Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Produkty chemii gospodarczej jako źródło zagrożenia środowiskowego i zdrowotnego

Chmielewski Jarosław, Szpringer Monika, Rutkowski Arkadiusz, Wójcik Tomasz, Kondzielski Igor, Gonczaryk Agnieszka, Łuszczki Jarogniew J., Gworek Barbara, Nowak-Starz Grażyna

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 3

449--456

PL

Dokonano identyfikacji środków chemicznych najczęściej występujących w miejscu zamieszkania, które w wyniku ich wykorzystania oraz ekspozycji niosą ryzyko wystąpienia stanów zagrożenia zdrowotnego i środowiskowego. W sposób szczególny omówiono zasady pierwszej pomocy oraz zabezpieczenia podstawowych funkcji życiowych w ramach medycznych czynności ratunkowych podejmowanych przez zespoły ratownictwa medycznego.

EN

A review, with 58 refs., of the chem. compds. most commonly used in the place of human residence and their use and exposure, risks of health and environmental hazards. The principles of first aid and securing basic life functions as part of med. rescue operations were discussed in particular.

2

Zastosowanie kwasu nitrylotris(metylofosfonowego) jako czynnika kompleksującego jony manganu w układach nawozowych

Huculak-Mączka Marta, Porwoł Marta, Braun-Giwerska Magdalena, Zieliński Jakub, Klem-Marciniak Ewelina, Hoffmann Krystyna

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 9

1485--1488

PL

Określono stopień skompleksowania jonów manganu kwasem nitrilotris(metylofosfonowym). W badaniach zastosowano polarograficzną metodę woltamperometrii pulsowej różnicowej DPV (differential pulse voltammetry) pracującej w trybie SMDE (static mercury drop electrode). Analizowano próbki o różnych stosunkach molowych metalu do ligandu w środowiskach nawozowych o różnych składzie i przy różnym pH. Wyniki porównano ze stopniem skompleksowania kwasu etylenodiaminotetraoctowego.

EN

A complexation of Mn ions with nitriletris(methylphosphonic acid) was carried out by polarog. (differential pulse voltammetry). Samples with molar ratios of metal to ligand 1:1 or 2:1 were analyzed in N, N-P and N-P-K fertilizing environment and at various pH range. The high degree of Mn ions complexation (98%) was achieved in the N-P-K fertilizing environment at pH 7 and for the metal:ligand molar ratio of 2:1.

3

Mobilność i biodostępność wybranych metali w ekosystemach trawiastych

Niesiobędzka K.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

2018

|

z. 77

1--126

PL

Celem niniejszej pracy była ocena możliwości zastosowania jednostopniowej ekstrakcji z użyciem EDTA jako ekstrahenta do szacowania mobilności i biodostępności miedzi, ołowiu i cynku w trzech zróżnicowanych pod względem stopnia zanieczyszczenia ekosystemach trawiastych. Próbki gleb poddano analizie właściwości fizykochemicznych oraz chemicznych, w wyniku czego określono podstawowe parametry gleb (skład granulometryczny, pH, kwasowość hydrolityczną, zawartość substancji organicznej, sumę zasadowych kationów wymiennych, pojemność sorpcyjną) oraz całkowite stężenia metali i ich form biodostępnych. Przeprowadzono jednostopniową ekstrakcję metali z zastosowaniem 0,05 M roztworu EDTA, a wyniki tych badań wykorzystano do oceny mobilności i biodostępności metali w glebach miejskich, wiejskich i przydrożnych. Dokonano oceny poziomów akumulacji pierwiastków śladowych w glebach i trawach z uwzględnieniem współczynników bioakumulacji. Porównano zachowanie się metali (mechanizm wiązania, formy biodostępne metali, zdolność do migracji w układzie gleba-roślina), warunkujące ich mobilność i biodostępność. Wyznaczono istotne zależności regresyjne pomiędzy stężeniem form biodostępnych metali a ich całkowitym stężeniem w glebach oraz stężeniem metali w trawach. Podjęto próbę określenia parametrów glebowych mających wpływ na bioakumulację metali w materiale roślinnym. Zbadano efekt wymywania rozpuszczalnych form metali z zanieczyszczeń pyłowych, zdeponowanych na powierzchni traw, co w istotny sposób uzupełnia wiedzę na temat możliwości przyswajania pierwiastków śladowych z pyłu atmosferycznego i opadów przez blaszki liściowe roślin, wskazując na kompleksowe ujęcie podjętego tematu.

EN

The aim of this study was to evaluate the possibility of using single stage extraction with EDTA as an extractant for the estimation of mobility and bioavailability of copper, lead and zinc in three, distinctly different grassland ecosystems in terms of pollution. Soil samples were subjected to physico-chemical analysis and atomic absorption spectrometry (AAS) to determine basic soil parameters (particle size, pH, hydrolytic acidity, organic matters, sorption capacity), and metals concentration. The levels of accumulation of trace elements in soilgrass ecosystems and bioaccumulation factors were evaluated. Soils were subjected to single-stage extraction of metals with the 0.05 M solution of EDTA. The results of these extractions were used to evaluate the mobility and bioavailability of metals in urban, rural and roadside soils. Synthesizing the results of this research, the behaviour of metals in three categories of soil-grass eeosystems with varying degrees of anthropogenic pressures (binding mechanism, bioavailable forms, and the ability to migrate to grass conditioned their mobility and bioavailability) were compared. Significant correlations between the concentrations of bioavailable forms and their total concentration in soils, and the concentrations of metals in grass were determined. An attempt was made to determine soil parameters affecting the bioaccumulation of metals in the plant material. The effect of leaching of soluble forms from particulate pollutants deposited on the grass surface was examined. The results of the examination significantly complement knowledge about the possibility of assimilation of trace elements from atmospheric dust and rain through leaf blades of plants, proving the comprehensive approach of the test subject.

