Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Transformacja na rozstajach

Czeredys Filip

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2022

|

Nr 5

36--41

PL

Transformacja energetyczna stanowi aktualnie jedno z najważniejszych wyzwań dla polskiej gospodarki w ciągu najbliższych trzech dekad. Efektem planowanych zmian ma być przejście ze starego, wysokoemisyjnego modelu energetyki na jej nowoczesny, neutralny dla środowiska odpowiednik.

2

Bezpieczeństwo elektroenergetyczne infrastruktury sieci przesyłowej na poziomie lokalnym

Czebiełko Daniel

Wiedza Obronna

|

2021

|

nr 2

127--139

PL

Celem artykułu jest przedstawienie roli energetyki w bezpieczeństwie państwa w XXI wieku. Pojawienie się nowych zagrożeń oraz zmiana podejścia do prowadzenia polityki bezpieczeństwa państwa powoduje, ze obszar energetyki stał się kluczowym atrybutem w prowadzeniu polityki zagranicznej. Obecny światowy rynek elektroenergetyczny boryka się z problemem zabezpieczenia infrastruktury sieci przesyłowej przed zewnętrznym ingerowaniem, który może doprowadzić do zachwiania się gospodarki i rozwoju poszczególnych państw. Infrastruktura sieci przesyłowej jest najbardziej newralgicznym. Postępująca w XXI wieku cyfryzacja przyczynia się do tego, że wszystkie decyzje i czynności życiowe podejmowane przez człowieka potrzebują głównie energii elektrycznej. Bez znaczenia jest, czy wykorzystywana jest ona podczas wykonywania operacji w systemie informatycznym, czy też w magazynowaniu żywności. Jednym z głównych problemów wytwarzania, dystrybucji i zapewnieniu bezpieczeństwa w spółkach energetycznych jest modernizacja, utrzymanie, jak również budowa nowej infrastruktury sieci przesyłowej. Dlatego tak ważny elementem energetycznym jest bezpieczeństwo elektroenergetyczne infrastruktury sieci przesyłowej.

EN

The aim of the article is to present the role of electricity security in state security in the 21st century. The emergence of new threats and a change in the approach to the conduct of state security policy make the energy sector a key attribute in conducting foreign policy. The current world electricity market is struggling with the problem of securing the transmission network infrastructure against external interference, which may lead to an economic disturbance and the development of individual countries. The infrastructure of the transmission network is the most critical. The ongoing digitization in the twenty-first century contributes to the fact that all decisions and life activities made by a person require mainly electricity. It does not matter whether it is used during operations in an IT system or in food storage. One of the main problems of generation, distribution and ensuring safety in energy companies is the modernization, maintenance and construction of new infrastructure of the transmission network. That is why the electricity security of the transmission network infrastructure is such an important energy element.

3

Sustainable development of generation sources in the National Electric Power System

Zaporowski Bolesław

Polityka Energetyczna

|

2021

|

T. 24, z. 3

79--92

EN

This article presents an analysis of the sustainable development of generation sources in the Polish National Electric Power System (NEPS). First, the criteria for this development were formulated. The paper also discusses the current status of generation sources, operating in power plants and combined heat and power (CHP) plants of NEPS. Furthermore, it includes a prediction of power balance in NEPS, determining; predicted electricity gross use, predicted demand for peak capacity during the winter peak, predicted demand for peak capacity during the summer peak and required new capacity of centrally dispatched generation units (CDGUs) in 2025, 2030, 2035 and 2040 that would ensure NEPS operational security. Twenty prospective technologies of electricity generation and combined electricity and heat production were analyzed. These were divided into three groups: system power plants, high- and medium-capacity combined heat and power (CHP) plants, as well as small-capacity power plants and CHP plants (dispersed sources). The unit costs of electricity generation discounted for 2021 were calculated for the analyzed technologies, taking the costs of CO2 emission allowances into account. These costs include: capital costs, fuel costs, maintenance costs, operation costs and environmental costs (CO2 emission allowances). This proceeds to a proposal of a program of the sustainable development of generation sources in NEPS, which includes the desired capacity structure of power plants and CHP plants, and the optimal structure of electricity production in 2030 and 2040. The results of calculations and analyses are presented in tables and figure.

PL

W artykule przedstawiono analizę zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Sformułowano kryteria zrównoważonego rozwoju systemu elektroenergetycznego. Przedstawiono aktualny stan źródeł wytwórczych w KSE, pracujących w elektrowniach i elektrociepłowniach. Opracowano prognozę bilansu mocy w KSE, wyznaczając: prognozowaną wartość zużycia elektrycznej brutto, obciążenia KSE w szczycie zimowym i szczycie letnim oraz wymaganej mocy JWCD i mocy źródeł rozproszonych, narastająco na lata 2025, 2030, 2035 i 2040, dla bezpieczeństwa pracy KSE. Zdefiniowano 20 przyszłościowych technologii wytwarzania energii elektrycznej i skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, podzielonych na trzy następujące grupy: elektrownie systemowe, elektrociepłownie dużej i średniej mocy oraz elektrownie i elektrociepłownie małej mocy (źródła rozproszone). Dla wybranych do analizy technologii wytwórczych wyznaczono jednostkowe, zdyskontowane na 2021 rok, koszty wytwarzania energii elektrycznej, z uwzględnieniem kosztów uprawnień do emisji CO2. W kosztach tych uwzględniono: koszty kapitałowe, koszty paliwa, koszty remontów, koszty obsługi i koszty środowiskowe. Opracowano propozycję programu zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w KSE, wyznaczając pożądaną strukturę mocy elektrowni i elektrociepłowni oraz produkcji energii elektrycznej w latach 2030 i 2040.

