Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Medieval architecture of the Dominican church in Opole (the so-called "na Górce") and its transformations from the end of the 13th century to the beginning of the 18th century

Lasota Czesław, Legendziewicz Andrzej

Architectus

|

2022

|

Nr 4 (72)

37--46

EN

The article concerns the transformations of the architecture of the Dominican church of Our Lady of Sorrows and St. Wojciech (the so-called "na Górce") in Opole. The paper presents the results of original architectural research conducted from 2008 to 2017. Previous analyses regarding the construction and transformation of the church "na Górce" are based on the findings of pre-war researchers, which relied on a general inspection of the plastered building. The discussed architectural research enabled the scope of the original monastic church, and its expansion from around 1361, to be distinguished. This also applies to the enlargement of the chancel and its adaptation, as well as to the construction of a two-nave, four-bay nave. The chancel of this church was enlarged in around 1399 by adding a polygonal eastern closure, and the church itself was probably renovated and enlarged in around 1430 by the construction of an outbuilding adjacent to the nave. The presented research results significantly change the previously published description concerning the construction and transformation of the architecture of the Dominican church in Opole.

PL

Tematem artykułu są przekształcenia architektury kościoła dominikańskiego pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha (tzw. na Górce) w Opolu. W pracy przedstawiono rezultaty autorskich badań architektonicznych prowadzonych między 2009 a 2017 r. Dotychczasowe analizy powstania i przekształceń kościoła na Górce opierają się na ustaleniach badaczy przedwojennych bazujących na ogólnym oglądzie otynkowanej budowli. Omówione badania architektoniczne umożliwiły wydzielenie zasięgu pierwotnego kościoła zakonnego oraz jego rozbudowy około 1361 r. obejmującej powiększenie prezbiterium i dostosowanie go do funkcji chóru zakonnego, a także wzniesienie dwunawowego, czteroprzęsłowego korpusu. Prezbiterium tej świątyni powiększono o wieloboczne wschodnie zamknięcie około 1399 r., a kościół odnowiono i powiększono o przybudówkę przy korpusie zapewne około 1430 r. Nowożytne przekształcenia bryły kościoła związane są ze wzniesieniem nawy południowej oraz przebudową korpusu i szczytu zachodniego po dwóch pożarach w 1682 i 1739 r. Zaprezentowane wyniki badań znacząco zmieniają dotychczas publikowany obraz powstania i przekształceń architektury kościoła dominikańskiego w Opolu.

2

Badania architektoniczne dzwonnicy kościoła pw. św. Jakuba Apostoła w Sandomierzu

Doroz-Turek M.

Architectus

|

2018

|

Nr 4 (56)

13--30

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań architektonicznych przeprowadzonych w dzwonnicy kościoła pw. św. Jakuba Apostoła klasztoru dominikanów w Sandomierzu. Celem badań było ukazanie autentycznej formy dzwonnicy na tle późniejszych przeobrażeń i prac remontowo-konserwatorskich. Przedstawiony został krótki zarys historii powstania zakonu dominikanów, erekcji klasztoru w Sandomierzu oraz początki średniowiecznej architektury dominikańskiego kościoła. Kwerenda archiwalna i stan badań pozwoliły na przeprowadzenie analizy i interpretacji źródeł ikonograficznych na tle historycznych dokumentów. Dzięki temu i na podstawie własnych badań architektonicznych, opartych na dokładnej inwentaryzacji tej części kościoła, autorka podjęła się próby określenia faz budowy dzwonnicy.

EN

The article presents the results of an architectural research carried out in the belfry of the church of St James the Apostle of the Dominican Monastery in Sandomierz. The aim of the research was to show the authentic form of the belfry in the light of the subsequent transformations as well as renovation and conservation works. A short outline of the history of founding the monastery in Sandomierz along with the beginnings of the medieval architecture of the Dominican church were presented. The archival searchquery and the state of research permitted an analysis and interpretation of iconographic sources in the light of historical documents. In view of the above-mentioned research and by virtue of her own architectural study based on a thorough architectural inventory of this part of the church, the author undertook an attempt to determine the phases of the construction of the belfry.

3

Dominikanie w dolnej Saksonii

Heutger N.

Architectus

|

2003

|

Nr 1-2(13-14)

