Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zróżnicowanie składu fizykochemicznego wód typu Zuber

Mardaus-Konicka Edyta

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2019

|

nr 475, Hydrogeologia z. 16

143--151

PL

Zubery to unikatowe wody mineralne w skali światowej. Ze względu na zawartość składników mineralnych są wykorzystywane w balneoterapii. Na podstawie badań prowadzonych w ramach Ruchu Uzdrowiskowego Zakładu Górniczego w Krynicy-Zdroju i wyników analiz fizykochemicznych określono zróżnicowanie składu fizykochemicznego szczawy typu Zuber z poszczególnych odwiertów. Wyróżniono dwa typy Zuberów HCO3–Na (Zuber I, Zuber III i Zuber IV) oraz HCO3–Na–Mg (Zuber II). Głównymi składnikami, które mają wpływ na typ chemiczny szczaw jest anion HCO3 –, natomiast z kationów jon Na2+ i tylko w szczawie udostępnionej odwiertem Zuber II również jon Mg2+. Zawartość HCO3 – waha się od 10841 do 19969 g/dm3, Na2+ od 3369 do 9650 g/dm3, a Mg2+ od 145 do 802 mg/dm3. Mineralizacja szczaw typu Zuber waha się od 16 575–29 260 mg/dm3, a zawartość CO2 od 880 do 2984 mg/dm3.

EN

Zuber is a unique water type across the world due to its mineralization and the content of individual components. This carbonated water is used in balneotherapy. On the basis of both research carried out as part of the spa activity of the Mining Plant in Krynica-Zdrój and the results of physicochemical analysis, the physiochemical composition of Zuber carbonated waters was determined in some wells. Two types of Zuber have been distinguished: HCO3–Na (Zuber I, Zuber III and Zuber IV) and HCO3–Na–Mg (Zuber II). The main components affecting the chemical type of the waters are the HCO3 – anion and the Na2+ cation, as well as the Mg2+ ion that is available only in the Zuber II carbonated water. The HCO3 – content varies from 10.841 to 19.969 mg/dm3, Na2+ from 3.369 to 9.650 mg/dm3, and Mg2+ from 145 to 802 g/dm3. The mineralization of the Zuber carbonated waters varies from 16.575–29.260 g/dm3, and the CO2 content is between 880 and 2.984 mg/dm3.

2

Using digital photographs and orthophotomaps of a quarry to assess the geometry and density of discontinuities in a sandstone deposit

Figarska-Warchoł Beata, Stańczak Grażyna

Archives of Mining Sciences

|

2019

|

Vol. 64, no. 3

509--532

EN

A lithological profile and measurements of the orientation and spacings of natural discontinuity planes were carried out in the Górka-Mucharz sandstone excavation (Krosno Beds, Outer Carpathians, Poland). In addition, the density of the discontinuities was assessed by measuring their spacings using oriented digital photographs of the quarry walls. An orthophotomap was also used in assessing the orientation and density of fractures with the tools available in QGIS. It was shown that digital image analysis can be used as an alternative to direct field measurements, especially in situations where access to an outcrop is difficult. The distributions of spacings larger than 40 cm, obtained by direct measurements and based on digital images of the quarry, were comparable. As a consequence, both measurement techniques yielded similar values of the quantity of blocks (QB), which differed by less than 2% for the minimum block volume in the range 0.4-1.0 m3 and by 6-7% for larger blocks. On the other hand, measurements of discontinuity spacings that were taken on the basis of an orthophotomap can only serve to estimate the approximate maximum value of this parameter. However, the use of orthophotomaps gives a more explicit spatial pattern of the main vertical joint sets than direct measurements in the quarry.The analysis results also showed the following: (i) the presence of tectonic disturbances visible at the highest level of the deposit; (ii) higher density of set A fractures with planes deepening in the NE direc-tion and a considerable reduction of the QB parameter, particularly in the peripheral NE and SW parts of the deposit; (iii) differences in the orientation of the discontinuity system between particular beds. The variable density of the discontinuities in the excavation is related to the presence of the faults that limit the Górka-Mucharz deposit.

PL

Przedstawiono profil litologiczny oraz wyniki pomiarów orientacji i odległości naturalnych płaszczyzn podzielności w wyrobisku złoża piaskowców krośnieńskich Górka-Mucharz (Karpaty Zewnętrzne, Polska). Ponadto, intensywność występowania spękań oceniono pomiarami ich rozstępów z wykorzystaniem cyfrowych fotografii zorientowanych ścian kamieniołomu. W ocenie orientacji i intensywności spękań wykorzystano też ortofotomapę wykorzystując do analizy narzędzia GIS. Wykazano, że analiza zdjęć cyfrowych może być wykorzystana jako alternatywa bezpośrednich pomiarów terenowych, szczególnie w sytuacji utrudnionego dostępu do odsłonięć. Uzyskane metodą bezpośrednich pomiarów i na podstawie cyfrowych zdjęć kamieniołomu rozkłady rozstępów były zbliżone dla wartości tego parametru powyżej 40 cm. W konsekwencji obie techniki pomiarów dały podobne wartości wskaźnika bloczności (QB), różniące się o niespełna 2% dla objętości bloku minimalnego w zakresie 0,4-1,0 m3 i 6-7% dla bloków większych. Natomiast pomiar rozstępów płaszczyzn podzielności wykonany na podstawie ortofotomapy może służyć jedynie do oceny przybliżonych maksymalnych wartości tego parametru. Jednak, wykorzystanie ortofotomapy daje bardziej jednoznaczny obraz przestrzennej orientacji głównych zespołów pionowych spękań niż pomiary bezpośrednie w kamieniołomie.W wyniku analizy stwierdzono również: (i) obecność zaburzeń tektonicznych widocznych w najwyższym poziomie złoża; (ii) wyższą intensywność spękań zespołu A o płaszczyznach zapadających w kie-runku NE i znaczne zmniejszenie bloczności (QB), szczególnie w peryferyjnych NE i SW fragmentach złoża; (iii) różnice w orientacji systemu nieciągłości odnotowane pomiędzy poszczególnymi warstwami. Ponadto, wykazano, że obecność uskoków ograniczających złoże Górka-Mucharz może wiązać się ze zmienną intensywnością płaszczyzn nieciągłości w wyrobisku.