4

Systemy magazynowania energii w energetyce i przemyśle. Przykładowe wdrożenia

Kwiatkowski Piotr, Świątek Jacek, Sosnowski Łukasz

Elektro Info

|

2021

|

nr 4

44--52

PL

Podstawowym priorytetem każdego kraju jest poprawna i stabilna praca Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, zagwarantowanie bezprzerwowych dostaw, dobrej jakości energii dla funkcjonowania przemysłu, transportu i odbiorców indywidualnych. System elektroenergetyczny nie ma możliwości magazynowania energii, stabilizacja pracy poprzez bilansowanie produkcji i odbioru energii zapewniana jest przez pracujące w rezerwie bloki elektrowni, elektrownie szczytowo-pompowe i wodne. Transformacja energetyki, dołączanie do systemu niestabilnych generacji energii ze źródeł odnawialnych OZE powoduje, że do poprawnej pracy będą potrzebne dodatkowe, rozproszone mikroregulatory, jakimi są magazyny energii. W artykule przedstawimy przykłady wdrożeń takich instalacji, w różnych miejscach polskiego systemu energetycznego. W przypadku każdego z tych magazynów energii opiszemy, jaką ma konfigurację i jakie realizuje zadania.

EN

The essential priority for each country is to improve and possess a stable work of the National Power System and to guarantee the break-free supplies of good-quality energy for functioning of industry, transport and individual users. The power system has no possibilities of storing the energy; the stabilization of work by balancing of energy production and receipt is ensured by standby thermal power plants, pumped storage power plants and combined heat and power (CHP) Plants. The transformation of energetics, connecting the unstable energy generations from renewable sources (RES) to the system, causes that the correct work requires the additional distributed micro-regulators such as energy storage systems. In the present paper, we have presented the examples of implementation of the mentioned installations in different places of Polish power system. The configuration and the tasks of each of the mentioned energy storage systems will be described.

5

Poprawa efektywności energetycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym

Niewiedział Elżbieta, Niewiedział Ryszard

Elektro Info

|

2021

|

nr 3

42--46

PL

Ustawa o efektywności energetycznej określa zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej. Poprawie efektywności energetycznej służy m.in. ograniczanie sieciowych strat energii w całym systemie elektroenergetycznym (w ciągach liniowych oraz w transformatorach). W artykule przedstawiono analizę strat energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE) w latach 2002-2019 oraz zmniejszanie poziomu strat energii w wyniku wzrostu ilości energii elektrycznej dostarczanej za źródeł odnawialnych (OZE). Praca stanowi kontynuację tematyki prezentowanej już wcześniej w „elektro.info” [9].

EN

The Act on energy efficiency defines the tasks of public sector companies in the scope of energy efficiency. The improvement of energy efficiency is achieved by reducing network energy losses in the entire power system (in power transmission lines and in transformers). The article presents an analysis of electricity losses in the Polish Power Grid (KSE) in the years 2002-2019 and the reduction of the level of energy losses as a result of an increase in the amount of electricity supplied from renewable sources (RES). The work is a continuation of the subject previously presented in elektro.info magazine [9].

6

Wykorzystanie fotowoltaiki jako źródła pokrywającego zapotrzebowanie szczytowe w okresie letnim w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym

Sobik Bartosz

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2019

|

nr 109

123--136

PL

Nadrzędnym celem funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE) jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. W okresie letnim nasila się tendencja wzrostowa zapotrzebowania na energię elektryczną wywołana m.in. przez upowszechnienie klimatyzacji. W związku z tym należy spodziewać się utrzymania tendencji wzrostowej zapotrzebowania szczytowego w okresie letnim. Przykłady z lat 2015, 2016 czy 2018 wskazują, że KSE potrzebuje letniego źródła szczytowego, które będzie w stanie wytwarzać energię elektryczną niezależnie od sytuacji hydrologicznej. Fotowoltaika jest źródłem energii, które może pokryć zapotrzebowanie szczytowe w dni upalne. W niniejszym artykule pokrótce scharakteryzowano problem wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w okresie letnim i posłużono się przykładami zdarzeń, które miały miejsce w ostatnich latach. Głównym wnioskiem jest postulat rozbudowy mocy fotowoltaicznych, którego celem będzie produkcja energii elektrycznej w dni upalne pokrywająca szczytowe obciążenie sytemu. Przedstawiono zalety i wady takiego rozwiązania. Niekorzystne warunki atmosferyczne ograniczają produkcję energii elektrycznej z farm wiatrowych czy bloków konwencjonalnych, a także zwiększają straty w przesyle, dlatego fotowoltaika jest pożądanym źródłem z punktu widzenia KSE. W artykule powołano się na przykłady z Czech iNiemiec, gdzie znaczna moc zainstalowana fotowoltaiki pozwala na stabilizowanie pracy systemu elektroenergetycznego w dni upalne. Wskazano także na wzrost roli fotowoltaiki w KSE, który jest zgodny z założeniami Projektu Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku.

