliczyć badane źródła do grupy wypływów o stałej i mało zmiennej wydajności. W kilku przypadkach nieregularność wydatku źródeł była większa, o czym decydowały warunki hydrogeologiczne i meteorologiczne oraz czynniki lokalne, między innymi związane z gospodarczym wykorzystaniem wody.