4

Kinetics and mechanism of one-step reductive leaching of manganese oxide ores by EDTA/EDTA-2Na

Zhang C., Wang S., Cao Z., Zhong H.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2018

|

Vol. 54, iss. 3

858--867

EN

In this research, the kinetics and mechanism of one-step reductive leaching of manganese oxide ores by ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA) or its disodium salt (EDTA-2Na) in an aqueous medium have been investigated. The kinetic data of this reductive leaching process may be described by the Avrami model, and the apparent activation energy was determined to be 15.8 kJ·mol-1/7.9 kJ·mol-1 for leaching by EDTA/EDTA-2Na with a reaction order of -1.7/2.0. The EDTA/EDTA-2Na leach liquor characterized and analyzed by X-ray photoelectron spectra (XPS), Fourier transform infrared spectra (FTIR), and total organic carbon (TOC) determination denoted that the oxidation-reduction reaction happened between manganese(IV) and EDTA/EDTA-2Na, and a coordination complex, EDTA-manganese(II/III) formed. This new process can be easily used to leach manganese from manganese oxide ores in a moderate environment with the pH range of 5–8.

5

Removal of copper, nickel and tin from model and real industrial wastewater using sodium trithiocarbonate : the negative impact of complexing compounds

Thomas M., Białecka B., Zdebik D.

Archives of Environmental Protection

|

2018

|

Vol. 44, no. 1

33--47

PL

Przedstawiono możliwość usuwania jonów Cu(II), Ni(II) oraz Sn(II) z roztworów modelowych oraz ścieków rzeczywistych pochodzących z produkcji PCB przy zastosowaniu do strącania roztworu Na2CS3. Badania prowadzono w skali laboratoryjnej z zastosowaniem roztworów modelowych zwierających dodatki związków kompleksujących stosowanych w produkcji PCB (Na2EDTA, NH3(aq), tiomocznik) oraz rekomendowanych przez USEPA (Na3MGDA, Na4GLDA). Zastosowanie Na2CS3 w optymalnych warunkach prowadzenia procesu strącania, związane było z otrzymaniem ścieków zawierających niskie stężenia metali. Zmiana wartości potencjału redoks oczyszczanych ścieków wskutek dozowania Na2CS3 umożliwiła kontrolowanie procesu strącania w skali przemysłowej przez zastosowanie platynowej elektrody redoks.

EN

The possibility of Cu(II), Ni(II) and Sn(II) removal from model solutions and real wastewater from the production of PCBs using Na2CS3 for precipitation was presented in this paper. The testing was carried out on a laboratory scale using model and real industrial wastewater containing additives in the form of complexing compounds used in the production of PCBs (Na2EDTA, NH3(aq), thiourea) and recommended by the USEPA (Na3MGDA, Na4GLDA). Application of Na2CS3 in optimal conditions of conducting precipitation process was connected with obtaining wastewater containing low concentrations of metals (Cu 0.02 mg/L, Sn <0.01 mg/L, Ni <0.005 mg/L at pH 9.39 and Cu 0.07 mg/L, Sn <0.01 mg/L, Ni 0.006 mg/L at pH 7.79). Controlled application of Na2CS3 by the use of a platinum redox electrode was also connected with obtaining treated wastewater containing low concentrations of metals (Cu 0.019 mg/L, Sn <0.05 mg/L, Ni <0.0098 mg/L at pH 9–9.5 and E= -142 mV in the laboratory scale and Cu 0.058 mg/L, Sn <0.005 mg/L, Ni 0.011 mg/L at pH 9.14 and E= +10 mV in the industrial scale). Changing the value of redox potential of treated wastewater by dosing Na2CS3 made it possible to control the precipitation process on laboratory and industrial scale by the use of a platinum redox electrode. Controlled application of Na2CS3 can be used to remove Cu(II), Ni(II) and Sn(II) from industrial effluent containing chelating compounds like Na2EDTA, NH3(aq), thiourea, Na3MGDA and Na4GLDA.

6

Dynamika ekstrakcji Zn, Cu, Ni, Pb i Cd z przemysłowych i komunalnych osadów ściekowych przy zastosowaniu roztworów EDTA i kwasu cytrynowego

Karwowska B.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

681--694

EN

Sewage sludge generated in wastewater treatment plants accumulates varied contaminations of inorganic as well as organic character. Among them, heavy metals constitute a group of chemical substances which are highly dangerous for natural environment, because of the possibility of their mobilization and migration in environment as a result of changes in surrounding system. Moreover, they are pollutants toxic for humans, non-biodegradable and accumulate in living organisms. In recent years, there has been a great interest in the removal of heavy metals from sewage sludge with different chemical compounds solution and especially metal chelating agents. The goal of this work was to determine the optimal time for extraction of selected metals (Zn, Cu, Cd, Ni, Pb) from contaminated industrial and municipal sewage sludge by using 0.1 M solutions of EDTA (disodium salt of ethylenediaminetetraacetic acid), as well as citric acid. The analyzed wastewater sludge was collected from metallurgic industry treatment plant and from municipal wastewater treatment plant. In sewage sludge samples, the principal parameters were determined and after mineralization with mixture of concentrated mineral acids: HNO3 and HCl (1 : 3) the total content of analyzed heavy metals was detected using atomic absorption spectrophotometry. Chemical extraction of metals from sewage sludge 5 g samples was carried out with 50 c3 portions of 0.1M EDTA and citric acids solution for different periods of time, i.e. from 0.5 to 24 hours. After given time of shaking, the liquids were decanted, filtered through a filter paper, and finally the extracts were analyzed for heavy metals content with AAS method. It was observed that both applied solutions effectively washed metals from studied sewage sludge samples. For the period of time from 0.5 up to 5.0 hours, the concentration of almost all metals increased linearly and in the 6th hour of extraction the process was limited and finally for the period of time from 8.0 up to 24 hours, the detected metal contents in extracts were practically the same. The analysis of dependences of metal concentration versus time of extraction yielded in the optimal time of process, what value was determined as equal to 6 hours. The efficiencies of the metals removal from the studied sewage sludge by mans of the analyzed solutions of extractants were compared. Copper and lead reached higher concentration in liquids after EDTA extraction. It indicated that EDTA solution was a more effective extractant for the afore-mentioned metals. The concentration of zinc was higher in citric acid solution and citric acid was determined as more effective compound for zinc removal. For nickel and cadmium, the concentrations of metals were similar in both type of washing solution, which indicated that the efficiencies of both solutions were comparable.

7

Layered double hydroxides as transesterificationcatalysts and nanofillers for polyester resin

Kędzierski M., Bończa-Tomaszewski Z., Jaworska G., Niska A.

Polimery

|

2015

|

T. 60, nr 3

160--166

EN

Saturated polyester resins were prepared by reaction of dimethylterephthalate with alkylene glycols in the presence of layered doublehydroxides (hydrotalcites, HT). The effect of HT composition (cation and aniontypes) on the rate and progress of transesterification was investigated. It was found that zinc-aluminum HT intercalated with anionic form of aminolauric acid[HT(ZnAl)ALA] efficiently catalyzes transesterification process, increasing therate of reaction or lowering its temperature when compared to the reaction with use of conventional organic tin catalyst. The polyester resin obtained in this way is transparent, which along with X-ray diffraction data indicates the delamination of clay layers and formation of nanocomposite. The limitation of using ALA-intercalated HT as an additive for polyesters used in coatings is coloration of the resin with an increase of the reaction temperature above 180°C. Colorless polyester was obtained using more thermally stable hydrotalciteintercalated with ethylenediaminetetraacetic acid, however, at the expense of significantly longer reaction time. Using HT(ZnAl)ALA catalyst a two-step synthesis of carboxyl polyester resin was performed and the obtained product was used as a component of powder coating formulation.

PL

Przeprowadzono syntezę nasyconych żywic poliestrowych w reakcji tereftalanu dimetylowego z glikolami alkilenowymi, w obecności warstwowego podwójnego wodorotlenku typu hydrotalkitu (HT). Analizowano wpływ składu HT na szybkość i wydajność transestryfikacji. Najlepsze wyniki (zwiększenie szybkości reakcji lub obniżenie średniej temperatury procesu w porównaniu z szybkością i temperaturą reakcji prowadzonej w obecności tradycyjnego katalizatora organocynowego) uzyskano z zastosowaniem hydrotalkitu interkalowanego kwasem aminolaurynowym (ALA). Otrzymane w taki sposób żywice były transparentne, co w połączeniu z zanikiem refleksów hydrotalkitu w widmie XRD produktu transestryfikacji może świadczyć o utworzeniu się delaminowanego nanokompozytu. Wykorzystanie HT interkalowanego ALA w żywicach poliestrowych stosowanych do powłok jest ograniczone ze względu na zabarwienie pojawiające się w temperaturze powyżej 180 °C. W reakcji prowadzonej z udziałem bardziej stabilnego termicznie hydrotalkitu modyfikowanego kwasem etylenodiaminotetraoctowym otrzymano bezbarwny poliester, jednak kosztem znacznego wydłużenia czasu reakcji. Katalizator HT(ZnAl)ALA zastosowano w dwustopniowej syntezie poliestru o łańcuchu zakończonym grupami karboksylowymi, który następnie użyto w charakterze składnika proszkowej kompozycji powłokowej.

8

Badania porównawcze odporności korozyjnej stali austenitycznej AISI 304L (EN 1.4307) po walcowaniu na zimno oraz po pasywowaniu w kwasie cytrynowym oraz EDTA

Rokosz K., Hryniewicz T., Solecki G., Dudek Ł.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2015

|

R. 16, nr 6

198-201

PL

Niniejszy artykuł prezentuje badania porównawcze odporności korozyjnej austenitycznej stali stopowej AISI 304L (EN 1.4307) w roztworze Ringera. Wyniki badań przedstawiają odporność stali na korozję wżerową stali po walcowaniu na zimno oraz pasywowaniu w różnych warunkach. Badania elektrochemiczne przeprowadzono dla trzech grup próbek: po walcowaniu na zimno, po walcowaniu na zimno oraz pasywowaniu w kwasie cytrynowym i kwasie wersenowym w temperaturach 20°C i 60°C. W każdym z wymienionych przypadków zaobserwowano zjawisko korozji wżerowej. Największą odporność na korozję wżerową wykazała próbka walcowana na zimno poddana pasywowaniu w temperaturze 60°C.

