Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Granica pięter cechsztynu PZ3 i PZ4 w wysadzie solnym Inowrocławia na archiwalnych fotografiach w kopalni "Solno" - przyczynek do interpretacji lokalnych warunków sedymentacji w środkowej części polskiego basenu cechsztyńskiego

Poborska-Młynarska K.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2011

|

T. 37, z. 2

283-292

PL

Na odsłonięciach w kopalni "Solno" w Inowrocławiu (obecnie zlikwidowanej) na początku lat 80. ubiegłego wieku udokumentowano fotograficznie spękania błotne na stropie zubru brunatnego Na3t kończącego cykl sedymentacyjny piętra cechsztynu PZ3. Zuber brunatny przykryty jest warstwą soli podścielającej Na4a0, która stanowi pierwszy utwór kolejnego piętra cechsztynu PZ4. Kontakt zubru brunatnego z solą podścielającą zarysowuje się wyraziście. W niektórych odsłonięciach pojawia się na nim cienka (1-2 cm) warstewka anhydrytu, wskazująca na rozcieńczenie roztworu w zbiorniku sedymentacyjnym. Miejscami, pomiędzy spękaniami błotnymi na stropowej powierzchni zubru brunatnego a typową solą podścielającą, pojawia się cienka (decymetrowa) warstwa soli kamiennej czerwonej, ciemnoczerwonej, która prawdopodobnie powstała z rozpuszczania soli w stropowych partiach zubru. Udokumentowane fotograficznie zjawiska świadczą o krótkim epizodzie wynurzenia się dna zbiornika sedymentacyjnego i przerwania ciągłości sedymentacji na tym obszarze, a także o warunkach paleogeograficznych osadzania się soli podścielającej.

EN

Three decades ago in the exposures of the Inowrocław "Solno" salt mine, mud cracks at the top of Brown Zuber complex (Na3t) of the PZ3 Zechstein cyclothem were observed and documented in photographs. Brown Zuber complex is covered by the layer of Underlying Halite which is the first member of the PZ4 Zechstein sequence. The contact between Brown Zuber and Underlying Halite is clearly delineated. In some exposures a thin (1-2 cm) layer of anhydrite appears indicating the episode of dilution of brines in the sedimentation basin. Sometimes the thin (10 cm) layer of red or dark red salt occurs between the mud cracks on the top of Brown Zuber and a typical Underlying Halite. Probably the layer was created as a result of salt dissolving within the upper part of zuber and re-sedimentation. Documented features provide the evidence of the short episode of subaerial exposure of the basin bottom and of the discontinuities during sedimentation in this area. They also provide new information on paleogeographic conditions of Na4a0 salt sedimentation.

2

Geodetic surveys in detection of geological features: a case study of Inowrocław area, central Poland

Szczerbowski Z.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2009

|

Vol. 79, No 2

169-176

EN

Remotely obtained geodetic survey data can be used to detect anomalies in the terrain surface over different geological structures, like faults or deposit boundaries. Some computer techniques are helpful to extract the influence of geological phenomena on typical distribution of the measured elevations. Certain disturbances in profile lines can be considered as additional, human-induced effects or caused by geological processes. The paper demonstrates such an analysis basing on geodetic data with some support of geophysical results. The examined morphological profiles and profiles of subsidence bowls caused by mining in the area of Inowroclaw (central Poland) illustrate the problem of an underestimated mechanism in non-geological disciplines. For geologists this is another example of environmental interaction between relief-forming processes and subsurface conditions. Furthermore, it brings additional information about processes of mining subsidence, which is the primary topic of this study. Mutual relationships between vertical displacements induced by mining or other factors and morphological profiles point to the dominant role played by mobility of geological structures, as shown by correlation between geodetic and geophysical data.

3

Initial interpretation of post-mining movements of the surface in the area of Inowrocław

Szczerbowski Z.

Archives of Mining Sciences

|

2005

|

Vol. 50, no 2

235-249

EN

In this paper the results of levelling measurements in the city of Inowrocław were presented. Height changes within the last 10 years are relatively small (within several-mm) and their distribution indicates certain regularities. They depend on the characteristics and the location of the observed vertical displacements. The picture of the movements is complex - apart from subsidence - uplift was recorded. For the interpretation of the results it was necessary to refer to the situation in terms of condition related to mining and geology of earlier distributions of deformations (continuous and discontinuous). Jet, the modelling of selected temporary subsidence troughs was done (during the time when the mining was still carried out). This modelling meant the determination of the parameters of the functions describing selected distributions of temporary subsidence. Such an approach made it possible to determine zones of anomalies (where the values of subsidence showed the deviation from the established trend), which turned out to be zones of height changes, which were observed in those times. Presented results of the papers can give the view of possible behaviour of the salt rock mass after the exploitation of deposit is over, in similar conditions related to mine and its geology, using Inowrocław as an example.

