Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The role of the river in the development of the city on the example of the Odra and the city of Głogów

Becla Agnieszka, Rutkowska Małgorzata

Economics and Environment

|

2024

|

no. 1

art. no. 621

EN

The authors analysed the role of the river in the city's development using the case study method. The subject of the research was the city of Głogów, situated on the Odra River. The research focused on the city-forming functions of rivers in the light of historical and contemporary analyses. The leading city-forming planes of the Odra River for Głogów and its role in the local economy were identified. The potential of the Odra River for the balanced and sustainable development of the city of Głogów and the conditions for its use have also been indicated. Rivers will play, as they have historically, a significant role in the future development of cities, which implies the need to change strategies for the development of urbanised riverine areas. This is because they are an opportunity for the sustainability of this development, and they are not sufficiently taken into account in these strategies.

PL

Autorzy przeanalizowali rolę rzeki w rozwoju miasta, wykorzystując metodę studium przypadku. Przedmiotem badań było miasto Głogów, położone nad rzeką Odrą. Uwagę badawczą skoncentrowano na funkcjach miastotwórczych rzek w świetle analiz historycznych i współczesnych. Zidentyfikowano wiodące płaszczyzny miastotwórcze Odry dla Głogowa oraz jej rolę w lokalnej gospodarce. Wskazano również potencjał Odry dla zrównoważonego i trwałego rozwoju miasta Głogowa oraz uwarunkowania jego wykorzystania. Rzeki będą odgrywały, podobnie jak historycznie, znaczącą rolę w przyszłym rozwoju miast, co implikuje konieczność zmiany strategii rozwoju zurbanizowanych obszarów nadrzecznych. Są one bowiem szansą na zrównoważony rozwój, a nie są w tych strategiach wystarczająco uwzględniane.

2

Rynki wybranych miast nowożytnych w Małopolsce – cz. 1 (ośrodki gospodarcze)

Kuśnierz K.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2018

|

Nr 55

135--140

PL

Niniejszy artykuł dotyczy rynków miast nowożytnych – ośrodków gospodarczych, położonych na terenie historycznej Małopolski, na obszarze obecnych województw małopolskiego i podkarpackiego. Wybrana do analizy grupa miast to ośrodki gospodarcze, które od XVI do XVIII wieku zakładano jako centra handlowo-rzemieślnicze klucza wsi. Miasta te charakteryzują się mniej lub bardziej skomplikowaną strukturą funkcjonalnoprzestrzenną. Można tutaj także zaobserwować wpływy teorii urbanistyki renesansu włoskiego, które odznaczają się zarówno w kompozycji urbanistycznej, jak i w układzie funkcjonalnym oraz komunikacyjnym. Rynki opisywanych układów to zazwyczaj duże place w kształcie kwadratów lub prostokątów z dobrze rozwiązaną komunikacją. Przedmiotem analizy były takie miasta, jak Głogów Małopolski, Sokołów Małopolski, Rozwadów, Ulanów, Krzeszów, Rudnik i Cieszanów.

EN

This article concerns market squares in modern towns – economic centres, located within historical Lesser Poland, in the area of present-day Lesser Poland and Podkarpacie Voivodeships. The group of towns selected for this analysis comprises economic centres which, between the 16th and 18th century, were founded as commercial-craftsmanship centres of a demesne. Those towns are characterised by a more or less complicated functionalspatial structure. One could also observe here influences of the urban-planning theory of the Italian Renaissance, which are noticeable both in the urban composition and in the functional and communications layout. Market squares in the described towns are usually large square or rectangular areas with well-developed communications. Among the analysed centres were such towns as Głogów Małopolski, Sokołów Małopolski, Rozwadów, Ulanów, Krzeszów, Rudnik and Cieszanów.