EN

The overriding objective of the National Electric Power System (KSE) is to ensure the security of electricity supply. In summer, the upward trend in the demand for electric energy is caused by, among others, the proliferation of air conditioners. Therefore, the upward trend in summer’s on-peak demand is expected to be maintained. Examples from 2015, 2016 or 2018 indicate that National Electric Power System needs a summer’s on-peak source that will be able to produce electricity regardless of the hydrological conditions. Photovoltaics is a source of energy that can cover the peak demand during sweltering heat. This article briefly characterizes the problem of increasing demand for electricity in summer and uses examples that have taken place in recent years. The main conclusion is the postulate for the extension of photovoltaic power in the National Electric Power System, the purpose of which will be the production of electricity during sweltering heat, covering the peak load in the system. This article presented both the advantages and disadvantages of such a solution. Unfavorable weather conditions (high air temperature, low water level, lack of wind) limit the production of electricity from wind farms or conventional power plants, and also increase transmission losses, which is why photovoltaics is a desirable source from the National Electric Power System’s point of view. The article refers to examples from the Czech Republic and Germany, where a significant installed capacity of photovoltaics enables the stable operation of the power system during sweltering heat. It was also pointed out that the role of photovoltaics in the National Electric Power System is growing, which is consistent with the assumptions of the Polish Energy Policy Project until 2040.

7

Analiza funkcjonowania KSE w okresach upalnych w latach 2015–2019. Czy fotowoltaika może pełnić rolę źródła szczytowego w okresie letnim?

Sobik Bartosz

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2019

|

Nr 2(21)

33--40

PL

Na przestrzeni lat 2015–2019 co roku był ustanawiany nowy rekord zapotrzebowania na moc w okresie letnim. Stanowiło to wyzwanie dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE), o czym świadczyły incydenty, które wystąpiły w tych latach. Najpoważniejszy z nich wystąpił w sierpniu 2015 roku, gdy konieczne stało się wprowadzenie najwyższego stopnia zasilania. Wysoka temperatura powietrza w połączeniu z bezwietrzną aurą i niskim stanem wód prowadzi do ubytków w generacji z elektrowni cieplnych, a także zwiększa zapotrzebowanie na moc poprzez coraz powszechniejsze klimatyzatory. Jednym z rozwiązań tego problemu może być rozwój fotowoltaiki, która mogłaby pełnić rolę źródła szczytowego w dni upalne. Zastosowanie to sprawdza się w Czechach i Niemczech, co przedstawiono w niniejszym artykule. Konieczne jest utrzymanie dalszego dynamicznego rozwoju fotowoltaiki w Polsce.

EN

Over the years 2015–2019, a new power demand record is set every year in the summer. This is a challenge for the National Power System (KSE) as evidenced by incidents that occurred in these years. The most serious of them occurred in August 2015. High air temperature combined with a windless aura and low water levels leads to losses in generation from thermal power plants and also increases the demand for power through increasingly common air conditioners. One of the solutions to this problem may be the development of photovoltaics, which could act as a peak source during sweltering heat. This application works well in the Czech Republic and Germany, as presented in this article. It is necessary to maintain further dynamic development of photovoltaics in Poland.

8

Impact of development of infrastructure for charging electric vehicles on power demand in the national power system

Szabłowski Łukasz, Bralewski Paweł

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2019

|

Vol. 29, no. 1

66--91

EN

The following paper focuses on the electric vehicles sector development and its possible influence on power system load in Poland. The goal is to estimate the increase of power demand resulting from the electric cars charging. First of all, the current legal environment, which provides a framework for the e-mobility sector evolution, was described. Furthermore, the technical process of electric vehicles charging was depicted and the applicable methods of cooperation between e-mobility and power system were proposed. The quantitative analysis of the impact of the electric vehicles charging on the power demand in the National Power System was conducted. The input data and adopted assumption were specified. The structure of the calculation model and the differences between analyzed scenarios were described. The outcome obtained for the National Power System and Warsaw distribution area were presented.

PL

Przedstawiony powyżej artykuł koncentruje się na rozwoju sektora pojazdów elektrycznych i jego możliwym wpływie na obciążenie systemu elektroenergetycznego w Polsce. Jego celem jest oszacowanie wzrostu zapotrzebowania na moc wynikającego z ładowania samochodów elektrycznych. Przede wszystkim opisano obecne otoczenie prawne, które zapewnia ramy dla ewolucji sektora elektromobilności. Ponadto przedstawiono proces techniczny ładowania pojazdów elektrycznych oraz zaproponowano odpowiednie metody współpracy między samochodami elektrycznymi a systemem elektroenergetycznym. Przeprowadzono analizę ilościową wpływu ładowania pojazdów elektrycznych na zapotrzebowanie mocy w KSE. Podano dane wejściowe i przyjęte założenia. Opisano strukturę modelu obliczeniowego oraz różnice pomiędzy analizowanymi scenariuszami. Model został zaprojektowany do przeprowadzania symulacji dla 15-minutowych interwałów czasowych. Badania przeprowadzono dla trzech różnych udziałów samochodów w pełni elektrycznych (BEV) w całości samochodów elektrycznych (suma BEV i PHEV): 0%, 50% i 100%. Przedstawiono wyniki uzyskane dla obszaru Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i obszaru warszawskiego.

