Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kompatybilność tynków renowacyjnych do renowacji murów opactwa Cystersów w Lądzie

Brachaczek Wacław, Chleboś Adam, Kusy Krzysztof

Przegląd Budowlany

|

2019

|

R. 90, nr 10

90--94

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań konserwatorskich zawierających analizę materiałów, technik oraz technologii, przy użyciu których wykonano mury historycznego opactwa Cystersów w Lądzie. Badania wykonano w lipcu 2019 roku. Obejmowały zewnętrzną elewację budynku klauzury. Bezpośrednią motywacją badań były konieczne do przeprowadzenia prace remontowe. Przedstawione zostały wyniki badań stopnia zawilgocenia oraz zasolenia murów. Uzyskane wyniki badań są podstawą do doboru technologii oraz materiałów naprawczych (tynków, zapraw, powłok malarskich). Za kryterium doboru materiału naprawczego przyjęto kompatybilność z materiałem konstrukcji naprawianej, aktywność naprawy oraz trwałość naprawy w czasie. Na przykładzie prac remontowych klauzury będącej częścią opactwa cysterskiego omówiono wybrane zagadnienia, dotyczące diagnostyki, projektowania i naprawy zabytkowej elewacji.

2

Ogrody dawnego opactwa cysterskiego Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja w Lądzie

Nowiński J.

Architectus

|

2013

|

Nr 3(35)

63--74

PL

Przed kasatą w 1819 r. cysterskie opactwo w Lądzie posiadało trzy zespoły ogrodowe: ogród klasztorny (konwentualny) – zlokalizowany po południowej stronie klasztoru nad kanałem rzeki Warty oraz na wyspie pomiędzy kanałem a korytem rzeki, ogród opacki – założony przy pałacu opackim w 2. poł. XVI w. na stoku po wschodniej stronie klasztoru i kościoła oraz wirydarz z fontanną w środku klasztoru. Po kasacie ogrody te uległy dewastacji, a większa część ogrodu opackiego została przyłączona do powstałego na początku XIX w. folwarku. W 1850 r. kościół i klasztor w Lądzie objęli kapucyni, którzy przeprowadzili renowację całości założenia wraz z rewitalizacją jego ogrodów. Na placu przed kościołem powstał wówczas park. Plan kościoła i klasztoru w Lądzie z około 1865 r. dokumentuje lokalizację ogrodów i parku po zamknięciu klasztoru kapucynów przez rząd carski. Na przełomie XIX i XX w. został rozebrany pałac opata oraz większość zabudowań gospodarczych klasztoru. Salezjanie, którzy przybyli do Lądu w 1921 r., przywrócili części dawnych ogrodów ich pierwotną funkcję. W 2008 r. na zlecenie Salezjańskiej Prowincji św. Wojciecha powstał projekt koncepcyjny rewaloryzacji i zagospodarowania parku i ogrodów przy pocysterskim opactwie w Lądzie nad Wartą. Autorami projektu są Anetta Jarosińska-Krokowska i Janusz Nowiński. Przewiduje on nowe zagospodarowanie oraz rekonstrukcję dawnych i obecnych ogrodów przy klasztorze w Lądzie z przeznaczeniem ich na cele rekreacyjne, edukacyjne i gospodarcze.

EN

Before the abolition in 1819 the Cistercian abbey in Ląd had three garden complexes: the monastic garden (conventual) – located on the south side of the monastery by the Warta River canal and on as island between the canal and the river-bed, the abbot’s garden – founded by the abbot’s palace in the second half of the 16th century, on the slope on the east side of monastery and the church, as well as a viridarium with a fountain in the monastic interior. After the abolition these gardens became devastated, while the biggest part of the abbot’s garden was incorporated into a grange which came into being at the beggining of the 19th century. In 1850, the church and the monastery in Ląd were taken over by the Capuchins who carried out a renovation of the whole complex and also a revival of its gardens. In the square in front of the church a park was founded at the time. A plan of the church and monastery in Ląd from about 1865 documents the location of the gardens and park after the abolition of the Capuchines’s monastery by the Tsarist government. At the turn of the 19th and 20th centuries, the abbot’s palace was pulled down as well as most of the monastic farm buildings. The Salesians, who came to Ląd in 1921, restored parts of the old gardens to their primary function. In 2008, due to the commission of the Administration of the Salesian Society Facilities of St. Adal bert Inspectorate there came into existence a conceptional project of revalorization and management of the park and gardens by the post-Cisterican abbey in Ląd by the Warta River. The authors of the project are Anetta Jarosińska-Krokowska and Janusz Nowiński. The project anticipates a new management and reconstruction of the old and present gardens by the monastery in Ląd assigning them for purposes of recreation, education and economic ones.

