Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ więźby skały na mechanizm deformacji : studium przypadku wstęg deformacyjnych w piaskowcach otryckich (Bieszczady)

Strzelecki Piotr Jan, Świerczewska Anna

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 4

231--234

EN

Compaction is one of the fundamental modes of strain localization. Pure compaction bands are deformation structures that develop in granular rocks. The Otryt sandstone, a flysch sandstone, hosts naturally formed pure compaction bands that originated due to tectonic shortening. The pure compaction bands formed when the host rock was poorly indurated. The deformation bands are of the disaggregation or cataclastic type, with cataclasis occurring more frequently in coarser-grained sandstones. Additionally, in laminated fine-grained sandstones, disaggregation takes the form of micro-folding. Textural features of the host rock appear to control the microstructural type of pure compaction band.

2

Krążenie płynów w skałach okruchowych : studium przypadku piaskowców krośnieńskich z rejonu Bereżek (Bieszczady Wysokie)

Solecki Marek L., Waliczek Marta M.

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 4

227--230

EN

In this study, microscopic analysis was applied to investigate fluid flow in the Oligocene shale and sandstone samples from the Krosno Beds (Silesian Nappe, Outer Carpathians) in the Bere¿ki outcrop. Analysis of calcite generation in veins and reflectance of organic matter measurements were done. Three generations of calcite were observed, indicating three stages of fluid migration along the veins in sandstones. Moreover, oil droplets and solid bitumen migration were seen during microscopic analyses. Thermal maturity based on vitrinite reflectance measurements indicates mature organic matter to hydrocarbon generation.

3

Zagrożenia osuwiskowe złóż wód mineralnych w dolinie Popradu

Zając Mariusz

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 10

780--787

EN

The area of the Poprad valley is particulary privileged due to the presence of mineral waters recognized in Poland as curative as well as strongly transformed by mass movements. In order to increase tourist attractiveness of the region, there is a noticeable trend of more frequent usage of landslide slopes, on which can appear recharge areas for the healing waters or zones of carbon dioxide inflow. The gas-water system on the areas of the occurence isvery sensitive andeasy to destroy. Co-occurence of recharge areas and mass movement areas, which due to uncontrolled human actions, may become active and create threat to the healing waters.

4

Materia organiczna rozproszona w ciemnych turbidytach górnego eocenu płaszczowiny śląskiej (Karpaty zewnętrzne, Polska)

Waliczek Marta, Waśkowska Anna, Machowski Grzegorz

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 7

458--462

EN

In this study, weapply microscopic analysis to evaluate thematurity of organic matter and characterise the macerals dispersed in the Upper Eocene shale samples from the Hieroglyphic Formation (Silesian Nappe, Outer Carpathians). The mean vitrinite reflectance values indicate the presence of organic matter immature to hydrocarbon generation (Ro≈0.43%).The main organic component dispersed in analysed samples is vitrinite, characteristic of kerogen type III.

5

Neogene activity of the Outer Carpathians recorded by thrust-top basin deposits - an example from the Rzeszów area, Poland

Uroda Joanna

Acta Geologica Polonica

|

2020

|

Vol. 70, no. 1

79--96

EN

The Rzeszów thrust-top basin was formed on the active Skole thrust sheet of the Outer Carpathian fold-and-thrust belt and filled with Miocene syntectonic sediments. New seismic 3D, well and field data were used to define the relationship between sedimentation and tectonic activity and to establish the synkinematic context of the Rzeszów basin-fill architecture. The basin evolution was controlled by the activity of the Carpathian frontal thrust and hinterland thrusts developed in the forelimbs of folds in the Skole thrust sheet, bounding the basin from the north and south, respectively. The activity of the frontal thrust resulted in hinterland-directed depocentre migration and tilting of the syntectonic stratigraphic sequence. Balanced cross-sections have indicated that during the last compressive stage of deformation, the syntectonic deposits filling the basin were shortened by c. 5%, which resulted in the formation of folds and contractional faults. The architecture of the syntectonic deposits and the development of contractional structures reflect the activity of thrusts bounding the basin during compressive deformation of the Carpathian orogenic belt.

