Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Hettangian tetrapod burrows from the continental Steierdorf Formation at Anina, western Romania

Csiki-Sava Z., Kedzior A., Pienkowski G., Popa M. E.

Geological Quarterly

|

2016

|

Vol. 60, No. 2

395--406

EN

Very large, sparsely distributed, sinuous, gently dipping and occasionally branching tunnels with subordinate swells, as well as possible chambers and scratches, are described from the Hettangian Dealul Budinic Member of the Lower Jurassic continental Steierdorf Formation at Anina in the South Carpathians, Romania, and are interpreted as tetrapod burrows. No bone remains have been found in association with these structures. The morphology and large dimensions of the burrows suggest that the trace-makers were sauropsid amniotes, most probably either crocodyliforms or small-sized basal neornithischian dinosaurs, although their therapsid affinities, despite being less likely, cannot be discarded either. The age, large size and probable origin of these burrows add important information to a poorly documented period of the evolution of tetrapod fossoriality. It may be suggested that within a relatively short time interval following the Triassic-Jurassic extinction event, when environmental conditions were still marked by strongly seasonal climate with prolonged droughts as well as extreme moisture and temperature fluctuations, fossorial habit probably became yet again an endurance strategy for burrow makers.

2

New sauropod tracks from the Lower Jurassic of Poland

Gierliński G., Sawicki G.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 4

477-480

PL

W listopadzie 1998 r. autorzy wraz z ekipą Telewizji Edukacyjnej Telewizji Polskiej S.A. odkryli drugie w Polsce stanowisko ze śladami zauropodów. Trop złożony z czterech odcisków kończyn tylnych i przednich znajdował się na stropie ławicy piaskowcowej wchodzącej w skład dolnej części osadów formacji zagajskiej odsłoniętych w Sołtykowie (północne obrzeżenie Gór Świętokrzyskich). Osady te stanowią utwory równi zalewowej dolnego hettangu świętokrzyskiego. Podobnie jak pierwsze odkryte w Polsce ślady zauropodów z hettangu Gromadzic, również omawiany okaz jest tropem wąskim. Typ taki określany jest ichnorodzajem Parabrontopodus Lockley, Farlow, Meyer, 1994. W obliczu kolejnego europejskiego stanowiska z tropami wczesnojurajskich zauropodów, po Gromadzicach i północnych Włoszech, zastanawia zupełny brak śladów w klasycznych troponośnych zespołach liasu północnoamerykańskiego. W liasie świętokrzyskim nie odnotowano natomiast prozauropodów, których tropy obecne są w dolnej jurze Ameryki Północnej.

EN

The second fing of sauropod tracks from the Early Jurassic strata of Poland is reported. Sauropod trackway referred to the ichnogenus Parabrontopodus Lockley, Farlow, Meyer, 1994 has been discoverd in the early Hettangian of Sołtyków, on northern slope of the Holy Cross Mountains.

3

Dinosaur nesting ground from the Early Jurassic fluvial deposits, Holy Cross Mountains (Poland)

Pieńkowski G.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 4

461-476

EN

Two different kinds of rounded structures (spherical and ellipsoid ones), filled by calayey-ferruginous sediment, occur in the fine-grained sandstone of a crevasse splay origin (meandering river environment) in the Early Hettangian Zagaje Formation, in the locality called Sołtyków, nearby little town of Odrowąż, central Poland. The structures are interpreted as dinosaur eggs, precisely as the 'post-egg structures'. They are strongly altered by diagenetic processes and no obvious eggshell structure is preserved. However, faint embryo remains found inside one of the ellipsoid structures and characteristic circular clutch of the spherical structures, allows conclusion that the structures represent dinosaur eggs. This conclusion is supported by other evidences, such as regular size and shape of the structures and joint occurrence with numerous dinosaur footprints. While the circular clutch laid in a shallow depression represents an in situ nest, the smaller, ellipsoid eggs were probably transported a short distance by the current associated with a flood event. The circular clutch of unhatched egg structures most probably represents a nest of earliest sauropods; their footprints and trackways have been found nearby. The smaller ellipsoid egg structures are difficult to classify, they may represent either basal ornitishian or theropod eggs. This is the first find of dinosaur egg structures in Poland and the second known Lower Jurassic dinosaur nesting ground world-wide. It may also stimulate discussion on diagenetically altered dinosaur eggs.

PL

W dolnoliasowym (dolny hettang) odsłonięciu Sołtyków koło Odrowąża (województwo świętokrzyskie) znaleziono sferyczne i elipsoidalne struktury, które zostały zinterpretowane jako struktury powstałe w miejsce jaj dinozaurów. Jaja zostały pierwotnie złożone w piaszczystej ławicy reprezentującej glif krewasowy, w obrębie równi zalewowej rzeki meandrującej. Zostały one silnie zmienione przez procesy diagenetyczne i nie zachowała się pierwotna ultrastruktura skorupek. Badania wnętrza jednej ze struktur struktur ujawniły niewielkie, ciemne, spłaszczone, cylindryczne struktury. Pod mikroskopem elektronowym ukazują one włóknisto-lamelarną budowę zbliżoną do budowy kości lub zwapniałej chrząstki embrionalnych dinozaurów. Inną ważną przesłanką jest ułożenie większych, sferycznych struktur w postaci pierścienia charakterystycznego dla wylęgu zauropodów. Dodatkowymi przesłankami jest regularna wielkość i kształt znalezionych struktur. Pierścieniowy wyląg jest gniazdem zauropodów zachowanym in situ. W pobliżu gniazda znaleziono tropy zauropodów. Interpretacja wydłużonych struktur jest trudniejsza, mogą one reprezentować zarówno jaja wczesnych dinozaurów w ptasiomiednicznych, jak i drapieżnych teropoidów. Obie grupy dinozaurów pozostawiły liczne ślady stóp w pobliżu stanowiska z jajami. Jaja elipsoidalne zostały przeniesione przez prąd wodny związany z powodzią i złożone na wtórnym złożu w pobliżu kulistych jaj zauropodów. Osady tej samej i następnych powodzi przykryły jaja, które obumarły i nie uległy wykluciu. Po rozkładzie ich miękkich części i wypełnieniu wnętrza osadem mulistym na drodze infiltracji, procesy diagenetyczne doprowadziły najpierw do lokalnej sylifikacji wewnątrz struktur, a potem do stopniowego rozpuszczenia skorupek oraz ich podstawienia infiltrującymi minerałami ilastymi. Po etapie głębszego pogrzebania struktur nastąpił proces syderytyzacji. Stosunkowo niedawno, w trzeciorzędzie, syderyt utlenił się do wodorotlenków i tlenków żelaza. Znalezisko to jest pierwszym odkryciem struktur jajowych dinozaurów w Polsce i drugim odkryciem tych struktur na świecie w utworach dolnojurajskich. Niniejszy artykuł może się przyczynić do podjęcia dyskusji na temat silnie zmienionych jaj i kryteriów, jakie powinny kierować interpretacją i oznaczaniem struktur jajowych dinozaurów. Zupełnie odrębnym problemem jest ochrona tego unikatowego stanowiska, które jest niszczone przez przygodnych poszukiwaczy gagatu. W tym celu konieczne jest skuteczniejsze egzekwowanie obowiązującego prawa, a także jak najszybsze zabezpieczenie i opracowanie najcenniejszego materiału naukowego znajdującego się w odsłonięciu.