PL

W publikacji przedstawione zostały wyniki pomiarów niwelacyjnych na terenie miasta Inowrocławia. Zmiany wysokościowe w ciągu ostatnich 10 lat są stosunkowo niewielkie (rzędu kilkunastu mm) a ich rozkład wykazuje pewne prawidłowości. Wynikają one zarówno z charakterystyki jak i lokalizacji obserwowanych przemieszczeń pionowych. Obraz przemieszczeń jest złożony - poza obniżeniami zarejestrowane zostały także wypiętrzenia. W interpretacji uzyskanych wyników niezbędne było odniesienie się do sytuacji górniczo-geologicznej, wcześniejszych rozkładów deformacji (ciągłych i nieciągłych). Ponadto, wykonano modelowanie wybranych okresowych niecek osiadań (w czasie, gdy eksploatacja była jeszcze prowadzona). Modelowanie to polegało na wyznaczeniu parametrów funkcji, opisujących wybrane rozkłady osiadań okresowych. Takie podejście umożliwiło wyznaczenie stref anomalnych (gdzie wartości obniżeń wykazywały odchylenia od stwierdzonego trendu), które okazały się strefami aktualnie obserwowanych zmian wysokościowych. Przedstawione wyniki prac mogą dawać pogląd o możliwym zachowaniu się górotworu solnego po zakończeniu eksploatacji złoża w podobnych warunkach górniczo-geologicznych, jak przedstawiony przykład Inowrocławia. Wbrew wcześniejszym prognozom na terenie Inowrocławia, wciąż obserwowane są osiadania (ale także wypiętrzenia). Zarówno obrazy rozkładów niecek osiadań długo- oraz krótkookresowych (w okresie funkcjonowania kopalni "Solno") miały charakter nietypowy (z uwagi na geometrię izolinii osiadań, tj. ich specyficzną zmienność przebiegu czy asymetrię samego rozkładu osiadań), co sugeruje, że są one obarczone dodatkowymi wpływami (nie związanymi z eksploatacją). W ten sposób obniżeń jakie miały miejsce w Inowrocławiu nie można opisać jedynie na gruncie teorii wpływów, z uwagi na duży udział w obserwowanych przemieszczeniach pionowych czynników o charakterze geologicznym. W niektórych rejonach miasta można je wytłumaczyć jedynie jako wynik procesów erozji podziemnej (subrozji). Obserwowana prędkość zmian wysokościowych dla tych rejonów, rzędu ok. 1-2 mm/rok, jest niższa od tej jaka wynikałaby z obliczeń redukcji zwierciadła soli na skutek jego naturalnej degradacji, co omówiono w pracy (Poborska-Młynarska, 1986). Zaniepokojenie mogą budzić osiadania powierzchni w centralnej i południowej części złoża. Centrum niecki obniżeniowej na tym obszarze pokrywa się z lokalizacją zarówno starej (z pocz. XX w.), płytkiej (na głębokości ok. 150 m) eksploatacji złoża jaki i szybu Solno III (zlikwidowanego w 1994 r.). Zakładając stałe tempo zmian wysokościowych wynikających z przyczyn pozagórniczych należy przyjąć, że stanowiły one ok. 20% całkowitych wpływów kopalni "Solno" (w rejonach poddanych subrozyjnemu obniżaniu). Zmiany wysokościowe miały charakter zarówno ujemny jak i dodatni (w obu przypadkach tempo wynosi. ok. 1-2 mm/rok), co w praktyce oznacza odpowiednio zaniżanie i zawyżanie wpływów eksploatacji tej kopalni.

4

Preliminary results of geodetic measurements in the Inowrocław salt dome area, central Poland

Szczerbowski Z.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2004

|

Vol. 74, No 3

319-324

EN

The results of geodetic measurements conducted in the Inowrocław salt dome area are presented in this paper. The main aim of these studies was to determine changes in the rock mass exerted by geological processes. These processes have led to the changes in the salt dome geometry and physical properties of surrounding rocks. Degradation of the salt-gypsum cap of the dome strongly depends on the hydrogeological conditions and, particularly, on tectonic structure which has had a bearing on the uplift of the ground surface. The principal goal of the paper is to present the results of geodetic levelling surveys in the Inowrocław area wherein the mining activity was terminated in 1991. These results point to a progressive salt uplift in some areas, showing a constant rate throughout the study period.