6

Dawsonite as an indicator of multistage deformation and fluid pathways within fault zones: Insights from the Fore-Dukla Thrust Sheet, Outer Carpathians, Poland

Rybak-Ostrowska Barbara, Gąsiński Arkadiusz, Kaproń Grzegorz

Acta Geologica Polonica

|

2020

|

Vol. 70, no. 1

51--78

EN

The structural pattern developed within metre to microscopic scale thrust and strike-slip fault zones exposed in the Palaeogene flysch rocks of the Fore-Dukla Thrust Sheet in the south-eastern part of the Silesian Nappe, Outer Carpathians, Poland, reveals evidence for upper crustal deformation and fluid flow. Syntectonic dawsonite [NaAlCO3(OH)2] indicates the following series of deformational events within the fault zones: i) detachment and buckle folding resulting from movement along thrust faults; ii) faulting as a compensation of the shortening, resulting in the fault propagation folding, breakthrough thrust faulting and imbrications; and iii) strike-slip faulting. The microstructural pattern coupled with the growth of a related sequence of carbonate minerals within the fault zones, followed by present-day dawsonite precipitation and tufa formation, indicate a continuing influence of fluids within the Silesian Nappe up to and including modern time. Structural observations at metre to microscopic scales coupled with EDS mapping of rocks indicate that dawsonite is a unique tool for the reconstruction of subsequent deformation in the Fore-Dukla Thrust Sheet.

7

Związek morfologii wybranych osuwisk z budową geologiczną Karpat i zapadliska przedkarpackiego w świetle analiz numerycznego modelu terenu

Wódka Marcin

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 2

115--122

EN

This article presents the results of digital terrain model analysis and field observations related to occurrence of characteristic forms in landslide surface that may indicate the geological setting. Based on these observations, three characteristic structures were selected occurring on many landslides in the Carpathian Mountains and the Carpathian Foredeep. The former are the wrinkle structures visible on the digital terrain model associated with movement along the bedded surface. The other are the streak structures linked to the occurrence of gravels and sands on the clays. The third mogul type structures are related to cylindrical sliding surfaces formed in clay.

8

Geochemiczna charakterystyka próbek z warstw istebniańskich jako skał potencjalnie macierzystych

Spunda Karol, Matyasik Irena

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 3

139--149

PL

W obrębie polskiej części Karpat zewnętrznych – w jednostce śląskiej występują warstwy istebniańskie, które mogą stanowić źródło generacji węglowodorów wypełniających pułapki złożowe. Przeprowadzono geochemiczną analizę substancji organicznej rozproszonej w utworach istebniańskich. Badaniom poddano 23 próbki pochodzące z trzech otworów: Draganowa-1, Osobnica-136, Osobnica-138. Badania prowadzone były na próbkach skalnych oraz wyseparowanym kerogenie. Próbki poddane zostały analizie pirolitycznej Rock-Eval, analizie elementarnej kerogenu oraz jego pirolizie sprzężonej z chromatografią gazową (PY-GC), a także badaniom biomarkerów. Na podstawie badań Rock-Eval oraz analizy elementarnej kerogenu stwierdzono, że substancja organiczna występująca w warstwach istebniańskich zawiera kerogen III typu. Dojrzałość termiczna materii organicznej osiągnęła zakres okna ropnego przy wartościach Tmax z zakresu 425–438°C. Zawartość węgla organicznego rozproszonego w badanych skałach waha się w przedziale od 0,20% do 6,62%. Na podstawie wykonanych badań wytypowano poziom charakteryzujący się najlepszymi parametrami w kontekście macierzystości. Są nim dolne warstwy istebniańskie górnej kredy z otworu Draganowa-1, dla których średnia zawartość węgla organicznego TOC wynosi 2,72%. Badania PY-GC wskazały na mieszany charakter generacyjny kerogenu, który może produkować lekkie, jak i ciężkie węglowodory. Badania biomarkerów potwierdzają zmienny charakter substancji organicznej z przewagą materiału lądowego oraz z obecnością substancji morskiej. Wskaźnik CPI wskazuje na niską jej dojrzałość. Duża zmienność w składzie bituminów może dowodzić istnienia procesów migracyjnych, które zachodziły w obrębie warstw istebniańskich. Różnice te w próbce pobranej z facji piaszczystej mogą świadczyć o jej zbiornikowym charakterze, co w połączeniu z bliskim sąsiedztwem skały macierzystej korzystnie wpływa na przetrwanie wygenerowanych węglowodorów.

EN

Within the Silesian unit there are Istebna Beds which can be an additional source of the hydrocarbons filling the reservoir traps. The present work is focused on the geochemical analysis of organic matter dispersed in the Istebna deposits. 23 samples from three wells: Draganowa-1, Osobnica-136 and Osobnica-138 were analyzed. The research was carried out on rock samples and isolated kerogen. Rock-Eval pyrolytic analysis, elemental analysis, pyrolysis coupled with gas chromatography (PY-GC) and biomarker analysis were used to provide data. Based on the Rock-Eval analysis and the elemental analysis, it was found that the organic matter present in the Istebna Beds contains type III kerogen. Thermal maturity of organic matter achieved the oil window and Tmax values range from 425°C to 438°C. The organic carbon content dispersed in the studied rocks varies between 0.20 and 6.62%. Based on the performed research the horizon with the best maturity parameters were selected. These are the Lower Istebna Beds of the Upper Cretaceous from the Draganowa-1 well, for which the average content of total organic carbon is 2.72%. The PY-GC analysis pointed to the mixed character of the kerogen, which can produce light as well as heavy hydrocarbons. Studies of biomarkers confirm the variable nature of organic matter with the predominance of terrestrial material and the presence of marine matter. The CPI indicator indicates low maturity of organic matter. The high variability in the composition of bitumens may indicate the existence of migration processes that occurred within the Istebna Beds. These differences in the sample of the sandy facies may indicate its reservoir character, which in combination with the close vicinity of the source rock favorably affects the preservation of the generated hydrocarbons.

9

The genesis of the carbon dioxide in the Polish Outer Carpathians – Szczawa tectonic window case study – new insight

Oszczypko N., Wójcik-Tabol P., Oszczypko-Clowes M.

Acta Geologica Polonica

|

2018

|

Vol. 68, no. 2

181--206

EN

In the Polish sector of the Magura Nappe have long been known and exploited carbonate mineral waters, saturated with carbon dioxide, known as the “shchava (szczawa)”. These waters occur mainly in the Krynica Subunit of the Magura Nappe, between the Dunajec and Poprad rivers, close to the Pieniny Klippen Belt (PKB). The origin of these waters is still not clear, this applies to both “volcanic” and “metamorphic” hypotheses. Bearing in mind the case found in the Szczawa tectonic window and our geological and geochemical studies we suggest that the origin of the carbon dioxide may be linked with the thermal/pressure alteration of organic matter of the Oligocene deposits from the Grybów Unit. These deposits, exposed in several tectonic windows of the Magura Nappe, are characterized by the presence of highly matured organic matter – the origin of the hydrocarbon accumulations. This is supported by the present-day state of organic geochemistry studies of the Carpathian oil and gas bed rocks. In our opinion origin of the carbon-dioxide was related to the southern, deep buried periphery of the Carpathian Oil and Gas Province. The present day distribution of the carbonated mineral water springs has been related to the post-orogenic uplift and erosion of the Outer (flysch) Carpathians.

10

Sedimentary indicators of a deep sea environment, in the sandstones of rocky forms, from the Ciężkowice-Rożnów Landscape Park (Outer Carpathians, Poland)

Stadnik R., Waśkowska A.

