Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena jakości metalicznego proszku kobaltowego wykorzystywanego w stomatologii za pomocą mikroskopii optycznej i analizy charakterystyki ziarnowej

Turlej Tymoteusz, Augustyn-Nadzieja Joanna

Przemysł Chemiczny

|

2022

|

T. 101, nr 11

1014--1018

PL

Przedstawiono wyniki badań uziarnienia metalicznego proszku dentystycznego. Badania obejmowały pomiar rozkładu wielkości cząstek z wykorzystaniem zautomatyzowanej mikroskopii optycznej, a następnie porównanie uzyskanych wyników z badaniami uziarnienia przeprowadzonymi za pomocą SEM. Określono również możliwość oceny jakości proszku metalicznego za pomocą mikroskopii optycznej i analizy charakterystyki ziarnowej.

EN

The particle size distribution of metallic dental powder (Co-Cr powder with micro-additives of W and Mo) was detd. by automated optical microscopy and then compared with particle size anal. by SEM. The possibility of assessing the quality of metallic Co-Cr powder by means of optical microscopy and anal. of grain characteristics was also discussed.

2

Bioaccumulation of Chromium, Iron, and the Expression of TNF-α and Caspase-3 in Mudskipper (Periophthalmus spp.) from Ambon Island Waters, Indonesia

Liline Sintje, Rumahlatu Dominggus, Salmanu Sriyanti I. A., Pattipeilohy Mery, Sangur Kristin

Journal of Ecological Engineering

|

2022

|

Vol. 23, nr 7

90--104

EN

TNF-α protein and caspase-3 in mudskipper muscle can be used as a biomarker to evaluate the environmental conditions. Therefore, this study aimed to analyze the heavy metal contents, specifically Cr and Fe, in the sediments from the mangrove area, as well as the expression of TNF-α and caspase-3 in mudskipper muscle. The samples used were the sediments and mudskippers from the waters of Poka, Waai, and Rutong Villages. The heavy metals were analyzed using Atomic Absorption Spectrophotometry (AAS), while the TNF-α and caspase-3 expressions were assessed with immunohistochemical staining. Observations were carried out using an optical microscope with 1000x magnification. The results showed that the proportion of Fe accumulated in mudskipper at the three locations was greater than Cr, while Cr was higher in the sediment compared to Fe. Moreover, the TNF-α and caspase-3 expressions appeared in muscle organs in varying amounts. This indicates that Cr and Fe under excessive conditions can be toxic to mudskipper causing muscle inflammation and cell death, which leads to the expression of TNF-α and caspase-3.

3

Oznaczanie zawartości pierwiastków Na, Mg, Fe, Cr, Mn, Zn w próbkach wody oraz mułu z jeziora metodą Atomowej Spektrometrii Absorpcyjnej (ASA)

Żurek Katarzyna, Samek Anna, Jakubas Magdalena

Analit

|

2021

|

Nr 10

46--57

PL

W publikacji opisano zawartość pierwiastków Na, Mg, Fe, Cr, Mn, Zn w próbce wody i mułu pobranego z jeziora utworzonego na hałdzie w zakładzie odzysku surowców w Krakowie. Skupiono się na porównaniu obu próbek pod względem stężenia badanych pierwiastków. Użyto w tym celu metody analizy śladów - atomowej spektroskopii absorpcyjnej, która jest jedną z najczęściej stosowanych metod oznaczania stężenia pierwiastków w próbkach. Wysoka szkodliwość dla środowiska była kryterium wyborów tych pierwiastków do analizy.

EN

The publication determines the concentration of the elements Na, Mg, Fe, Cr, Mn, Zn in the samples of water and silt collected from the lake formed in the heap at the raw material recovery plant in Kraków. The focus was put on comparing the two samples in terms of the concentrations of the examined elements. For this purpose, the method of trace analysis was used - Atomic Absorption Spectroscopy, which is one of the most frequently used methods for metals’ determining I various samples. The elements for the determination were selected because of their high toxicity in the environment.

4

Biosorption of Chromium by Living Cells of Azotobacter s8, Bacillus subtilis and Pseudomonas aeruginosa using Batch System Reactor

Kurniawan Setyo Budi, Imron Muhammad Fauzul, Purwanti Ipung Fitri

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 6

184--189

EN

Chromium in wastewater is classified as one of the dangerous contaminants that require further treatment before being discharged to water body. The concentration of chromium in water body, especially river, has increased as many industries utilize chromium as raw material and then discharge their wastewater without any treatment. Biosorption is one of methods that are widely used to treat heavy metal containing wastewater. Bacteria are the most common microorganisms to be used as heavy metal treatment agent. Azotobacter s8, Bacillus subtilis and Pseudomonas putida had been proven to have a heavy metal resistant capability. The screening test showed that Minimum Inhibitory Concentration (MIC) value of chromium for all bacteria ranged from 100 to 250 mg/L of CrCl3. The chromium biosorption test by bacteria showed that Azotobacter s8 was able to remove 10.53%, and Bacillus subtilis was able to remove 5.68% chromium from 50 mg/L initial concentration, while Pseudomonas putida showed no chromium removal. The chromium biosorption capacity by Azotobacter s8 was 580.08 mg/g and 349.30 mg/g for Bacillus subtilis.