3

Zwiększenie dokładności odwzorowania ośrodka geologicznego z wybranego obszaru Karpat zewnętrznych na podstawie reprocessingu archiwalnych profili sejsmicznych 2D

Bajewski Ł., Wilk A., Bartoń R., Urbaniec A.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2018

|

nr 222

1--182

PL

Głównym celem prezentowanej pracy było uzyskanie obrazu sejsmicznego na podstawie reprocessingu archiwalnych profili sejsmicznych 2D – który to obraz pozwoliłby na bardziej szczegółowe i jednoznaczne odwzorowanie skomplikowanej budowy geologicznej Karpat zewnętrznych w stosunku do wcześniejszych badań – poprzez opracowanie procedur i sekwencji przetwarzania oraz dobór parametrów, z wykorzystaniem wszelkich dostępnych danych i z jednoczesną interpretacją geologiczną. Dotychczas uzyskane rezultaty prac w zakresie przetwarzania, realizowane zarówno w przemyśle, jak i jednostkach naukowych, nie dają jednoznacznego odwzorowania skomplikowanej budowy geologicznej tego obszaru. Do realizacji tego zadania wybrano dwa profile sejsmiczne usytuowane w południowo-wschodniej Polsce. Przetwarzanie sejsmiczne prowadzono w systemie SeisSpace (ProMAX) – Seismic Processing and Analysis Release 5000.10.0.1. firmy Halliburton. Analizowany rejon cechuje się dużym stopniem skomplikowania budowy geologicznej ze względu na obecność licznych stref nasunięć w obrębie utworów jednostek karpackich i miocenu sfałdowanego, jak również występowanie kilku dużych stref dyslokacyjnych o różnych kierunkach przebiegu. Praca była realizowana w dwóch etapach. W pierwszym testowano wszelkie dostępne algorytmy w systemie SeisSpace (ProMAX) oraz wszelkie możliwe warianty sekwencji przetwarzania z jak najszerszym wachlarzem parametrów. W drugim etapie, ze względu na występującą anizotropię w tak skomplikowanych ośrodkach geologicznych, postanowiono również uwzględnić wyniki, wraz z ich interpretacją, z pionowych profilowań sejsmicznych (PPS) w zakresie zmian pola prędkości. Ostatecznie wypracowano metodykę przetwarzania migracji po składaniu (poststack time migration), w której efekcie odwzorowanie modelu geologicznego na sekcji sejsmicznej jest bardziej szczegółowe i jednoznaczne niż uzyskane dotąd rezultaty. Osiągnięty efekt budzi optymizm, gdyż pomimo tego, że proces migracji obejmował podstawową jej realizację, uzyskano lepszy efekt niż istniejący dotychczas. Obecnie wykonywane są dodatkowe prace w wersji migracji czasowej przed składaniem (preSTM) oraz depth imaging mające na celu uzyskanie jeszcze lepszych rezultatów, których wyniki zostaną przedstawione w odrębnych publikacjach.

EN

The main objective of the presented work, was to obtain a seismic image based on the reprocessing of archival 2D seismic profiles, which would allow a more detailed and unambiguous representation of the complex geological structure of the Outer Carpathians compared to earlier results, through the development of procedures and processing sequences and the selection of parameters, using all available data and simultaneous geological interpretation. The previous results of work in the field of processing, implemented both in industry and scientific units, do not provide a clear representation of the complex geological structure of this area. Two seismic profiles located in south-eastern Poland, were selected for this task. Seismic processing was carried out in the SeisSpace (ProMAX) system – Seismic Processing and Analysis Release 5000.10.0.1. of Halliburton company. The analyzed region is characterized by a high degree of complexity of the geological structure, due to the presence of numerous overlap zones within the Carpathian units and folded Miocene, as well as the presence of several large dislocations with different directions. The work was carried out in two stages. In the first stage, all available algorithms were tested in the SeisSpace (ProMAX) system and all possible variants of the processing sequences with the widest possible range of parameters. In the second stage, due to the occurring anisotropy in such complex geological environment, it was also decided to take into account the results, along with their interpretation of vertical Seismic Profiling (VSP) in the range of velocity field changes. Finally, the poststack time migration methodology was developed, in which the image of the geological model on the seismic section is more detailed and unambiguous than the results obtained so far. The achieved effect is optimistic, because, despite the fact that the migration process included its basic implementation, a better effect than that obtained so far has been achieved. Currently, additional work is being done in the time migration version before stack (preSTM), and depth imaging, aimed at obtaining even better results whose results will be presented in separate publications.

4

Analysis of the seismic image for the Carpathians and their basement resulting from the reprocessing of 2D seismic profiles

Urbaniec A., Bajewski Ł., Bartoń R., Wilk A.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 8

563--574

EN

Presentation of the of seismic image analysis results obtained by reprocessing two seismic profiles is the main aim of the presented work. The profiles are located in the marginal part of the Outer Carpathians. The mentioned profiles were reprocessed in the Seismic Department of the Oil and Gas Institute – National Research Institute in Krakow, Poland. Proper selection of both the processing sequence and parameters, as well as verification of each stage of processing by simultaneous geological interpretation, resulted in a partly different mapping of the geological structures in comparison with the previous stage. Structural interpretation based on the obtained seismic imagery provides new information that could be used for more thorough interpretation of the Outer Carpathians tectonic units, as well as detailed reconstruction of the fault zones in the analysed area.

PL

Głównym celem prezentowanego artykułu jest przedstawienie wyników analizy obrazu sejsmicznego, uzyskanego na podstawie reprocessingu dwóch profili sejsmicznych, zlokalizowanych w brzeżnej części Karpat zewnętrznych. Opracowana w Zakładzie Sejsmiki Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego sekwencja przetwarzania, wraz z zastosowanymi parametrami, pozwoliła na uzyskanie lepszego odzwierciedlenia budowy geologicznej Karpat zewnętrznych i ich autochtonicznego podłoża. Uzyskany w wyniku zastosowanego niekonwencjonalnego podejścia do procesu przetwarzania zapis sejsmiczny cechuje się wyraźnie lepszą jakością, biorąc pod uwagę ciągłość refleksów oraz stosunek sygnału do szumu. Na przetwarzanym profilu 1, położonym w przybliżeniu prostopadle do kierunków przebiegu głównych elementów strukturalnych, uzyskano zdecydowanie lepsze efekty w postaci bardziej wiarygodnego i przejrzystego obrazu sejsmicznego dla utworów poszczególnych pięter strukturalnych. Finalna wersja profilu 2, zlokalizowanego równolegle lub skośnie do głównych elementów strukturalnych, nie odbiega znacząco od dostępnej wersji archiwalnej, a największe różnice związane są z ciągłością i kierunkami upadów poszczególnych pakietów refleksów. Uzyskany obecnie obraz sejsmiczny ukazuje więcej szczegółów budowy geologicznej tego trudnego do interpretacji rejonu. Na jego podstawie możliwe było bardziej szczegółowe prześledzenie budowy wewnętrznej utworów fliszowych, jak również uszczegółowienie interpretacji płaszczyzn dyslokacji, przecinających utwory poszczególnych kompleksów skalnych. W wyniku przeprowadzonej interpretacji uzyskano bardziej klarowny obraz podłoża zapadliska przedkarpackiego, stopniowo obniżającego się w kierunku zachodnim i południowo-zachodnim, poprzez system uskoków normalnych o charakterze zrzutowym lub zrzutowoprzesuwczym.

5

Zapis typu ruchu osuwiska w rzeźbie terenu i jego obraz na wysokorozdzielczych numerycznych modelach terenu (NMT) na przykładzie wybranych osuwisk ze wschodniej części Beskidu Niskiego (Karpaty zewnętrzne, Polska)

Kaczorowski J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 1

44--2

EN

Landslides are very common features in the Polish Outer Carpathians. In the classical cartography, landslides are recognized based on characteristic land relief: main and side scarps, toe, minor scarps, transverse ridges, recesses and cracks. Formerly, landslide mapping was carried out in the field, preceded by interpretation of topographic maps and aerial photographs. Nowadays, we use spatial data from airborne laser scanning (ALS). Spatial data reprocessing permits to achieve a high-resolution (pixel 1*1 m or more precise) digital terrain model (DTM). Exploration of land relief in search for landslides has become simpler and more accurate. DTM interpretation allows delimiting the boundaries of landslides and elements of their relief. By analysing groups oflandforms it is possible to determine the type of colluvium movement. In the eastern part of the Low Beskid Mts., four types of landslides predominate: rotational slides, translational slides, flows, and complex movements. Types of landslides are usually very well visible on the DTM. Information about types of mass movements can be useful during modelling further landslide activity and designing instrumental identification works and possibility ofstabilization.

6

Wstępna interpretacja strukturalna na bazie wyników reprocessingu profilu sejsmicznego 2D we wschodniej części Karpat zewnętrznych

Urbaniec A., Bajewski Ł., Wilk A., Bartoń R.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 7

456--464

PL

Głównym celem prezentowanej pracy jest wstępna interpretacja strukturalna wykonana na bazie przetwarzania archiwalnego profilu sejsmicznego 2D z brzeżnej strefy nasunięcia karpackiego. Przetwarzanie to zrealizowano w Zakładzie Sejsmiki Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego w Krakowie. Odpowiedni dobór zarówno sekwencji przetwarzania, jak i parametrów aplikowanych do poszczególnych procedur, a także weryfikacja każdego etapu przetwarzania poprzez prowadzoną na bieżąco interpretację geologiczną, przyniosły w efekcie nieco inne odwzorowanie niektórych cech budowy geologicznej rejonu. Wstępna interpretacja strukturalna obecnej wersji przekroju sejsmicznego dostarcza nowych informacji, które mogą być wykorzystane do odtworzenia poszczególnych etapów rozwoju tektonicznego analizowanego obszaru.

