W artykule przedstawiono główne cechy ziemskich obszarów polarnych, Arktyki i Antarktyki, z punktu widzenia ich przynależności do globalnego atmosferycznego obwodu elektrycznego Ziemi oraz połączenia z układem prądów elektrycznych magnetosfery Ziemi. Omówiono lokalizację i chronologię obserwacji i badań elektryczności atmosfery w regionach polarnych do roku 2015, których znacząca liczba miała miejsce w czasie dużych przedsięwzięć geofizycznych, takich jak Międzynarodowe Lata Polarne i Międzynarodowy Rok Geofizyczny. Osobno dokonano przeglądu najważniejszych wyników badań elektryczności atmosfery w polskich stacjach polarnych – im. S. Sie¬dleckiego w Hornsundzie na Spitsbergenie w Arktyce i im. H. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego w Antarktyce. Na zakończenie przedstawiono możliwe kierunki rozwoju badań elektryczności atmosfery z wykorzystaniem polskich stacji polarnych oraz pola interdyscyplinarnej współpracy naukowej.
EN
The article presents the main features of the polar regions, Arctic and Antarctic, from the point of view of the Earth’s global atmospheric electric circuit and its connection to the electric current system of the Earth’s magnetosphere. The chronology of observations and research studies of atmospheric electricity in polar regions up to 2015 is presented, including main geophysical events such as International Polar Years and International Geophysical Year. Research studies on atmospheric electricity based on measurements at Polish polar stations: S. Siedlecki Polar Station in Hornsund, Spitsbergen, and H. Arctowski Antarctic Station on King George Island, have been reviewed separately. Article concludes with the possible directions of development of atmospheric electricity research using Polish polar stations and potential fields of interdisciplinary scientific cooperation.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
As a partial contribution to the International Polar Year, the Space Research Centre of the Polish Academy of Sciences has installed on the Polish Polar Station, located in the region of the Hornsund Bay in southern Spitsbergen, the equipment intended to monitor ionospheric scintillation and total electron content. We describe the equipment setup and the aims of the experiment. As an illustration of data analysis, we present the reconstruction of irregular structure of the ionosphere from the complex amplitude data, and the estimate of the form and drift of diffraction pattern based on the spaced receiver measurements.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The debate on the climatic impact of Arctic change is currently focused on the fate of the perennial sea-ice and the climatic and social effects of its disappearance. Developments in our observing techniques mean that we are in prospect of being technically able to describe the ocean-atmosphere-cryosphere system of high northern latitudes operating as a complete system for the first time. Understanding this system and improving its predictability in models seems to be our most direct way of extending the ability of society to mitigate for or adapt to its changes, including global change. The integrated Arctic Ocean Observing System (iAOOS), described here, is a means of piecing together the available PIs, gear, ships and funding on the pan-Arctic scale that seems necessary to making the attempt, and the International Polar Year (2007-2009) provides the necessary stimulus for doing so.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW