Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Władysław Szajnocha (1858–1928) : wybitny geolog i inspirator organizacji nowoczesnej geologii na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku

Urban H.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 5

281–-283

EN

Władysław Szajnocha was born on June 28, 1857 in Lwów. After graduating University and Technical University of Vienna he was an employee at the National Geological Institute in Vienna. During his stay in Vienna he was investigating Jurassic brachiopods from the Eastern Carpathians, Cretaceous ammonites from the vicinity of Wieliczka as well as Cretaceous ammonite fauna of West Africa, fossil fishes from Monte Bolca in Italy and Carboniferous and Triassic flora of Argentina. He moved to Kraków in 1885, where he was a member of the Orographic - Geological Section of the Academy of Sciences. A year later he became the chair of the Department of Geology at the Jagiellonian University, called the “Cabinet of Geology”. In the years 1911 and 1916–1917, Szajnocha held the position of rector of the Jagiellonian University. He was also the first president of the Polish Geological Society, which was initiated in March 1920. He published two important works concerning researchers of the Carpathian Flysch: “Geological Studies of the Carpathian Mountains in Western Galicia”(1884) and “Mineral Resources of Galicia” (1891). He was also the author of 15 map sheets at the scale 1 : 75 000, included in the “Geological Atlas of Galicia”. A separate field of his geological researchers was related to the issues of oil exploration. Therefore, he took part in a series of expeditions to Turkestan, Austria, Norway and Sweden. Szajnocha is also the author of the article titled “On the National Geological Institution” (1907), published when country was not independent. Therefore, he can be considered as a pioneer of the creation National Geological Survey in Poland. Realization of his idea occurred 12 years later, after resurrection of Polish State and creation of the Polish Geological Institute. Szajnocha died on August Łyczaków Cemetery in Lwów.

2

Oil industry in the Carpathian area - an outline history, current state and development prospects

Stefaniuk M., Tytko A.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2014

|

no. 3

65--80

EN

The article presents an outline history, current state and development prospects of oil industry of the Carpathian area in Poland as compared to the Carpathian petroleum province. Polish part of The Carpathian Flysch Belt is considered to be a cradle of oil industry, the beginnings of which are related to mass distillation of oil and its industrial extraction. After dynamic development at the turn of 19th and 20th centuries there was a period of regression, which lasts till the present day. It was related to the exhaustion of old deposits and lack of discovery of the new ones. The prospects of further development of the industry depend on identifying deeper beds of the Carpathian orogen and of eastern and southern part of the Carpathian Foredeep, and on the development of exploration and extraction methods of the so-called unconventional deposits of hydrocarbons.

3

Holocene malacofauna on the Cieszyn Beds calcareous substrate at the Tuł Hill (Flysch Carpatians, Poland)

Gołas-Siarzewska M.

Geology, Geophysics and Environment

|

2012

|

Vol. 38, no. 4

411--425

EN

The Cieszyn Beds (Jurassic/Cretaceous) in the Flysch Carpathians (Southern Poland) contain limestones, which create favourable conditions enabling the preservation of the Holocene mollusc shells in the overlying soils. The malacofauna found at the Tul Hill in the soil underlain by the limestones, and containig their fragments, confirms the conditions enabling migration of the species between the regions located south of the Carpathian range and the lowlands to the north. The dominating species are represented by the mollusc associations living in the woodlands. This study reports the presence of a unique species Orcula doliolum (Brug.) in the Tuł Hill area. Detailed biometric measurements on the shells of this species show no variation by comparison with similar studies conducted by previous authors at other isolated localities throughout Europe.

4

Walory balneologiczne wód termalnych w gminie Jaworze

Tomaszewska B., Hołojuch G.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2009

|

R. 48, nr 1

23--40

PL

Przeprowadzone przez Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Karpacki w Krakowie w latach 1979-1980 prace poszukiwawcze w Jaworzu przyczyniły się do rozpoznania zasobów wód termalnych w obrębie utworów miocenu i dewonu. Stwierdzono występowanie solanek o temperaturze na wypływie z ujęcia 23-32°C, mineralizacji 100-145 g/dm3 i podwyższonej zawartości składników swoistych, w szczególności jodu i żelaza. Ze względu na brak funduszy, do tej pory nie podjęto eksploatacji wód. W pracy przedstawiono wyniki rozpoznania hydrogeochemicznego wód termalnych Jaworzna wraz z oceną możliwości wykorzystania do celów balneologicznych.

