Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Garbary krajobraz nieistniejący

Biskupski Przemysław

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2021

|

Z. 7

97--110

PL

W artykule ukazano fragmentu [!] analizy przestrzennej i przyrodniczej obszarów dzisiejszego centrum Poznania. Miasto przez ostatnie dwieście lat zostało w sposób znaczący przekształcone krajobrazowo. Burzliwe przemiany o podłożu głównie politycznym sprawiły, że trudno jest odnaleźć we współczesnej przestrzeni pejzaż Poznania z okresu przedrozbiorowego. I nie jest to tylko wynik rozwoju cywilizacyjnego. Trudno jest też w jakikolwiek sposób się do tamtego pejzażu odnieść. Jakiekolwiek opinie wypowiadane na ten temat wydają się mieć dość wątpliwą podstawę merytoryczną. W niniejszym artykule na podstawie jednego z elementów konurbacji poznańskiej osady Garbary przedstawiono formę i zakres analiz mających na celu odtworzenie całości krajobrazu Poznania – jego przestrzennego wizerunku z okresu przedrozbiorowego. Komentarz, który w tekście zamieszczono, jest odautorskim uzupełnieniem wyjaśniającym przyczyny wybranego wariantu przekształceń istniejącego już wtedy miasta.

EN

This article is a fragment of research connected with central place of the Poznań town. Poznań landscape of central space in the last two hundred years was transformed in a meaningful way. The changes were so big that it is difficult to find in contemporary space elements of landscape from the past. Based on one of the elements of Poznań conurbation setlement Garbary I want to explain methods of recconstruction of landscape from XVIII centuries.

2

The restitution of Garbary, Cracow’s largest suburb, after the destruction caused by the invasion of archduke Maximilian Habsburg in 1587

Petrus K.

Technical Transactions

|

2018

|

Vol. 115, iss. 11

39--52

EN

This paper presents an outline of the history of spatial transformations of Cracow’s largest suburb in the years 1587–1655. So far, this topic has not been given due attention and the published works only present the history of Garbary up to the invasion of Archduke Maximilian Habsburg in 1587. However, the siege of Cracow by supporters of the representative of the House of Habsburg, who aspired to the throne, closed an extremely successful stage in the history of the suburb, and the liquidation of existing buildings forced its residents to undertake a quick and intensive reconstruction. Furthermore, the paper contributes to further research into the suburb’s development at the end of the 16th century and in the first half of the 17th century, thus filling a considerable gap in research on the development of the urban system of Cracow.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono zarys historii przemian przestrzennych największego krakowskiego przedmieścia w latach 1587–1655. Tematowi temu nie poświęcono dotąd należnej uwagi, a opublikowane prace przedstawiają historię Garbar jedynie do najazdu arcyksięcia Maksymiliana Habsburga w roku 1587. Tymczasem oblężenie Krakowa przez zwolenników habsburskiego pretendenta do tronu zamknęło niezwykle pomyślny etap w dziejach przedmieścia, a dokonana wówczas likwidacja zabudowy zmusiła jego mieszkańców do szybkiej i intensywnej odbudowy. Artykuł stanowi również przyczynek do dalszych badań nad zabudową przedmieścia pod koniec XVI i w pierwszej połowie XVII stulecia, wypełniających istotną lukę w aktualnym stanie wiedzy o rozwoju urbanistycznym krakowskiego zespołu miejskiego.

3

Kompleksowe rozwiązania geotechniczne na przykładzie budynku przepompowni ścieków „Garbary” w Poznaniu

Sieradzki B.

Geoinżynieria : drogi, mosty, tunele

|

2015

|

nr 3

50-52

PL

Od lipca do września 2014 r. w ramach budowy obiektu przepompowni ścieków „Garbary” w Poznaniu wykonane zostało kompleksowe zabezpieczenie głębokiego wykopu. Zastosowano obudowę ze ścian szczelinowych wraz z kotwioną poziomą przesłoną przeciwfiltracyjną, a także podchwycenie fundamentów w technologii iniekcji strumieniowej.

4

Analysis of the 15th- and 16th-century building development of the western suburbs of Cracow as an example of research into the lost architecture of the town

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 6-A

155--166

EN

In this article an attempt has been made to answer the question to what extent the use of exclusively traditional, archival research methods enables us to determine typical town-planning and architectural features of the 15th- and 16th-century residential development of the western suburbs of Cracow, including the iuridica of Garbary. After developing that historically valuable area, forming today a part of the city centre (Śródmieście) marked by Łobzowska, Dunajewskiego, Podwale, Jabłonowskich, Piłsudskiego streets and Mickiewicza i Słowackiego avenues, no material traces have remained – the old city suburbs were completely destroyed in the times of the Swedish invasion, the written sources have proved to be meagre, no iconographic sources exist, while the urban residential development erected in place of iuridica in the second half of the 19th and the beginning of the 20th centuries does not allow us to conduct extensive archaeological research.

PL

W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, na ile użycie wyłącznie tradycyjnych, opartych na analizie materiałów źródłowych, metod badawczych umożliwia określenie charakterystycznych cech urbanistycznych i architektonicznych piętnasto- i szesnastowiecznej zabudowy mieszkalnej zachodnich przedmieść Krakowa, w tym dawnej jurydyki Garbary. Po zagospodarowaniu tego niezwykle cennego historycznie obszaru, stanowiącego dziś fragment Śródmieścia zakreślony ulicami Łobzowską, Dunajewskiego, Podwale, Jabłonowskich, Piłsudskiego oraz Alejami Mickiewicza i Słowackiego, nie pozostały bowiem jakiekolwiek ślady materialne – dawne przedmieście zostało całkowicie zniszczone w czasie najazdu szwedzkiego, źródła pisane są skąpe, brak jest źródeł ikonograficznych, a wzniesiona w miejscu jurydyki w drugiej połowie XIX i na początku XX stulecia wielkomiejska dzielnica mieszkalna nie pozwala na przeprowadzenie kompleksowych badań archeologicznych.

5

Zabytki kartografii z drugiej połowy XVII i początku XVIII stulecia jako źródła do badań przemian przestrzennych zachodnich przedmieść Krakowa

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 7-A

139--150

PL

W artykule przedstawione zostały trzy plany pochodzące z 1655, 1657 i 1702 roku wraz z oceną ich przydatności jako materiałów źródłowych dla badań restytucji zabudowy zachodnich przedmieść Krakowa po najeździe szwedzkim w latach 1655–1657. Badania te są niezwykle istotne z punktu widzenia historii krakowskiej urbanistyki – wprawdzie po zniszczeniu przez Szwedów tylko niewielka część dawnych jurydyk została odbudowana, ich restytucja wyznaczyła jednak kierunek i stworzyła ramy dla budowy późniejszych ekskluzywnych dzielnic śródmiejskich, powstałych w drugiej połowie XIX wieku.

EN

The paper presents three plans of Cracow from 1655, 1657 and 1702, together with an assessment of their suitability as a source materials for the studies of western suburbs restitution after the Swedish invasion in the years 1655–1657. This research is in fact highly relevant to the history of urban development in Cracow: although after the Swedish invasion only a small part of the suburbs was rebuilt, on the basis of those structures, in subsequent years, the exclusive tenement houses district was formed in the second half of the nineteenth century.

6

Największe przedmieście Krakowa. Zarys rozwoju przestrzennego Garbar. Część I

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 5-A

139--151

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie historii rozwoju urbanistyczno-architektonicznego Garbar, największego przedmieścia Krakowa. Osada ta, o wczesnośredniowiecznym rodowodzie, już w połowie XIV wieku cieszyła się własną samorządnością, a przyjęta nazwa odzwierciedlała stopień jej specjalistycznego uprzemysłowienia. W XVI wieku Garbary stały się u najlepiej rozwiniętym krakowskim przedmieściem i jednym z ważniejszych ośrodków produkcyjnych w Małopolsce. Pierwsza część artykułu obejmuje okres rozwoju przedmieścia od wczesnego średniowiecza, a więc od czasu powstania pierwszych zdefiniowanych układów osadniczych na tym terenie, do końca XIV wieku.

EN

This paper presents the history of architectural and urban development of Garbary (Tanner’s Suburb), the largest suburb of Cracow. This early medieval settlement in the middle of the XIVth century had its own local-government; its name reflected the level of industrial specialization. In the XVIth century Garbary became the most advanced suburb of Cracow and one of the most important production centers in Malopolska region. The first part of this article presents the history of urban development in the area of Garbary from the early medieval period, since the first defined settlement systems were created, till the end of the XIVth century.

7

Największe przedmieście Krakowa. Zarys rozwoju przestrzennego Garbar. Część II

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 5-A

153--163

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie historii rozwoju urbanistyczno-architektonicznego Garbar, największego przedmieścia Krakowa. Osada ta, o wczesnośredniowiecznym rodowodzie, już w połowie XIV wieku cieszyła się własną samorządnością, a przyjęta nazwa odzwierciedlała stopień specjalistycznego uprzemysłowienia terenu. W wieku XVI Garbary stały się u najlepiej rozwiniętym krakowskim przedmieściem i jednym z ważniejszych ośrodków produkcyjnych w Małopolsce. Druga część artykułu obejmuje okres rozwoju przedmieścia od końca XIV wieku do najazdu szwedzkiego w 1655 roku.

EN

This paper presents the history of architectural and urban development of Garbary (Tanner’s Suburb), the largest suburb of Cracow. This early medieval settlement in the middle of the XIVth century had its own local-government; its name reflected the level of industrial specialization. In the XVIth century Garbary became the most advanced suburb of Cracow and one of the most important production centers in Malopolska region. The second part of this article presents the history of urban development in the area of Garbary, from the end of the XIVth century up to Swedish invasion in 1655.