Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Powiadomienia systemowe

Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: Grand Duchy of Lithuania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Dzieje budowlane kościołów parafialnego i franciszkanów w Oszmianie na Wileńszczyźnie w świetle najnowszych badań architektonicznych

Wółkowski Wojciech

Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce

2018

nr 1

42--55

W artykule przedstawiono wyniki badań struktury budowlanej dwóch obiektów sakralnych z Oszmiany, miasta leżącego na historycznej Wileńszczyźnie, a obecnie w granicach Białorusi. Podczas prac remontowych prowadzonych obecnie w pierwszym z nich – kościele parafialnym pod wezwaniem św. Michała Archanioła, odsłonięto cały szereg reliktów, które pozwoliły zarówno podjąć próbę datowania najstarszego murowanego kościoła wzniesionego w tym miejscu (najprawdopodobniej w XVI wieku), a także opisania zmian jego formy w kolejnych wiekach. Udało się również określić zasięg i stan reliktów starszego kościoła tkwiących w obecnej, neobarokowej budowli, powstałej na początku XX wieku według projektu Wacława Michniewicza. Drugim przedstawionym obiektem jest dawny kościół franciszkański, którego zachowane do dziś ruiny były dotychczas przedmiotem jedynie wyrywkowych badań. W jego przypadku udało się zarówno ustalić przybliżoną datę powstania budowli (początek XVI wieku), jak i przedstawić jej późniejsze losy. Poczynając od niewielkiego późnogotyckiego kościoła z murowanym prezbiterium i drewnianą nawą, poprzez zakres zniszczeń powstałych w wyniku najazdu moskiewskiego w 1655 roku, formę odbudowy po tym kataklizmie, aż po przebudowy z przełomu XVIII i XIX wieku, które nadały kościołowi ostateczną formę. Należy jednak podkreślić, że artykuł z założenia jest tylko punktem wyjścia do dalszych badań nad tymi ważnymi, choć niedocenianymi elementami dziedzictwa architektonicznego dawnej Rzeczypospolitej.

The paper presents the results of research into the building structures of two churches in Oszmiana (Ashmyany), a town in the historical Wilno (Vilnius) region, which is currently within the borders of Belarus. A whole series of relics was uncovered during the renovation work currently being conducted on the first of them—St. Michal the Archangel parish church. These remnants have made it possible to attempt to date the oldest masonry church raised in this location (most probably in the 16th century) as well as describe changes to its form over successive centuries. Defining the scope and state of the remnants of the older church embedded in the current neo–Baroque structure built at the beginning of the 20th century in line with a design by Wacław Michniewicz has also proved possible. The second presented structure is the former Franciscan church of which only ruins remain and which has, to date, been the subject of only fragmentary study. In its case it was possible to establish the approximate date of its construction (the beginning of the 16th century) and its later fate. Starting as a small late– Gothic church with a masonry chancel and timber nave, it is possible to define the scope of destruction caused by the Muscovite incursion of 1655, the form reconstructed after this catastrophe, all the way to its remodeling at the turn of the 18th and 19th centuries that gave the church its final form. However, it should be stressed that in its assumptions, the paper is only a starting point for further research into these important though underappreciated elements of the architectonic heritage of the Polish–Lithuanian Commonwealth.

Kartografia ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego w epoce panowania Jagiellonów

Alexandrowicz S.

Polski Przegląd Kartograficzny

2014

T. 46, nr 1

62--76

W artykule scharakteryzowano mapy przedstawiające ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego powstałe w okresie, gdy panowali w nim władcy z dynastii Jagiellonów, tj. przed 1572 rokiem oraz starano się określić wpływ rodzimej kartografii państw jagiellońskich na kształtowanie obrazu kartograficznego Europy począwszy od pierwszej połowy XVI wieku. Bliżej omówiono trzy mapy Bernarda Wapowskiego, szczególnie jego wielką Polonię z 1526 roku, która była wykorzystana m.in. przez Gerarda Merkatora do opracowania globusa oraz map Europy i świata, a także służyła jako podstawa przy sporządzaniu wszystkich kolejnych map Polski aż po wiek XVIII. Osobno zwrócono uwagę na wykorzystanie prac Wapowskiego przez Battistę Agnesego i Paola Giovia, autora najwcześniejszej wydanej drukiem mapy Państwa Moskiewskiego z roku 1525 oraz na mapę tego kraju Antoniego Wieda z 1542 roku. Ponadto przypomniano najstarsze znane zabytki wielkoskalowej kartografii majątkowej i kartografii wojskowej z obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego.

The author describes maps of the entire Grand Duchy of Lithuania, or its parts, created in the epoch of the Jagiellonian dynasty rule, i.e. in the years 1434-1572. The author also shows the role of local cartography of Jagiellonian states in the incremental shaping of the cartographic image of Central and Eastern Europe, beginning from the first quarter of 16th century. Monk Fra Maura's of Venice huge manuscript wall map completed in 1459 is one of the most significant late-medieval maps of the world. It gives us some information about the Grand Duchy of Lithuania, such as the names of Belarus (Rossia Biancha) and Lithuania (Litvana) which are used here for the first time. The first authors of maps of Central and Eastern Europe had two significant sources of detailed information in the form of geographic descriptions: the handwritten Chorographia Regni Poloniae by Jan Dtugosz dating back to the seventies of the 15th century and Tractatus de duabus Sarmatiis... by Maciej of Miechów, published in Cracow in 1517, with more than ten subsequent editions not only in Latin but also Polish, German and Italian. Bernard Wapowski, the father of Polish cartography and the author of three important maps: Polonia (1526), Northern Sarmatia (1526) and Southern Sarmatia (1526 or 1528) used both of these works. The maps, created together with Copernicus and other Polish scientists, printed in the technique of woodcut in Cracow, present quite a faithful and detailed cartographic image of the entire Central and a big part of Eastern Europe. The most important was the great map of Polonia in the scale of about 1:1,000,000, preserved only in parts. Until 18th century, it served as the basis for the elaboration of subsequent maps of Poland - reduced in size and detail but with additional contents. The most popular were WacJaw Grodecki's (Basel, 1562), Andrzej Pograbka's (Venice, 1570) and Gerard Mercator's (Duisburg, 1585) and they functioned in many atlas publications. Polonia et Ungaria. XV. Nova tabula, the map published by Sebastian Mtinster in Basel in 1540 was a reduction and simplification of the Southern Sarmatia map. Respective fragments of Mercator's globe (1541) as well as his maps of Europe (1554) and the world (1569) were actually a radical generalization of Wapowski's maps. Battista Agnese's manuscript map and the woodcut Moschoviae tabula ex relatione demetri egri descripta..., added by Paolo Giovio to the country's description in 1525 are the oldest maps of the Moscow State. To present the Grand Duchy of Lithuania, adjacent from the West (today's Lithuania, Belarus and Ukraine), the two Italian cartographers used Wapowski's maps before they were even printed. It was possible because Wapowski was at the time in constant contact with the scientific circles of Rome. This contradicts the hypothesis of the Russian archeologist and historian B.A. Rybakov (1974, 1994) that the sources for the creation of these maps were purely Muscovite in origin. The first more detailed original map of the Moscow State was elaborated in Vilnius by Antoni Wied on the basis of materials brought from Moscow, and published in 1542 in Antwerp. The first manuscript large scale property maps functioned on the territory of the Grand Duchy of Lithuania even before 1569. Five such maps are known, created between 1527 and 1571, which present property relations and border conflicts in the parts of Grodno Region and Podlasie. Military cartography from the Jagiellonian times is represented by only two maps of the Uta castle near Potock: the manuscript map of the siege by Lithuanian army in 1563, and the printed map of its fortifications, which were ultimately never constructed, dating from about 1570.