EN

The exploration carried out in Jaworze in the years 1979-1980 by the Carpathian Branch of the Polish Geological Institute contributed to the identification of geothermal waters in Miocene and Devonian formations. The occurence of brine with an outflow temperature of 23-32°C at the intake, mineralisation of 100-145 g/dm3 and elevated content of specific components, particularly iodine and iron was confirmed. These waters have not yet been abstracted due to the lack of funds. The paper presents the results of a hydrogeochemical identification of the geothermal water in Jaworze, together with an evaluation of their possible use in balneotherapy.

5

Konkrecje węglanowe jednostki skolskiej

Szczepańska M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2003

|

T. 19, z. 1

5-33

PL

Konkrecje węglanowe występują dość powszechnie w całych Karpatach, w różnych utworach od dolnej kredy do miocenu. Charakteryzują się one bardzo zróżnicowanym składem mineralnym z przewagą węglanów żelaza, magnezu, wapnia i manganu. Przybierają formę różnej wielkości soczewek, bochnów i płaskurowatych ławic średnicy od paru centymetrów do kilku metrów. Konkrecje węglanowe jednostki skolskiej występują w jej profilu głównie w poziomach łupkowych. Zostały znalezione w następujących formacjach: łupków spaskich (fm), z Dołhego, z Ropianki (fm), łupków pstrych, hieroglifowej i krośnieńskiej. Przeprowadzone badania mineralogiczne (mikroskopowe - optyczne i skaningowe, chemiczne, rentgenogra- ficzne i termiczne) pozwoliły wyróżnić szereg typów tych konkrecji, charakterystycznych dla poszczególnych formacji. Konkrecje z łupków spaskich są syderoplesytami. Konkrecje z formacji z Dołhego, ropianieckiej, łupków pstrych i hieroglifowej są zbudowane głównie z węglanów żelaza i manganu, będących mieszaninami mineralnymi dwu- lub trójskładnikowych roztworów stałych. Konkrecje z warstw krośnieńskich są zbudowane z ankerytu i dolomitu żelazistego. Badane konkrecje węglanowe są utworami wczesnodiagenetycznymi.

EN

Carbonate concretions are rather widespread throughout the Carpathians, being present in various strata from Lower Cretaceous to Miocene. Their mineral composition is strongly diversified, with prevalence of carbonates of iron, magnesium, calcium and manganese. They occur as lenses, bread-like forms and irregular layers, and their diameters range from some centimetres to some metres. The carbonate concretions of the Skole Unit are reported mainly from its shaly horizons and were found in the Spas, Dołhe, Ropianka, Variegated Shale, Hieroglyphic and Krosno Formations. Mineralogical investigations (optical microscopy and scanning electron microscopy, X-ray, DTA, chemical analyses) have allowed to distinguish several varieties of these concretions, typical for individual formations. The total of carbonates in the concretions, irrespective of the horizon in which they occur, range between 70 and 90%. Besides the carbonates, the concretions contain quartz and clay minerals, and some of them feldspars and pyrite. The concretions of the Spas Fm are sideroplesites (Szczepańska 1998). Their content of FeCO3 is the highest (50-60%) among all the concretions studied. The concretions of the Dołhe, Ropianka, Variegated Shale and Hieroglyphic Fm are built of various mineral mixtures of bi- or three-component carbonate solid solutions. High total contents of FeCO3 and MnCO3, ranging from about 50 to 75%, are their common feature. In the Krosno Fm the content of FeCO3 decreases (to several percents), while the contents of CaCO3 and MgCO3 increase (CaCO3 to more than 40%). These concretions are composed of ankerite and Fe-dolomite (Rajchel, Szczepańska 1997). The content of simple carbonates in concretions from individual horizons of the Skole Unit varies with the geological time. Similar relationships were reported by Narębski (1958) from the Western Carpathians. He distinguished four geochemical facies, considering the type of sediments and the type of concretions contained in them. In the Skole Unit, the Spas Fm can be included into Narębski's (1958) siderite-pyrite facies, the Ropianka Fm into the siderite facies, the Dołhe, Variegated Shale and Hieroglyphic Fm into the variegated facies, and the Krosno Fm into the dolomite-ankerite facies. The carbonate concretions studied are of early diagenetic origin.