5

Kilka praktycznych wskazówek dotyczących dopuszczalnych błędów w analizach chemicznych wyrobów ze stali i stopów metali

Wyciślik Andrzej

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2019

|

Vol. 86, nr 5

179--181

PL

W niniejszej pracy, bazując na współpracy Politechniki Śląskiej i dawnej Huty Baildon, zestawiono dopuszczalne błędy w analizach chemicznych poszczególnych pierwiastków stopowych, oznaczanych w szerokim zakresie stężeń w wyrobach ze stali i stopów metali. Dotyczy to oznaczania, w procentach masowych: węgla od 0,005 do powyżej 0,5%, siarki od 0,003 do 0,030%, krzemu od 0,05 do 4,0%, fosforu od 0,003 do 0,045%, azotu od 0,01 do powyżej 0,25%, manganu od 0,03 do ponad 20%, niklu od 0,03 do ponad 20%, chromu od 0,10 do ponad 20%, molibdenu od 0,03 do powyżej 3,0%, wolframu od od 0,05 do powyżej 10%, glinu od 0,05 do 10,0% włącznie, tytanu i niobu 0,05% dla wszystkich zakresów stężeń.

EN

In this work, based on the cooperation of the Silesian University of Technology and the former Baildon Steelworks, permissible errors in chemical analyzes of particular alloying elements, denoted in a wide range of concentrations in steel and metal alloys, were compared. This applies to the determination in mass percentages: carbon from 0.005 to above 0.5%, sulfur from 0.003 to 0.030%, silicon from 0.05 to 4.0%, phosphorus from 0.003 to 0.045%, nitrogen from 0.01 to above 0.25%, manganese from 0.03 to over 20%, nickel from 0.03 to over 20%, chromium from 0.10 to over 20%, molybdenum from 0.03 to above 3.0%, tungsten from 0.05 to above 10%, aluminum from 0.05 to 10.0% inclusive, titanium and niobium 0.05% for all concentration ranges.

6

Zanieczyszczenie metalami ciężkimi przypowierzchniowych warstw gruntu w otoczeniu południowej obwodnicy Krakowa

Klojzy-Karczmarczyk B., Mazurek J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1296--1300

EN

Significant traffic congestion can lead to contamination of the soil and water environment within the range of its impact, i.a. with mercury, lead, cadmium, chromium and zinc. As a consequence of contamination of the subsurface soil layers, migration of metal ions into groundwater is possible, consequently leading to contamination of local aquifers. In 2015-2016 a soil test was conducted at a depth of 0.4-0.6 m below surface level in the vicinity of about a dozen kilometers from the southern ring road of Kraków. The total contents of mercury, lead, cadmium, chromium and zinc were measured in the collected samples (mainly medium and fine sands) and a leaching test was conducted using the classical batch test 1:10. The mercury content in the soil samples ranged between 0.02 and 0.06 mg/kg, cadmium 0.1 to 0.7 mg/kg, chromium 0.3 to as much as 116 mg/kg, lead from 3.7 to 26.6 mg/kg and zinc from 17 to 102 mg/kg. The conducted leaching tests have shown that in all samples the release of metal ions into the solution may be observed. The solubility of the compounds of the analyzed metals ranges from a fraction of a percentage point (0.01% for zinc) up to a few and even, as in the case of mercury, over a dozen percent (approx. 15.7%) of the total metal content accumulated in the soil.

7

Interferencje chemiczne w płomieniowej technice atomowej spektrometrii absorpcyjnej podczas oznaczaniu molibdenu

Wyciślik A., Wieszała R.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2017

|

Vol. 84, nr 12

543--546

PL

W niniejszej pracy przebadano oddziaływanie kationów żelaza, manganu, chromu, niklu, tytanu i glinu na absorbancję molibdenu. Zakłócające wpływy tych pierwiastków badano, stosując linię analityczną Mo 313,3 nm i optymalną wysokość palnika wynoszącą 8 mm, z wykorzystaniem obydwu rodzajów płomieni, tj. acetylen – tlenek diazotu i acetylen – powietrze. Oddziaływanie żelaza realizowano w zakresie stężeń od 0% do 80%, niklu do 60%, manganu do 30%, chromu i glinu do 5%, oraz tytanu do 3%. Zestawiono też ważniejsze sposoby przygotowania podstawowych roztworów wzorcowych molibdenu, a także mniej czułe linie analityczne wraz z zakresami ich stosowania.

EN

In this work the effect of iron, manganese, chromium, nickel, titanium and aluminum cations on the molybdenum absorbance was studied. The interfering influences of these elements were investigated using the Mo 313.3 nm analytical line and the optimal burner height of 8 mm, using both types of flames, i.e. acetylene − nitrogen dioxide and acetylene − air. The effect of iron was realized in the range of concentrations from 0% to 80%, nickel up to 60%, manganese up to 30%, chromium and aluminum up to 5%, and titanium up to 3%. The most important ways of preparing the stock standard solutions of molybdenum as well as less sensitive analytical lines with the ranges of their application were also compared.

8

Wytwarzanie prętów do produkcji elektrod do zgrzewania punktowego za pomocą wyciskania metodą KOBO

Heyduk F., Ziółkiewicz S., Bochniak W., Korbel A.