3

Głowów, Zagadka planu pierwszego miasta renesansowego w Polsce

Kowalczyk J.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2012

|

T. 57, z. 4

39-55

PL

Głowów, miasteczko koło Rzeszowa, później przemianowane na Głogów, został założony w 1570 r. Założycielem był Krzysztof Głowa, sekretarz królewski Zygmunta Augusta. W literaturze naukowej Głowów został uznany za pierwsze założenie renesansowe w Polsce. Trzy podstawowe dokumenty o założeniu miasteczka, przechowywane dziś w Archiwum Państwowym w Rzeszowie, ujawnił w 1933 r. i opublikował w wyborze regionalista Kazimierz Nitka. Podstawowa publikację stanowi jednak artykuł z komentarzami Franciszka Kotuli z 1954 r. Rozpoczął on rozważania nad pierwotnym układem planu miasta. Punktem wyjścia był przywilej fundacyjny Krzysztofa Głowy, wystawiony w 1570 r. oraz druga wersja aktu lokacyjnego wydana po śmierci założyciela przez wdowę po nim, Chrystynę z Paniowa. Początkowo fundator zaplanował miasteczko na 200 domów z kwadratowym rynkiem z ratuszem, z ośmioma ulicami: czterema krzyżowymi i czterema "poprzecznymi albo skośnymi", o nieokreślonej bliżej lokalizacji. Wydzielił cztery place dla kościoła, dworu, szpitala i łaźni. Ponieważ miasto nie spełniało oczekiwań fundatora, bo nie było zbyt wielu chętnych do osiedlania się, Chrystyna z Paniowa wydała w 1583 r. drugi z kolei, zmodyfikowany akt fundacyjny miasta. Zredukowała liczbę domów do stu dwudziestu i zaniechała realizacji czterech ulic "poprzecznych albo skośnych". Zachowała decyzję małżonka o placach dla budowli użytkowania społecznego. Od momentu opublikowania artykułu przez Franciszka Kotulę nastąpiło żywe zainteresowanie tematem. Na temat planu Głowowa wypowiadali się historycy urbanistyki: Stanisław Herbst, Wojciech Kalinowski, Teresa Zarębska, Wojciech Trzebiński, Mieczysław Książek. Nie potrafili jednak zlokalizować na planie idealnego miasta ulic "poprzecznych albo skośnych". Podnosili jednak związek planu z włoska teorią urbanistyki. Autor artykułu zaproponował proste rozwiązanie, aby uznać, że ulice "krzyżowe albo ukośne" były usytuowane między ramionami układu krzyżowego, nadając planowi układ promienisty. Geneza miasta o układzie promienistym wywodzi się z włoskiej teorii urbanistyki (Francesco di Giorgio Martini, Baldassare Peruzzzi, Antonio da Sangallo). W dobie renesansu w Italii co prawda miast o układzie promienistym nie realizowano (Palma Nuova powstała dopiero w 1593 r.), były jednak zakładane w połowie XVI w. w hiszpańskich Niderlandach: Mariembourg (1546) i Filippeville (1555). W Polsce przykładem miasta promienistego, jeszcze na zasadach renesansowych, jest Frampol założony przez Marka Antoniego Buttlera ok. 1736 roku.