Geotourism / Geoturystyka

|

2015

|

nr 1-2

37--48

EN

The rocky forms of the Ciężkowice-Rożnów Landscape Park form the remains of the solid cover of the Ciężkowice Sandstone. Deposits in rocky forms represent different types of facies. Numerous and genetically diverse sedimentary structures in the sandstones are typical for a deep-sea flysch environment. Analysis of these well preserved features makes it possible to interpret the paleoenvironment of their sedimentation in the Eocene. These features have also become unusually valuable, in terms of both research methodology, known as sedimentological facies analysis, as well as in popularising geological knowledge.

PL

Skałki Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego są obiektami, które pozostały po zwartym kompleksie piaskowca ciężkowickiego. Na ich powierzchniach czytelne są liczne i zróżnicowane genetycznie struktury sedymentacyjne oraz litofacje, które są typowe dla fliszowych środowisk głębokomorskich. Stopień wyrazistości tych struktur na powierzchniach skałek jest wysoki, dlatego stanowią one nie tylko obiekty cenne dla interpretacji paleośrodowisk, ale również cenne dla popularyzacji wiedzy geologicznej.

11

Budowa frontalnej strefy Karpat Zewnętrznych na przykładzie mioceńskiej jednostki Zgłobic w rejonie Brzeska - Wojnicza - nowe dane, nowe modele, nowe pytania

Florek R., Siupik J., Krzywiec P., Aleksandrowski P.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

47--48

PL

Pilotażowa interpretacja wybranych nowych profili sejsmicznych przecinających mioceńską jednostkę Zgłobic w rejonie Brzeska — Wojnicza, pozwoliła skonstruować nowy, pod wieloma względami odmienny od proponowanych do tej pory, model tektoniczny strefy brzeżnej orogenu karpackiego na tym obszarze. Centralną część jednostki Zgłobic zinterpretowano jako dupleks o pasywnym stropie, angażujący utwory mioceńskie i wypełniający wnętrze strefy trójkątnej. Powyżej dupleksu rozpoznano w utworach mioceńskich fałd, który utworzył się ponad frontalnym nasunięciem wstecznym strefy trójkątnej. Określono syndepozycyjny charakter części opisanych struktur tektonicznych; powstały one w trakcie sedymentacji wyższej części klastycznych utworów nadewaporatowych zapadliska przedkarpackiego (warstw grabowieckich). Wskazano na występowanie trzech zasadniczych typów pułapek dla węglowodorów, zlokalizowanych w obrębie sfałdowanych i ponasuwanych utworów mioceńskich jednostki Zgłobic oraz w obrębie wypełnienia osadowego dolin erozyjnych rozwiniętych w podłożu mezozoicznym. W związku z pilotażowym charakterem wykonanej interpretaćji, część wątków przedstawionego modelu strukturalnego należy traktować jako wstępne hipotezy robocze, wymagające dalszych szczegółowych badań w celu ich weryfikacji. Określono dalsze kierunki prac badawczych, które obejmują m,in. szczegółowe badania stratygraficzne datujące kluczowe elementy opisanych struktur, zaawansowane techniki przetwarzania danych sejsmicznych (migracja głębokościowa przed składaniem, strukturalne modelowania sejsmiczne) oraz płytkie, wysokorozdzielcze sejsmiczne prace pomiarowe. Dla bliższego zrozumienia mechanizmu powstawania opisanych struktur kompresyjnych w obrębie utworów mioceńskich konieczne jest ich ilościowe zbilansowanie.