3

Genius loci w cysterskim opactwie. Ogrody dawnego opactwa w Lądzie nad Wartą w świetle XIX-wiecznych źródeł

Nowiński J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 5-A

71-84

PL

Kasata cysterskiego opactwa w Lądzie w 1819 r. położyła kres jego blisko 700-letniej historii. Konsekwencją kasaty stała się m.in. likwidacja bogatych zbiorów lądzkiej biblioteki i archiwum opactwa. Archiwalia lądzkie w większości zaginęły. Opactwo Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w Lądzie należało do najstarszych i wzorcowych cysterskich cenobiów w Polsce, o czym świadczą do dziś m.in. wybitne dzieła architektury i sztuk plastycznych w nim zachowane. Wysoki poziom prezentowały również klasztorne ogrody, które uległy zniszczeniu po kasacie. Wobec braku danych archiwalnych trudno jest dzisiaj precyzyjnie odtworzyć historię i charakter ogrodów opactwa w Lądzie. Cennymi informacjami na ich temat są relacje podróżników, badaczy, kartografów, malarzy i rysowników z XIX w.

EN

The dissolution of the Cistercian abbey in Ląd in 1819 put an end to its history lasting nearly 700 years. The consequence of such a suppression was the elimination of the rich collection of Ląd library and archives of the abbey. Ląd archives mostly disappeared. The abbey of Our Blessed Virgin Lady and St Nicholas in Ląd was one of the oldest and best Cistercian monasteries in Poland. It is proved by maintained outstanding works of architecture and fine art. The monastery gardens, which were destroyed after the dissolution also presented high level. Because of non-existing archival data, it is difficult to accurately reconstruct the history, and nature of the gardens of the Ląd abbey. The accounts of travelers, researchers, cartographers, painters, and illustrators from 19th century are the only valuable information on the abbey.

4

Opactwo cysterskie w Lądzie nad Wartą. Wstępne, sondażowe badania wykopaliskowe w 2006 r.

Wyrwa A. M.

Architectus

|

2008

|

Nr 1(23)

41--53

PL

Klasztor pocysterski w Lądzie nad Wartą od bardzo wielu lat stanowi przedmiot studiów historyków, historyków sztuki i architektury. Nie miał on jednak szczęścia do kompleksowych badań, które pozwoliłyby wyjaśnić hipotezy stawiane w dotychczasowej historiografii, a tych - zarówno odnośnie do fundacji, dziejów średniowiecznych, jak i przemian budowlanych oraz założeń architektonicznych - pojawiło się sporo (literatura dotycząca omawianych zagadnień w: [1], [40], [41], [42], [44]). Niekiedy bardzo daleko odbiegają one jednak od wiarygodnych, obecnie rozpoznanych i naukowo potwierdzonych źródeł historycznych, architektonicznych i archeologicznych. Wiele poglądów stanowi nadinterpretację wątłych podstaw źródłowych ? i historycznych, i architektonicznych (m.in. [11], [17], [18], [19], [30]). Do ich sprawdzenia, odrzucenia jednych lub uwiarygodnienia drugich, potrzebne są gruntowne, kompleksowe studia, które pozwolą wyjaśnić nagromadzone w dotychczasowej historiografii wątpliwości. Dzięki takim badaniom jeden z najstarszych klasztorów cysterskich w Polsce mógłby poznać wreszcie swoją "prawdziwą historię". Możliwości takich badań pojawiły się w 2006 r., kiedy obecni właściciele zespołu pocysterskiego w Lądzie, tzn. salezjanie, podjęli działania zmierzające do renowacji i konserwacji kościoła i klasztoru. Za zgodą Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu i salezjanów lądzkich przygotowano program takich prac. Przewidziane są one na wiele lat. W niniejszym opracowaniu w bardzo syntetyczny sposób ukazano wybrane zagadnienia związane ze znanymi obecnie faktami odnoszącymi się do historii budowlanej opactwa lądzkiego.