EN

Głowów, a small town near Rzeszów, later renamed Głogów, was founded in 1570 by Krzysztof Głowa, secretary to king Zygmunt August. Scholars consider Głowów to be the first town in Poland with a Renaissance layout. The three basic documents referring to the founding of the town, now kept in the State Archive in Rzeszów, were uncovered and published in part, in 1933, by the regionalist Kazimierz Nitka. However, the fundamental publication is an article with commentaries by Franciszek Kotula from 1954. Kotula began the discussion on the original plan of the town. The starting point was Krzysztof Głowa's foundation privilege issued in 1570 and the second version of the location act issued after the founder's death by his widow Chrystyna of Paniowo. Initially the founder planned a town of 200 houses with a rectangular town square, with a town hall and eighot streets: four running crosswise and four "transverse or slantwise". The exact location of the latter streets is unclear. Głowa set aside four places for a church, a manor, a hospital and a bath house. As the town did not come up to the expectations of the founder, having few settlers, the widow Chrystyna of Paniowo issued a second, modified foundation act. She reduced the number of houses to 120 and resigned from building the four "transverse or slantwise" streets. Her husband’s plans to set apart sites for building public facilities remained intact. The publication of Franciszek Kotula's article generated lively interest and the Głowów plan was debated by a number of historians of urban planning: Stanisław Herbst, Wojciech Kalinowski, Teresa Zarębska, Wojciech Trzebiński, Mieczysław Książek. However, they were unable to situate the "transverse or slantwise" streets on the plan of the ideal city, though they showed the relationship between the plan and Italian urban planning theory. The author proposes a simple solution, to situate the "transverse or slantwise" streets between the arms of the cross-shaped layout, giving the plan a radial arrangement. The radial layout for a cities has its origin in the Italian theory of urban planning (Francesco di Giorgio Martini, Baldassare Peruzzzi, Antonio da Sangallo). Though there were no cities with a radial layout in Italy during the Renaissance period (Palma Nuova was only built in 1593), two such towns were founded in the middle of the 16th c. in the Spanish Netherlands: Mariembourg (1546) and Philippeville (1555). In Poland, Frampol, founded by Marek Antoni Buttler c. 1736, is an example of a radial town built according to Renaissance principles.

4

Przelewy burzowe w sieci kanalizacyjnej Głogowa

Nowogoński I.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2011

|

nr 11

40-44

5

Od twierdzy do nowoczesnego miasta. Plan urbanistyczny Josepha Stübbena dla Głogowa

Opaska J.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2010

|

T. 55, z. 4

23-48

PL

W 1902 r. władze pruskie zlikwidowały istniejącą od poł. XVII w. twierdzę głogowską, co miastu, dotąd zamkniętemu w pierścieniu obwarowań, dało szansę na rozwój przestrzenny, przemysłowy i infrastrukturalny. Dzięki reformie miejskich finansów Głogów na początku XX wieku był stosunkowo zamożnym ośrodkiem, mogącym podjąć kosztowne zadanie kompleksowej rozbudowy. Pierwszy plan urbanistyczny przekształcenia dawnych terenów fortecznych i rozbudowy przygotował w 1903 r. ówczesny architekt miejski Uhlig. Podjęto jego realizację, ale już w 1904 r. władze miasta zleciły przygotowanie "ogólnego planu zagospodarowania przestrzennego dla rozbudowy Głogowa" Josephowi Stübbenowi, jednemu z najważniejszych urbanistów europejskich przełomu XIX i XX wieku. Projekt ten od 1905 r. stał się podstawą rozbudowy miasta. Plan urbanistyczny Josepha Stübbena realizował trzy cele. Podstawowym było stworzenie funkcjonalnej struktury komunikacji wewnętrznej oraz połączeń z głównymi, zewnętrznymi traktami komunikacyjnymi. Kolejny to podziały funkcjonalne poszczególnych obszarów (mieszkaniowe, wypoczynkowe, przemysłowe), ich ukształtowanie i wzajemne relacje wraz z wyznaczeniem miejsc dla nowych budowli publicznych a także wytyczenie i zakomponowanie terenów zielonych. Ostatni z celów dotyczył estetyki kompozycji urbanistycznej a przez nią miasta. Stworzenia ośrodka nowoczesnego, pozbawionego przypadkowych i chaotycznych elementów struktury przestrzennej i zabudowy, stanowiącego harmonijną całość. W trakcie realizacji plan ulegał modyfikacjom i korektom dokonanym przez Wilhelma Wagnera, od 1906 r. architekta miejskiego Głogowa. W artykule omówiono plan Josepha Stübbena, jako interesujący przykład trwale zapisanych w dziejach urbanistyki europejskiej przekształceń dawnych twierdz w nowoczesne ośrodki miejskie.