EN

Pilot interpretation of selected new seismic profiles located within the Miocene Zgłobice unit (Polish Outer Carpathians, Brzesko — Wojnicz area) made it possible to set up a new tectonic model of the Carpathian front in this area, in many respects different from the previously proposed ones. The central part of the Zgłobice unit was interpreted as a passive-roof duplex defning a Miocene triangle zone. Above the duplex, in the roof of the triangle zone, major synclinal folds were recognised in the Miocene deposits and attributed to shortening in the hangingwall of the frontal roof backthrust of the duplex. Some of the inferred tectonic structures were classified as syn-depositional, coeval with sedimentation of the upper portion of the postevaporitic siliciclastic foredeep succession (Grabowiec beds). Three main types of hydrocarbon traps were identified within the Zgłobice unit and within the sedimentary infill of deep paleovalleys developed within the Mesozoic basement. Because of pilot character of the interpretation here discussed, some of the solutions proposed in this paper should be regarded as working hypotheses, requiring fiuther, more detailed studies. The latter should include detailed stratigraphic investigations in the key structural elements of the Zgłobice unit, applying advanced techniques of seismic data processing (pre-stack depth migration, structural seismic modelling) and acquisition of shallow high-resolution seismic images. In order to better understand the geometry and kinematics of the interpreted linked thrust system, an application of quantitative balancing techniques will be necessary.

12

Czwartorzęd zachodniej części Dołów Jasielsko-Sanockich (polskie Karpaty Zewnętrzne)

Wójcik A.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2003

|

T. 178

1--148

PL

Największą powierzchnię wśród utworów czwartorzędowych zajmują osady rzeczne. Z osadów tych zbudowany jest system tarasów o wysokości do 110 m nad współczesne koryta. Wśród utworów czwartorzędowych, oprócz aluwiów i utworów lodowcowych, wyróżniono: utwory pylaste i gliniaste, koluwia osuwiskowe, kredy jeziorne i torfy. Wydzielono dziewięć stopni tarasów plejstoceńskich oraz występujące we współczesnych dnach dolin tarasy holoceńskie. Najwyższe trzy stopnie powiązano ze zlodowaceniem sanu, gdyż dowiązują one do profili utworów lodowcowych występujących w północnej części Dołów Jasielsko-Sanockich i w obszarze Pogórza Karpackiego. Stwierdzono dalszy na południe zasięg lądolodu od dotychczas zakładanego, który w swym maksymalnym rozprzestrzenieniu wkroczył na obszar Dołów Jasielsko-Sanockich i oparł się o próg Beskidu Niskiego. Znaczne powierzchnie na obszarze Pogórza Karpackiego zajmują osuwiska. Na osadach organicznych z interglacjału eemskiego oraz osadach rzecznych ze zlodowaceń środkowopolskich występują miąższe pokrywy pylaste z ostatniego zlodowacenia, a odpowiadające lessom młodszym. W profilach z Dąbrówki, Wróblowej i Osobnicy lessy młodsze dolne i najniższe mają największą miąższość. Pyły na stokach o ekspozycjach południowych odznaczają się mniejszą miąższością, a na stokach północnych większą. Duży udział w kształtowaniu profilu miały procesy soliflukcji dostarczające rumoszu skalnego. Czas interpleniglacjału zlodowacenia wisły zaznaczył się utworzeniem gleb kopalnych (Osobnica, Wróblowa) lub osadów organicznych, stwierdzonych w Jedliczach i Bryłach. W wyniku degradacji wieloletniej zmarzliny w późnym glacjale zlodowacenia wisły powstało wiele zagłębień z licznymi jeziorami, które po osadzeniu się utworów węglanowych zostały w holocenie wypełnione torfami. Późny glacjał zaznaczył się także intensywną erozją, która miejscami zeszła poniżej współczesnych koryt rzecznych. Zwilgocenie klimatu w fazie atlantyckiej holocenu spowodowało akumulację mad w dnach dolin. Badany obszar był nierównomiernie podnoszony w czwartorzędzie, silniej w części południowej niż północnej, w której lokalnie stwierdzono względne ruchy obniżające. Amplituda ruchów między częścią południową a północną wynosi około 40 m od zlodowacenia południowopolskiego (sanu).