Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wybrane formy rzeźby terenu w sudeckiej części Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów (pd.-zach. Polska)

Migoń Piotr

Landform Analysis

|

2021

|

Vol. 40

7--35

PL

Obszar Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów obejmuje część górską (sudecką) i przedgórską. W granicach geoparku znajdują się część Gór Kaczawskich, mających cechy gór niskich oraz część Pogórza Kaczawskiego. Mimo niewielkich wysokości bezwzględnych, rzeźba terenu jest różnorodna pod względem morfologicznym i genetycznym, a zróżnicowanie w dużej mierze nawiązuje do złożonej budowy geologicznej obszaru. Wyróżniające się zespoły form to wzniesienia i grzbiety twardzielcowe, zbudowane ze skał wulkanicznych wieku permskiego i kenozoicznego oraz elementy rzeźby krawędziowej (kuesty) rozwiniętej na permskich i mezozoicznych skałach osadowych. Wśród wzniesień zbudowanych z bazaltów część ma charakter neków. Do odpornościowego zróżnicowania podłoża nawiązują także przełomy rzeczne. Georóżnorodność obszaru uzupełniają formy skałkowe i odziedziczone formy środowiska peryglacjalnego, osuwiska, formy krasowe, przełomy rzeczne związane z reorganizacją sieci odwodnienia po zaniku lądolodu skandynawskiego oraz formy antropogeniczne, głównie związane z działalnością górniczą. Liczne miejsca wyróżniające się pod względem rzeźby mają charakter geostanowisk i są zagospodarowane geoturystycznie lub planowane do takiego zagospodarowania w przyszłości.

EN

The area of Land of Extinct Volcanoes Geopark can be divided into a mountainous (located in the Sudetes Mountains) and a fore-mountain part. Within the former are the low-altitude range of the Kaczawskie Mountains and the hilly land of the Kaczawskie Foothills. Despite their low altitude, morphology is very diverse in terms of both appearance and origin, reflecting to a large extent the complex geological structure of the region. The most distinctive landforms include lithologically-controlled hills and ridges built of Permian and Cenozoic volcanic rocks, as well as cuesta landforms developed on Permian and Mesozoic sedimentary rocks. Among basaltic hills many are necks. Variable rock resistance is also reflected by the occurrence of fluvial gorges. Further components of regional geodiversity are tors and crags, inherited periglacial landforms, landslides, karst phenomena, water gaps caused by drainage reorganization during Scandinavian ice-sheet decay, and anthropic landforms caused by mining activities. Numerous localities of geomorphological significance may play a role of geosites and are either already developed as local geotourist destinations or planned to be developed in the future.

2

Nowo rozpoznane formy osuwiskowe w dolinie Kaczawy na Pogórzu Kaczawskim (Sudety Zachodnie)

Kowalski A., Wojewoda J.

Landform Analysis

|

2017

|

Vol. 34

15--27

PL

Autorzy przedstawiają wyniki badań terenowych i analiz geomorfometrycznych nieznanych form osuwiskowych położonych w dolinie Kaczawy pomiędzy Sędziszową a Nowym Kościołem na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach Zachodnich. Na obszarze badań rozpoznano zespół osuwisk o łącznej powierzchni ok. 21 ha na północnych stokach wzgórza Wielisławka (376,3 m n.p.m.), a także kilka mniejszych form na wschodnich stokach góry Wołek (381,7 m n.p.m.), Wygorzel (333,5 m n.p.m.) oraz osuwisk położonych w miejscowości Różana i na południowych zboczach doliny Piekiełko. Morfologia osuwisk sugeruje ich różną genezę. Rozpoznano osuwiska rotacyjne i translacyjne, jak i koluwia płytkich zsuwów i spływów gruzowo-błotnych. Rozpoznanie i wyznaczenie zasięgu form osuwiskowych w dolinie Kaczawy ma znaczenie dla dalszego poznania geologicznych i geomorfologicznych uwarunkowań rozwoju ruchów masowych w Sudetach.

EN

The authors present the results of field studies and geomorphometric analyzes of unknown landslide forms located in the Kaczawa river valley between Sędziszowa and Nowy Kościół (Kaczawskie Foothills, Western Sudetes). In the study area we recognised a landslide complex with a total area of about 21 ha on the northern slopes of Wielisławka hill (376.3 m a.s.l.), as well as several smaller forms on the eastern slopes of Wołek (381.7 m a.s.l.) and Wygorzel (333.5 m a.s.l.) hills and landslides located in the town of Różana and on the southern slopes of the Piekiełko valley. Morphology of recognized landslides provides evidence of different types of gravitational movements including rotational and translational landslides as well as shallow slides and earthflows. Recognition and delimitation of the landslide extent in the Kaczawa river valley is significant for further investigations of the geological and geomorphological conditioning of mass movements in the Sudetes area.

3

Górnictwo miedzi w rejonie Kondratowa (Pogórze Kaczawskie)

Maciejak K., Kowalski A., Maciejak M.

