Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmienność ilości i składu gazów pochodzących z degazacji rdzeni skalnych w profilu geologicznym otworu z obszaru LGOM

Kania Małgorzata, Janiga Marek, Wciślak Agnieszka

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 1

3--11

PL

Głównym celem badań było określenie zależności ilości i składu chemicznego gazów powstałych podczas procesu degazacji skał zróżnicowanych litologicznie i petrofizycznie w nawiązaniu do przykładowego profilu geologicznego otworu. Dla formacji miedzionośnych określenie tego typu prawidłowości dla różnych typów skał pozwoli na przewidywanie miejsc i kierunków ekshalacji gazowych, a w przyszłości może przyczynić się do utrzymania bezpieczeństwa w kopalniach. Przedmiotem badań były próbki skał pochodzące z wybranego pionowego otworu w obrębie formacji miedzionośnej z rejonu południowej części monokliny przedsudeckiej. Pobrane do badań próbki reprezentowały następujące serie litologiczne: piaskowiec czerwony i szary, dolomit, anhydryt oraz sól kamienną. W celu oceny gazonośności skał o różnym wykształceniu litofacjalnym przebadano skład molekularny oraz ilości wydzielonych gazów desorbowanych i resztkowych w obrębie wybranego otworu pionowego. Dodatkowo wszystkie próbki rdzeniowe poddano badaniom porozymetrycznym oraz przepuszczalności w celu oceny podstawowych parametrów petrofizycznych. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że ilość wydzielonego gazu resztkowego w całym obrębie profilu otworu doskonale koreluje z właściwościami petrofizycznymi, a dokładniej z wartościami porowatości całkowitej. Próbki pochodzące z serii piaskowcowej (zarówno czerwonego, jak i szarego piaskowca) charakteryzują się najwyższą porowatością całkowitą, sięgającą niemal 25%, i w tych porach zostały skumulowane i zamknięte największe ilości gazu resztkowego. Nieco mniejsze ilości gazu wydzieliły się podczas degazacji próbki dolomitu wapnistego pobranej z głębokości 10,00 m, o stosunkowo wysokiej porowatości całkowitej rzędu 7,3%, a jeszcze mniejsze z głębokości 8,35 m. Z kolei ilości gazu resztkowego dla soli kamiennej (Na1) oraz dla próbek anhydrytu (A1d) utrzymywały się na zdecydowanie niższym poziomie. Duże ilości gazu wydzielone z przestrzeni porowej rdzeni w trakcie procesu degazacji związane są z wysoką zawartością azotu nadmiarowego. Największe jego ilości wydzieliły się z serii piaskowców oraz z próbki dolomitu pobranej z głębokości 10,00 m, a więc z rdzeni o dużej porowatości całkowitej. Z kolei anomalnie wysokie wartości azotu nadmiarowego w gazie desorbowanym stwierdzono w próbce anhydrytu z głębokości 52,00 m (o stosunkowo niskiej porowatości). Obecność azotu nadmiarowego w tej próbce można tłumaczyć selektywną adsorpcją gazu podczas migracji na duże odległości, a także możliwością powstawania lokalnych pułapek gazu.

EN

The main objective of the research was to determine the amount and chemical composition dependence of gases formed during the degassing process of lithologically and petrophysically varied rocks in reference to the geological profile of the borehole. In the case of copper-bearing formations, determining this type of regularity for different types of rocks will make it possible to predict places and directions of gas exhalation. This may contribute, in the future, to maintaining safety in mines. The subject of the research were rock samples from a selected vertical borehole within copper-bearing formation from the southern part of the Fore-Sudetic Monocline. The samples collected for testing represented the following lithological series: red and grey sandstone, dolomite, anhydrite and rock salt. In order to assess the gas-bearing capacity of rocks with different lithofacial structure, the molecular composition and the amount of desorbed and residual gases were tested within selected vertical well. In addition, all core samples were subjected to porosimetric and permeability tests to evaluate the basic petrophysical parameters. Based on the obtained results, it was found that the amount of evaporated residual gas in the whole area of the borehole profile correlates perfectly with petrophysical properties, and more specifically with the values of total porosity. Samples from the sandstone series (both red and grey sandstone) are characterized by the highest total porosity reaching almost 25% and in these rock pores, the largest amounts of residual gas were accumulated and closed. Slightly smaller amounts of gas were separated during the degassing process from the limestone dolomite sample, taken from the depth of 10.00 m with a relatively high total porosity of 7.3%, and even smaller from the depth of 8.35 m. The amount of residual gas for rock salt (Na1) and for anhydrite samples (A1d) remained significantly lower. Large amounts of gas separated from the pore space of cores during the degassing process are associated with a high content of excess nitrogen. The largest amounts were separated from a series of sandstones and from a sample of dolomite, taken from a depth of 10.00 m, i.e. from cores with high total porosity. Additionally, anomalously high values of excess nitrogen in desorbed gas were found in the anhydrite sample, taken from a depth of 52.00 m (with relatively low porosity). The presence of excess nitrogen in this sample can be explained by selective gas adsorption during long-distance migration, as well as the possibility of forming of local gas traps.

2

The accuracy of the local assessment of the bulk density of copper-silver deposits in the Legnica-Głogów Copper District and its impact on the valuation of ore resource and mining production

Mucha Jacek, Wasilewska-Błaszczyk Monika

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2019

|

T. 35, z. 4

47--68

EN

In the world-class Cu-Ag deposits of the Legnica-Głogów Copper District (LGCD), constant bulk density values are adopted to estimate the ore and metal resources within them based on the results of previous studies of the LGCD deposits carried out at the stage of their exploration and documentation: 2.6 Mg/m3 for the carbonate series, 2.5 Mg/m3 for the shale series, and 2.3 Mg/m3 for the sandstone series. The main purpose of research was to analyze the range of possible differences at local scale of observation between constant values of bulk densities (hereinafter referred to as reference values) assigned during deposit documentation to the main lithological units and bulk densities of these units determined based on the results of experimental sampling of individual lithological units within the exploited copper and silver deposits (Lubin, Polkowice-Sieroszowice and Rudna). In general, when it comes to Cu-Ag LGCD deposits (or their large parts), the relative diversity of estimates of average bulk densities of ores based on the results of experimental sampling (more than 1,600 samples from different individual lithological units were collected at 500 sampling points in mining excavations) and reference values is low (with a median not exceeding 3%). The results of studies indicate, however, that the application of reference bulk densities at the local observation scale may result in significant underestimation (up to nearly 20%) or overestimation (up to 11%) of real bulk densities of the main lithological units. This may have a noticeable impact on the correct estimation of ore and metal resources in small parts of deposits and, as a consequence, hinder the reconciliation of the planned and actual ore mining production.

PL

W światowej klasy złożach Cu-Ag LGCD (the Legnica-Głogów Copper District) do oszacowań zasobów rudy i metali w obrębie trzech głównych serii litologicznych stosuje się stałe wartości gęstości objętościowej przyjęte na podstawie wyników wcześniejszych badań przeprowadzonych na etapie ich rozpoznania i dokumentowania: 2,6 Mg/m3 dla serii węglanowej, 2,5 Mg/m3 dla serii łupkowej oraz 2,3 Mg/m3 dla serii piaskowcowej. Zasadniczym celem badań była analiza zakresu możliwych różnic w lokalnej skali obserwacji między stałymi wartościami gęstości objętościowych przypisywanymi w trakcie dokumentowaniu złóż głównym seriom litologicznym (traktowanych jako wartości referencyjne) oraz gęstościami objętościowymi tych serii wyznaczonymi na podstawie wyników specjalnego opróbowania eksperymentalnego wydzieleń litologicznych szczegółowych w obrębie eksploatowanych złóż Cu-Ag LGCD (Lubin, Polkowice-Sieroszowice i Rudna). W skali całych złóż Cu-Ag LGCD względne zróżnicowanie ocen średnich gęstości objętościowych kopaliny dokonanych na podstawie wyników opróbowania eksperymentalnego (około 1600 prób z różnych wydzieleń litologicznych szczegółowych na 500 stanowiskach opróbowań w wyrobiskach górniczych) i wartości referencyjnych jest małe, z medianą nieprzekraczającą 3%. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że przy stosowaniu wartości referencyjnych w lokalnej skali obserwacji może dochodzić do znaczącego niedoszacowania (do blisko 20%) lub przeszacowania (maksymalnie do 11%) rzeczywistych gęstości objętościowych głównych serii litologicznych. Może to mieć już zauważalny wpływ na poprawność oszacowania zasobów rudy i metali w niewielkich partiach złóż i w konsekwencji utrudniać rozliczenie prognozowanych zasobów rudy i Cu z wielkościami stwierdzanymi w wydobytym urobku.

