Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Środowiskowe uwarunkowania skutków odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego na Pojezierzu Gnieźnieńskim

Przybyłek Jan

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, Nr 8

645--654

EN

The paper focuses on the problem of water draining from brown coal pits, which has occurred since the 1950s in the Gniezno Lakeland in the western part of central Poland. Threats to hydrogeological systems and related lake systems under conditions of mining-induced drainage near the lakes located in the Powidz Landscape Park (PLP) are indicated. The lowering of water level in the PLP lakes exceeds 5 m, as compared to the pre-mining-induced drainage state. Such a rapid change may cause ecological disaster for these deep-water, healthy lake ecosystems with abundant submerged macrophyte (Charophyte) habitats (Natura 2000 protected area). Considering the regional context, the causes of hydrodynamic pressure leading to degradation of Lake Wilczyńskie and neighbouring, hydrologically connected lakes, are presented. The proposed mitigation actions for improving the ecological state of these lakes are presented in the contexts of (1) water balance assessment, (2) hydrotechnical issues related to the redistribution of water from the Slesiňski Canal (the Warta River - Lake Goplo) through water pipeline transmission, and (3) the accelerating groundwater reclamation of the Jóźwin IIB open mine pit area.

2

Recharge and drainage of lakes in the Powidzki Landscape Park in conditions of increased anthropogenic and environmental pressure (central-western Poland)

Nowak Bogumił Michał, Przybyłek Jan

Geological Quarterly

|

2020

|

Vol. 64, No. 1

205--219

EN

The lakes of the Powidzki Landscape Park (Gniezno Lakeland) are known for their natural and recreational values. The majority of them are located within two large glacial tunnel valleys, that in many places cut through several levels of till and inter-till aquifers. Regional hydraulic linkage systems are developed where surface water and groundwater remain in direct contact. Smaller water bodies occur between the lakes, in other tunnel valleys, in isolated meltwater basins, or in river valleys. These water bodies constitute local drainage bases. The existence in the area of such morphologically diverse lakes with different flow rates, varied morphology, and heterogeneous geological structure permitted tracing of the hydrodynamic dependencies of lake catchments of various types. Hydrogeological cross-sections, comparative analyses of structural maps for successive aquifers, bathymetric plans of lakes, and piezometric contour maps were prepared. Surface and groundwater level fluctuations were investigated, as well as their response to changing atmospheric conditions. Water balances of lakes were also determined for selected lake catchments. The study showed that all the lakes analysed are closely related to groundwater, and that the deepest ones reach lower aquifers. The majority of the lakes drain the aquifers, but some of the lakes feed them. Such a situation was documented in coastal wetlands and in the eastern part of the Park, affected by a depression cone associated with a nearby lignite opencast mine. The study showed that the deepest of the lakes analysed have a very wide catchment area of groundwater recharge, expanding beyond the boundaries of their surface catchment areas. This is important for the development of their resources, especially in periods of hydrogeological low flow.

3

Aktualne problemy odwadniania złóż węgla brunatnego w Wielkopolsce

Przybyłek J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 2

5--14

PL

Na tle zarysowanej problematyki odwodnień odkrywkowych kopalń węgla brunatnego w Wielkopolsce wskazano na ich zagrożenia w stosunku do środowiska gruntowo-wodnego, w tym systemów hydrogeologicznych i powiązanych z nimi systemów jeziornych. Przedstawiono sytuację w rejonie odkrywek KWB Konin, która się ukształtowała pod wpływem presji hydrodynamicznej odwodnień górniczych w latach 1957 - 2015 na obszarze południowo-wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego. Jako studium przypadku przywołano opracowaną prognozę wpływu odwodnienia o/Jóźwin IIB i projektowanej o/Ościsłowo na dalszą degradację jezior w Powidzkim Parku Krajobrazowym (Obszar NATURA 2000) w przypadku kontynuacji eksploatacji węgla brunatnego do 2034 r. Wskazano na konieczność pilnych działań ratunkowych przez zasilanie jezior wodą ze studziennego odwodnienia odkrywek.

EN

In the scope of the lignite open cast mine dewatering issue, which are located in Wielkopolska region, main threats related to soils and groundwater were pointed out including interactions between hydrogeological and surface water systems. It is presented general overview of the conditions in the vicinity of the KWB Konin open cast mines as a result of hydrodynamic pressure due to mine dewatering in time period 1957 – 2015 in the south-eastern part of the Gniezno Lakeland. As a case study it is presented the prognosis of influence of the mine Jóźwin IIB dewatering system and projected mine Ościsłowo on the lakes desiccation in Powidzkie Landscape Park (Nature 2000 site) in case of further exploitation of lignite up to ear 2034. The necessity of urgent mitigation measures is pointed out through the groundwater transfer from the mines dewatering wells system to lakes.

4

Wpływ niżówek hydrogeologicznych i odwodnień górniczych na systemy wodonośne Pojezierza Gnieźnieńskiego

Przybyłek J., Nowak B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

513--527

PL

W artykule przedstawiono problem degradacji zasobów wodnych w obrębie wschodniej i środkowej części Pojezierza Gnieźnieńskiego, który to region stanowi miejsce eksploatacji węgla brunatnego. Podjęto próbę oceny wpływu na systemy wodonośne czynników naturalnych i antropogenicznych, zwłaszcza odwodnień górniczych. Analizę tą oparto na dostępnych danych meteorologicznych, hydrologicznych i hydrogeologicznych z ostatniego pięćdziesięciolecia. Korelując dane wodowskazowe i piezometryczne z parametrami meteorologicznymi oraz śledząc zmienność zalegania poziomów wodonośnych, stwierdzono, że za obniżenie poziomu wód na całym obszarze odpowiedzialne są przede wszystkim czynniki klimatyczne. Analiza wykazała, że wahania poziomów wodonośnych w obrębie wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego mieszczą się w normie dla tego obszaru, z wyjątkiem zbiorników położonych w ciągu Kanału Ostrowo–Gopło. Prześledzenie budowy geologicznej tego rejonu oraz wahań poziomów wodonośnych pozwoliło stwierdzić, że za obniżenie rzędnej zwierciadła jezior oraz wód podziemnych w tej okolicy są odpowiedzialne także odwodnienia górnicze, prowadzące do utworzenia się po wschodniej stronie ciągu jezior leja depresji, który znacząco wpłynął na ograniczenie możliwości zasilania podziemnego tych zbiorników.

EN

The paper presents the problem of water resources degradation in the eastern and central parts of Gniezno Lakeland, the region of lignite exploitation zone. Impact of natural and anthropogenic factors, particularly water drainage by lignite open cast mine, on water bearing systems was studied. The analysis was based on available meteorological, hydrological and hydrogeological data from the past five decades. By correlating water gauge, piezometer data and meteorological parameters and by monitoring variability of depths of aquifers, it was discovered that the decrease of water levels within the entire area was caused primarily by climatic factors. The analysis showed that fluctuations of depths of aquifers in the eastern part of Gniezno Lakeland remain within standard parameters for this region with the exception of aquifers located in the system of the Ostrowo–Gopło Canal. The study of geological structure of this region and the response of the aquifers led to the conclusion that groundwater drainage by lignite open cast mine also contributed to the lowering of water table ordinate of lakes and groundwater reservoirs in this region. Water drainage by the lignite open cast mine created a depression cone located east of the lake system which had a considerable impact on limiting underground recharge potential of these reservoirs.