EN

This paper presents a comparative study of the corrosion resistance of austenitic steel AISI 304L (EN 1.4307) in the Ringer’s solution. The studies describe the resistance to pitting corrosion of the stainless steel after the cold rolling and passivation under different conditions. Electrochemical studies were carried out on three groups of samples: after cold rolling, after cold rolling and passivation in the citric acid and edetic acid at temperatures of 20°C and 60°C. In each of these cases, the phenomenon of pitting corrosion has been noted. The highest resistance to pitting corrosion was observed in the samples subjected to the cold rolling and passivation at 60°C.

9

Roztwarzanie kamieni moczowych zbudowanych ze szczawianu wapnia mieszaninami roztworów: wodorowęglanu sodu, cytrynianu potasu oraz EDTA

Kaliński K., Grzesiak J., Marycz K.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 9

1772-1773

PL

Przedstawiono trzy mieszaniny związków posiadających potencjał do rozpuszczania szczawianów wapnia. Następnie kamienie moczowe poddano działaniu badanych związków (C6H5K3O7·H2O, NaHCO3, C10H16N2O8). W uzyskanych roztworach badano zmianę stężenia wapnia w określonych interwałach czasowych (t = 0, 24 i 48 h) techniką spektroskopii adsorpcji atomowej. Obliczono ubytek masy kamieni i szybkość ich roztwarzania w badanych roztworach. Dokonano analizy zmian morfologicznych poszczególnych kamieni z wykorzystaniem skaningowego mikroskopu elektronowego. Wykazano istotny ubytek masy kamieni moczowych przy równoczesnym wzroście zawartości wapnia w roztworach. Ponadto stwierdzono wyraźne zmiany w ultrastrukturze badanych złogów.

EN

The title chem. solns. were used for dissolving Ca oxalatecontg. urinary stones at 38.5°C for 48 h. The K citrate and (CH2N(CH2COOH)2)2-contg. soln. was the most efficient.

10

Protective Activity of EDTA Towards Betanin Degradation

Szot D., Skopińska A., Starzak K., Wybraniec S.

Logistyka

|

2013

|

nr 4

EN

Betanin is the most common betalain pigment, which provides colors to a wide variety of flowers and fruits. Current studies indicate on very interesting properties of these compounds, such as an ability to scavenge free radicals or chemopreventive and antiinflammatory effects. All natural pigments are affected by inferior stability in comparison to artificial colorants. However, the addition of EDTA (ethylenediaminetetraacetic acid) – a very popular chelating agent – improves their stability. In order to determine the protective activity of EDTA during the thermal treatment, a set of degradation experiments of betanin at pH 3–8 was performed. The pH of the greatest compound stability was found at pH 3.5–5.5. The addition of EDTA to the tested solutions increases the pigment stability, especially in acidic media. The analysis of obtained absorption spectra indicated that the reaction products retained the basic chromophoric skeleton.

PL

Betanina jest najczęściej występującym w przyrodzie pigmentem betalainowym odpowiedzialnym za barwę wielu rodzajom kwiatów i owoców. Aktualnie prowadzone badania wskazują również na inne ciekawe właściwości betalain, takie jak zdolność do zmiatania wolnych rodników, jak również działanie chemoprewencyjne i przeciwzapalne. Niestety naturalne barwniki wykazują mniejszą stabilność niż barwniki syntetyczne. Jednak dodatek EDTA (kwasu etyelenodiaminotetraoctowego) – bardzo popularnego czynnika chelatującego, może zwiększać ich stabilność. W celu określenia ochronnego działania EDTA podczas obróbki termicznej, przeprowadzono eksperymenty degradacji betaniny przy pH 3- 8. Największą stabilność betanina wykazuje przy zakresie pH między 3.5 a 5.5. Obecność EDTA zwiększa stabilność pigmentu, zwłaszcza w kwaśnym środowisku. Analizy uzyskanych widm absorpcji wskazują, że produkty reakcji zachowują podstawowy szkielet chromoforowy.

11

Influence of EDTA on stabilization of decarboxylated betalains

Skopińska A., Starzak K., Wybraniec S.

Challenges of Modern Technology

|

2012

|

Vol. 3, no. 4

29--33

EN

Betalains are known to be very sensitive to several factors, including higher temperature, therefore, the studies on their stability are essential for the food industry. In order to determine the stability of betanin derivatives during thermal treatment, a set of degradation experiments was performed, including the protective infl uence of EDTA as a chelating agent. The pigments were dissolved in aqueous solutions of acetonitrile, methanol and ethanol. The studies on thermal degradation of the pigments confi rmed their high lability in all investigated solvents. Under the infl uence of protective activity of EDTA, the rate of the degradation of the decarboxylated betalains was substantially decreased. The analysis of obtained absorption spectra of the degradation products indicated that under the infl uence of EDTA, the products retained the basic chromophoric skeleton.