9

Wyzwania polskiego sektora wytwórczego do 2030 roku

Szczerbowski R.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 102

203--216

PL

Bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z najważniejszych elementów bezpieczeństwa państwa. W perspektywie najbliższych lat sektor energetyczny w Polsce stoi przed poważnymi wyzwaniami. Zapotrzebowanie na energię elektryczną systematycznie wzrasta, natomiast poziom rozwoju infrastruktury wytwórczej i przesyłowej nie nadąża za tymi zmianami. Przyszłość i rozwój energetyki to jeden z najważniejszych problemów w polityce krajowej. Odpowiedzialność sektora energetycznego za zmiany klimatyczne na Ziemi oraz troska o zapewnienie wystarczających ilości energii w najbliższych latach, stanowią główne wyzwania, jakie stoją obecnie przed energetyką. Problemy, z którymi ma zmierzyć się obecnie polski przemysł elektroenergetyczny, wymuszają podjęcie działań zmierzających w kierunku rozwoju i budowy nowych technologii wytwórczych. Eksploatowane w Polsce elektrownie węglowe są źródłem stabilnych i ciągłych dostaw energii. Wobec braku odpowiednich zdolności magazynowania energii, utrzymywanie jednostek konwencjonalnych staje się kwestią kluczową. Jest to istotne z punktu widzenia utrzymania bezpieczeństwa energetycznego, zwłaszcza wobec konieczności rozwoju źródeł odnawialnych, szczególnie tych o niestabilnym i stochastycznym charakterze pracy. W referacie przedstawiono stan obecny i przyszły krajowego sektora wytwórczego. W perspektywie najbliższych kilkunastu lat będzie się on opierał na energetyce konwencjonalnej, jednak z coraz większym udziałem źródeł odnawialnych. Konieczne jest zatem opracowanie nowej strategii energetycznej, która wskaże, w jakim kierunku będzie zmierzać krajowy sektor wytwórczy. Jest to tym bardziej istotne, że nowe uwarunkowania prawne związane szczególnie z ochroną środowiska zdecydowanie ograniczają stosowanie paliw konwencjonalnych w energetyce. Kierunki rozwoju energetyki są kreowane przede wszystkim przez wymagania, jakie stawiają nowe regulacje prawne Unii Europejskiej. Obecna polityka klimatyczno-energetyczna UE oddziałuje głównie na energetykę węglową, nakładając obowiązek zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Wymóg ten stawia polską gospodarkę energetyczną w szczególnie trudnej sytuacji. Przeszkodę w realizacji dotrzymania standardów unijnych w sektorze wytwórczym stanowi wysoki stopień zależności od węgla. Paliwo węglowe pokrywa podstawę obciążenia w krajowym systemie energetycznym. Dlatego też w najbliższych latach nie jest możliwe całkowite odejście od energetyki węglowej z uwagi na zaspokojenie potrzeb na energię elektryczną i ciepło, a przede wszystkim z uwagi na bezpieczeństwo energetyczne kraju.

EN

Energy safety is one of the most important element of national safety. In the next few years the energy sector in Poland will face serious challenges. The demand for electricity continues to increase, while the level of development of generation and transmission infrastructure cannot keep up with these changes. The future and development of energy technology is one of the most important problems in the national policy. The energy sector’s responsibility for climate change and the concern to ensure sufficient amounts of energy in the upcoming years are the main challenges which the energy industry is currently facing. The problems currently facing the Polish power industry force some actions towards the development and construction of new generation technologies. Coal-fired conventional power plants, exploited in Poland are the stable, continuous sources of energy supply. In the case of the lack of appropriate abilities for the energy storage, keeping conventional sources in the production capacity is the key issue for energy safety. This is important from the point of view of maintaining energy security, especially in the face of the need to develop renewable sources, specifically those with an unstable and stochastic nature of work. The article delineates the current state of the domestic sector of energy production. In the prospect of next few years, it will draw on conventional power engineering nevertheless, with the growing involvement of renewable energy sources. Thus, there is a necessity to develop the new energy strategy, which will mark the direction of domestic energy production sector changes. What is more relevant, new legal regulations connected with environmental protection will definitely restrict using fossil fuels in the power industry. The directions of energy development are created primarily by the requirements set by new legal regulations of the European Union. The current climate and energy policy of the European Union mainly affects coal energy by imposing an obligation to reduce greenhouse gas emissions. This requirement puts the Polish energy economy in a particularly difficult situation. The high degree of dependence on coal is one of the barriers for the implementation of EU standards in the generation sector. Coal fuel covers the load base in the national energy system. Therefore, in the following years, total departure from coal-based energy is unavailable. Due to the necessity of satisfying needs both for electricity and heat, and above all due to the energy security of the country.