EN

Chosen problems bound with facts, presently known to us, related to the history of building of St. Michael's Cistercian Abbey in Ląd, have been presented synthetically - this abbey, one of the oldest Cistercian abbeys in Poland, was founded in the second half of the 12th century. On the basis of written sources, also iconographic, architectonic cataloguing and not too frequent archaeological investigations, successive stages of building and development of the church as well as the monastery, have been shown. Results of initial archaeological sounding examinations carried out in the monastic cloister in 2006, under the guidance of Professor A.M. Wyrwa, during which the out ow canal of rain water was discovered, have been presented - object "A" , relics of a stone pavement which covered the cloister and a fragment of a stone construction - object "B", which most likely was a part of the buttress of the lavabo building, adjoining the north wall of the south monastic wing. During the present investigations (the area accessible to explorations is too small) it is possible to ascertain that object "A" probably came into being during the latest reconstruction (around 1780; generally in the first terce of the 18th century?). Object "B" most probably constitutes a fragment of the oldest architectonic constructions uncovered recently, most likely before the 16th century (?). The cavity with brick rubble is the youngest; it should be dated in the 20th century, around 1919 or even at the time of reconditioning of the object in the twenties of the 20th century (?). The youngest elements of porcelain and faience, with Russian marks, were found in the floor parts of the IV and III layers of the mentioned rubble heap. The mediaeval material in this area of investigations was very rare. On the basis of results obtained, a complex interdisciplinary programme of archaeological and architectonic examinations of this object will be prepared.

5

Opactwo cysterskie w Lądzie nad Wartą. Sprawozdanie z badań architektonicznych, sezon I-2007 r.

Łużniewska E.

Architectus

|

2008

|

Nr 1(23)

55--65

PL

Bezpośrednią przyczyną podjęcia badań architektonicznych dawnego opactwa cysterskiego w Lądzie są planowane w przyszłości prace remontowe budynku klauzury, głównie jego elewacji (il. 1). Oprócz tego od dłuższego czasu istnieje przeświadczenie o konieczności podjęcia kompleksowych studiów architektury, ponieważ dotychczasowe analizy nie przyniosły odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące przemian budowli opactwa. Dlatego też w porozumieniu z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Poznaniu opracowano ramowy, wieloletni program prac badawczych. Pierwsze badania architektoniczne odbyły się w lipcu 2007 r. Prace prowadzono dzięki życzliwości Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie. Istotną ich częścią była kwerenda archiwalna źródeł, zwłaszcza ikonograficznych. Prace terenowe miały charakter rozpoznawczy i brali w nich udział doktoranci oraz studenci Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej: mgr Barbara Pierścionek-Wolbach, Agnieszka Bus, Ewelina Kolasińska, Paulina Michniak, Paweł Sobański, Ewa Pankowska, Katarzyna Podrygajło, Izabela Przybylska. Pierwszym etapem badań była aktualizacja rzutów i elewacji budynku klauzury w skali 1:200. Następnie wykonano pomiary metryczne i stratygraficzne budulca w miejscach pozbawionych tynku. W dalszej kolejności przeprowadzono inwentaryzację wybranych detali architektonicznych.

EN

The direct cause of carrying out architectonic investigations in the former Cistercian abbey in Ląd are repair works of the enclosure building, mainly its elevations, planned in the future. Apart from this, for a long time there has existed the conviction of a need for such complex architecture investigations, because the hitherto existing analyses brought no answers to the basic questions related to building changes in the abbey.That is why a generally outlined multiyear interdisciplinary programme of the investigation procedure has been elaborated - the first season of architectonic investigations took place in July 2007. An important part of the research was the archival examination of sources, especially iconographic. Terrain works had a recognition character - in which post graduate students and students of the Department of Architecture of the Wrocław Technical University took part. The first stage of investigations was the bringing up to date of projections and elevations of the enclosure building in the scale of 1:200. The metric and stratigraphic examinations of the building material visible in places with no plaster, were carried out. A successive stage of works was the inventory of selected architectonic detail. The preliminary architectonic examinations of the enclosure allowed separating a part of the building with a different wall construction, and became the basis for elaborating a detailed programme of further works.