12

Optimalization of Metals Ions Extraction from Industrial Wastewater Sludge with Chelating Agents

Karwowska B.

Archives of Environmental Protection

|

2012

|

Vol. 38, no. 4

15-21

EN

The report presents the results of selected heavy metals (Zn, Cu, Cd, Ni, Pb) removal from industrial wastewater sludge collected from metallurgy industry. As washing solutions two chelating agents were used: EDTA and citric acid. The study was focused on 0.000 (deionized water), 0.010, 0.050, 0.075, 0.100 M and 0.000, 0.050, 0.100, 0.500, 1.000 M, EDTA and citric acid solutions, respectively. Efficiency of EDTA and citric acid solutions for metal removal was studied by extraction of sludge samples with chelators. Chemical extraction of selected metals was effective for both types of solution. Optimal concentration of EDTA was 0.100M for Zn, Ni and Cd, 0.075 M for Cu and Pb. Optimal concentration of citric acid was 0.500 M for all analyzed metals

PL

W skali roku generowane są na oczyszczalniach ścieków ogromne ilości osadów, które kumulują wiele szkodliwych substancji zarówno organicznych, jak i nieorganicznych. Pośród nich szczególne zagrożenie dla środowiska stanowią jony metali ciężkich. Podstawowe kierunki zagospodarowania osadów ustalają limity zawartości metali ciężkich. Z kolei przetrzymywanie osadów na składowiskach innych niż składowisko odpadów niebezpiecznych jest w znacznym stopniu ograniczone przez wymogi Dyrektywy Unii Europejskiej 99/31/EC. Celem badań było określenie optymalnych warunków prowadzenia ekstrakcji metali ciężkich (Zn, Cu, Cd, Ni, Pb) z osadów ściekowych przy użyciu wybranych ekstrahentów jak EDTA (kwas etylenodiaminotetraoctowy) i kwas cytrynowy. Osady ściekowe pochodziły z oczyszczalni ścieków przemysłowych zakładu metalurgicznego. W osadach całkowitą zawartość metali ciężkich oznaczono, po mineralizacji wodą królewską, metodą ASA. Efektywność wodnych roztworów EDTA i kwasu cytrynowego w wymywaniu badanych metali ciężkich określano poprzez ekstrakcję próbek wodą demineralizowaną, roztworem EDTA o stężeniach: 0.010, 0.050, 0.075, 0.100 M oraz kwasu cytrynowego o stężeniach: 0.050, 0.100, 0.500 oraz 1.000 M. Ekstrakcję prowadzono przez 6 godzin w temperaturze pokojowej. W uzyskanych ekstraktach oznaczono zawartość metali ciężkich metodą ASA. Badane osady były znacznie zanieczyszczone metalami. Oznaczone całkowite zawartości cynku, miedzi, kadmu, niklu i ołowiu wynosiły odpowiednio: 3665.0, 112.5, 3.2, 85.0 oraz 120.3 mg/kg s.m.o. Zarówno EDTA, jak i kwas cytrynowy okazały się efektywnymi ekstrahentami badanych metali, przy czym optymalne stężenia dla prowadzenia procesu wyniosły odpowiednio 0.075 oraz 0.500 M. Porównując stopień usunięcia metali z badanych osadów ściekowych przez roztwory o takim samym stężeniu (0.100 M) stwierdzono, że efektywniejszym ekstrahentem dla miedzi i ołowiu okazał się roztwór EDTA, a dla cynku kadmu i niklu roztwór kwasu cytrynowego.

13

Usuwanie metali ciężkich na sorbentach modyfikowanych EDTA i DTPA

Ołpiński M., Trela B., Warchoł J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2011

|

z. 58, nr 2

237-255

PL

Praca stanowi przegląd literatury na temat sorpcji jonów metali ciężkich z roztworów wodnych na sorbentach modyfikowanych czynnikami chelatującymi. Przedstawiono charakterystykę najczęściej stosowanych modyfikantów: kwasu etylenodiaminotetraoctowego (EDTA) oraz dietylenotriaminopentaoctowego (DTPA). Omówiono mechanizm i efektywność procesu adsorpcji na modyfikowanych: chitozanie, żelu krzemionkowym, żywicy melaminowo-formaldehydowej, dendrymerach poliamidoaminowych, wodorotlenkach dwuwarstwowych, celulozie, wytłokach z trzciny cukrowej. Ze względu na stosunkowo dużą pojemność adsorpcyjną oraz selektywność stanowią alternatywę dla powszechnie stosowanych węgli aktywnych.

EN

Several methods of heavy metal removal from aqueos solutions on various adsorbents modified by ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA) and diethylenetriaminepentaacetic acid (DTPA) has been reviewed. Natural materials, waste products from industries or agriculture as well as other low-cost adsorbents can be modified by chelating agents in order to improve their adsorption abilities. Functionalized by EDTA or DTPA sorbents such as chitosan, silica gel, melamine-formaldehyde resins, polyamidoamine dendrimers, double layered hydroxides, cellulose has been discussed. Due to high adsorption capacity and selectivity the EDTA/DTPA modified adsorbents can be considered as an attractive alternative for commercially used activated carbon.

14

Wpływ EDTA i molibdenianów w roztworze NaOH na wnikanie wodoru do żelaza podczas polaryzacji anodowej

Flis-Kabulska I.