EN

The main aim of the presented work is a preliminary structural interpretation, based on the 2D reprocessing of seismic profile from the marginal zone of the Outer Carpathians. Reprocessing was done in the Seismic Department of Oil and Gas Institute – National Research Institute in Krakow, Poland. Proper selection of both the processing sequence and applied parameters to specific procedures, as well as verification of each stage of processing by simultaneous geological interpretation, resulted in a partly different mapping of the geological structures. Preliminary structural interpretation of the current version of the seismic section, provides new information that could be used, to reconstruct individual stages of the tectonic development in the analyzed area.

7

Procesy wtórne w ropach naftowych akumulowanych w przygranicznej części polskich Karpat Zewnętrznych

Więcław D., Kmiecik N., Kotarba M., Kowalski A., Najbar J.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

539--542

PL

Na podstawie badań GC-FID rop pobranych z odwiertów Brelików-46 (złoże Wańkowa), Łodyna-75, Czarna-56, Dwernik-9 i Zatwarnica-7 oraz wypływów powierzchniowych w Warze, Płowcach, Żłobku i Łopience określono stopień zaawansowania procesów wtórnych (biodegradacja, odparowanie frakcyjne, wymywanie wodą). W ropie z odwiertu Zatwarnica-7 nie stwierdzono wtórnych zmian. Ropy ze złóż Wańkowa, Łodyna i Dwernik są częściowo zdegradowane. Najgłębszy zasięg procesy biodegradacyjne osiągnęły w ropie z złoża Czarna oraz mediach pobranych z wycieków powierzchniowych. Zaawansowane procesy odparowania frakcyjnego stwierdzono w ropach pobranych z wycieków w Żłobku i Łopience.

EN

The composition and distribution of C5-C34 hydrocarbons were determined based on the results of chromatographic analyses of crude oils collected from from 5 wells: Brelików-46 (Wańkowa deposit), Łodyna-75, Czarna-56, Zatwarnica-7, Dwernik-9 and 4 seeps: Żłobek, Płowce, Łopienka, Wara. Oil taken from Zatwarnica-7 well did not show presence of any secondary processes. The rest of the oils are more or less biodegraded. The highest intensity of the fractional evaporating process was recorded in oil collected from Żłobek seep which is also the most biodegraded.

8

A conception of a mountain geopark in a SPA region; example of a projected Geopark „Wisłok Valley – The Polish Texas”, in the Krosno region

Wasiluk R., Radwanek-Bąk B., Bąk B., Kopciowski R., Malata T., Kochman A., Świąder A.

Geotourism / Geoturystyka

|

2016

|

nr 3-4

43--52

EN

The Polish Geological Institute – National Research Institute (PGI – NRI), in cooperation with AGH University of Science and Technology in Krakow carried out the project of new geopark in Poland – “Wisłok Valley – The Polish Texas”. It is located in the Polish Outer Carpathians (SE part of Poland). Oil fields, mineral water, nappe tectonics and other geological components of the Outer Carpathians constitute important elements of the geodiversity of this region. The area is located in the Krosno neighbourhood and encloses a zone of about 1000 km2. The Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój SPA region is also included in the research area. It covers 20 municipalities of the Podkarpackie province. For the project of the Geopark, a geotouristic map, geosites, geological-educational paths, website, advertising brochures, geological-educational tables and a movie were made, which promote geotourism. The final product will be targeted at regional and local public administration bodies, national and landscape Parks, the State Forests National Forest Holding and local tourist organizations.

PL

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie zrealizował projekt nowego geoparku w Polsce „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”. Ma się on znajdować w Karpatach zewnętrznych. Złoża ropy naftowej, wody mineralne, tektonika płaszczowinowa i inne geologiczne cechy Karpat zewnętrznych składają się na georóżnorodność tego rejonu. Obszar tego opracowania obejmował ponad 1000 km2 w rejonie Krosna włączając w to również teren uzdrowisk Iwonicza-Zdroju i Rymanowa Zdroju. Projekt ten objął swym zasięgiem 20 gmin województwa podkarpackiego. W ramach projektu wykonano mapę geologiczno- turystyczną, udokumentowano ponad 150 geostanowisk i zaprojektowano dziewięć ścieżek geologiczno-edukacyjnych. Przygotowano też dwa foldery, 12 tablic geologiczno-edukacyjnych, zaprojektowano stronę internetową o projekcie oraz nakręcono film promocyjny. Produkt końcowy skierowany jest do wykorzystania w promocji regionu do samorządów lokalnych, parków krajobrazowych i narodowych, lasów państwowych oraz lokalnych organizacji turystycznych.