6

Regionalny wielowarstwowy model pola hydrodynamicznego w utworach fliszu karpackiego na przykładzie zlewni Kryniczanki (płaszczowina magurska)

Witczak S., Duńczyk L., Motyka J., Oszczypko N.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 404

263--289

PL

W artykule przedstawiono trójwymiarowy model krążenia wód podziemnych w zlewni Kryniczanki (płaszczowina magurska) zgodny z wynikami badań izotopowych oraz terenowych obserwacji hydrogeologicznych. Najintensywniejsza wymiana wód odbywa się w strefie przypowierzchniowej, w obrębie pierwszej, drugiej i trzeciej warstwy modelu, czyli do głębokości 100 m p.p.t. Wraz z głębokością intensywność wymiany wód maleje, ale rozkład ciśnień wynikający ze zróżnicowania morfologicznego terenu wskazuje na możliwość powolnej wymiany wód także na większych głębokościach, nawet rzędu 1500 m. Model został użyty do oceny ilości wód biorących udział w regionalnym systemie przepływu, którą można utożsamiać z zasobami dyspozycyjnymi wód o właściwościach leczniczych. Model Visual MODFLOW umożliwia wyznaczenie różnicy ciśnień i wielkości przepływu między warstwami. Ustalony na modelu zasięg stref drenażu regionalnego obejmuje wszystkie stwierdzone wystąpienia wód leczniczych oraz wód o właściwościach leczniczych. Stworzony trójwymiarowy model jest istotnym narzędziem do lepszego zrozumienia systemu krążenia wód podziemnych oraz ochrony wód leczniczych występujących w zlewni Kryniczanki.

EN

A three-dimensional model of groundwater consistent with regional trends in isotope research and field hydrogeological observations was elaborated for Kryniczanka watershed (Magura Nappe — Fig.l ). The most intensive groundwater flow takes place in the shallow zone represented by 1st, 2nd, 3rd layer of the model (up to 100 m below surface). Below this depth the groundwater flow is less active, but the hydraulic head distribution, which is controlled by the surface topography, suggests that the very slow water exchange up to the depth of 1500 m is possible. The model has been used for a deeper regional flow component evaluation that can be identified as disposable resources of the mineral medicinal waters. The Visual MODFLOW model enables to determine the difference in hydraulic heads and flow between the layers. The drainage zone of the deeper regional flow, determined by the model includes all confirmed appearances of mineral waters and medicinal mineral waters. The new developed three-dimensional model is very important to understanding the groundwater flow system and protection of medicinal mineral waters in Krynica watershed.

7

Charakterystyka parametrów hydrogeologicznych szczelinowo-porowego złoża wód leczniczych w Krynicy

Nałęcki P., Reśko D., Schmalz A., Witczak S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 404

145--163

PL

Testy hydrodynamiczne w uzdrowisku krynickim przeprowadzono w latach 1998–1999. Do testowania zastosowano sondę z ciągłą rejestracją ciśnienia dennego oraz redukcją ciśnienia barometrycznego. Pozwoliło to uniknąć efektów związanych z obecnością ruchu dwufazowego (woda + CO[sub]2[/sub]) w badanych odwiertach. Testy hydrodynamiczne przeprowadzono w warunkach ruchu nieustalonego. Współczynniki filtracji ośrodka szczelinowo-porowego uzyskane w trakcie testów zmieniają się w granicach od 1,25 × 10[sup]-9[/sup] do 1,13 × 10[sup]-4[/sup] m/s. Są w większości przypadków co najmniej o rząd wielkości niższe od uzyskiwanych wcześniej tradycyjnymi, krótkotrwałymi pompowaniami. Konsekwencją jest nowa, realistyczna ocena zasobów eksploatacyjnych złoża wód leczniczych. Wypracowane w toku badań metody postępowania mogą być wykorzystane w innych złożach o szczelinowo-porowym charakterze i o niskiej przepuszczalności.

EN

Pumping tests were performed in the Krynica Spa during the years 1998–1999. Special equipment was applied during tests as the probe with continuous downhole pressure registration and barometric pressure reduction. As a consequence the effect of different density of the gaseous-water mixture (CO[sub]2[/sub] + water) has been eliminated. Hydrodynamic tests have been performed in transient nonsteady state conditions. Conductivities of the fissured-porous aquifer have values from 1.25x10[sup]-9[/sup] to 1.13 × 10[sup]-4 [/sup]m/s. These are of order of magnitude lower than obtained during past traditionally performed short pumping tests. More realistic safe yield of therapeutic waters is a consequence of the performed hydrodynamic tests. Developed methods can be used to overcome similar problems in other fissured-porous aquifers with low permeability.

8

Granit z Bugaja ma 485 milionów lat

Haber M., Hałas S.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 7

613-615

PL

Egzotyczny granit z Bugaja, Karpaty fliszowe, został wydatowny metodą K/Ar. Uzyskany wynik (485-10 Ma) dla próbki biotytu wyseparowanego ze skały jednoznacznie wskazuje na jego uformowanie podczas orogenezy kaledońskiej.

EN

Exotic granite rock from Bugaj (Flysch Carpathians) was dated by a K/Ar method. The result (485-10 Ma) derived from a biotite specimen indicates that it was formed during the Caledonian orogeny.