3

Rozwój metod rozpoznania warunków hydrogeologicznych na potrzeby wykonywania pionowych wyrobisk udostępniających złoże : przykład LGOM

Chudy K., Worsa-Kozak M., Pikuła M.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

1035--1043

EN

The paper presents the review of methods for determining hydrogeological properties of rock mass in the place of mine shaft location. The largest Polish copper ore deposit is located in the Fore-Sudetic Monocline. It is the Kupferschiefer-type deposit occurring at a depth of 400 to 1200 metres. During the last 60 years the deposit was opened with 30 mine shafts, and the 31st shaft is currently being sunk. The methods of hydrogeological tests in boreholes as well as the methods of estimation of hydrogeological parameters and prediction of water inflow into the sinking mine shaft have evolved through the years. In the 1960s, the most popularfield test was the well bailing/infiltration test, and the most popular methods ofparameters estimation and inflow prognosis were analytical equations and analytical methods of water inflow forecasting. These methods provide very uncertain results. The best and reliable results of predicted water inflows are derived from methods based on long-term pumping tests and numerical modelling. These methods were used in the IMore project which concerns possibilities of dewatering of the Bundsandstein aquiferfor a mine shaft sinking purpose.

4

Comparison of site effect values obtained by HVSR and HVSRN methods for single-station measurements in Tarnówek, South-Western Poland

Mendecki M. J., Bieta B., Mateuszów M., Suszka P.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2016

|

Vol. 5, iss. 1

18--27

EN

This study compares the HVSR technique (Horizontal to Vertical Spectral Ratio), based on seismic event records, and the HVSRN technique (Horizontal to Vertical Spectral Ratio of Noise) using seismic noise registrations. Both methods allow us to study the amplification phenomenon of a horizontal component of seismic waves when the waves reach loose sediments in subsurface layers. The seismic data were measured at a three-component single seismic station located in the village of Tarnówek, in the Legnica-Głogów Copper District. The results of the study demonstrate that average HVSRN and HVSR maxima can be distinguished: for periods approximately 3.78 s (H/V = 6.2) and 3.969 s (H/V = 8.98) respectively. The evaluated share of the Rayleigh wave component in the recorded values was β = 0.58 and it can be suggested that the Love wave share in surface motion was insignificant. The Love wave share remains unknown.

5

A study of the interaction among mining-induced seismic events in the Legnica-Głogów Copper District, Poland

Orlecka-Sikora B., Papadimitriou E., Kwiatek G.

Acta Geophysica

|

2009

|

Vol. 57, no. 2

413-434

EN

We applied the Coulomb stress transfer technique to investigate interactions among seismic events induced by mining works in the Rudna mine in the Legnica-Glogów Copper District in Poland. We considered events with energy greater than 10⁵ J from the period 1993-1999. We examined the influence of the cumulative static stress changes (ΔCFF) due to previous events on the generation of subsequent ones. The results indicate that in many cases strong mining tremors produce changes in the state of stress of a sufficient magnitude to influence subsequent events. The location of over 60% of events is consistent with stress-enhanced areas where the values of ΔCFF were above 0.01 MPa. For most of the events located inside areas of a calculated negative ΔCFF, their modelled rupture zone was partially located inside stress enhanced area, providing thus additional evidence for possible triggering at the nucleation point.