Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Charakterystyka rozproszonej materii organicznej warstw inoceramowych jednostki dukielskiej

Ziemianin Konrad, Spunda Karol

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 3

147--156

PL

Scharakteryzowano skład i dojrzałość rozproszonej materii organicznej w warstwach inoceramowych jednostki dukielskiej na obszarze polskiego fragmentu Karpat zewnętrznych. Podstawą dokonanej charakterystyki były wyniki obserwacji mikroskopowych w świetle odbitym, połączonych z analizą refleksyjności witrynitu. Uzupełniająco na wybranych próbkach przeprowadzono pirolizę RockEval. Prace terenowe objęły 23 odsłonięcia, z których pobrano i przebadano w sumie 85 próbek, reprezentujących warstwy ciśniańskie, łupkowskie oraz – odsłaniające się w zachodniej części obszaru badań – warstwy inoceramowe (nierozdzielone). Skład macerałowy przebadanych próbek jest stosunkowo monotonny. W analizowanych skałach dominuje materiał witrynitowo-inertynitowy, zwykle z niewielkim dodatkiem macerałów grupy liptynitu. Macerały grupy witrynitu reprezentowane są przez większe, przeważnie wydłużone fragmenty kolotelinitu oraz drobne fragmenty witrodetrynitu. Ich łączny udział sięga maksymalnie 14% obj., przy czym zwykle nie przekracza 1% obj. Obserwowane macerały grupy inertynitu to w głównej mierze ostrokrawędziste fragmenty semifuzynitu i fuzynitu oraz drobny inertodetrynit, których udział najczęściej nie przekracza 2% obj. Macerały grupy liptynitu są najmniej licznie reprezentowaną grupą. Obserwuje się głównie alginit (lamalginit) oraz rzadziej sporynit, kutynit i liptodetrynit. Udział materii organicznej (wyznaczony na podstawie parametru TOC) mieści się w zakresie od 0,3% do 5,6%, przy czym w przypadku ¾ próbek nie przekracza 2%. Jest to materia organiczna reprezentująca III i IV typ kerogenu. Dojrzałość materii organicznej określono na podstawie pomiarów refleksyjności witrynitu (Ro) oraz za pomocą parametru Tmax. Oba parametry wskazały na stopień przeobrażenia termicznego badanych utworów na poziomie okna ropnego – od jego wczesnej fazy, poprzez fazę główną, aż do fazy późnej. Obserwuje się regionalny trend zmienności opisywanych parametrów Ro i Tmax, wskazujący na wyższą dojrzałość utworów w części wschodniej badanego obszaru. Przebadane próbki charakteryzują się najczęściej niskim potencjałem generacyjnym i nie są dobrymi skałami macierzystymi.

EN

The composition and maturity of the dispersed organic matter within the Inoceramian Beds of the Dukla Unit in the Polish part of the Outer Carpathians were characterized. The characteristics were based on the results of microscopic observations in reflected light, combined with the vitrinite reflectance measurements. In addition, Rock-Eval pyrolysis was performed for selected samples. The field work covered 23 outcrops, from which a total of 85 samples, representing Cisna Beds, Łupków Beds and undivided Inoceramian Beds were collected and analyzed. Maceral composition of the investigated samples is relatively monotonous. The analyzed rocks are dominated by vitrinite-inertinite material, usually with a small addition of the liptinite group macerals. Macerals of the vitrinite group are represented by larger, mostly elongated fragments of collotelinite and small fragments of vitrodetrinite. Their content reaches a maximum of 14 vol. %, but usually does not exceed 1 vol. %. Macerals of the inertinite group are mainly sharp-edged fragments of semifusinite and fusinite as well as fine inertodetrinite. Their content usually does not exceed 2 vol. %. Liptinite group macerals are the least represented group. Mainly alginite (lamalginite) and less frequently sporanite, cutinite and liptodetrinite are observed. The content of organic matter (determined on the basis of the TOC parameter) ranges from 0.3 to 5.6%, and in the case of ¾ of the samples it does not exceed 2%. Organic matter represents types III and IV of kerogen. The maturity of organic matter was determined based on the measurements of vitrinite reflectance (Ro) and the Tmax parameter. Both parameters indicated the degree of thermal transformation of the organic matter at the level of the oil window – from its early to late phase. A regional trend of variability of the described Ro and Tmax parameters is observed, indicating a higher maturity in the eastern part of the study area. The investigated samples have usually low generation potential and can be considered as poor source rocks.