9

Źródła solanek z Tyrawy Solnej w płaszczowinie skolskiej Karpat zewnętrznych

Rajchel L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

253--259

PL

Solanki, czyli wody chlorkowe o mineralizacji od 35 g/dm3, w Karpatach zewnętrznych udokumentowano bardzo licznymi odwiertami poszukiwawczymi, głównie za ropą naftową i gazem ziemnym. Występowanie wód chlorkowych (solanek) jest związane ze wszystkimi jednostkami tektonicznymi Karpat zewnętrznych i z ich podłożem. Na obszarze Karpat solanki wyprowadzają tylko cztery źródła, dwa znajdują się na obszarze płaszczowiny magurskiej w Soli k. Żywca i dwa w Tyrawie Solnej k. Sanoka na obszarze płaszczowiny skolskiej. Geneza karpackich solanek jest bardzo skomplikowana. Są to wody diagenetyczne (synsedymentacyjne, paleoinfiltracyjne, dehydratacyjne), czyli wody pierwotne, przeobrażone procesami diagenezy, zmieszane w różnych proporcjach z wodami infiltracyjnymi. Źródła solanek udokumentowane w miejscowościach Tyrawa Solna i Sól posiadają aspekt historyczny związany z warzelnictwem soli, o czym świadczą również nazwy miejscowości, w których występują.

EN

Brines, or in other words chloride waters with the TDS content exceeding 35 g/dm3, have been found and documented in the Outer Carpathians in many wells drilled during prospecting for oil and gas. Such waters are associated with all the tectonic units of the Outer Carpathians and their basement. In the Carpathians the brines occur only in four springs: two of them are located within the Magura Unit in Sól near Żywiec, and two others in Tyrawa Solna near Sanok within the Skole Unit. The genesis of the Carpathian brines is much complicated. They represent diagenetic waters (synsedimentary, paleoinfiltrational, dehydrative ones), i.e., primary waters altered by diagenetic processes and mixed in various proportions with infiltration waters. The brine springs in Tyrawa Solna and Sól are of important historic aspect as they were used for salt making. This fact is also proved by the names of the localities in which they occur.

10

Nowe dane dotyczące składu fizykochemicznego i izotopowego wód leczniczych antykliny Iwonicza-Zdroju – Rudawki Rymanowskiej

Chowaniec J., Gągulski T., Gorczyca G., Operacz T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

43--50

PL

Wody lecznicze antykliny Iwonicza-Zdroju – Rudawki Rymanowskiej charakteryzują się mineralizacją od 1,24 do 19,25 g/dm3. Wśród nich można wyróżnić dwa typy hydrogeochemiczne: wody Cl–HCO3– Na, eksploatowane w większości rozpatrywanych ujęć, oraz wody HCO3– Cl–Na. Większość z nich zawiera składniki swoiste, jak np. jod (I) i dwutlenek węgla (CO2). Rezultaty badań izotopowych wskazują z dużym prawdopodobieństwem, że mamy tutaj do czynienia z czterema różnymi składowymi wód leczniczych: diagenetycznymi, reliktowo-morskimi (?) oraz wodami współczesnej i starszej infiltracji.

EN

The mineralization of the therapeutic water in the Iwonicz-Zdrój – Rudawka Rymanowska Antycline varies between 1.24 and 19.25 g/dm3. There are two hydrogeochemical types of the water: Cl–HCO3– Na (extracted in most of the studied intakes), and HCO3– Cl–Na. Most of them contain specific components like I and CO2. The studies point, with great probability, to the presence of four various compo¬nents: diagenetic, relict marine (?), of present-day infiltration, and of older infiltration.

11

Karpackie źródła wód siarczkowych z rejonu Komborni i Sanoka pomnikami przyrody nieożywionej

Rajchel L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

245--252

PL

W Karpatach polskich na obszarze płaszczowiny śląskiej zinwentaryzowano i wykonano badania fizykochemiczne wód, opracowano projekty ochrony i objęto prawną ochroną, jako pomniki przyrody nieożywionej, trzy źródła wyprowadzające wody siarczkowe. Źródła „Bogumiła” w Komborni i „Bartłomiej” w Woli Komborskiej są położone na obszarze Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Woda ze źródła „Bogumiła” jest typu HCO3–Ca–Mg+H2S, jest to akratopega o mineralizacji 0,6 g/dm3 przy zawartości H2S 4,6 mg/dm3. Woda ze źródła „Bartłomiej” jest typu HCO3–Ca–Na+H2S i jest to woda zwykła o mineralizacji 0,3 g/ dm3 i zawartości H2S 3 mg/dm3. Źródło „Nad Wodospadem” jest położone w Sanoku-Olchowcach na obszarze Parku Krajobrazowego Gór Słonnych. Wypływajaca woda to akratopega typu HCO3–Cl–Ca–Na+H2S o mineralizacji 0,7 g/dm3 i zawartości H2S 3,8 mg/dm3. Objęte ochroną źródła mają aspekty naukowe, dydaktyczne i turystyczne. Jako pomniki przyrody nieożywionej powiększyły liczbę elementów chronionych na obszarze wymienionych parków, przez co wzrosła ich atrakcyjność.