10

Kierunki zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym

Zaporowski B.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 104

5--17

PL

W artykule przedstawiono analizę kierunków zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Sformułowano kryteria zrównoważonego rozwoju systemu elektroenergetycznego. Opracowano bilans mocy jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych (JWCD), wymagany dla bezpiecznej pracy KSE do 2035 roku. Zdefiniowano 19 perspektywicznych technologii wytwarzania energii elektrycznej, podzielonych na trzy następujące grupy: elektrownie systemowe, elektrociepłownie dużej i średniej mocy oraz elektrownie i elektrociepłownie małej mocy (źródła rozproszone). Wyznaczono wielkości charakteryzujące efektywność energetyczną wybranych do analizy technologii wytwórczych oraz ich emisyjność CO2. Dla poszczególnych technologii wyznaczono również jednostkowe, zdyskontowane na 2018 rok, koszty wytwarzania energii elektrycznej, z uwzględnieniem kosztów uprawnień do emisji CO2. Opracowano mapę drogową zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w KSE w latach 2020–2035. Wyniki obliczeń i analiz przedstawiono w tabelach i na rysunku.

EN

The paper presents an analysis of the sustainable development of electricity generation sources in the National Power System (NPS). The criteria to be met by sustainable power systems were determined. The paper delineates the power balance of centrally dispatched power generation units (CDPGU), which is required for the secure work of the NPS until 2035. 19 prospective electricity generation technologies were defined. They were divided into the following three groups: system power plants, large and medium combined heat and power (CHP) plants, as well as small power plants and CHP plants (distributed sources). The quantities to characterize the energy effectiveness and CO2 emission of the energy generation technologies analyzed were determined. The unit electricity generation costs, discounted for 2018, including the costs of CO2 emission allowance, were determined for the particular technologies. The roadmap of the sustainable development of the generation sources in the NPS between 2020 and 2035 was proposed. The results of the calculations and analyses were presented in tables and figure.

11

Analiza przyczyn wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w sierpniu 2015 roku w Polsce oraz sposoby zapobiegania takim zdarzeniom

Sobik B.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 103

193--208

PL

W sierpniu 2015 roku w efekcie wystąpienia szeregu niekorzystnych okoliczności zaistniało zagrożenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w Polsce. Pierwszy raz od lat osiemdziesiątych XX wieku wprowadzono stopnie zasilania. Wystąpienie tak poważnej sytuacji skłoniło do zadania pytania o bezpieczeństwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego w okresie letnim i sformułowania konkretnych wniosków na przyszłość. W artykule dokonano szczegółowej analizy czynników prowadzących do wystąpienia tej sytuacji. W sierpniu 2015 roku na obszarze Polski wystąpiła susza, która wraz z wyjątkowo wysokimi maksymalnymi temperaturami dobowymi powietrza stworzyła niekorzystne warunki dla funkcjonowania elektrowni cieplnych, szczególnie z obiegami otwartymi, oraz wydatnie ograniczyła przepustowość napowietrznych linii przesyłowych. Warto podkreślić, że wybitnie niekorzystne warunki meteorologiczne panowały wówczas w całej Europie Środkowo-Wschodniej i Zachodniej, ale jedynie w Polsce wystąpiło zagrożenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Niewłaściwa polityka remontowa oraz liczne awarie jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych spowodowały znaczące obniżenie dostępnej mocy w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Nie bez znaczenia był także fakt wystąpienia zjawiska przepływów kołowych, przez co możliwości importu energii zostały ograniczone praktycznie do zera. Ponadto wykazano korelację między maksymalną temperaturą dobową w dni upalne a wzrostem zapotrzebowania na energię elektryczną. Całokształt czynników wpływających niekorzystnie na funkcjonowanie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego doprowadził do wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. W niniejszym artykule zwrócono także uwagę na raport Najwyższej Izby Kontroli z 2014 roku, który przewidział wystąpienie takiej sytuacji, jednak pozostał bez echa. Sformułowano także propozycje przedsięwzięć mających na celu poprawienie funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w okresie letnim oraz zapobieganie wystąpieniu podobnych zdarzeń w przyszłości.

EN

Due to unfavorable factors, dangerous conditions occurred in the delivery of electric energy in Poland. This was the most serious incident of its kind since the 1980’s. Such a serious incident raised concern about the safety of the electric power system in the summer and led to the formulation of conclusions for the future. In this article, the author analyses the conditions, which caused that situation. Poland was experiencing a doubt in August 2015, which along with an extremely high maximum daily temperature created remarkably unfavorable conditions for power plants and decreased the capacity of overhead power lines. Such unfavorable metrological conditions occurred not only in Poland, but also in Central-Eastern and Western Europe. It is worth emphasizing that the safety of electric energy delivery was endangered only in Poland. The improper renovation and upkeep policies, as well as unplanned outages in power plants caused a significant decrease of available power in the National Electric Power System. Unscheduled flows between Germany and Poland ruled out the possibility of importing electric energy at such a critical time. The author presents the correlation between the maximum daily air temperature in the sweltering heat and an increase in the demand for electric energy. Overall, unfavorable conditions posed a threat in the delivery of electric energy in Poland. In this article, the author draws attention to the report from the Supreme Audit Office (Najwyższa Izba Kontroli – NIK) from 2014, which predicted such a dangerous situation. Unfortunately, that report remained unnoticed. The author formulated appropriate solutions in order to increase the safety of electric energy delivery in the summer and to prevent such occurrences in the future.