Obróbka Plastyczna Metali

|

2015

|

T. 26, nr 4

325--334

PL

Zgrzewanie punktowe jest najpopularniejszą metodą łączenia blach, szczególnie w przemyśle motoryzacyjnym i kolejowym. W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań wytwarzania prętów, będących półwyrobem elektrod przeznaczonych do zgrzewania punktowego. Do badań wykorzystano pręty o średnicy 40 mm ze stopu miedzi Cu-Cr-Zr, które poddano przesycaniu przy dwóch wariantach temperatur: 900°C i 1030°C, a następnie wyciskano na zimno metodą KOBO i starzono. Wyciskanie metodą KOBO prowadzono przy dwóch wartościach siły wyciskania: 400 i 650 kN. W badaniach wykazano, że po tak przeprowadzonym procesie nastąpił wzrost twardości próbek, dochodzący do 10% przy wyciskaniu z siłą 650 kN w stosunku do materiału wyjściowego. W obu przypadkach próbek wyciskanych metodą KOBO obserwuje się ultra drobne ziarna w warstwie przypowierzchniowej na grubości ok. 200 μm, niezależnie od przyjętej siły wyciskania. Półwyroby po procesie KOBO i starzeniu mają inną strukturę przy powierzchni, w porównani do struktury rdzenia, niezależnie od wielkości siły wyciskania. Widać również układ pofalowanych pasm będących efektem płynięcia metalu w procesie wyciskania KOBO. W obu przypadkach próbek wyciskanych metodą KOBO i starzonych obserwuje się równomierne rozmieszczenie wydzieleń dyspersyjnych na tle rozdrobnionej struktury, przy czym rozdrobnienie jest większe dla próbki wyciskanej z większą siłą (650 kN). Uzyskane wyniki stanowią bazę umożliwiającą podjęcie w Instytucie Obróbki Plastycznej dalszych badań nad kształtowaniem plastycznym elektrod o wysokiej twardości, co pozwoli na zmniejszenie stopnia odpadu w stosunku do technologii obróbki skrawania o ok. 30%.

EN

Spot welding is the most popular method of joining sheets, particularly in the motorization and railway industries. This article presents the results of preliminary research on manufacturing rods as components used in the production of electrodes intended for spot welding. Rods with a diameter of 40 mm made of Cu-Cr-Zr copper alloy, hyperquenched at two different temperatures: 900°C and 1030°C, cold-extruded using the KOBO method and aged, were used in tests. KOBO extrusion was performed using two different extrusion force values: 400 and 650 kN. Tests prove that the hardness of specimens increased after this process, by up to 10% at extrusion with 650 kN of force compared to the starting material. In both cases of specimens extruded using the KOBO method, ultra-fine grains are observed in the near-surface layer over a thickness of approx. 200 μm, regardless of the accepted extrusion force. Semi-finished products after the KOBO process and ageing have a different structure near the surface than in the core, regardless of the extrusion force value. A wavy arrangement of bands can also be seen, the effect of metal flow during the KOBO extrusion process. In both cases of specimens extruded using the KOBO method and aged, uniform distribution of dispersive precipitates is observed on the background of the refined structure, where refinement is greater in the specimen extruded with greater force (650 kN). Obtained results constitute the foundations making it possible to undertake further research of plastic forming of electrodes of high hardness at the Metal Forming Institute, enabling reduction of waste by 30% compared to machining technology.

9

Effect of adding furnace ash from bituminous coal combustion to soil on phytoavailability of selected metals

Antonkiewicz J., Jasiewicz C., Kępka W., Kowalewska A., Pełka R., Losak T., Hlusek J.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 4

405--422

EN

The research on the effect of furnace ash from bituminous coal combustion on the uptake of Cr, Cu, Ni, Fe, Mn, Al by maize (Zea mays L.) was conducted under conditions of a three-year pot experiment. The arable soil in the pot experiment was amended with furnace ash in the amount of 23.33 g·pot‒1 (corresponding to 20 t·ha‒1) and with increasing doses of cadmium (3÷15 mg·kg‒1 soil DM). Application of ash and cadmium in the amount of 3÷5 mg·kg‒1 DM to the soil had a significant effect on the increase in the yield of above-ground parts and roots of maize. Application of subsequent doses of cadmium (7.5÷15 mg·kg‒1) caused a considerable reduction in the yield of the tested plant. The research shows that the applied furnace ash reduced the depression in yielding of maize. Introduction of furnace ash to cadmium-contaminated soil caused an increase in the content of Cr, Fe, Ni, Cu and Al in maize biomass and a decrease in the content of Mn in maize. Among the studied metals, Mn was translocated from roots to above-ground parts the most efficiently, and Al - the least efficiently, evidence of which are the highest values of the translocation factor for Mn, and the lowest values for Al. The research showed that ash introduced to cadmium-contaminated soil did not immobilize the above-mentioned metals, and thereby did not reduce the phytoavailability. In general, contamination of the soil with cadmium and introduction of ash stimulated uptake of the metals by maize. We observed that roots took up more Cr, Fe, Ni and Al, whereas above-ground parts of maize took up more Mn and Cu. The lowest uptake of the studied metals by maize was observed in the treatment where only furnace ash was applied.

PL

Badania nad wpływem popiołu paleniskowego z węgla kamiennego na pobieranie Cr, Cu, Ni, Fe, Mn, Al przez kukurydzę (Zea mays L.) przeprowadzono w warunkach trzyletniego doświadczenia wazonowego. W doświadczeniu wazonowym zastosowano do gleby uprawnej popiół paleniskowy, w ilości 23,33 g·wazon‒1, odpowiadającej 20 t·ha‒1, oraz wzrastające dawki kadmu, w ilości 3÷15 mg·kg‒1 s.m. gleby. Zastosowanie popiołu oraz kadmu w ilości 3÷5 mg·kg‒1 s.m. do gleby wpłynęło istotnie na zwiększenie plonu części nadziemnych i korzeni kukurydzy. Natomiast zaaplikowanie kolejnych dawek kadmu (7,5÷15 mg·kg‒1) spowodowało istotne obniżenie plonu testowanej rośliny. Z badań wynika, że zaaplikowany popiół paleniskowy zmniejszył depresję plonowania kukurydzy. Wprowadzenie popiołu paleniskowego do gleby zanieczyszczonej kadmem wpłynęło na zwiększenie zawartości Cr, Fe, Ni, Cu i Al w biomasie kukurydzy, natomiast wpłynęło na zmniejszenie zawartości Mn w kukurydzy. Spośród badanych metali najłatwiej był przemieszczany z korzeni do części nadziemnych Mn, a najsłabiej Al, o czym świadczą największe wartości współczynnika translokacji dla Mn, a najmniejsze wartości dla Al. Z badań wynika, że popiół wprowadzony do gleby zanieczyszczonej kadmem nie wpłynął na immobilizację wyżej wymienionych metali, a tym samym nie ograniczył fitoprzyswajalności. Generalnie zanieczyszczenie gleby kadmem i wprowadzenie popiołu stymulowało pobieranie metali przez kukurydzę. Stwierdzono większe pobranie Cr, Fe, Ni i Al przez korzenie, natomiast Mn i Cu przez części nadziemne kukurydzy. Najmniejsze pobranie badanych metali przez kukurydzę zarejestrowano w obiekcie, w którym zastosowano wyłącznie popiół paleniskowy.