Hereditas Minariorum

|

2017

|

Vol. 4

65--80

PL

W artykule przedstawiono dzieje dawnego górnictwa w okolicach Kondratowa na Pogórzu Kaczawskim, rozwiniętego w oparciu o miedzionośne utwory dolnego cechsztynu. Eksploatację podejmowano wielokrotnie przez kilka stuleci, głównie w XVI i XVIII w. Prowadziły ją zarówno gwarectwa jak i właściciele wsi. W pracy wskazano również na występowanie pogórniczych reliktów. Autorzy przeprowadzili kwerendę biblioteczną, kartograficzną oraz prace terenowe. Dodatkowo wykonano analizy NMT LiDAR, które potwierdziły występowanie pola pingów i hałd.

EN

Field studies carried out by the authors have revealed the existence of relics of historic mining in the Kondratów area in the Kaczawskie Foothills (Sudetes), consistent with information retrieved from old mining maps. LIDAR DTM analysis has confirmed the presence of heaps and sinkholes in the study area. Their approximate age could be determined in the course of further more detailed research. Mining operation in the Kondratów area has been initiated a number of times in the past throughout the centuries. Mining works have been carried out by mining companies and land owners. The operations have reached their largest scale in the 18th century. The lack of water supply on-site to power the ore processing facilities must certainly have been a major drawback; the ore had to be transported to Leszczyna for processing. In the late 19th ct. and in the 1930s the deposits have been subject to more thorough exploration. Nevertheless, a mine has not been established. Mining plants have been built in Wilków (1940s) and Nowy Kościół (1950s-1960s) instead due to richer and more accessible deposits.

4

Charakterystyka złota Hg - nośnego z wybranych obszarów Dolnego Śląska

Kania M., Muszer A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2017

|

R. 58, nr 5

11--21

PL

Z aluwiów korytowych Przedgórza Kaczawskiego i obszarów sąsiednich pozyskano ziarna złota rtęciowego z domieszką Hg do 6,95 % wag. Obecność rtęci najczęściej związana jest z partiami złota o wyższych zawartościach Ag. Ziarna podzielić można na podstawie różnic teksturalnych i składu chemicznego na dwie grupy. Pierwszą stanowią złociny o teksturze gąbczastej rozwiniętej w całej objętości ziaren, o zawartości Hg nie przekraczającej < 2 % wag. Złoto tego typu stanowi produkt procesu amalgamacji i jako efekt działalności antropogenicznej może występować we wszystkich znanych wystąpieniach złota rozsypiskowego. Drugą stanowią złociny o bimodalnej budowie, złożone ze stopu Au-Ag o składzie fazy metastabilnej lub elektrum i czystego złota rodzimego. Faza złota rodzimego nie zawiera rtęci. Faza srebrowa ma zwartą teksturę, a koncentracja Hg sięga kilku % wag. Prawdopodobnym obszarem alimentacyjnym tego typu złota są wychodnie stref kontaktu czerwonego spągowca - cechsztynu.

EN

Particles of mercurial gold with Hg content of max. 6,95 wt % have been found in the riverbeds of the Kaczawskie Foothils and adjacent areas. The presence of mercury is predominantly connected with the parts of gold with higher concentration of silver. Due to structural and chemical differences two types of mercurial gold can be distinguished. The first one comprises gold particles with spongy structure developed in the whole volume of grains, in which the Hg concentration doesn’t exceed 2 wt %. The gold of this type represents the product of the amalgamation process and, as an effect of anthropogenic activity, can occur in the whole known placer gold deposits. The second one comprises gold particles of bimodal structure, made of Au-Ag alloy of unstable or electrum phase and phase of pure gold. The phase of pure gold doesn’t contain Hg. The phase of Ag-bearing gold has a dense structure with a Hg concentration of a few wt %. The outcrops of the contact zones between Rotliegend and Zechstein are the most probable sources of this type of gold.

5

Zmiany atrakcyjności krajobrazu gór i Pogórza Kaczawskiego wzdłuż doliny Kaczawy

Hawrot W.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2016

|

Nr 2 (3)

66--80

PL

Ocena atrakcyjności doliny Kaczawy, na wyszczególnionym odcinku, wykazała dużą zmienność przypisanych punktom ocen w zależności od mezoregionu geograficznego. Na obszarze mezoregionu Gór Kaczawskich, na zwiększoną atrakcyjność krajobrazu ogromny wpływ można było przypisać urozmaiconej w wielu miejscach rzeźbie terenu, ukazującej się między innymi w postaci ciekawych form geomorfologiczno-geologicznych. W miarę posuwania się wyznaczoną trasą w kierunku północnym, czyli w stronę mezoregionu Pogórza Kaczawskiego i bezpośrednio na nim, główne elementy krajobrazu, które decydowały o jego atrakcyjności związane były przede wszystkim z elementami środowiska antropogenicznego. Metoda, którą posłużono się w celu przeprowadzenia atrakcyjności krajobrazu to metoda krzywej wrażeń Wejcherta. Za najbardziej interesujące fragmenty doliny uznano: Jezioro Kaczorowskie, Górę Miłek i Połom, centrum Świerzawy, Kościół Romański w Świerzawie oraz odsłonięcie porfirów „Organy Wielisławskie” w Sędziszowej.

EN

Evaluation of the attractiveness of Kaczawa valley on the specified episode showed high volatility ratings are assigned points based on geographic mesoregion. In the area of mesoregion Kaczawskie Mountains, the increased attractiveness of the landscape biggest impact could be attributed varied in many places in the terrain relief, showing up among interesting geological and geomorphological forms. As the advance of the designated route to the north, that is, toward the mesoregion Kaczawa Foothills and directly on it, elements of the landscape, which decided about his attractiveness were associated primarily with elements of anthropogenic environment. The method which was used to carry out the attractiveness of the landscape is a method of curve Wejchert experience. The most interesting parts of the valley were: The Kaczorowskie lake, mount Miłek and Połom center of Świerzawa, Romanesque church in Swierzawa and the unveiling of porfires “Wielislaw Organ”.

6

Wartość przyrodnicza roślinności siedlisk nieleśnych Pogórza Kaczawskiego uznanego za obszar Natura 2000

Żyszkowska M., Fatyga J., Nadolna L., Paszkiewicz-Jasińska A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 4

227-244

PL

Tematem niniejszej pracy jest inwentaryzacja i ocena wybranych siedlisk nieleśnych Pogórza Kaczawskiego, zakwalifikowanych wstępnie do uznania za obszar Natura 2000 i oznaczonych symbolem PLH 020037. W badaniach marszrutowych określono strukturę użytkowania ziemi i strukturę użytków rolnych, a następnie w wyznaczonych za pomocą GPS punktach na powierzchni użytków zielonych wykonano zdjęcia fitosocjologiczne metodą Brauna-Blanqueta. Zebrany materiał stanowił podstawę określenia przynależności fitosocjologicznej na podstawie 6-stopniowej skali ilościowości. Stwierdzono, że na badanym terenie szata roślinna została zdominowana przez uprawy polowe, a użytki zielone zajmują stanowiska marginalne i są w dużej mierze wynikiem odłogowania gruntów ornych. Spośród zbiorowisk roślinności łąkowej wyróżniono 10 jednostek fitosocjologicznych. Do najbardziej wartościowych należały fitocenozy zakwalifikowane jako zespół Arrhenatheretum elatioris i zbiorowisko Poa pratensis-Festuca rubra. Przedstawicielem roślinności ruderalnej był zespół Convolvulo-Agropyretum, a roślinności terenów podmokłych - Phragmitetum australis. Wiele płatów roślinności z uwagi na trudności w jednoznacznym określeniu przynależności do zespołu ujęto jako zbiorowiska z dominującym gatunkiem. Były to zbiorowiska z Solidago canadensis, Holcus mollis, Holcus lanatus i Filipendula ulmaria. Wynikiem pracy była ogólna konkluzja, że jako siedliska podlegające ochronie mogą być rozpatrywane tylko te, na których występowało zbiorowisko Poa pratensis-Festuca rubra. Gatunkiem znajdującym się pod ścisłą ochroną była centuria zwyczajna (Centaurium erythraea Rafn), a narażone na wyginięcie były okrzyn łąkowy (Laserpitium prutenicum L.) i stokłosa żytnia (Bromus secalinus L.). W podsumowaniu stwierdzono, że badany teren tylko w niewielkim stopniu spełnia kryteria obszarów Natura 2000.

EN

The subject of our study was to make an inventory and evaluation of selected non-forest habitats of the Kaczawskie Foothills and Mountains preliminarily classified as the area of Natura 2000 (symbol PLH 020037). In the route studies the structure of land use and of farmlands was determined and then in grassland sites chosen with the GPS phytosociological relevés were taken with the use of Braun-Blanquet's method. Collected material was a basis for establishing phytosociological status based on 6-grade Braun-Blanquet's scale of cover-abundance. It was found that the flora within study area was dominated by field crops and the grasslands covered only a marginal part of the area being mostly an effect of abandoned arable lands. Among communities of meadow vegetation 10 phytosociological units were distinguished. The most valuable ones included phytocoenoses classified as Arrhenatheretum elatioris association and Poa pratensis-Festuca rubra community. Ruderal vegetation was represented by Convolvulo-Agropyretum, and wetland vegetation - by Phragmitetum australis. Due to difficulties with exact classification of some vegetation patches, they were classified as communities of one dominating species. They included the communities of Solidago canadensis, Holcus mollis, Holcus lanatus and of Filipendula ulmaria. The general conclusion of the study was that only the communities with Poa pratensis-Festuca rubra may be considered as protected habitats. Centaurium erythraea is the species under strict protection, while Laserpitium prutenicum and Bromus secalinus are the threatened species. In conclusion we underline that the study area only partially fulfills the criteria of Natura 2000 sites.