Ochrona przed Korozją

|

2010

|

nr 4-5

175-177

PL

Badano szybkość przenikania wodoru przez żelazną membranę o grubości 35 žm z 0,1 M NaOH bez dodatków i z dodatkiem 0,03 M EDTA lub 0,1 M Na2MoO4. Przejście od polaryzacji katodowej do anodowej powodowało wzrost szybkości wnikania wodoru do żelaza, co można tłumaczyć zakwaszeniem roztworu w wyniku anodowego utleniania żelaza. Po skokach potencjału do polaryzacji anodowej, wnikanie wodoru w początkowym okresie tworzenia warstwy powierzchniowej było do ok. dwóch rzędów wielkości większe niż w warunkach stanu aktywnego. Wskazuje to, że powstająca warstwa powierzchniowa ułatwia wnikanie wodoru do żelaza, prawdopodobnie poprzez ograniczenie dyfuzji jonów H+ i OH- odpowiednio od i do powierzchni elektrody. Ilości wodoru wnikające do żelaza z roztworu 0,1 M NaOH bez i z dodatkiem Na2MoO4 były porównywalne, natomiast dodatek EDTA znacznie zmniejszał wnikanie. Wpływ tych dodatków może być związany z ich oddziaływaniem na warstwy powierzchniowe.

EN

Hydrogen permeation rate through a 35-žm thick iron membrane was investigated in 0.1 M NaOH without and with addition of 0.03 M EDTA or 0.1 M Na2MoO4. Change of cathodic to anodic polarisation resulted in an increase of hydrogen entry that can be ascribed to the acidification of solution due to anodic oxidation of iron. After potential jumps to anodic polarisation, hydrogen entry in the initial stage of the formation of surface films was up to about two orders of magnitude higher than in the active state. This shows that the surface films facilitate the hydrogen entry, probably by hindering the diffusion of H+ and OH ions from and to the electrode surface, respectively. Amounts of hydrogen entering into iron from 0,1 M NaOH without and with addition of Na2MoO4 were comparable, whereas the addition of EDTA strongly decreased the entry. The effect of these additives can be associated with their effect on the surface films.

15

Wpływ przygotowania powierzchni zębiny kanałowej na jej adhezję do materiału Herculite

Skórska-Jasak A., Sokołowski G., Klimek L., Pawlicka H.

Engineering of Biomaterials

|

2009

|

Vol. 12, no. 85

19--22

PL

Celem pracy jest porównane wpływu EDTA i kwasu cytrynowego na adhezję pomiędzy zębiną korzeniową a materiałem kompozytowym Herculite. Właściwa adhezja pomiędzy materiałami wypełniającymi a strukturą zęba, stanowi odpowiednie zabezpieczenie przed mikroprzeciekiem, niezbędne do uzyskania zadawalających efektów w leczeniu stomatologicznym. Do badań użyto 40 korzeni ludzkich zębów trzonowych usuniętych ze względów stomatologicznych. Dwadzieścia losowo wybranych zębów przecinano prostopadle w stosunku do długiej osi korzenia zęba (grupa I), kolejne 20 równolegle (grupa II). Następnie poprzeczne (grupa I) i podłużne przekroje zębów (grupa II) podzielono losowo na dwie podgrupy: a i b po 10 zębów każda, aktywowano roztworami powszechnie stosowanymi w leczeniu endodontycznym i wytrawiono 37% kwasem ortofosforowym. Próbki zębów wszystkich grup pokryto systemem wiążącym Opti-Bond Solo Plus i spolimeryzowano. Na przygotowane w ten sposób powierzchnie, przy pomocy specjalnej formy o średnicy 3 mm, nanoszono materiał Herculite. Badania wykazały, że nie występują różnice istotne statystycznie w wytrzymałości na ścinanie pomiędzy połączeniem materiału Herculite z powierzchnią zębiny. Również ułożenie kanalików zębinowych w stosunku do powierzchni połączenia nie wpływa na ich wytrzymałość na ścinanie.

EN

The aim of this study is to compare the influence of EDTA and citric acid on adhesion between radicular dentine and composite material Herculite. Appropriate adhesion between filling material and tooth structure constitutes proper protection against coronal leak-age, indispensable to achieve a satisfactory effects in dentistry treatment. Forty human teeth molars roots, removed from dentistry indications were used in this study. Twenty randomly selected teeth were sliced perpendicularly to the long axis of dental radices (I group), following 20 parallely (group II). In the group I dentinal tubules were parallel to the analysed surface, whereas in group II perpendicular. Transversal and longitudinal teeth profiles were randomly divided into two subgroups of ten teeth each and activated by solutions which are commonly used in endodontic treatment and 37% ortophosphoric acid. Slices of all teeth were covered with a bonding system OptiBond Solo Plus and light cured. On the surfaces prepared in this way, Herculite composite material with using special form of 3 mm in diameter, was applied. The findings reveal that there are not statistical differences in shear strength between the dentine and Herculite material. Also the direction of the dentinal tubules does not influence the shear strength of the analysed samples.

16

Toxic influence of Cu(II)-EDTA chelate on some parameters of photosynthetic apparatus of cabbage (Brassica oleracea L.)

Furmańczuk A., Molas J.

Proceedings of ECOpole

|

2008

|

Vol. 2, No. 1

25--30

EN

Changes of the parameters of photosynthetic apparatus were studied in younger and older leaves of cabbage (Brassica oleracea L., cv. Gloria di Enkhouizen 2) grown in water solution (pH = 5.7) containing Cu(II)-EDTA chelate, in which the molar ratio of the metal (M) to the ligand (L) was 1:0.5 and 1:1. The Cu(H)-EDTA chelate, less (M:L 1:1) or morę (M:L 1:0.5), reduced the assimilative surface of older leaves, decreased the content of chlorophyll in the leaves and reduced their photochemical efficiency. It also reduced the number of chloroplasts in mesophyll cells and induced changes in their ultrastructure similar to the changes taking place during the ageing of leaves. The chelate also caused the reduction of the area of young leaves, accompanied by a higher accumulation of chlorophyll than in the control. The leaves were photochemically efficient and their chloroplasts showed no damage.

PL

Badania przeprowadzono na roślinach kapusty (Brassica olerace L.) odmiany Gloria di Enkhouizen 2, których wzrost przeprowadzono w kulturach wodnych na pożywce Hoaglanda (pH 5,7) uzupełnionej chelatem miedzi Cu(II)-EDTA, w którym stosunek molowy metalu (Me) do Uganda (L) wynosił 1:0,5 oraz 1:1. Parametry aparatu fotosyntetycznego, takie jak: powierzchnia i grubość blaszki liściowej, liczba chloroplastów w komórce mezofilu i ich ultrastruktura, zawartość chlorofilu oraz aktywność PSII badano w liściach roślin traktowanych Cu(II)-EDTA Me:L 1:0,5 oraz 1:1 w tej samej koncentracji (tj. 24 µmol Cu • dm-3) i przy bardzo zbliżonej koncentracji Cu w liściach, którą rośliny pobrały z tych form. Chelat Cu(II)-EDTA, w którym stosunek molowy Me:L wynosił 1:0.5, był bardziej toksyczny niż chelat, w którym stosunek molowy Me:L wynosił 1:1. Chelat Cu(II)-EDTA w mniejszym (Me:L 1:1) lub większym (Me:L 1:0,5) stopniu redukował powierzchnię asymilacyjną liści starszych, obniżał w nich zawartość chlorofilu oraz redukował ich sprawność fotochemiczną. Redukował także liczbę chloroplastów w komórkach mezofilu oraz indukował zmiany w ich ultrastrukturze, podobne do zmian zachodzących podczas starzenia się liścia. Chelat ten powodował także redukcję powierzchni liści młodych, której towarzyszyła większa niż w kontroli akumulacja chlorofilu. Liście te były sprawne fotochemicznie, a chloroplasty nie wykazywały żadnych uszkodzeń.

17

Changes of some photosynthetic parameters in cabbage (Brassica oleracea L.) leaves caused by excess of Cu(II)-EDTA chelate

Furmańczuk A., Molas J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 3

227-236

EN

Changes of some photosynthetic parameters were studied in younger and older leaves of cabbage plants (Brassica oleracea L, cv. Gloria di Enkhouizen 2) grown in water solution (PH 5.7) containing Cu(II)-EDTA chelate, in which the molar ratio of the metal (M) to the ligand (L) was 1:0.5 and 1:1. Such parameters as the total leaf area of the plant, younger and older leaf lamina surface and thickness, chloroplast number in mesophyll cells, the concentration of total chlorophyll and photosystem 2 activity were studied at the same concentration of chelate M:L I :0.5 and M:L I: I in the medium (ie 24 žmol Cu . dm-3) and at a very simi1ar concentration of Cu in leaves, absorbed from more toxic than the chelate in which the molar ratio M:L was 1:1. The Cu(II)-EDTA chelate, regardless of the molar ratio M:L, reduced the assimilative surface of plants, decreased the content of the total chlorophyll in the leaves and reduced their phytochemical efficiency. It also reduced the number of chloroplasts in mesophyll cells and induced changes in their ultrastructure simi1ar to the changes taking place during the ageing of leaves. The chelate also caused the reduction of the area of young leaves, accompanied by a higher accumulation of chlorophyll than in the control. The leaves were photochemically efficient and their chloroplasts showed no damage.

PL

W pracy przedstawiono zmiany niektórych parametrów fotosyntetycznych liści roślin kapusty (Brassica oleraee L, cv. Gloria di Enkhouizen 2) wywołane nadmiarem chelatu Cu(II)-EDTA w środowisku odżywczym roślin. Hodowlę roślin przeprowadzono w kulturach wodnych na pożywce Hoaglanda o pH 5,7 uzupełnionej chelatem Cu(II)-EDTA, w którym stosunek molowy metalu (M) do liganda (L) wynosił 1:0,5 oraz 1:1. Badano takie parametry fotosyntetyczne, jak: powierzchnia i grubość blaszki liściowej, ogólna powierzchnia asymilacyjna rośliny, liczba chloroplastów w komórce mezofilu, liczba plastoglobul w chloroplaście, koncentracja chlorofilu a + b oraz aktywność fotochemiczna fotosystemu 11. Parametry te oznaczano przy tej samej koncentracji chelatu, w którym M:L wynosił 1:0.5 oraz M:L 1:1, w pożywce (tj. 24 žmol Cu . dm-3) oraz przy bardzo zbliżonej koncentracji Cu w liściach, którą rośliny pobrały z tych form. Chelat Cu(II)-EDTA (niezależnie od stosunku molowego M:L) redukował powierzchnię asymilacyjną liści starszych, obniżał w nich zawartość chlorofilu oraz redukował ich sprawność fotochemiczną. Redukował także liczbę chloroplastów w komórkach mezofilu oraz indukował zmiany w ich ultrastrukturze podobne do zmian zachodzących podczas starzenia się liścia. Chałat ten powodował także redukcję powierzchni liści młodych, której towarzyszyła większa niż w kontroli akumulacja chlorofilu. Liście te były sprawne fotochemicznie, a chloroplasty nie wykazywały żadnych uszkodzeń. Chelat Cu(II)-EDTA, w którym stosunek molowy M:L wynosił 1 :0.5, był bardziej toksyczny w stosunku do wszystkich oznaczanych parametrów fotosyntetycznych liścia niż chelat, w którym stosunek molowy M:L wynosił 1:1.

18

Biodegradability of the compounds introduced with microelement fertilizers into the environment

Borowiec M., Polańska P., Hoffmann J.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2007

|

Vol. 9, nr 3

38-41

EN

The results of laboratory studies into the oxygen biodegradation of chelating substances in aqueous medium under kinetic and static test conditions with added glucose as an additional source of carbon, are presented. It has been found that S,S-ethylenediaminedisuccinic acid (S.S-EDDS) and methylglycinediacetic acid (MGDA) are more readily degradable than ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA), most commonly used in the production of microelement fertilizers. It has also been found that the presence of additional carbon sources accelerates biodegradation.

19

A new chemiluminescence method for determination of EDTA in ophthalmic drugs

Sorouraddin M.-H., Iranifam M.

Chemia Analityczna

|

2007

|

Vol. 52, No. 3

481-490

EN

A new chemiluminescence (CL) method for determination of ethyienediaminetetraacetic acid (EDTA) at a micromolar level in a batch-type system has been proposed. The method is based on inhibition of CLemission accompanying oxidation of thiosemicarbazide (TSC) by H2O2, in alkaline medium in the presence of Cu(II) as a catalyst. Inhibition was caused by the formation of a robust complex between EDTA and the catalyst. Light emission was observed using a conventional fluorescence detector. Experimental variables affecting CL inhibition were optimized applying the Taguchi method. Under the optimum conditions, calibration plot was linear in the analyte concentration range 4x102-6>-4x 10-5 mol L-1 Limit of detection was 1.6 x 10-6 mol L-1 and relative standard deviation for five replicate determinations of 10-5mol L-1 EDTA was 2.58%. The method affords recoveries in the range 95-101 %. It was successfully applied to the determination of EDTA in some pharmaceutical dosage forms.

PL

Opracowano nową, chemiluminescencyjnąmetodę oznaczania mikromolowych ilości kwasu etylenodiamonotetraoctowego (EDTA). W metodzie wykorzystano zjawisko wygaszania chemiluminescencji towarzyszącej utlenianiu tiosemikarbazydu (TSC) przez H2O2 w środowisku alakalicznym i w obecności jonów Cu(II) jako katalizatorów. Wygaszanie zachodziło w wyniku powstawania trwałego kompleksu między EDTA. a katalizatorem. Emisje promieniowania obserwowano za pomocą tradycyjnego detektora fluorescencyjnego.Warunki eksperymentu zoptymalizowano stosując metodę Taguchi. W optymalnych warunkach krzywa kalibracji wykazywała charakter liniowy w zakresie stężeń analitu 4x102-6>-4x 10-5 mol L-1. Granica wykrywalności wynosiła 1.6 x 10-6 mol L-1, względne odchylenie stndardowe, obliczone na podstawie 5-krotnie powtórzonych oznaczeń, przy stężeniu EDTA l x 10-5mol L-1 wynosiło 2,58%, a odzysk zawierał się w granicach 95-100%. Metodę z powodzeniem zastosowano do oznaczania EDTA w niektórych formach farmaceutycznych.

20

Effect of a chelating agent on the synthesis of zeolitic materials from waste sandstone cake using alkali fusion

Wajima T., Ikegami Y.

Ars Separatoria Acta

|

2007

|

No. 5

76-87

EN

During quarrying, waste stone cake is discharged as industrial waste, and in Japan the amount of cake amounts annually to 50 millions tons. To promote waste recycling, we attempted to convert waste sandstone cake into zeolitic material using alkali fusion. However, calcium causes the synthesis of an undesirable zeolite by interfering in the synthesis of a high functional zeolite. As a means to inhibit this Ca-interference, we studied the effect of adding a chelating agent, EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid disodium dihydrate), on the synthesis of zeolitic material from sandstone cake using alkali fusion. Hydroxysodalite, zeolite-X and zeolite-P can be synthesized from sandstone cake using alkali fusion. With the addition of EDTA, calcium ions in solution were trapped by chelation, and the amount of zeolite-X and zeolite-P increased. A product with a high CEC, which has a high content of zeolite-X, can be obtained. The chelating agent can inhibit Cainterference for zeolite synthesis by Ca-masking, and the product with high content of zeolite-X can be obtained from waste sandstone cake using alkali fusion.