10

XPS analysis of AISI 304L stainless steel surface after electropolishing

Rokosz K., Hryniewicz T., Simon F., Rzadkiewicz S.

Advances in Materials Science

|

2015

|

Vol. 15, nr 1(43)

21--29

EN

In the paper, the passive surface layers of AISI 304L after standard (EP50) and very-high-current density electropolishing (EP1000) in a mixture of orthophosphoric and sulfuric acids in a 1:4 ratio, are presented. The main finding of the presented studies is enrichment of the steel surface film in chromium: total chromium to total iron ratio was equal to 6.6 after EP50 and to 2.8 after EP1000; on the other hand, chromium compounds to iron compounds ratio was equal to 10.1 after EP50, and 3.9 after EP1000.

11

Contents of Copper, Nickel and Chromium in the Sediments of Rainwater Reservoirs Situated Along the National Road No. 4

Niemiec M., Wiśniowska-Kielian B., Arasimowicz M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 1-2

113-122

EN

The paper aimed at determining heavy metal pollution level of the sediments collected from reservoirs that retain rainwater, localized along the national road No. 4. The sediments were sampled from 11 reservoirs on three dates: in May 2007, in April 2008 and in June 2008 in the Sulkow, Biskupice, Bodzanow and Suchoraba villages, along the ca 10 km section of this road. The sediments were dried in the open air, dry-mineralized and dissolved in a mixture of nitric and chloric acids (3:2, v/v). The contents of copper, chromium and nickel were assessed in the obtained solutions by means of ICP-AES method. Copper contents in the analyzed sediments ranged from 9.29 to 102 mg kg–1, with an average for all samples 34.94 mg Cu kg–1. Chromium contents in the studied sediments comprised in limits 12.6–58.1 mg Cr kg–1, with an average value of 27.7 mg Cr kg–1. Nickel quantities assessed in sediments from rainwater reservoirs were within the range of 7.57–25.62 mg Ni kg–1, with an average value of 13.71 mg kg–1. Changeability (RSD) of the studied metal contents between individual reservoirs fluctuated from 18 to 58 %. The amounts of analyzed elements in the sediments from reservoirs receiving runoffs from the road were much smaller than assessed in similar sediments from various cities worldwide. The investigated sediments do not pose any hazard in view of pollution with copper, chromium or zinc. A regular diminishing of copper content in the sediments was observed with increasing distance from Krakow agglomeration. The closest reservoir is situated in Sulkow, 7 km from the Krakow boundaries, near the boundaries of the Wieliczka town. On the other hand, the reservoir in Suchoraba village is about 17 km far from Krakow. Along this stretch copper content in sediment taken from reservoirs that retain rain water diminished several times, what points at a considerable effect of pollution coming from urban centre on this metal level in the sediments. No such dependence was observed for nickel or chromium.

PL

Celem pracy było określenie poziomu zanieczyszczenia metalami ciężkimi osadów pobranych ze zbiorników zlokalizowanych wzdłuż drogi krajowej nr 4 przyjmujących wody deszczowe. Osady pobrano z 11 zbiorników w trzech terminach: maj 2007 r., kwiecień 2008 r. i czerwiec 2008 r. z miejscowości: Sułków, Biskupice, Bodzanów i Suchoraba na odcinku ok. 10 km. Osady wysuszono na powietrzu i zmineralizowano na sucho i roztworzono w mieszaninie kwasów azotowego(V) i chlorowego(VII) w stosunku objętościowym 3:2. W uzyskanych roztworach oznaczono ogólną zawartość miedzi, chromu oraz niklu metodą ICP-AES. Zawartość miedzi w badanych osadach mieściła się w granicach od 9,29 do 102 mg kg-1. Średnia dla wszystkich próbek wynosiła 34,94 mg kg-1. Stężenie chromu w badanych osadach wahało się w granicach 12,6-58,1 mg Cr kg-1, a średnio wynosiło 27,7 mg kg-1. Ilości niklu oznaczone w osadach ze zbiorników wód opadowych mieściły się w zakresie 7,57-25,62 mg Ni kg-1. Średnia zawartość tego pierwiastka wynosiła 13,71 mg kg-1. Zmienność (RSD) stężeń badanych metali pomiędzy poszczególnymi zbiornikami wahało się w granicach 18-58 %. Ilości badanych pierwiastków w osadach ze zbiorników przyjmujących spływy z drogi były znacznie mniejsze niż stwierdzane w podobnych osadach w innych miastach na świecie. Badane osady nie stanowią zagrożenia ze względu na zawartość miedzi, niklu i chromu. Zaobserwowano regularne zmniejszanie zawartości miedzi w miarę oddalania się od aglomeracji krakowskiej. Zbiornik usytuowany najbliżej Krakowa w Sułkowie oddalony jest o ok. 7 km od rogatek Krakowa i znajduje się przy granicy z miastem Wieliczka, natomiast zbiornik w Suchorabie jest oddalony o ok. 17 km od Krakowa. Na tym odcinku zawartość miedzi w osadach ze zbiorników wód deszczowych zmniejszyła się kilkakrotnie, co wskazuje na znaczny wpływ zanieczyszczeń napływających z ośrodka miejskiego na poziom tego metalu w osadach. W przypadku niklu i chromu nie zaobserwowano takiej zależności.

