Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Social capital of Kłodzko County – implications for the security of the region and its inhabitants

Książek Sylwia

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2023

|

Vol. 55, No. 1(207)

57--68

EN

For more than two decades, the social capital theory has attracted interest in the fields of sociology, political science and economics. Its various theoretical and empirical approaches invariably explain new and often hidden phenomena arising at the interface between institutional society and the economy. Its essence is trust built on relationships between people and between people and institutions that are the pillars for shaping security, in the broadest sense of the term, as well as the feeling of security among citizens. Social capital is also a scientific category requiring constant reconstruction and permanent attention in relation to changing social, cultural, political and economic realities. The primary (cognitive) aim of this article is to identify the characteristics of the social capital of Kłodzko County, its peculiarities and implications for the security of the region and its citizens (not only in the social dimension).

PL

Teoria kapitału społecznego od ponad dwóch dekad budzi zainteresowanie zarówno w obszarze socjologii, politologii, jak i ekonomii. Jego różne ujęcia teoretyczne i empiryczne niezmiennie wyjaśniają nowe, często ukryte zjawiska powstające na styku społeczeństwa instytucji i gospodarki. Jego istotą jest zaufanie budowane na relacjach ludzi z ludźmi oraz ludzi z instytucjami stanowiącymi filary kształtowania szeroko pojmowanego bezpieczeństwa i jego poczucia wśród obywateli. Kapitał społeczny to również kategoria naukowa wymagająca nieustannej rekonstrukcji i permanentnej uwagi w związku ze zmieniającą się rzeczywistością społeczną, kulturową, polityczną i gospodarczą. Głównym (poznawczym) celem artykułu jest identyfikacja cech kapitału społecznego powiatu kłodzkiego, jego specyfiki oraz implikacji z bezpieczeństwem (nie tylko społecznym) regionu i jego obywateli.

2

W cieniu dusznickiej papierni – o nieznanych młynach papierniczych w Hrabstwie Kłodzkim

Szymczyk Maciej

Przegląd Papierniczy

|

2021

|

R. 77, nr 3

179--182

PL

Z powodu zagwarantowania dusznickiej papierni wyłącznego prawa do zbierania szmat, w Hrabstwie Kłodzkim do końca XVII w. działał tylko młyn w Dusznikach. Na początku XVIII w. na krótko prawa do pozyskiwania szmat w południowej części Hrabstwa przyznano papierni ze Stronia. Z początkiem XIX w. zniesiono w Prusach wszystkie feudalne przywileje, w tym wyłączne prawa do zbierania szmat. Dzięki temu mogły powstać nowe młyny papiernicze. Na ziemi kłodzkiej czerpalnie założono w Podborzu, Goworowie, Jaworku, Piaskowicach i Bystrzycy Kłodzkiej. Najlepiej rozwijały się papiernie w Piaskowicach i Podborzu, w których z czasem zastosowano maszynową technikę produkcji.

EN

Due to the exclusive right to collect rags in Duszniki, only the mill in Duszniki operated in the Kłodzko County until the end of the 17th century. At the beginning of the 18th century, the rights to collect rags in the southern part of the County were briefly granted to the Stronie paper mill. At the beginning of the 19th century, all feudal privileges were abolished in Prussia, including the exclusive rights to collect rags. Thanks to this, new paper mills could be developed. In the Kłodzko region, the mills were established in Podborze, Goworów, Jaworek, Piaskowice and Bystrzyca Kłodzka. Paper mills in Piaskowice and Podborze were doing better than the others as over the time machine production techniques were introduced there.

3

The role of useful plants in mountain meadow-pasture communities from molinio-arhenatheretea class

Paszkiewicz-Jasińska A., Kopacz M., Kurnicki R.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 3

50--55

EN

The aim of this study was to analyze the species composition of seven communities of mountain grasslands selected in the Kłodzko County, with regard to the presence of useful plants, whose share largely determines the possibilities of their use, mainly as a fodder for ruminants, as a natural place for obtaining pollen and nectar for Apidae, as well as the base of medicinal, edible or of potential culinary importance plants. The analysis was based on 221 phytosociological relevés completed with Braun-Blanquet’s method in the years 2009-2013. Results of the research show that the majority of distinguished communities was characterized by a good utility value number of the sward (UVN=6.1-7.2), with the exception of Angelico-Cirsietum oleracei association (UVN=3.8), significant share of plant species valuable for fodder, plants with medicinal properties, edible for humans and melliferous plants (providing pollen and nectar).

PL

Celem pracy była analiza składu gatunkowego siedmiu zbiorowisk górskich użytów zielonych wyróżnionych w powiecie kłodzkim, pod kątem obecności roślin użykowych, których udział w znacznym stopniu decyduje o możliwościach ich wykorzystania, głównie jako źródła paszy dla zwierząt przeżuwających, jako naturalnego miejsca pozyskiwania pyłków pszczelich i nektaru dla owadów z rodziny pszczołowatych, a także bazy roślin leczniczych oraz jadalnych lub o potencjalnym znaczeniu kulinarnym. Bazę do przeprowadzonej analizy stanowiło 221 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta w latach 2009-2013. Z przeprowadzonych badań wynika, że większość wyróżnionych zbiorowisk charakteryzowała się dobrą wartością użytkową runi (Lwu=6,1-7,2), z wyjątkiem zespołu Angelico-Cirsietum oleracei (Lwu=3,8), znacznym udziałem gatunków roślin wartościowych paszowo, roślin o właściwościach leczniczych, jadalnych dla ludzi oraz roślin pożytkowych (pyłkodajnych i nektarodajnych).

4

Natural and landscape values of distinguished meadow-pasture communities in Kłodzko County

Paszkiewicz A., Steinhoff-Wrześniewska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 4

75--80

EN

Grasslands were seen in the past primarily as a source of feed. The important function of grassland, beside the role of feed, consists in their natural value and role in the landscape. The aim of this study was to assess natural and landscape values of the distinguished meadow-pasture communities in Kłodzko. It is located in the south-western part of Poland, within the Sudety chain and is surrounded by mountains that form its natural boundary. The whole area of the county is very diverse in terms of physiogeography and climate what affects its natural and landscape values. The natural value of the seven distinguished plant units: 4 assosciations - Angelico-Cirsietum oleracei, Arrhenatheretum elatioris, Lolio-Cynosuretum, FestucoCynosuretum, 3 communities with dominant species - Poa pratensis-Festuca rubra, community with Agrostis capillarisFestuca rubra, community with Trisetum flavescens, on subject area was determined on the basis of the species richness represented by the total number of species, the Shannon-Wiener species diversity index H' and the presence of endangered and rare species. These phytocenoses are characterized by a large species richness from 34 to 150 species. The values of the H' index are at an average level and ranged from 2.32 to 2.64. Community with Trisetum flavescens is characterized by the highest diversity index value. The biggest species richness is in the Lolio-Cynosuretum. Among species legally protected are noted in Poland: Carlina acaulis and Colchicum autumnale and near threatened (NT) Geranium sylvaticum. Plant species richness, the high proportion of the color of flowering herbs and weeds and Fabaceae plants flowering in different time of the growing season, affect the aesthetic qualities and the landscape values of the meadow-pasture communities analyzed. Their location in the landscape varied with hills and terrain, enhancing the landscapes of the studied Kłodzko county.

PL

Użytki zielone postrzegane były w przeszłości przede wszystkim jako źródło paszy. Obecnie, zwłaszcza w sytuacji zaniechania lub ograniczania chowu zwierząt, ważną funkcją użytków zielonych, obok roli paszowej, jest ich wartość przyrodnicza i rola w krajobrazie. Celem pracy było określenie wartości przyrodniczej oraz krajobrazowej wyróżnionych zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych w powiecie kłodzkim, który znajduje się w południowo-zachodniej części Polski, w obrębie łańcucha Sudetów. Otoczony jest górami stanowiącymi jego naturalną granicę. Cały obszar powiatu jest silnie zróżnicowany pod względem fizjogeograficznym i klimatycznym, co wpływa na jego walory przyrodnicze i krajobrazowe. Walory przyrodnicze wyróżnionych na badanym terenie siedmiu zbiorowisk roślinnych (4 zespołów - Angelico-Cirsietum oleracei, Arrhenatheretum elatioris, Lolio-Cynosuretum, Festuco-Cynosuretum oraz 3 zbiorowisk z gatunkiem dominującym: Poa pratensisFestuca rubra, zbiorowisko z Agrostis capillaris-Festuca rubra, zbiorowisko z Trisetum flavescens) określono na podstawie bogactwa gatunkowego wyrażonego liczbą gatunków ogółem, współczynnika różnorodności gatunkowej ShannonaWienera, wyrażonego wskaźnikiem H' oraz obecności gatunków chronionych i rzadkich. Fitocenozy te charakteryzują się dużym bogactwem gatunkowym od 34 do 150 gatunków. Wartości wskaźnika H’ kształtują się na średnim poziomie i wynoszą od 2,32 do 2,64. Najwyższą wartością współczynnika różnorodności charakteryzuje się zbiorowisko z Trisetum flavescens, a największym bogactwem gatunkowym Lolio-Cynosuretum. Spośród gatunków prawnie chronionych w Polsce odnotowano obecność: Carlina acaulis i Colchicum autumnale, a bliskich zagrożenia (NT) - gatunek Geranium sylvaticum. Bogactwo gatunkowe roślin, wysoki udział barwnie kwitnących w różnych porach sezonu wegetacyjnego ziół i chwastów oraz roślin z rodziny bobowatych wpływają na walory estetyczne i krajobrazowe analizowanych zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych. Ich lokalizacja w krajobrazie urozmaiconym wzniesieniami, zagłębieniami terenu, podnoszą atrakcyjność badanych rejonów powiatu kłodzkiego.

5

Floristic diversity of meadow and pasture communities located in the Kłodzko County compared with the environmental factors

Paszkiewicz-Jasińska A., Helis M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 4

101--109

EN

The paper presents the phytosociological structure of selected meadows and pastures used agriculturally, located in Kłodzko County, versus environmental factors. The communities of researched grasslands were classified into MolinioArrhenatheret class and two orders: Molinietalia i Arrhenatheretalia. Four groups were distinguished: Angelico-Cirsietum oleracei, Arrhenatheretum elatioris, Lolio-Cynosuretum and Festuco-Cynosuretum, as well as three communities with dominant species: Poa pratensis-Festuca rubra community, community with Agrostis capillaris-Festuca rubra and community with Trisetum flavescens. Those communities exhibit a rich species diversity, expressed in an average number of species in a phytosociological study (21-25). The greatest number of species was found for community with Agrostis capillarisFestuca rubra and Festuco-Cynosuretum. The analysed pasture and meadow communities were created mainly on mountainsides with a considerable slope (above 6°) and diverse sunlight exposure, on brown and spodic soils, occurring mainly in the Sudety Mountains. The average sunlight exposure indicates to a thermophilism of distinguished communities.

PL

W pracy przedstawiono strukturę fitosocjologiczną wybranych łąk i pastwisk, wykorzystywanych rolniczo, usytuowanych w powiecie kłodzkim, na tle czynników przyrodniczych. Zbiorowiska badanych użytków zielonych zaklasyfikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i dwóch rzędów: Molinietalia i Arrhenatheretalia. Wyróżniono cztery zespoły: zespół AngelicoCirsietum oleracei, zespół Arrhenatheretum elatioris, zespół Lolio-Cynosuretum i zespół Festuco-Cynosuretum oraz trzy zbiorowiska z gatunkiem dominującym: zbiorowisko Poa pratensis-Festuca rubra, zbiorowisko z Agrostis capillaris-Festuca rubra oraz zbiorowisko z Trisetum flavescens. Zbiorowiska te charakteryzowały się zróżnicowanym bogactwem gatunkowym, wyrażonym średnią liczbą gatunków w zdjęciu fitosocjologicznym (od 21 do 25). Największą liczbę gatunków, stwierdzono dla zbiorowiska z Agrostis capillaris-Festuca rubra i zespołu Festuco-Cynosuretum. Wyróżnione zbiorowiska łąkowo-pastwiskowe wykształciły się najczęściej na stokach o znacznym nachyleniu (powyżej 6°) i o zróżnicowanej ekspozycji, na glebach brunatnych i bielicowych, najczęściej spotykanych w Sudetach. Średnia wartość promieniowania całkowitego wskazuje na ciepłolubność wyróżnionych zbiorowisk.