Micas from pegmatites of the Góry Sowie Mts were characterized using: microscopic observations, X-ray diffractometry, IR-spectroscopy and chemical analyses. The main stress of this study was put on concentration of main and trace elements in these minerals. Micas are very sensitive indicators of petrogenetic processes. A depletion in F, Rb, Cs, Li, Sn and REE as well as an enrichment in Ba show the high-temperature, post-magmatic crystallization of these minerals. The biotites are enriched in Cr what can confirm metamorphic and metasomatic genesis of the pegmatites.
PL
Minerały grupy mik pochodzące z pegmatytów Gór Sowich zostały poddane badaniom mikroskopowym, rentgenowskim, spektroskopowym w podczerwieni i chemicznym. Określono zawartości w nich pierwiastków głównych, pobocznych i śladowych. Miki są bardzo czułymi wskaźnikami procesów petrogenetycznych, dlatego też analiza składu chemicznego tych minerałów pozwala przybliżyć warunki fizykochemiczne środowiska powstania skały macierzystej. Zubożenie mik w pierwiastki takie jak F, Rb, Cs, Li, Sn i REE, a wzbogacenie w Ba przemawia za wczesną, wysokotemperaturową krystalizacją pomagmową. Podwyższona koncentracja Cr w biotytach sowiogórskich może być związana z metamorficznym otoczeniem pegmatytów z Gór Sowich.
P-T conditions of metamorphism that affected the Góry Sowie Mts gneisses (West Sudetes, SW Poland) were determined with use of garnet-biotite (GB) and muscovite-biotite (MB) geothermometry, and muscovite geobarometry on selected rocks. Granulite and sillimanite-bearing layered gneiss from the Bystrzyckie Lake region (northern part of the Góry Sowie Mts) revealed GB temperatures 652 ± 35 °C. To the south, layered gneiss and metapegmatite from the Przygórze area yielded similar GB temperatures (660 ± 28C), lower MB temperatures (613 ± 25 °C) and pressures 6.4 ± 1.4 kbar. In the central part of the massif, finely laminated gneiss and diatexite from the Potoczek region revealed MB temperatures 596 ± 24 °C and pressures 5.2 ± 0.7 kbar. A similar temperature (600 ± 25 °C) was obtained out of a flaser gneiss from the Kietlice region in the Fore-Sudetic part of the Góry Sowie Block. Differences between GB and MB results might be related to different speed of ion diffusion between coexisting minerals. We suggest that reported data are related to initial midcrustal exhumation and coeval amphibolite facies metamorphism.
PL
Warunki temperatur i ciśnień metamorfizmu wybranych skał z Gór Sowich (Sudety Zachodnie, SW Polska) zostały określone przy zastosowaniu geotermometrów granat- -biotyt (GB) i muskowit-biotyt (MB) oraz geobarometru muskowitowego. Gnejs warstewkowy z sillimanitem i granulit z rejonu jeziora Bystrzyckiego (północna część Gór Sowich) wykazały temperatury 652 ± 35°C (GB). W przypadku gnejsu warstewkowego i metapegmatytu z rejonu Przygórza (południowa część masywu) otrzymano temperatury 660 ± 28°C (GB) i 613 ± 25°C (MB) oraz ciśnienia 6,4 ± 1,4 kbar. Zarejestrowane warunki metamorfizmu gnejsu cienkolaminowanego i diateksytu z okolic Potoczka wyniosły 596 ± 24°C (MB) i 5.2 ± 0,7 kbar. Do badań wybrano ponadto jedną próbkę z przedgórskiej części bloku sowiogórskiego — otrzymane temperatury metamorfizmu gnejsu smużystego z rejonu Kietlic wyniosły 600 ± 25°C (GB). Różnice pomiędzy otrzymanymi danymi przy użyciu dwóch geotermometrów — co ma miejsce np. dla próbek z centralnej części Gór Sowich — mógł być wynikiem różnic w szybkości dyfuzji jonów pomiędzy minerałami. Otrzymane dane są najprawdopodobniej związane z początkową ekshumacją bloku sowiogórskiego i towarzyszącym metamorfizmem regionalnym w warunkach facji amfibolitowej.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.