12

Effect of cultivation measures on Cr, Pb, Cd and Ni concentrations in permanent grassland sward

Grygierzec B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

921-925

EN

The research comprised two experiments conducted in the years 1999-2002 on a permanent grassland at Czarny Potok village near Krynica (650 m a.s.l.). The first experiment was used for haying, whereas the second one for pasturing. Four variants were used in the experiments: control; P18K66; N80P18K66; N120P18K66. The goal of the experiments was to determine changes of chromium, lead, cadmium and nickel contents in the sward of permanent grasslands as a result of use and as an effect of applied fertilization. On the other band as a result of fertilization only with phosphorus and potassium, the content of lead and cadmium increased in the mountain meadow vegetation, whereas chromium and nickel concentrations decreased. Nitrogen fertilization against the background of P18K66 increased the quantities of chromium, lead and cadmium. On the other band, nickel was the only element whose quantity was diminishing under influence of greater doses of nitrogen fertilization. The use of pasturing and mineral fertilization were causing a systematic increase in the content of the analyzed trace elements.

PL

Badania obejmowały dwa doświadczenia, które prowadzono w latach 1999-2002 na trwałym użytku zielonym w Czarnym Potoku koło Krynicy (650 m n.p.m.). Doświadczenie pierwsze użytkowano kośnie, a doświadczenie drugie - pastwiskowo. W doświadczeniach stosowano cztery warianty: kontrolę, P18K66, N80P18K66, N120P18K66. Celem przeprowadzonych badań było określenie zmian zawartości chromu, ołowiu, kadmu oraz niklu w runi trwałych użytków zielonych pod wpływem użytkowania i nawożenia. W runi łąkowej obiektu P18K66 w stosunku do runi łąkowej obiektu kontrolnego stwierdzono większą zawartość ołowiu oraz kadmu oraz mniejszą ilość chromu i niklu. Nawożenie azotem na tle nawożenia fosforowo-potasowego zwiększało w roślinności łąkowej zawartość chromu, ołowiu i kadmu. Nikiel natomiast, był jedynym pierwiastkiem, którego ilość w runi łąkowej malała pod wpływem zwiększonych dawek nawożenia azotowego. użytkowanie pastwiskowe oraz nawożenie mineralne powodowało systematyczny wzrost zawartości analizowanych pierwiastków śladowych.

13

Zależności właściwości korozyjnych staliw stopowych przeznaczonych do budowy środków transportu od zawartości cr, mo i v

Chałko L. L.

Logistyka

|

2007

|

nr 3

CD-CD

PL

W pracy przedstawiono fragment badań staliw stopowych typu Cr-Mo-V-Cu-Ni przeznaczonych do budowy pojazdów. Przedstawione wyniki badań rozpuszczania w 1M H2SO4 umożliwiają ocenę oddziaływania Cr, Mo i V na prędkość zachodzenia procesów korozyjnych w stanie półpasywnym powierzchni.

14

Badania zależności elektrochemicznych właściwości staliw stopowych przeznaczonych do budowy środków transportu od zawartości CR, MO i V

Chałko L. L.

Logistyka

|

2007

|

nr 3

CD-CD

PL

W pracy przedstawiono wybrany fragment badań staliw stopowych typu Cr-Mo-V-Cu-Ni przeznaczonych do budowy pojazdów. Przedstawione wyniki badań potencjokinetycznych umożliwiają ocenę oddziaływania Cr, Mo i V na prędkość zachodzenia procesów rozpuszczania staliw w stanie aktywnym powierzchni.

15

Effect of selected factors on the total content of heavy metals in soil

Škarpa P., Hlušek J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

397-404

EN

The objective of the long-term stationary experiment was to estimate the effect of the weather conditions, production region, soil textural class, soil type and increasing doses of fertilisers on the total content of heavy metals in soils (Cd, Cr, Pb and Ni). In 1982 and 1998 we sampled soil from 7 selected localities where 6 combinations of fertilisers had been applied. Analysis and extraction for the estimations were performed by mineralization in the open system HF - H2O2 - HNO3. The content heavy metals ranged between: 0.06 and 0.33 mg Cd o kg-1, 34.2 and 130.8 mg Cr, o kg-', 17.6 and 44.0 mg Pb - kg-' and 7.4 and 27.3 mg Ni o kg-' of soil. During the experimental period of 1982-1998 a statistically significant (p:5 0.05) increase in the content of Cd and Cr (by 20.5 and 27.3%, respectively) was observed. The Ni content stagnated and the Pb content decreased by 14.5%. In the sugar-beet growing region the Cr, Cd and Ni contents were higher (by 19.9, 26.7 and 44.6%, respectively) than in the potato-growing region. On the contrary the Pb content was by 26.6% higher in the potato-growing region. In terms of the soil type the contents of Pb, Cd and Ni were the lowest in sandy soil. With increasing contents of clay particles in the soil also the heavy metals contents increased, namely of Ni and Cd, The soil type affected particularly the content of Ni and Cr, which were the highest on chernozem (22.5 and 92.2 mg o kg-' of soil, respectively). Increasing doses of fertilisers had no effect on the content of heavy metals. The changes were more evident on soils not treated with lime where the Cr, Cd and Ni contents were the lowest, but were not statistically significant (p <=0.05); here, however, the Pb content was the highest of all variants.

