Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Lanckoroński pejzaż z problemami rewaloryzacji w tle (cz. 1)

Godula-Węcławowicz Róża, Węcławowicz Tomasz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 66

134--143

PL

Autorzy zwięźle przedstawiają dzieje Lanckorony, które są tłem dla analizy przeobrażeń przestrzeni historycznej i kulturowej. W konsekwencji unikatowy średniowieczny układ przestrzenny miasta został bezpowrotnie utracony, zanikły przedproża domów przyrynkowych i w narożach głównych ulic, zniekształceniom ulega zabytkowa architektura drewniana, nie chroni się lokalnej toponimii jako wartościowego komponentu niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Działania konserwatorskie, podejmowane z przerwami od lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia oraz na progu bieżącego wieku, okazały się niewystarczające, nawet kontrowersyjne w kontekście zmieniających się potrzeb społecznych i sukcesywnej przemiany miasta w letnisko i miejscowość turystyczną. Autorzy postulują konieczność bardziej realnych rozwiązań prawnych, chroniących wartości materialne i niematerialne Lanckorony.

EN

The authors briefly present the history of Lanckorona, as the background for the analysis of the transformations of historical and cultural space. As a consequence, the unique medieval spatial layout of the city has been irretrievably lost. The raised entrance platforms in front of the Market Square houses have disappeared. The historic wooden architecture is distorted, and the local toponymy is not protected as a valuable component of the cultural heritage. Conservation activities were undertaken successively since the 1960s. They turned out to be insufficient, even controversial in the context of changing social needs and the gradual transformation of the town into a summer tourist resort. The authors point out the need for more real solutions to protect Lanckorona’s historical structure of architecture and non-material values.

2

Spatial Planning in Localities with Special Historic Values on Examples of Poland and Slovakia

Bieda A., Pukanská K., Sala B.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2018

|

Vol. 12, no. 1

5--27

PL

Jednym z celów planowania przestrzennego jest ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków. Konieczność uwzględnienia go w opracowaniach planistycznych powoduje, że w procedury planowania przestrzennego włączane są działania związane ze świadomym kształtowaniem krajobrazów kulturowych oraz opieką nad obiektami historycznymi. Mimo to uważa się, że w tworzonych w Polsce dokumentach planistycznych możliwości te są wykorzystywane niedostatecznie. Celem artykułu jest porównanie systemów planowania przestrzennego w Polsce i na Słowacji ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań, jakie muszą zostać wzięte pod uwagę przy tworzeniu dokumentów planistycznych w miejscowościach z architekturą zabytkową. Analiza przykładowej dokumentacji stworzonej dla miast o walorach historycznych (Lanckorony w Polsce oraz Lewoczy na Słowacji) pozwoliła autorom na stwierdzenie, że miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na Słowacji zawierają mniej szczegółów związanych z ochroną wartości kulturowych i zabytków niż plany uchwalane w Polsce. Jest tak, ponieważ jedyną instytucją, która posiada w tym zakresie na Słowacji kompetencje, jest wojewódzki konserwator zabytków.

EN

One of the objectives of spatial planning policy is the protection of cultural heritage and historical monuments. Since this objective is necessary to be included it in planning documents, it means that spatial planning procedures shall comprise actions associated with the conscious shaping of cultural landscapes and protection of historical objects. Nevertheless, it is believed that these possibilities are not sufficiently used in Polish planning documents. This paper aims to compare the spatial planning systems found in Poland and Slovakia, with a particular emphasis on the conditions that must be taken into account when creating planning documents in historic localities. An analysis of sample documentation prepared for localities with special historical values (Lanckorona in Poland and Levoča in Slovakia) allowed the authors to conclude that local development plans in Slovakia contain fewer details related to the protection of cultural values and monuments than those adopted in Poland. This is a consequence of the fact that the only institution to evaluate this issue in Slovakia is the provincial conservator.

3

Dwór w Podchybiu. Jaka będzie przyszłość obiektu zabytkowego

Holewiński M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2010

|

Nr 27

162-170

PL

Dwór w Podchybiu (gmina Lanckorona) to jeden z bardzo wielu dworów zachodniej Małopolski, który w wyniku transformacji społecznej po roku 1945 uległ znacznemu zniszczeniu. Teoretycznie z chwilą wykupienia obiektu przez nowego właściciela zaistniała możliwość przeprowadzenia we dworze potrzebnych badań konserwatorskich, które pozwoliłyby na określenie wytycznych dla jego remontu konserwatorskiego. W roku 2005 zespół badawczy pod kierunkiem piszącego te słowa badania takie przeprowadził i zakończył je wnioskami konserwatorskimi do prac projektowych. Z wykonanych badań sporządzona została dokumentacja konserwatorska, która uzyskała akceptację Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie faz budowy dworu, którego najstarsza, zachodnia część pochodzi z początków wieku XVIII. W części reprezentacyjnej obiektu odkryto również fragmenty ciekawych polichromii. Wnioski z dokumentacji konserwatorskiej nie zostały jednak wykorzystane do prac projektowych. Struktura zabytkowego dworu została w całości wyburzona, a na podstawie nowego projektu powstał obiekt znacznie większy od historycznego.

EN

The manor house in Podchybie (Lanckorona district) is one of the numerous manors in western Lesser Poland which, as a result of social transformations after 1945, was severely damaged. Theoretically, when the object had been purchased by a new owner it was possible to carry out the necessary conservation research in the manor, which would allow for defining guidelines for its conservation. In 2005, the research team supervised by the author of this article, conducted such research and closed it with conservation conclusions for project work. Conservation documentation of the conducted research which was prepared was approved by the Voivodeship Monument Conservator for Lesser Poland. The carried out examination allowed for identifying the stages of manor construction, whose oldest western section comes from the beginning of the 18th century. Fragments of interesting polychromes were discovered in the formal section of the object. However, conclusions from the conservation documentation were not used for project work. The structure of the historic manor house was completely demolished and replaced with an object much larger than its historic predecessor built according to a new project.