2

Skład macerałowy i dojrzałość rozproszonej materii organicznej w wybranych wydzieleniach litostratygraficznych jednostki dukielskiej

Ziemianin Konrad, Spunda Karol

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 2

83--96

PL

Analizy mikroskopowe materii organicznej mają kluczowe znaczenie w analizie systemów naftowych i poszukiwaniach złóż węglowodorów. Informacje o składzie macerałowym oraz stopniu zaawansowania przemian termicznych są nieodzowne w typowaniu perspektywicznych rejonów poszukiwawczych, modelowaniu procesów generacji oraz we wszelkiego typu aspektach geologicznych, w których skały macierzyste pełnią priorytetową rolę. Przeanalizowano skład macerałowy i dojrzałość rozproszonej materii organicznej w wybranych wydzieleniach litostratygraficznych jednostki dukielskiej. Materiał badawczy stanowiło 50 próbek, pobranych z 23 odsłonięć. Próbki pochodziły z warstw inoceramowych, hieroglifowych, menilitowych i krośnieńskich oraz z łupków pstrych i warstw z Majdanu. Zasadnicza część badań obejmowała obserwacje mikroskopowe w świetle odbitym i UV, a także pomiary refleksyjności witrynitu. W celu pełniejszej interpretacji, w przypadku części próbek wykonano pirolizę Rock-Eval. Skład materii organicznej pod kątem jakościowym wydaje się zbliżony – najczęściej obserwuje się zarówno macerały z grupy witrynitu, jak i liptynitu i inertynitu. Ewentualne różnice uwypuklają się w proporcjach pomiędzy udziałem macerałów z tych grup. W obrębie grupy witrynitu wyróżniono większe fragmenty kolotelinitu (>10 µm) oraz mniejsze witrodetrynitu (<10 µm). Grupa macerałów liptynitu zdominowana jest przez alginit, rzadziej natomiast obserwuje się bituminit, liptodetrynit, sporynit i kutynit. Macerały z grupy inertynitu to najczęściej pokruszone fragmenty semifuzynitu oraz fuzynitu oraz drobniejszy inertodetrynit. Dodatkowo w pojedynczych próbkach obecne są stałe bituminy, czasem mogące wykazywać zjawisko fluorescencji. Udział materii organicznej (parametr TOC) jest bardzo zróżnicowany – od <1% do 9%. Ze względu na zasobność w materię organiczną przebadane skały podzielono na skały o niskim (łupki pstre, warstwy z Majdanu, warstwy hieroglifowe), średnim (warstwy inoceramowe), wysokim (warstwy menilitowe) i zmiennym (warstwy krośnieńskie) TOC. Przebadane próbki wykazują również zróżnicowanie w proporcjach grup macerałów, charakteryzując się zarówno dominacją materiału witrynitowo-inertynitowego (warstwy inoceramowe i warstwy z Majdanu), jak też materiału witrynitowego (warstwy hieroglifowe), a także liptynitowego lub witrynitowoliptynitowego (warstwy menilitowe). Przebadana materia organiczna znajduje się na różnym stopniu przeobrażeń termicznych – od fazy niedojrzałej po późne „okno ropne”. Wydaje się, że w ujęciu regionalnym stopień dojrzałości rośnie w kierunku południowym i południowowschodnim.