12

BIM w Polskich Sieciach Elektroenergetycznych S.A.

Kalisz W., Kordziński B., Rusin J.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 11

73--75

13

Prace badawczo-rozwojowe i doświadczenia PSE SA zmierzające do cyfryzacji obiektów elektroenergetycznych w sieci przesyłowej

Grzelka M., Juszczyk A.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2018

|

Nr 1(18)

46--55

PL

W artykule przedstawiono działania podjęte dotychczas ze strony Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA w ramach realizacji prac badawczo-rozwojowych, zmierzające do wybudowania pierwszej w pełni cyfrowej stacji elektroenergetycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Przedmiotowe prace zostały zakończone, a wybudowana infrastruktura techniczna jest obecnie w fazie eksploatacji. W artykule opisano również zakres wdrożonych prac, wskazano nowe technologie dotychczas niestosowane w obiektach elektroenergetycznych PSE SA oraz określono spodziewane korzyści z ich wprowadzenia. Wskazano zakres wymaganych zmian w stacji elektroenergetycznej już istniejącej, w celu wdrożenia pierwszego, podstawowego elementu stacji cyfrowej, którym są komunikaty typu GOOSE.

EN

The article presents the actions taken so far by Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA (PSE SA) within the framework of the execution of research and development works aimed at the construction of the first fully digital power station in the Polish National Power System (KSE). The works have been completed and the constructed technical infrastructure is currently in operation. The article also describes the scope of the implemented works, indicates new deployed technologies not yet used in power facilities of PSE SA and specifies the expected benefits from their use. It also indicates the scope of the required changes in the already existing power station in order to implement the first, primary component of the digital station, i.e. GOOSE messages.

14

Analiza merit order sektora wytwórczego w Polsce do 2030 roku

Mrowiec D.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2018

|

Nr 1(18)

26--30

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wyniki przeprowadzonej analizy sektora wytwórczego w Polsce w horyzoncie do 2030 roku, w tym uporządkowanej struktury kosztów wytwarzania poszczególnych jednostek wytwórczych. Artykuł opisuje również założenia i metodę wykonanych, w celu przeprowadzenia analizy, projekcji struktury wytwórczej.

EN

The paper presents the results of performer Polish electric energy generation sector analysis, in the horizon of 2030. The analysis includes an ordered structure of particular power generators’ generation cost. The paper also describes assumptions and the method of realized projection of the electric energy generation structure.

15

Sustainable Development of Generation Sources in the National Power System

Zaporowski B.

Acta Energetica

|

2018

|

nr 2

57--63

EN

The paper analyses the sustainable development of generation sources in the Polish National Power System (NPS). Criteria for the power system’s sustainable development are formulated. The power balance of Centrally Dispatched Generating Units (CDGU) required for the NPS’s safe operation until 2035 is developed. 19 prospective electricity generation technologies are defined in the following three groups: base load power plants, large and medium-capacity combined power and heat power plants, and small-capacity combined power and heat power plants (dispersed sources). Energy efficiency and CO2 emission parameters are determined for selected generating technologies. Also, the electricity generation costs, including CO2 emission allowances, discounted to 2018, are calculated for each technology. A roadmap for the sustainable development of generation sources in the National Power System in the years 2020–2035 is developed. The results of calculations and analyses are presented in tables and in a figure.

PL

W artykule przedstawiono analizę zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Sformułowano kryteria zrównoważonego rozwoju systemu elektroenergetycznego. Opracowano bilans mocy jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych (JWCD), wymagany dla bezpiecznej pracy KSE do 2035 roku. Zdefiniowano 19 perspek- tywicznych technologii wytwarzania energii elektrycznej, podzielonych na trzy następujące grupy: elektrownie systemowe, elek- trociepłownie dużej i średniej mocy oraz elektrownie i elektrociepłownie małej mocy (źródła rozproszone). Wyznaczono wielkości charakteryzujące efektywność energetyczną wybranych do analizy technologii wytwórczych oraz ich emisyjność CO2. Dla poszcze- gólnych technologii wyznaczono również jednostkowe, zdyskontowane na 2018 rok, koszty wytwarzania energii elektrycznej, z uwzględnieniem kosztów uprawnień do emisji CO2. Opracowano mapę drogową zrównoważonego rozwoju źródeł wytwórczych w KSE w latach 2020–2035. Wyniki obliczeń i analiz przedstawiono w tabelach i na rysunku.

16

Stan obecny przyłączeń instalacji OZE do systemu elektroenergetycznego

Bartnikowska S., Olszewska A., Czekała W.

Polityka Energetyczna

|

2017

|

T. 20, z. 2

117--128

PL

Popularyzacja i rozwój odnawialnych źródła energii są głównymi celami realizowanej obecnie europejskiej oraz polskiej polityki energetycznej. Wzrost liczby niskoemisyjnych instalacji, korzystających z alternatywnych nośników energii ma nie tylko zagwarantować zwiększenie poziomu dywersyfikacji źródeł energii, lecz również zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa energetycznego. Dzięki temu możliwe będzie również zwiększenie konkurencyjności na rynku energii oraz efektywności energetycznej, a dodatkowo – ograniczenie szkodliwego oddziaływania sektora energetyki na stan środowiska przyrodniczego. Coraz większy popyt na energię elektryczną, jak i wzrastająca świadomość ekologiczna społeczeństwa przyczyniają się do rozwoju instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii (OZE), w tym systemów fotowoltaicznych i siłowni wiatrowych. Jednakże przyłączanie alternatywnych jednostek wytwórczych do krajowego systemu elektroenergetycznego jest często procesem skomplikowanym, długotrwałym, narażonym na wiele utrudnień. Jedną z najczęściej spotykanych barier są niejasne zapisy prawne i administracyjne, które, także ze względu na swoją niestabilność, stawiają inwestorów z branży OZE w niepewnym położeniu. Brak odpowiednich instrumentów finansowych powoduje, że właściciele, zwłaszcza tych większych instalacji, muszą realizować swoje projekty wykorzystując własne nakłady pienięż- ne, co jest często czynnikiem zniechęcającym do inwestowania w tego rodzaju instalacje. Ponadto nienajlepszy stan techniczny majątku sieciowego oraz bariery urbanistyczne uniemożliwiają zapewnienie bezpieczeństwa przesyłu energii elektrycznej zwłaszcza na duże odległości od Głównego Punktu Zasilającego (GPZ). W niniejszym artykule przybliżono problemy, z jakimi zmagają się polscy inwestorzy, chcący przyłączyć instalację OZE do systemu elektroenergetycznego. Analizę przeprowadzono na podstawie przyłączeń instalacji fotowoltaicznych oraz elektrowni wiatrowych do sieci energetycznej.

EN

The popularization and development of renewable energy sources is one of the main ongoing goals of the European Union and Poland’s Energy policy. Increasing the number of installations operating on the basis alternative energy sources not only guarantees to broaden the diversification of energy sources but it also can guarantee a high level of energy security. As a result, it may be possible to increase the market competition and growth of energetic efficiency. Additionally, it will restrain the harmful effects of the energy sector on the environment. The growing demand for electricity and increasing environmental awareness contribute to the development of installations using renewable energy sources, such as photovoltaic systems and wind turbines. However, connecting the alternative generation units to the national electric power system is often a long-term, complex process, exposed to many difficulties. One of the most common barriers are vague legal provisions and the instability of the Polish law, which put investors in an uncertain position. The lack of appropriate financial instruments, results in forcing owners, especially those who own large installation, to accomplish their projects based totally on their own resources, without subsidies. This is one of the largest factors discouraging investing in such systems. The poor technical condition of the network and other difficulties of an urban nature purposes of impede ensuring the safety of energy transmission especially to a long distance from the GPZ source. The present article deals with the problems faced by Polish investors, who wish to connect their renewable energy source installation to the main power system. The research is based on the connection analysis of photovoltaic and wind power to the electricity grid.

17

Dwusetki w regulacji. Ekonomika produkcji energii elektrycznej w dobie regulacyjnej pracy bloków

Słupik T.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2017

|

Nr 7

21--27

PL

Praca bloków energetycznych funkcjonujących w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE) w ostatnim czasie uległa istotnym zmianom. Jeszcze kilkanaście lat temu bloki typoszeregu 200 MW funkcjonowały głównie w podstawie, podczas gdy dzisiaj ich praca w większości przypadków ma charakter regulacyjny. Powodów jest kilka, a do najistotniejszych można zaliczyć rosnący udział odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie produkcji energii elektrycznej, jak również stopniowe wchodzenie do systemu nowych jednostek o dużej mocy.

18

Optymalizacja wyboru metody prognozowania szczytowego dobowego zapotrzebowania mocy KSE wykorzystująca zautomatyzowane metody typujące parametry wejściowe do modelu prognostycznego

Czapaj R., Rzepka P., Szablicki M.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2017

|

Nr 1(16)

50--55

PL

Opracowanie prognoz dowolnego parametru wykazującego charakter zmienności wiąże się z koniecznością właściwego (optymalnego) doboru zestawu parametrów wejściowych wykorzystywanych w modelu prognostycznym. Dodatkowo, zmienność czynników determinujących prognozowany parametr implikuje potrzebę stosowania dynamicznych modeli prognostycznych w miejsce modeli statycznych (jako modele statyczne uznaje się takie, które bazują na raz ustalonych wzorcach i wagach udziału parametrów wejściowych w modelu). Stosowanie modeli dynamicznych niejednokrotnie wiąże się z koniecznością częstego (nawet dla każdej nowej prognozy) doboru nowych parametrów wejściowych ze wszystkich posiadanych parametrów. W celu zmniejszenia czasochłonności i kosztów procesu doboru optymalnych parametrów wejściowych do modeli prognostycznych możliwe jest zastosowanie nie tylko dotychczasowej wiedzy, lecz także skorzystanie z podpowiedzi podsuwanych przez niektóre zautomatyzowane metody statystyczne. Dane wytypowane przez metody zautomatyzowane można następnie poddawać testom ex post wykonywanym za pomocą innych metod. Takie krzyżowe podejście pozwala nie tylko na optymalny wybór parametrów wejściowych, ale także na optymalizację stosowanej metody prognostycznej (modelu prognostycznego). Metodę tę można również zastosować w przypadku modeli prognostycznych, które tracą swoją czułość na dynamiczne zmiany parametrów wpływających na prognozowany parametr. Niniejsza publikacja przedstawia wybrane aspekty weryfikacji (optymalizacji) zarówno doboru parametrów wejściowych do modelu prognostycznego, jak i stosowanej metody prognostycznej. Parametrem prognozowanym wybranym do badań symulacyjnych jest szczytowe obciążenie dobowe KSE (maksymalna wartość mocy 15-minutowej obciążenia). W toku symulacji skorzystano zarówno z klasycznych metod prognostycznych, jak i metod typu „drążenie danych”.

EN

The paper presents the possibility of using the statistical methods automating the selection of the most suitable input variables for the daily peak demand of the National Power Grid in Poland. Predictions in ex post were conducted for 10 predictors’ set and both for classical and data exploring methods. The obtained matrix of ex post predictions measures gives a chance for a primal selection of the best set of input variables and statistical method.

19

Konstrukcja jednolitego rynku energii elektrycznej w UE w kontekście rozwiązania kwestii przepływów nieplanowych występujących w Europie Środkowo-Wschodniej

Krupiński S.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2017

|

Nr 2(17)

24--31

PL

Na przestrzeni kilku ostatnich lat Unia Europejska podjęła intensywne działania mające na celu implementację paneuropejskiego rynku energii elektrycznej, czyli jednego rynku składającego się z dotychczas funkcjonujących krajowych rynków energii elektrycznej. Równocześnie kluczowym wyzwaniem stawianym projektantom tego rynku jest wypracowanie takich zasad realizacji transgranicznej wymiany handlowej, których kształt stanowiłby gwarancję zachowania wysokiego poziomu niezawodności funkcjonowania systemów połączonych i jednocześnie przyczyniałby się do optymalizacji wykorzystania zasobów wytwórczych i sieciowych. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie rozwiązań preferowanych do minimalizacji zjawiska, jakim są przepływy nieplanowe, ze szczególnym uwzględnieniem konstrukcji mechanizmu alokacji i wyznaczania zdolności przesyłowych w ramach jednolitego Rynku Dnia Następnego na podstawie studium przypadku regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

EN

Over the last few years, the European Union has taken intensive steps to implement paneuropean electricity market, a single market that consists of existing national electricity markets. Simultaneously, the key challenge for market designers is to develop such rules for cross-zonal trade, which would guarantee a high level of reliability of merged grids operation and, at the same time, contribute to the optimization of the use of production and network resources. This article, aims to present solutions preferred for minimizing the phenomenon of unscheduled flows, with particular regard to the design of capacity calculation and allocation mechanism within the Single Day Ahead Market based on the case study of Central Eastern Europe.

20

Implementacja systemu Special Protection Scheme (SPS) oraz budowa na farmie wiatrowej Bystra magazynu energii elektrycznej (BESS) w ramach realizacji projektu demonstracyjnego przy udziale polskich i japońskich firm

Szczepaniak Ł., Trębski R.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2017

|

Nr 2(17)

59--64

PL

W artykule zostały przedstawione główne cele i założenia projektu realizowanego w ramach współpracy polsko-japońskiej. Opisano architekturę systemu SPS, podstawowe funkcje, które będą realizowane przez system SPS oraz magazyn energii elektrycznej (BESS). Artykuł został napisany na podstawie dokumentacji technicznej opracowanej na potrzeby realizacji projektu technicznego systemu SPS oraz magazynu BESS.

EN

The large share of wind energy in the total balance of installed power in the Polish power system forces PSE to implement the SPS class system as an automation that eliminate overloads that can potentially appear in the network. The construction on the Bystra wind farm, apart from the SPS system, the hybrid BESS strongly emphasizes the innovative nature of the proposed solution. The use of two different battery types (lithium-ion and lead acid) in the BESS increases the technical capabilities of the entire BESS due to the different characteristics of the two battery types. Given the fact that the SPS system will perform periodic analyzes based on on-line data from DYSTER system and network data obtained from the PSE state estimator, elimination of the overloads that may potentially occur in the network will be eliminated in optimal way by curtailment of wind farms generation. The optimal way of active power curtailment on wind farms, based on previous SPS analyzes, can significantly reduce the need of preventive wind farm curtailments. The most important added value of the implemented project will be the ability to judge the impact of the SPS system on improving the safety of the power system operation, evaluation of the ancillary services provided by BESS and checking of the effectiveness of the business model for the BESS in Polish market conditions.