PL

W wieloletnim stacjonarnym doświadczeniu oceniano wpływ czynników pogodowych, regionu produkcyjnego, składu garnulometrycznego, typu gleby oraz wzrastających dawek nawozów na ogólną zawartość metali ciężkich w glebie (Cd, Cr, Pb i Ni). W 1982 i 1998 r. pobrano próbki gleby z 7 wybranych lokalizacji, w których stosowano 6 kombinacji nawozowych. Ekstracje i analizy do oceny wykonywano po mineralizacji HF - H2O2 - HNO3 w systemie otwartym. Zawartość metali wahała się w zakresie 0,06-0,33 mg Cd o kg-1, 34,2-130,8 mg Cr o kg-1, 17,6-44,0 mg Pb o kg-' i 7,4-27,3 mg Ni - kg -1 gleby. Wykazano statystycznie istotny (p <=0,05) przyrost zawartości Cd i Cr w glebie (odpowiednio o 20,5 i 27,3%) w ciągu okresu badań 1982-1998. Zawartość Ni otrzymywała się na stałym poziomie, a zawartość Pb obniżyła się o 14,5%. W rejonie uprawy buraka cukrowego zawartości Cr, Cd i Ni były większe niż w rejonie uprawy ziemniaka, odpowiednio o 19,9, 26,7 i 44,6%. Przeciwną zależność stwierdzono w przypadku Pb, którego zawartość była o 26,6% większa w rejonie uprawy ziemniaka. Biorąc pod uwagę typ gleby, zawartości metali ciężkich (Pb, Cd i Ni) były najmniejsze w glebach piaszczystych. Ze wzrostem udziału cząstek ilastych w składzie granulometrycznym gleby zwiększała się także zawartość Ni i Cd. Typ gleby oddziaływał szczególnie na zawartość Ni i Cr, których najwięcej stwierdzono w czarnoziemach, odpowiednio 22,5 i 92,2 mg o kg -1 gleby. Wzrastające dawki nawozów nie miały wpływu na zawartość metali ciężkich. Zmiany były bardziej widoczne na glebach niewapnowanych, w których zawartości Cr, Cd i Ni były najmniejsze, ale zmiany te nie były statystycznie istotne (p<=0,05), natomiast poziom Pb był w nich najwyższy ze wszystkich wariantów.

16

Effect of bottom sediment addition to the substratum on the quality of produced maize (Zea mays L.) biomass

Wiśniowska-Kielian B., Niemiec M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 5-6

581-589

EN

In pot experiment carried out in 2005 an assessment was made of the effect of dredged bottom sediment addition to the light, very acid soil on the trace metals accumulation in biomass of maize (Zea mays L.). Bottom sediment from the Rożnów Reservoir was added to the soil in amount between 1 and 14% mass of substratum. The bottom sediment added to the soil increased Ni, Cr, Pb and Cd content in the substratum. Sediment addition amounting 1-4% of substratum caused increase of Ni, Cr and Pb accumulation in aerial parts of the plant, whereas larger admixtures (6% and more) reduced these metals content in comparison with the control object. Each sediment additions decreased Cd contents in maize biomass. Maize aboveground biomass from all objects fulfilled the criteria of permissible values of Ni, Cr and Pb. Cd content in maize biomass from control object exceeded the allowable content in forage, whereas sediment admixtures amounting 2% and more decreased Cd level to this value. Maize roots from objects with sediment addition accumulated greater amounts of metals and only at the highest sediment share in substratum they contained lesser quantities of Pb and Cd. It was found that bottom sediment added to the soil markedly lowered the values of translocation coefficient of studied trace metals in maize. Dredged bottom sediment may be used as a material improving properties of light very acid soil and forage quality of plant material.

PL

W doświadczeniu wazonowym w 2005 r. oceniono wpływ dodatku osadu dennego bagrowanego do gleby lekkiej bardzo kwaśnej na zawartość metali śladowych w biomasie kukurydzy (Zea mays L.). Osad denny ze Zbiornika Rożnowskiego dodawano do gleby w ilości 1 do 16% masy podłoża. Osad denny zwiększał zawartość Ni, Cr, Pb i Cd w podłożu. Dodatek osadu wynoszący 1-4% podłoża powodował zwiększenie akumulacji Ni, Cr i Pb w nadziemnej biomasie kukurydzy, a większe dodatki (6% i więcej) zmniejszały zawartość tych metali w porównaniu z obiektem kontrolnym. Każdy dodatek osadu redukował zawartość Cd w biomasie kukurydzy. Nadziemna biomasa kukurydzy ze wszystkich obiektów spełniała kryteria dopuszczalnych zawartości Ni, Cr i Pb. Zawartość Cd w biomasie kukurydzy z obiektu kontrolnego przewyższała dopuszczalną zawartość w paszy, a dodatki osadu wynoszące 2% i więcej obniżały poziom Cd do tej wartości. Korzenie kukurydzy z obiektów z dodatkiem osadu akumulowała więcej metali i tylko przy najwyższym udziale osadu w podłożu gromadziły mniej Pb i Cd. Stwierdzono, że osad dodany do gleby znacząco obniżał wartość współczynników translokacji badanych metali śladowych w kukurydzy. Bagrowany osad denny może być użyty jako materiał poprawiający właściwości gleby lekkiej bardzo kwaśnej oraz poprawiający jakość paszową materiału roślinnego.