EN

Microscopic investigations of organic matter play a key role in analyzing oil systems and prospecting for hydrocarbon fields. Information about its maceral composition and the degree of thermal transformations is essential in selecting prospective exploration areas, modelling generation processes and in all types of geological aspects where source rocks play a priority role. Maceral composition and maturity of dispersed organic matter in selected lithostratigraphic divisions of the Dukla Unit were analyzed. The research material consisted of 50 samples collected from 23 outcrops. The samples were collected from Inoceramian, Majdan, Hieroglyphic, Menilite and Krosno Beds, as well as from Variegated Shales. The main part of the research included microscopic observations under reflected light and UV as well as measurements of vitrinite reflectance. For a more complete interpretation, Rock-Eval pyrolysis was performed for some of the samples. In terms of quality, the composition of organic matter seems to be similar – macerals from the vitrinite, liptinite and inertinite groups are observed. Possible differences are emphasized in the proportions between the content of macerals from these groups. Within the vitrinite group, fragments of larger (> 10 µm) collotelinite and smaller (<10 µm) vitrodetrinite can be distinguished. The group of liptinite macerals is dominated by alginite, while bituminite, liptodetrinite, sporinite and cutinite are observed less frequently. Macerals from the inertinite group are most often represented by crushed fragments of semifusinite and fusinite, and finer inertodetrinite. Additionally, solid bitumens, sometimes exhibiting fluorescence, are present in individual samples. The content of organic matter (TOC parameter) is very diverse – ranging from <1% to 9%. Due to the content of organic matter, the studied rocks were divided into groups of low (Variegated Shales, Majdan Beds, Hieroglyphic Beds), medium (Inoceramian Beds), high (Menilite Beds) and variable (Krosno Beds) TOC. The investigated samples also show variability in the proportions of maceral groups. The dominance of vitrinite-inertinite (Inoceramian Beds and Majdan Beds), as well as vitrinite (Hieroglyphic Beds), liptinite and vitrinite-liptinite macerals (Menilite Beds) is observed. Investigated organic matter also varies in the degree of thermal transformations, from the immature phase to the late “oil window”. In regional scale, samples maturity appears to be increasing towards S and SE.

3

Środowisko sedymentacji i korelacja geochemiczna dolnooligoceńskich utworów z obrębu jednostek dukielskiej i grybowskiej

Dziadzio P. S., Matyasik I.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 6

423--434

PL

Celem pracy była interpretacja środowisk depozycji utworów dolnego oligocenu, nazywanych warstwami podgrybowskimi i grybowskimi, z obrębu tzw. jednostki grybowskiej występujących w oknach tektonicznych Grybowa i Ropy oraz porównanie i wzajemne skorelowanie ich z warstwami menilitowymi z obrębu jednostki dukielskiej (ss.) z rejonu Dukli i Tylawy. Wyniki zostały oparte na badaniach sedymentologicznych i geochemicznych (Rock-Eval, biomarkery) uzupełnionych badaniami biostratygraficznymi, w celu określenia ich pozycji stratygraficznej. Wskazują one na odmienne warunki ich powstania niż dotychczas przyjmowano w wielu publikacjach, szczególnie w kontekście głębokości oligoceńskiego basenu sedymentacyjnego Karpat, i dają kolejne argumenty do zmiany poglądów na jego ewolucję. Przeprowadzone badania wskazują na znaczne podobieństwo litologiczne i dużo mniejsze podobieństwo geochemiczne warstw występujących w oknach tektonicznych do tych z obrębu jednostki dukielskiej (ss.). Główny powód różnicy wynika z ich stopnia pogrzebania i z wyższego zaangażowania tektonicznego warstw występujących w oknach tektonicznych, które weszły w fazę generowania węglowodorów i je wygenerowały. Niewielkie ilości ropy naftowej nadal są w ich obrębie zakumulowane.

EN

The aim of the work was to interpret the depositional environments of the Lower Oligocene Subgrybow and Grybow beds from the Grybow Unit, which are present in Grybow and Ropa tectonic windows, as well as the comparison and correlation between them and Menilite Beds from the Dukla Unit (ss.) in the area of Dukla and Tylawa. The results, based on sedimentological and geochemical studies (Rock Eval, biomarkers) supplemented by the biostratigraphic studies conducted to determine their stratigraphic position, show, that their origin differs from that presented in many previous papers, especially in the context of the depth of the Carpathian Oligocene sedimentary basin. They also provide some new arguments for revision views on its evolution. The results of research, show their lithological similarity, but to a lesser extent the geochemical similarity of beds occurring in tectonic windows and those in the area of the Dukla Unit (ss.). The main reason for such a difference is due to their different degree of burial maturation and tectonic evolution. Rocks from the tectonic windows were in the hydrocarbon generation window and generated hydrocarbons. Small amounts of crude oil are still being accumulated within them.