EN

In 1902 Prussian authorities closed down the Głogów fortress which had existed since the mid-17th century. For the city, which so far remained closed in the ring of fortifications, it was a chance to start spatial and industrial development. At the beginning of the twentieth century, thanks to the reform of municipal finances Głogów was a prosperous centre which could undertake the comprehensive development of the city. The first plan of the old forest conversion was prepared in 1903 by the city architect Uhlig. The redevelopment had started but in 1904 the city authorities commissioned the preparation of the "general development plan for the expansion of Głogów" to Joseph Stübben, one of the famous European planners at the turn of the 19th and 20th century. Since 1905 this project formed the basis of the city development. Urban planning by Joseph Stübben implemented three objectives. The first one was to create a functional structure of the internal communication and connections with the external communicational routes. Another is the functional separation of the various areas (residential, recreational, industrial), their formation and interaction and designation of places for new public buildings and also the demarcation and arrangement of green areas. The last of the objectives concerned the aesthetics of urban composition of the city. Creation of a modern centre without random and chaotic elements of the spatial structure and development, which would form a harmonious composition. During the implementation the plan was modified and adjusted by William Wagner, the city architect of Głogów since 1906. The article discusses the Joseph Stübben plan as an interesting example of transforming former fortifications into modern urban centres, which has been permanently preserved in the European history of town planning.

6

Przywrócić rzekę miastu: Tarasy Odrzańskie nad Zatoką Neptuna w Głogowie

Zygmunt-Rubaszek J., Amarowicz P., Sobolewski A.

Architektura Krajobrazu

|

2008

|

nr 3

4-11

EN

A design concept of Tarasy Odrzańskie (Odra Routes) presented in the article was awarded second prize in a contest for management of the terrains near the Odra River in Neptune Bay in Głogów in May 2008. The analyze of the actual solutions was preceded by theoretical deliberation on the relation between rivers and cities which are situated in the nighbourhood of rivers. It was noticed that the degree of urbanization of river banks varies and depends on the size and character of a city, its history and also the modern needs of its inhabitants. In Głogów, the city the project was designed for, a minimal interference in the natural landscape of many places situated within the limits of the study (i.e. peninsula), leisure and recreation function were proposed, a revalorization of the port buildings in the zone of contact with the city was designed, which existed there long before the Second WorldWar, and moreover there were plans to introduce new objects which would increase the visual and functional attractiveness of the area. The terrains around Neptune bay have a chance to become a green oasis of Głogów and an interesting point on the route to the cities lying near by the Odra river.

7

Studenckie projekty iluminacji wybranych budynków w Głogowie

Potyrała J., Brodziak A.

Architektura Krajobrazu

|

2007

|

nr 4

44-53

EN

Illumination of architectonical objects is a fascinating assignment for a designer but also a very difficult and responsible one. Artificial light can create space with completely new and surprising spatial values, and emotions accompanying its reception are much stronger than during daytime. The colour of spot lights can saturate the colour of an elevation or it can change it a great deal. How does one accent a fragment of a building so its roof or breaks of wings do not disappear? When to use a spot light and when a flood of light, what intensity to use? The students in the fourth year of architecture and landscape at Wrocław University of Environmental and Life Science tried to solve those and similar problems while elaborating illumination conceptions for a few buildings of public utility in Głogów, the assignment of city authorities. Six objects belong to that group: the Town Hall, the Collegiate Church, St. Nicolas Church, the Church of Corpus Christi, the castle of Princes of Głogów and the court building which are representative buildings of the city and which are those which survived battles during World War II The projects were carried out under the direction of Dr eng arch Jerzy Potyrała during exercises from "Maintenance and Revalorization" in the 2007 summer semester. The students gained new experiences and they learned not only to use theoretical projects, but also to talk with a real investor in contact with a real object in the terrain. Their work has been appreciated and projects are already in realization.