EN

A detailed study of three sulphurous springs and physico–chemical investigations of their waters were carried out within the Silesian Nappe of the Polish Carpathians. A project of protecting the springs as monuments of inanimate nature has been prepared and approved. Two of the sulphurous springs, the „Bogumiła” in Kombornia and the „Bartłomiej” in Wola Komborska, are located within the Czarnorzeki-Strzyżów Landscape Park. The water of the „Bogumiła” spring is of the HCO3–Ca–Mg+H2S geochemical type and represents an acratopega with the TDS value 0.6 g/dm3 and the H2S content 4.6 mg/dm3. The water of the „Bartłomiej” spring is of the HCO3–Ca– Na+H2S type; it is a fresh water with the TDS content 0.3 g/dm3 and the H2S content 3 mg/dm3. The third spring, called „Nad Wodospadem”, is located in Sanok-Olchowce within the Słonne Mountains Landscape Park. The spring provides an acratopega of the HCO3– Cl–Ca–Na+H2S type with the TDS content 0.7 g/dm3 and the H2S content 3.8 mg/dm3. Having been covered by legal protection, the three springs extend the number of such elements within the areas of both parks, thereby increasing their touristic attraction

12

Złoże ropy naftowej Wańkowa w interpretacji danych elektromagnetycznych

Stefaniuk M., Cygal A., Sada M., Kret A., Lewiński G.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 9

673--680

PL

W rejonie złoża Wańkowa wykonane zostały szczegółowe badania elektromagnetyczne wzdłuż jednej z linii sejsmicznych, przebiegającej w jego najbliższym sąsiedztwie. Przeprowadzone prace geofizyczne miały na celu weryfikację założeń metodycznych dotyczących wykrywania struktur złożowych znajdujących się w piaskowcach menilitowych. Pomiary zrealizowano za pomocą metod bazujących na polach elektromagnetycznych, generowanych w sposób naturalny i sztuczny. Konfrontacja wyników uzyskanych z niezależnych metod pozwoliła na sprecyzowanie i potwierdzenie dotychczasowych założeń. Ostatecznym rezultatem było wyznaczenie charakterystycznych wskaźników obecności struktur złożowych.

EN

Detailed electromagnetic measurements in the Wańkowa deposit area along one of the seismic lines running nearby were performed. Geophysical measurements were performed to verify the methodological assumptions related to the detection of reservoir structures located in the menilite sandstones. The measurements were performed using methods based on the electromagnetic fields generated naturally and artificially. Comparison of the results obtained from independent methods, helped to clarify and confirm existing assumptions. The final result was to determine the characteristic indicators of the reservoir structures presence.

13

Zastosowanie modelowania niejawnego do budowy przestrzennych modeli geologicznych na przykładzie rejonu Jaślisk (Karpaty zewnętrzne – Beskid Niski)

Kępiński M.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 9

655--660

PL

Najnowsze odkrycia w naukach o Ziemi są związane głównie z technologiami pozwalającymi na wizualizację przestrzenną. Trójwymiarowe modele przestrzenne stanowią obecnie najlepszą metodę wizualizacji budowy geologicznej w zależności od głębokości. Do tej pory przeważająca część modeli przestrzennych była i jest nadal oparta na zdjęciach sejsmicznych 2D i 3D oraz danych otworowych. Dane pochodzące z tych źródeł są stosunkowo drogie, w przeciwieństwie do pomiarów powierzchniowych. W artykule przedstawiono metodologię tworzenia przestrzennych modeli budowy geologicznej zbliżonych do rzeczywistości, opierającą się na zastosowaniu wyłącznie danych powierzchniowych, tj. map geologicznych, zdjęć satelitarnych, cyfrowych modeli terenu (DEM) i innych pomiarów terenowych związanych z kartografią geologiczną z wykorzystaniem metody modelowania niejawnego (ang. implicit modelling). Metodykę zilustrowano na przykładzie rejonu Jaślisk (Beskid Niski), gdzie głównym elementem strukturalnym jest sigmoidalne wygięcie nasunięcia płaszczowiny cząstkowej Jasiela na płaszczowinę cząstkową Michowa, będące efektem działania uskoku rozrywającego (ang. tear fault). Przestrzenny model wgłębnej budowy geologicznej omawianego obszaru pozwala lepiej zrozumieć geometrię struktur tektonicznych oraz wieloetapowy rozwój tej części Karpat zewnętrznych.

EN

Recent discoveries in Earth sciences are mainly related to technologies which allow for spatial visualization. To date three-dimensional spatial models are the best method of visualization of geological structure in terms of depth. Until now, the major part of spatial models were, and still are based on 2D and 3D seismic surveys and well data. Data from these sources are relatively expensive as opposed to the surface measurements. Below is presented a methodology for creating three-dimensional models of the geological structure close to reality, based on the use of surface data only, ie. geological maps, satellite images, digital elevation models (DEM) and other field measurements related to geological cartography using implicit modeling. The illustrated methodology is based on the example from the Jaśliska area (Beskid Niski), where the main structural element is a sigmoidal bend of Jasiel Nappe detachment, which is the effect of tear fault activity. Spatial model of the deep geological structure of the mentioned area allows for better understanding of the geometry of the tectonic structures and multi-step development of this part of the Outer Carpathians.