4

Sole structures as a tool for depositional environment interpretation : a case study from the Oligocene Cergowa Sandstone, Dukla Unit (Outer Carpathians, Slovakia)

Dirnerová D., Janočko J.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 1

41--50

EN

Sole structures, typically developed on basal bedding surfaces of turbidite sandstones, are commonly used as palaeocurrent indicators and indicators of the current ability to erode. Detailed analysis of types and frequency of sole structures in the 128 m thick succession of Early Oligocene Cergowa Sandstone (Outer Western Carpathians) also shows their potential as an indicator of flow condition during the deposition. The massive and amalgamated sandstones, predominantly containing load casts and minor flutes and grooves with unidirectional orientation, are suggested to be deposited by highly turbulent flow after reaching hydraulic jump behind the topographic obstacle. High range of sole structures in thick and medium thick sandstones, suggesting inferior oblique and reverse flows, implies deposition from density stratified flows where lower, denser part has a tendency to deflect when hit the basin floor obstacle. The upper, less dense part has an ability to come over the obstacle and shows only small scatter in the palaeocurrent direction.

5

Maturity of Menilite Shales from Polish Outer Carpathians based on vitrinite reflectance and Rock-Eval pyrolysis data

Waliczek M., Więcław D.

Geology, Geophysics and Environment

|

2012

|

Vol. 38, no. 4

551--552

EN

Maturity of organic matter is one of the most important parameters characterizing the source rock. The maturation process depends on organic matter properties (kinetic parameters of kerogen) and burial history (temperature and time). The vitrinite reflectance measurements and Rock-Eval pyrolysis are widely used to characterize the maturity of organic matter occurring in the source rock. The purpose of the present study is to determine the thermal maturity of organic material present in Oligocene Menilite Shales from Polish Outer Carpathians based on vitrinite reflectance and Rock-Eval pyrolysis data. These organic-rich rocks are considered as a main source of oils accumulated in Outer Carpathian sequence (Kotarba & Kołtun 2006). Analysis has been performed on eleven claystone samples collected from outcrops of Dukla Unit. Part of them was taken in tectonic windows of Dukla Unit within Magura Unit: Świątkowa, Grybów and Ropa. Microscopic analysis of organic matter in reflected white light and fluorescence has been carried out for each sample. Macerals have been characterized and classified according to their optical properties and morphology. Rock-Eval pyrolysis has been used to determine: a) the amount of free hydrocarbons present in the sample (S1), b) the amount of residual hydrocarbons generated during pyrolysis of organic matter (S2), c) the amount of CO2 generated during pyrolysis of organic matter (S3), d) the temperature of maximum of S2 peak (Tmax), e) the amount of CO2 received during oxidation of residual, carbon (S4). Based on received parameters the source-rock indices were calculated: a) total organic carbon {TOC = [0.83(S1 + S2) + S4]/10}, b) hydrogen index (HI = 100S2/TOC), c) oxygen index (0I = lOOS3/TOC), d) production index [PI = S1/(S1 + S2)]. Reflected white light optical research methods of organic matter enable to find in each studied sample macerals from vitrinite and inertynite group. Two generation of vitrinite has been noticed during the studies. The first type has been represented by vitrinite in situ. The second one has been recognized as a dark, gelified vitrinite, filled in with some mineral or organic association. Inertinite macerals have been represented mostly by detritus material. Macerals from liptynite group have been recognized using fluorescent microscopy. These macerals occur commonly in each sample, what could indicate domination of oil-prone kerogen Type II. The vitrinite reflectance measurements have been carried out for both types of vitrinite. The random reflectance Rr of organic matter varies between 0.45% and 0.9% for first type of vitrinite and from 0.2% to 0.66% for the second one. Measurements of reflectance of vitrinite in situ have indicated that organic matter has reached the maturation stages of hydrocarbon generation corresponding to oil window phase. Values of selected parameters and indices received from Rock-Eval pyrolysis vary: TOC from 1.73 wt. % to 6.4 wt. % (median 4.3 wt. %), HI from 197 mg HC/g TOC to 681 mg HC/g TOC (median 342 mg HC/g TOC) and Tmax from 421°C to 456°C (median 440°C). These data indicate that analysed samples are rich in organic matter, predominantly of oil-prone kerogen Type II. Rock-Eval Tmax temperature values correlate well with reflectance of organic matter for vitrinite in situ; for dark vitrinite this correlation is not visible.