41--47

PL

Jak głosi legenda, pierwsi dominikanie przybyli na teren Dolnej Saksonii do Hildesheim już w 1217 r., natomiast w pierwszych wzmiankach źródłowych wymieniany jest dopiero rok 1231, gdy dominikanie mieszkali przed południowym murem miejskim Hildesheim nad Briihlem. Biskup Konrad II (1222-1246) obdarował ich potrzebnym majątkiem ziemskim, który nabył od pobliskiego klasztoru Św. Krzyża. W roku 1233 siedziba w Hildesheim została uznana przez kapitułą generalną zakonu za zgromadzenie klasztorne. W Dolnej Saksonii było to najstarsze zgromadzenie i jedno z najstarszych w Europie Środkowej. Mieszkał tu w latach trzydziestych XIII w. jeden z największych uczonych średniowiecza - Albert z Kolonii, od 1931 roku św. Albert Wielki, który przekazywał braciom zakonnym wiedzę praktyczno-teologiczną. W roku 1244 w Hildesheim nastąpiło pierwsze spotkanie kapituły dominikańskiej prowincji Teutonia. Budowę kościoła zakonnego rozpoczęto już zapewne w XIII w. Relikty z tego czasu w postaci portalu odkryto w roku 1945 w zachodniej fasadzie kościoła, w 1979 natomiast pod-czas prac budowlanych, prowadzonych na obszarze dominikańskiego klasztoru, odkryto kapitel kolumny pochodzący już z 2. połowy XII w. Obecną świątynię klasztorną pw. św. Pawła budowano od początku XV w. do około 1480 r. Powstał wówczas trójnawowy kościół halowy, maksymalnej szerokości 23,50 m i długości wnętrza 62,0 m. Znaczną część świątyni zajmował okazały, trój-bocznie zakończony chór długości 25 m, wskazujący na znaczną liczebność tamtejszego zgromadzenia dominikanów w średniowieczu. Po rozebraniu chóru, późnogotyc-kie figury apostołów Piotra i Pawła zostały umieszczone nad portalem pobliskiego kościoła św. Lamberta. Wiadomo także, że na kolumnach i oknach budowli znajdowały się niegdyś herby darczyńców, zwłaszcza rodów miejskich i arystokracji z okolicy. Znaleziono tu m.in. herby rodzin Rauschenplat, Rheden, Saldem, Steinberg i Wallmoden. W latach. 1550-1810 świątynia była kościołem ewangelickim, od 1869 r. - miejską halą zgromadzeń. W roku 1945 spłonęła, dwanaście lat później, w 1957 r., władze miasta zezwoliły na zburzenie olbrzymiej ruiny i poleciły jednoczesne przeprowadzenie badań wykopaliskowych. W latach 1980-1981 w miejscu naw kościoła został wzniesiony dwupiętrowy dom spokojnej starości, którego kaplica urządzona jest wysoko w górze, przed starymi oknami chóru. Kolejny dolnosaksoński dom zakonny dominikanów ufundowali w roku 1264 trzej rycerze z Norden - Reiner Eggers, Hicko Idzinga i Haiko Udenga. Poprosili oni obradującą w Paryżu kapitułę generalną o zezwolenie na założenie klasztoru w Norden, na terenie prowincji Teutonia i kapituła takie zezwolenie wydała. W roku 1269 zakończono budowę klasztoru, którego pozostałości odkryto w czasie badań terenowych. W roku 1294 książę Welfów Albrecht II Tłusty zezwolił dominikanom na założenie klasztoru w Getyndze; iolnej Saksonii.

EN

As the legend proclaims, the first Dominicans arrived in Lower Saxony from Hildesheim in 1217, however in some source references the year 1231 is mentioned, when the Dominicans lived outside the south town wall of Hildesheim by the Bruhlem. The building of the monastic church probably began in the 13Ih century. Relics from that time, in the form of a portal, were discovered in the west facade of the church in 1945. The present monastic sanctuary, under the invocation of St Paul, was constructed from the beginning of the 15,h century up to about 1480. A hall-like three-aisled church was erected at that time with a magnificent choir of a three-sided ending. In the years 1550 -1810 the sanctuary was an Evangelical church and from the year 1869, the municipal assembly hall. It was consumed by fire in 1945 and twelve years later, in 1957, the municipal authorities allowed the huge ruins to be pulled down and at the same time gave instructions for exploratory excavations to be carried out. In place of the church aisles a two-tiered nursing home for old people was built in 1980-1981. A successive Dominican monastic house in Lower Saxony, in Norden, was founded by the local knights in 1264. Building of the monastery ended in 1269 and its relics were discovered during excavations. In 1294 Prince Albrecht II, called the Fat, allowed the Dominicans to found a monastery in Gottingen. It was built from 1294 to 1331. The monastic church is a three-aisled hall with a long choir of a polygonal ending. In the 19* and 20th centuries the university library was housed in the monastic church, the books were moved out in 1992. In 1294 Prince Albrecht II gave his permission for the Dominicans to found a seat in Brunswick, simultaneously with the monastery in Gottingen, but the municipal counsel agreed to the building of the monastery in 1319. The polyganally ending church choir began to be erected in 1319 and was concecrated in 1343. The Dominican monastery in Brunswick has not preserved to the present times. It was demolished in the years 1902-1903. The Dominican monastery of the Holy Cross was founded in 1295 in Osnabriick. The long presbytery of the church with a polygonal ending was concecrated in 1297, while the present cruciform body was raised in the first half of the 15lh century. The monastic buildings were constructed of broken stone, north of the church. Since 1893 this building is no longer a monastic sanctuary. The church furnishings dispersed and at present the interior is used for the organization of concerts and expositions.