8

Uwagi o współczynniku prekonsolidacji w gruntach deluwialnych w Głogowie

Kotowski J., Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Zielonogórska

|

1998

|

z. 115(29)

75-88

PL

W pracy przedstawiona została analiza współczynnika prekonsolidacji (OCR) dla gruntów deluwialnych z Głogowa. Grunty te reprezentowane są przez namuły organiczne (glina pulasta zwięzła) oraz humus (glina pylasta i glina pylasta zwięzła). Z badań wynika, że grunty te posiadały od ok. 5% do 30% substancji organicznej. Wilgotność naturalna wynosiła od 29,9% do 32,8%, natomiast wilgotność po badanie edometrycznym zmniejszyła się do 23,2-24,4%. Grunty te związane są z czasem trwania zlodowacenia północnopolskiego. Najbardziej charakterystyczną cechą interpretowanych wykresów jest to, że naprężenia prekonsolidacji dla przypadku ściśliwości pierwotnej i wtórnej są niemal analogiczne i wynoszą (rys.1) około ?p = 380 kPa. Obliczony współczynnik prekonsolidacji dla obu przypadków (ściśliwości pierwotnej i wtórnej) jest również analogiczny OCRMo = 17,0 i OCRM = 17,3. Tak wysokie wartości współczynnika prekonsolidacji wskazują, że grunt ten w swojej historii geologicznej powinien być obciążony co w świetle danych geologicznej powinien być obciążony co w świetle danych geologicznych jest nie do przyjęcia. Grunty deluwialne w Głogowie nie były obciążone ani lądolodem ani innym czynnikiem geologicznym.

EN

The paper present analysis of the preconsolidation coefficient (OCR) for the slope wash ground of Głogów. The ground under investigation is represented by organic aggradate mud ( compact dust clay and compact dust clay). The examination shows that the organic substance contens in this ground vary from 5% do 30%. The natural moisture was in the rangefrom 29,9% to 32%, whereas this moisture after consolidometer examination decreased to 23,2%-24,4%. This ground is connected with the era of Northern Polish Glaciation. The most significant feature of the diagrams under analysis is the fact that the preconsolidation strains in case od compression and recompresion are almost analogous and are (fig.1) approximately ?p= 380 kPa. The prekonsolidation coefficient calculated for both examples of compression and recompression is also analogus (OCR(Mo) =17,0 and OCR(M)=17,3. The values of the preconsolidation coefficient being so high show that the ground, as far as its geological history is concerned, should be loaded, which in the light of geological evidences cannot be accepted. The slope wash ground of Głogów was not loaded either by inland ice or by any other geologic factor.

9

Klasyfikacja genetyczna glin z Głogowa w oparciu o wykresy Casagrande'a i Wiłuna

Kotowski J., Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Zielonogórska

|

1998

|

z. 115(29)

107-122

PL

W pracy przedstawiono analizę glin zwałowych oraz glin pokrywowych z okolic Głogowa w aspekcie zależności wskaźnika plastyczności od frakcji iłowej w oparciu o wykres Wiłuna, oraz zależności wskaźnika plastyczności od granicy płynności w oparciu o wykres Casagrande'a. Analizowane gliny zwałowe powstały w glacistadiale Warty zlodowacenia środkowopolskiego, tj. ok. 165-195 tys. lat BP. Gliny te pod względem geotechnicznym są reprezentowane przede wszystkim przez glinę piaszczystą (Gp) i glinę (G). [...] Z badań wynika, że na wykresach Wiłuna punkty projekcyjne tak dla gliny zwałowej jak i dla gliny deluwialnej znajdują się w polu wydzielonym jako utwory lodowcowe. Zdaniem autorów sytuacja taka wymaga korekty granic obszarów genetycznych na tym wykresie. Na wykresach Casagrand'a mamy przypadki takie, że część gruntów analizowanych znajduje się w polach o określonej genezie zaś część w polach o nieoznaczonej genezie. W związku z tym, autorzy zaproponowali pewną modyfikację granic genetycznych na wykresie Casagrande'a (rys.8).

10

Stare Miasto w Głogowie w aspekcie ustaleń kolejnych generacji planów miejscowych - skrót referatu

Grajewski G.

Wiadomości Konserwatorskie

|

1998

|

Nr 3-4

47--50

11

Stan badań architektury zabytkowej w Głogowie

Lasota C.

Wiadomości Konserwatorskie

|

1998

|

Nr 3-4

45--47