14

Zastosowanie metod elektromagnetycznych w rozpoznawaniu pułapek naftowych w płytkich strukturach fliszowych

Stefaniuk M., Cygal A., Krzysztofik M., Sada M., Maj E.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 9

691--699

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wykorzystania metod elektromagnetycznych w prospekcji złóż węglowodorów oraz w rozpoznawaniu struktury i zróżnicowania litologicznego kompleksów fliszowych. W latach 2008–2014 wykonano serię badań elektromagnetycznych w rejonach wybranych karpackich złóż węglowodorów, m.in. w obszarze złoża ropy naftowej i gazu ziemnego Grabownica, złoża gazu ziemnego Strachocina oraz złóż ropnych Łodyna i Wańkowa. Zastosowane zostały metody: audiomagnetotelluryczna (AMT), audiomagnetotelluryczna z kontrolowanym źródłem (CSAMT), metoda polaryzacji wzbudzonej (IP) oraz metoda procesów przejściowych (TDEM). W niniejszej publikacji wykorzystano w charakterze przykładów wyniki badań wykonanych w rejonie złoża ropy naftowej Grabownica za pomocą metod magnetotellurycznych (AMT, CSAMT) oraz metody polaryzacji wzbudzonej (IP). Rezultaty badań potwierdzają przydatność metody magnetotellurycznej do wykrywania i rozpoznawania akumulacji węglowodorów. Parametry polaryzacji wzbudzonej wskazują na obecność złoża i pozwalają na określenie jego zasięgu. Anomalie generowane przez nasycenie węglowodorami są jednak trudne do odróżnienia od efektów związanych ze zróżnicowaniem litologii i/lub elementów struktury geologicznej.

EN

Results of a survey related to the application of electromagnetic methods for hydrocarbon deposits prospection and recognizing of the structure and lithological diversity of flysch complexes in the Polish Outer Carpathians are presented in the paper. Between 2008–2014 a series of electromagnetic research in selected areas of the Carpathian’s hydrocarbon deposits were carried out, inter alia on oil and natural gas “Grabownica”, natural gas reservoir “Strachocina” and oil fields: “Łodyna” and “Wańkowa”. The electromagnetic methods applied were the : audiofrequency magnetotelluric method (AMT), controlled source audiofrequency magnetotelluric method (CSAMT), method of induced polarization (IP) and time-domain electromagnetic method (TDEM). In this paper, as examples, the results of surveys carried out in the area of the “Grabownica” oil field with use of magnetotelluric methods (AMT, CSAMT) as well as the induced polarization method (IP) were presented. The presented results confirm the usefulness of a magnetotelluric method for discovering and recognizing hydrocarbon accumulations.The parameters of induced polarization indicates the presence of deposits and allow to specify its scope. However, anomalies generated by the saturation of hydrocarbons are often difficult to distinguish from effects associated with the lithology differentiation and/or geological structure.

15

Powstawanie utworów chaotycznych związanych z nasunięciami, w świetle wyników modelowania analogowego

Rauch M.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 9

661--664

PL

Dotychczasowe badania terenowe w polskich Karpatach zewnętrznych prowadzone przez różnych badaczy dokumentują obecność utworów chaotycznych, które powstały w wyniku podmorskich ruchów masowych. Wychodnie utworów chaotycznych często występują w rejonie stref ścięć tektonicznych i mają charakter melanży tektonicznych związanych z nasunięciami. Wykorzystując metodę modelowania analogowego, przeprowadzono eksperyment dokumentujący sposób powstawania kompleksów chaotycznych w rejonie nasunięcia.

EN

Previous fieldwork in the Polish Outer Carpathians conducted by various researchers document the presence of chaotic complexes, the blocks in the matrix type, which were created as a result of underwater mass movements. The outcrops of the chaotic complexes frequently occur in the region of tectonic shear zones and are characteristic for tectonic mélanges connected with overthrusts. Using the analog modelling method, the experiment was performed documenting how the chaotic complexes are formed in the region of the overthrust.

16

Model złoża ropy naftowej Łodyna i jego otoczenia w interpretacji danych elektromagnetycznych

Stefaniuk M., Krzysztofik M., Cygal A.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 9

681--690

PL

Przedmiotem artykułu są wyniki badań elektromagnetycznych wykonanych w rejonie złoża ropy naftowej Łodyna, występującego w obrębie warstw menilitowych w jednostce skolskiej. Specyficzna budowa geologiczna złoża i jego otoczenia skutecznie utrudnia zastosowanie do jego rozpoznawania powierzchniowych metod geofizycznych, w szczególności sejsmicznej metody refleksyjnej. W tej sytuacji w obszarze złoża i w jego otoczeniu podjęta została próba wykorzystania metod elektromagnetycznych, w szczególności metody magnetotellurycznej z kontrolowanym źródłem (CSAMT) oraz metody polaryzacji wzbudzonej (IP). Złoże Łodyna położone jest stosunkowo płytko, a więc pozostaje w zasięgu głębokościowym ww. metod. Niestety rozmiary wysokooporowych warstw nasyconych ropą w stosunku do niskooporowych skał otaczających powodują nieznaczny tylko i trudno zauważalny wzrost oporności strefy złożowej, co ogranicza skuteczność metody magnetotellurycznej. Obiecujące rezultaty dają natomiast wyniki polaryzacji wzbudzonej, wskazujące zasięg konturu złoża.

EN

The subject of the paper are results of an electromagnetic survey made in the area of the “Lodyna” oil field located within the Menilite Beds in the Skole Unit. The specific geological structure of the oil field and its surrounding effectively impede the use of geophysical surface methods, particularly the seismic reflection method for its recognition. In this case, an attempt at the application of electromagnetic methods, particularly Controlled Source Audiomagnetotelluric (CSAMT) and Induced Polarization (IP) methods was undertaken in the area of the oil field and its surrounding. Located relatively at shallow depths the oil field remains within the range of said methods. Unfortunately, the range of high-resistance oil saturated layers in relation to the low-resistance surrounding rocks, cause only a slight and hardly noticeable increase in resistance of the reservoir zone, which limits the effectiveness of magnetotelluric methods. Promising results are offered by the induced polarization method, which indicates the extent of the field’s contour.