17

Content and distribution of selected elements in the linseed (Linum usitatissimum L.) aboveground parts depending on the growth stage

Antonkiewicz J., Zając T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

275-282

EN

The research aimed to analyse the contents of selected elements in linseed aboveground parts depending on the growth stage and the plant part, and assessment of linseeds fodder value. The aboveground parts yield, depending on the year of the experiment ranged between 0.235 and 6.81 Mg - ha-1. The content of analysed elements in linseed was greatly diversified and fluctuated from 0.06 to 8.60 mg Cr; 6.45105.0 mg Zn; 0.01-1.47 mg Pb; 0.96-9.88 mg Cu; 0.29-8.10 mg Cd; 0.54-12.4 mg Ni; 13.70-544.64 mg Fe; 0.02-0.60 mg Co and 3.65-137.0 mg Mn kg-1 d.m. Among the analysed elements cadmium content were the most diversified, whereas copper the least. It was found that linseed leaves accumulated much more microelements than stems. Chromium and manganese content in linseed did not exceed the standards for good quality fodder. Heavy metal content in linseed aboveground parts did not exceed limit values considered as admissible content of these elements in fodder. Only Cd limit fodder content were exceeded at all growth stages.

PL

Celem badań była analiza zawartości wybranych pierwiastków w częściach nadziemnych lnu oleistego w zależności od stadium rozwojowego i części rośliny oraz ocena wartości paszowej nasion lnu. Plon części nadziemnych lnu oleistego, w zależności od roku prowadzenia doświadczenia, wahał się od 0,235 do 6,81 Mg - ha-1. Zawartość badanych pierwiastków w Inie oleistym była bardzo zróżnicowana i wahała się w zakresie: 0,06-8,60 mg Cr, 6,45-105,0 mg Zn; 0,01-1,47 mg Pb; 0,96-9,88 mg Cu; 0,29-8,10 mg Cd; 0,54-12,4 mg Ni; 13,70-544,64 mg Fe; 0,02-0,60 mg Co i 3,65-137,0 mg Mn o kg -1 s.m. Spośród analizowanych pierwiastków największe zróżnicowanie zawartości stwierdzono w przypadku kadmu, a najmniejsze dla miedzi. Stwierdzono, że liście lnu oleistego gromadziły znacznie więcej mikroelementów aniżeli łodygi. Zawartość chromu i manganu w Inie oleistym nie przekraczała norm dla pasz dobrej jakości. Zawartości metali ciężkich w częściach nadziemnych lnu oleistego nie przekroczyły wartości granicznych uznawanych za dopuszczalne koncentracje tych pierwiastków w paszach. Jedynie w przypadku Cd we wszystkich stadiach rozwojowych lnu stwierdzono przekroczenie granicznej zawartości tego pierwiastka w paszach.

18

Wpływ warunków austenityzowania i podwyższonej zawartości Cr na kinetykę rozrostu ziarna stali podetektoidalnej

Wierszyłłowski I., Pachutko B., Malińska J.

Inżynieria Materiałowa

|

2006

|

Vol. 27, nr 3

300-303

PL

Wytypowano na podstawie analizy literatury i testów laboratoryjnych dwie metody ujawniania i identyfikacji ziarna austenitu: metodę siatki ferrytu oraz hartowania i specjalnego trawienia martenzytu. Wielkość ziarna austenitu określano metodami klasycznymi oraz metodą zaadaptowaną do programu METILO. Z przeprowadzonych badań wynika, że w stali 45 szybkość wzrostu wielkości ziarna jest niewielka w zakresie temperatur 850 - 950 stopni C, w zakresie temperatur 950 -1100 stopni C szybkość wzrostu wielkości ziarna jest prawie trzykrotnie większa. W stali 40H wielkość ziarna wzrasta bardziej równomiernie. Obliczono energie aktywacji rozrostu ziarna w obu stalach, energia ta jest w stali 40H niemal dwukrotnie większa niż w stali 45 i bliska energii aktywacji dyfuzji Cr w austenicie. Energia aktywacji rozrostu ziarna w stali 45 jest bliska energii aktywacji dyfuzji węgla w austenicie. Ponieważ rozrost ziarna struktury jednofazowej jaką jest austenit, hamowany jest przez obecność obcych atomów lub wydzieleń, należy sądzić, że migracja atomów węgla pozostałych po rozpuszczającym sie w austenicie cementycie limituje rozrost ziarna austenitu w stali 45. W stali 40H cementyt zawiera chrom, rozrost ziarna austenitu limituje wiec dyfuzja atomów chromu pozostałych po rozpuszczającym sie w austenicie cementycie. Badania przeprowadzono w ramach PB 1260/T08/2001 KBN.

EN

Two methods of the austenite grains exposition and identification were used: ferrite net method and special etching of martensite were used. The austenite grain size was determined by standard methods and by method especially adapted to METILO program. Results of these studies show that grain growth velocity of 45 steel is moderate in 850 - 950 degree C temperature range, in the temperature range of 950-1100 degree C grains growth velocity of that steel increased about three times. The 40 H steel austenite grains grow less and in more uniform way. Activation energies of the austenite grain growth of both steels were determined, the activation energy for 40H steel was almost twice higher than that of 45 steel, and close to the value of activation energy of Cr diffusion in austenite. The activation energy of the 45 steel austenite grains growth is close to the activation energy of C diffusion in austenite. Because of the single phase structure grains growth (as austenite) is limited by presence of foreign atoms or precipitation, one can suppose that migration of C atoms left by dissolved in austenite cementite limits grain growth of 45 steel austenite. The cementite present in 40 H steel contains certain amount of Cr, therefore, that austenite grains growth can be limited by Cr atoms diffusion, left by chromium cementite dissolved in austenite.

19

Consecutive effect of chemical soil pollution on mineral contents in hemp (Cannabis sativa L.)

Antonkiewicz J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 1-2

11-17

EN

The yield of hemp, depending on the object, ranged between 136.12 and 19.55 g d.m. . pot-1 Diversified heavy metal doses supplied to the soil affected contents of both micro- and macroelements in hemp. An apparent effect of heavy metal soil contamination levels upon the contents of the above-mentioned elements in hemp was found. Depending on the object, the trace element contents in hemp ranged between 103.15 and 569.66 mg Fe, 126.00-269.45 mg Mn and 0.32-1.26 mg Cr. kg-1 d.m. Contents of P, K, Ca, Mg and Na in hemp were also diversified and depended on the level of soil contamination with heavy metals. Macroelement contents ranged as follows: 3.23-28.90 g P, 17.05-25.00 g K, 17.06-33.39 g Ca, 5.81-11.67 g Mg and 0.07-1.43 g Na . kg-1 d.m. Considering studied element contents in hemp from their fodder usefulness perspective it was determined that chromium content was below the optimal value, whereas iron and manganese levels were above the optimum. It was also stated that P, Ca and Mg contents in hemp ranged above the optimal content, K content was fully sufficient, independent on soil contamination level with heavy metals, whereas sodium content was below the optimal value. Consequtive effect of heavy metals soil contamination unfavourable changed values of ratios between elements in hemp plant. It was found, that soil pollution with heavy metals caused the narrowing ratios between elements.

PL

Plon konopi siewnych, w zależności od obiektu, wahał się w zakresie: 136,12-19,55 g s.m. wazon-1. Zróżnicowane dawki metali ciężkich zastosowane do gleby znacząco oddziaływały na zawartość makro- i mikroelementów. Stwierdzono wyraźny wpływ zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi na zawartość pierwiastków śladowych w konopiach siewnych. Zależnie od obiektu ich zawartość mieściła się w zakresie: 103,15-569,66 mg Fe, 126,00-269,45 mg Mn i 0,32-1,26 mg Cr . kg-1 s.m. Zawartość makroelementów w konopiach siewnych była również zróżnicowana i zależała od poziomu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi. Zawartość tych pierwiastków wahała się w granicach: 3,23-28,90 g P, 17,05-25,00 g K, 17,06-33,39 g Ca, 5,81-11,67 g Mg i 0,07-1,43 g Na kg-1 s.m. Oceniają zawartość badanych składników według kryterium przydatności paszowej stwierdzono, że zawartość chromu w konopiach kształtowała się poniżej optymalnego poziomu, natomiast zawartość żelaza i manganu mieściła się powyżej wymaganego optimum. Stwierdzono również, że zawartość magnezu, wapnia i fosforu kształtowała się powyżej wymaganego optimum, niezależnie od poziomu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi zawartość potasu była optymalna, natomiast zawartość sodu - poniżej poziomu optymalnego. Następczy wpływ zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi spowodował niekorzystne zmiany wartości stosunków pomiędzy składnikami mineralnymi w konopiach siewnych. Stwierdzono, że zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi powoduje zawężenie stosunków między pierwiastkami.

20

Mineral contents in Sida hemaphrodita Rusby cultivated under conditions of chemically polluted soils

Antonkiewicz J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 7

529--535

EN

Sida hermaphrodita Rusby is a new suggested forage crop designed among others for animal forage. The results presented in the work aimed to show the effect of diversified level of heavy metal soil contamination on minreal contents in still little know high protein forage of Sida hermaphrodita Rusby. The research was conducted as a pot experiment. The experimental design comprised 6 objects (each in 4 replications): the control (without heavy metals admixture) and 5 objects receiving increasing doses of heavy metals. Cr, Fe and Mn concentrations were assayed by ICP method, Mg, K, Na and Ca were determined in atomic absorption spectrophotometer Philips PU 9100X (ASA), P was assessed in a Beckman PU 6400 colorimeter by vanadium and molybdenum method. In the second year of studies a decline Sida hermaphrodita Rusby yield in comparison to the control ranged within the 33 and 91% range. The analysed metal contents in Sida hermaphrodita Rusby fell within the following ranges: 0.07-0.12 mg Cr; 17.79-33.58 mg Fe; 32.23-50.13 mg Mn · kg-1 d.m.; 1.64-2.56 g Mg; 7.15-13.75 g K; 0.10-0.17 g Na; 5.35-9.36 g Ca; 1.53-1.82 g P · kg-1 d.m. Cr, Fe, Mn, K, Na and P concentrations in Sida hermaphrodita Rusby were below the optimum, whereas Mg and Ca approximated required minimum. Diversified level of heavy metal soil contamination negatively inf1uenced values of ratios between individual mineral components in Sida hermaphrodita Rusby.

PL

Nową proponowaną rośliną pastewną, przeznaczoną m.in. dla zwierząt gospodarskich jest ślazowiec pensylwański. Przedstawione w niniejszej pracy wyniki badań miały na celu zaprezentowanie wpływu zróżnicowanego stopnia zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi na zawartość składników mineralnych w mało znanej wysokobiałkowej paszy pochodzącej ze ślazowca pensylwańskiego. Eksperyment przeprowadzono w warunkach doświadczenia wazonowego. Schemat doświadczenia obejmował 6 obiektów (każdy w czterech powtórzeniach): obiekt kontrolny (bez dodatku metali ciężkich) i 5 obiektów zawierającychwzrastające dawki metali ciężkich. Zawartość Cr, