Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

GMO z perspektywy judaizmu

Twardowski Mirosław

Polish Journal for Sustainable Development

|

2023

|

T. 27, cz. 1

71--80

PL

Ostatnie dekady to czas spektakularnego rozwoju nowoczesnych technologii, w tym w sektorze produkcji żywności. W wyniku transferu genów z jednych organizmów do innych stało się możliwe tworzenie coraz to nowych odmian genetycznie zmodyfikowanych roślin i zwierząt. Te zdobycze współczesnej nauki nie pozostają bez echa w środowiskach religijnych, zwłaszcza w tradycji religijnej judaizm z jego specyficznymi zakazami spożywania określonych produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz normami regulującymi uprawę lub przygotowanie żywności. Prawo żydowskie rozgranicza gatunki zwierząt, które żydzi mogą jeść, czyli koszerne, od tych, których spożywać nie mogą, a więc niekoszerne (wszystkie rośliny są w nim uznawane za koszerne). W środowisku tym podnoszone są także kwestie dotyczące uprawy i konsumpcji genetycznie modyfikowanych roślin i zwierząt; w tym tych z materiałem genetycznym sztucznie przeniesionym z innych roślin lub zwierząt uznawanych w tej tradycji za niekoszerne. Choć w judaizmie nie ma konsensusu, to jednak wydaje się, że główny jego nurt skłania się ku akceptacji technologii genetycznych zmian organizmów i konsumpcji modyfikowanej żywności. Swoje łagodne stanowisko w omawianym temacie żydowscy decydenci w dziedzinie prawa i etyki opierają na ogólnej zasadzie, zgodne z którą wszystko, co nie jest wyraźnie zakazane w Biblii i Talmudzie, przyjmuje się za dozwolone.

EN

The last decades have been a time of spectacular development of modern technologies, including those in the food production sector. As a result of the transfer of genes from one organism to another, it has become possible to create ever new varieties of genetically modified plants and animals. These achievements of modern science do not go unnoticed in religious circles, especially in the religious tradition of Judaism with its specific prohibitions on the consumption of certain products of plant and animal origin and the norms regulating the cultivation or preparation of food. Jewish law distinguishes the species of animals that Jews can eat, i.e. kosher ones, from those that they cannot eat, i.e. non-kosher (all plants are considered kosher). This environment also raises issues related to the cultivation and consumption of genetically modified plants and animals, including those with genetic material artificially transferred from other plants or animals considered in that tradition to be non-kosher. Although there is no consensus in Judaism, its mainstream tends to accept genetic technologies for altering organisms and the consumption of modified foods. Jewish decision-makers in the field of law and ethics base their mild stance on the general principle that anything not explicitly forbidden in the Bible and the Talmud is accepted as permitted.

2

Świętość z punktu widzenia judaizmu

Tarka Ewa

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 9

85--92

PL

Artykuł przedstawia podstawowe pojęcia dotyczące świętości w judaizmie w aspekcie historycznych wydarzeń w okresie biblijnym. Z tego czasu wywodzą się współczesna religia, obchodzone święta, obrzędy oraz zwyczaje.

EN

The article presents the basic concepts of holiness in Judaism in the aspect of historical events in the biblical period. Modern religion, celebrated holidays, rituals and customs originate from this time.

3

Przestrzenne i kulturowe aspekty funkcjonowania żydowskich łaźni rytualnych

Majewska A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 51

114--132

PL

W artykule omówiono przestrzenne i kulturowe aspekty funkcjonowania żydowskich łaźni rytualnych w województwie śląskim, w tym rozmieszczenie mykw obecnie nieistniejących oraz reliktów łaziebnych założeń przedwojennych. Na podstawie materiałów archiwalnych i autorskiej dokumentacji obiektów wykonano wizualizacje 3D fizjonomii wybranych obiektów oraz ich lokalizacji w przestrzeni. Stanowią one uzupełnienie analiz kameralnych oraz syntezę badań terenowych. Przedstawione modele generując wirtualną rzeczywistość pozwalają zrozumieć i przestudiować istotę mykw, czyli tych z żydowskich obiektów religijnych, których poznanie pozostaje utrudnione ze względu na ograniczoną dostępność na terenie Polski. Jedynie wirtualnie doświadczając ich przestrzeni można zachować pamięć o dziedzictwie ukrytym, które znika z krajobrazu kulturowego w całkowitym zapomnieniu.

EN

The article discusses spatial and cultural aspects of functioning of Jewish ritual baths in the Silesian Voivodeship, including distribution of mikvah no longer existing and relics of pre-war bath complexes. 3D visualisations of physiognomies of selected objects and their location in space were made on the basis of archive materials and author’s own documentation of those objects. They complement small-scale analyses and the synthesis of field research. Presented models, by generating virtual reality, allow for understanding and studying the essence of the mikvah, i.e. those among Jewish religious objects which are difficult to learn about because of their limited availability in Poland. Only by virtually experiencing their space, can one preserve the memory of hidden heritage that disappears from the cultural landscape and falls into complete oblivion.

4

Certain cultural-religious specifics of health care “in the end of life” in the context of (white) bioethics and religious studies

Kovaľová D.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2016

|

z. 94

111--123

EN

The article presents some specifics of health care provision, which are influenced by the cultural-religious background with the emphasis on the ethical problems and solutions relevant to the end of human life (therapy cessation, facilitate dying, use of analgesics, euthanasia etc.). In present plurastic world it is important that health professionals not only respected the personality of the person who is ill in the context of medical, doctor and health ethics (white bioethics) but also get and use knowledge and information from the religious studies as science about religions.

PL

W artykule przedstawiono niektóre specyficzne zagadnienia opieki zdrowotnej, na które wpływa kulturowo-religijne środowisko, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień etycznych, związanych z końcem życia człowieka (zakończenie terapii, ułatwienie umierania, stosowanie analgetyków, eutanazji oraz in.). Dla współczesnego pluralistycznego społeczeństwa jest ważne, by personel zdrowotny brał pod uwagę osobowość chorego nie tylko w medycznym aspekcie opieki lekarskiej i zdrowotnej (białej bioetyki), lecz miał i stosował wiadomości oraz wiedzę również z religioznawstwa jako nauki o religiach.

5

Architektura judaizmu na przykładach XVII- i XVIII-wiecznych synagog na obszarze Polski

Michalski M.

Architectus

|

2015

|

Nr 3(43)

47--62

PL

Pojęcie „architektury judaizmu” jest bardzo trudne do zdefiniowania i w tej formie nie pojawia się w literaturze przedmiotu. Biorąc pod uwagę kontekst, w jakim obiekty powstają, oraz ich twórców, stanowi pewnego rodzaju niewytłumaczalne zjawisko. Badacze skłaniają się bardziej do stwierdzenia, że Żydzi w diasporze nie wykształcili żadnej szczególnej formy architektonicznej, czerpiąc raczej z istniejących wzorców. Jednocześnie autorzy ci stosują często zamiennie pojęcia kultury i religii, co tym bardziej utrudnia właściwe rozumienie zagadnienia. Celem artykułu jest przybliżenie znaczenia pojęcia „architektura judaizmu” oraz – patrząc przez pryzmat kultury i religii, a także symboliki w nich zakorzenionych – wykazanie pewnych uniwersalnych wzorów, które stanowią element konstytuujący zjawisko architektury zakorzenionej w religii.

EN

The term “architecture of Judaism” is very difficult to define, and in this form does not appear in the literature. Analyzing the context in which objects are created, and their designers, makes a kind of inexplicable phenomenon. Researchers are more of the opinion that Jews in the Diaspora did not develop any particular architectural form, they derived rather from existing patterns. At the same time these authors often use interchangeably the concept of culture and religion, making it even more difficult to define the relevant terms. The aim of this article is to understand better the meaning of “architecture of Judaism” and, looking through the prism of culture and religion and the symbolism ingrained in them, to demonstrate certain universal patterns that are part of the constitutive phenomenon of architecture rooted in religion.