17

Bilansowanie przekrojów geologicznych z rejonu Błażowa–Dynów

Dudek L.

Nafta-Gaz

|

2014

|

R. 70, nr 12

874--880

PL

W pracy przedstawiono bilansowanie dwóch przekrojów sejsmicznych: 3-6-04K i 13-6-10K z rejonu Błażowa–Dynów, wykonanych w ramach opracowania Interpretacja danych sejsmicznych 2D Błażowa–Dynów. Przy konstruowaniu profili kierowano się podstawową zasadą respektowania danych: mapy geologicznej odkrytej, profili sejsmicznych, korelacji międzyotworowej i końcowego modelu prędkości, użytego do transformacji czasowo-głębokościowej, w taki sposób, aby wyinterpretowany układ geometryczny struktur był w najwyższym stopniu zgodny z obrazem sejsmicznym. Interpretacja czasowych profili sejsmicznych przedstawia uaktualniony obraz tektoniki jednostki skolskiej serii karpackiej, uwzględniający zarówno formy kompresyjne, ekstensyjne, jak i przesuwcze. Załączone w opracowaniu przekroje zbilansowane przedstawiają odmienną od prezentowanej dotychczas formę budowy jednostki skolskiej, wynikającą z zastosowania integracyjnego podejścia do budowy geologicznej tego rejonu Karpat.

EN

Two balanced seismic cross sections (3-6-04K and 13-6-10K from the Błażowa–Dynów region) were presented in this paper. The cross sections mentioned were prepared as a part of the project Interpretation of 2D seismic data Błażowa–Dynów. In order to interpret which geometry of structures was most consistent with seismic data, the construction of cross sections was based on a geological map, seismic profiles, correlation between wells and final velocity model, which was used for time to depth conversion. The interpretation of seismic profiles in time domain presents updated tectonic structure of the Skole Unit, with compression, extension and slip structures. The balanced cross sections mentioned present a different interpretation of the Skole Unit structure, which is a result of an integrated approach to formation description of this part of the Outer Carpathians.

18

Nowe ujęcie wód leczniczych w Rymanowie-Zdroju

Chowaniec J., Operacz T.

Instal

|

2014

|

nr 7/8

78--80

PL

Rymanów-Zdrój usytuowany jest na antyklinie (fałdzie) Iwonicza Zdroju - Rudawki Rymanowskiej, która jest jedną z najważniejszych pod względem hydrogeologicznym struktur tektonicznych w obrębie jednostki śląskiej. W świetle danych pochodzących z badań w 2011 r., w uzdrowisku występują wody lecznicze od 0,16% typu HCO3–Cl–Na (otwór RZ-7) do 0,85% typu HCO3–Cl–Na, I (otwór RZ-2), charakteryzujące się zawartością CO2 dochodzącą do 1078 mg∙dm-3 (źródło Celestyna).

EN

Rymanów-Zdrój is located on the Iwonicz-Zdrój – Rudawka Rymanowska anticline (fold). In terms of hydrogeology this is one of the most important tectonic structures within the Silesian unit. In the light of data from the study in 2011, in the spa occur therapeutic waters of the type 0,16% HCO3-Cl-Na (hole RZ-7) to the type 0.85% HCO3-Cl-Na, I (hole RZ-2), characterized by a CO2 content of up to 1078 mg∙dm-3 (the Celestyna spring).

19

Wykorzystanie przypowierzchniowych badań geofizycznych w rozpoznaniu budowy geologicznej na przykładzie stref osuwiskowych w Karpatach

Ostrowski S., Rybak-Ostrowska B., Lasocki M.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 1

67–-73

EN

The paper presents three examples of application of geophysical surveys carried out by the PBG Ltd. for the recognition of internal structure, geological background and mechanical properties of near- -surface rock medium at major landslides in the Polish Outer Carpathians. Geophysical data were used for developing an accurate geological model of the landslides. Geological features that cannot be detected by other means, e.g. faults in bedrock, and exact location and shape of the shear plane were delineated in two-dimensional mode on the sections.

20

Projekt Geoparku „Dolina Wisłoka - Polski Teksas”

Wasiluk R.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 4

224--229

EN

The Polish Geological Institute - National Research Institute is implementing a number of projects of new geoparks in Poland. One of them is the Geopark "Wislok Valley - The Polish Texas", which is located in the Polish Outer Carpathians (SE part). Oil resources, nappe tectonics and other geological components of the Outer Carpathians constitute important elements of the geodiversity of this region. The area is located in the Beskid Niski Mts. in the Jaslo-Sanok Basin and Strzyżów, Dynów, Jaslo and Bukowskie Foothills, between Strzyżów and Barwinek, and encloses an area of about 1000 km2. It covers 19 municipalities in six districts of the Podkarpackie Voivodeship: Krosno (city county and county), Jaslo, Brzozów, Strzyżów, Sanok. For the project of the geopark's geotouristic map, geosites and geological-educational paths will be created. The geopark website and different advertising brochures will promote geoturism. The final product will be targeted at regional and local public administration bodies.