6

Sedimentary record of the Dukla Basin (Outer Carpathians, Slovakia and Poland) and its implications for basin evolution

Dirnerová D., Prekopová M., Janočko J.

Geological Quarterly

|

2012

|

Vol. 56, No 3

547--560

EN

The Late Cretaceous to Oligocene strata of the Dukla Nappe, which is a part of the accretionary wedge formed in front of the Carpathian orogen, record a history of the basin development from remnant to foreland basin stages. The lower part of the succession indicates the first stage of basin evolution characterized by turbidite systems fed from the E (NE) to W (SW). The system encompasses deposits of the Łupków and Cisna formations deposited in a channel-lobe transition (Łupków Fm.) and in sandstone-rich channelized lobes (Cisna Fm.) The transitional phase is represented by deposits of the Submenilite Formation derived from two different sources (SE and N) and deposited in a submarine slope/ramp environment. The third stage of basin evolution is marked by the advancing front of the Carpathian orogen resulting in peripheral foreland basin development. Increased tectonic activity led to a switch in sediment source from the SE to the NW, more complex topography of the basin and a change in sediment distribution. The initial phase of this stage is characterized by low-density turbidites and suspension fall-out sediments of the Menilite Fm. Discrete tectonic pulses are recorded by the thick Cergowa sandstones, mostly deposited by hybrid flows and high-density turbidity currents. A decrease in tectonic activity is suggested by heterolithic deposits of the Krosno Fm. capping the sedimentary succession.

7

System naftowy jednostki śląskiej i dukielskiej w rejonie: Jasło-Krosno-Sanok

Matyasik I.

Nafta-Gaz

|

2009

|

R. 65, nr 3

201-206

PL

Na bazie wielokierunkowych badań geochemii organicznej, badań powierzchniowych i interpretacji danych sejsmicznych próbowano określić w sposób wiarygodny nowe obszary do poszukiwań węglowodorów, uwzględniając trzy podstawowe elementy systemu naftowego: ładunek naftowy, skały zbiornikowe i obecność pułapek. Te trzy elementy muszą być umiejscowione w czasie geologicznym i to w sposób spełniający wymogi systemu naftowego. Krytyczne zdarzenia muszą być poprzedzone procesami generacji i ekspulsji węglowodorów. W analizie karpackiego systemu naftowego w jednostce śląskiej i dukielskiej rozpatrywano dwie "kuchnie generacyjne" i blokowy układ powierzchni drenażu węglowodorów. W oparciu o wyniki obliczeń ilości węglowodorów wygenerowanych w poszczególnych blokach tektonicznych sporządzono ranking stref poszukiwawczych oraz określono hipotetyczne drogi migracji do potencjalnych pułapek złożowych.

EN

Multidisciplinary researches of organic geochemistry, investigations on outcrops samples and interpretation of seismic data have been the base to reliably determine new areas for hydrocarbons exploration. This definition has included three essential elements of petroleum system: charge, reservoir rocks and presence of traps. These three elements must be placed in geological time in a way to fulfill the petroleum system's conditions. Critical incidents have to be preceded by processes of generation and expulsion of hydrocarbons. During analyzing the Carpathian petroleum system in Silesia and Dukla Units two kitchens of hydrocarbon generation and restricted to particular tectonic blocks drainage of hydrocarbon have been taken into consideration. Basing of the calculations' results of quantity of hydrocarbons generated in particular tectonic blocks the ranking of exploration areas has been created. Moreover, hypothetical ways of migrations to the potential traps have been determined.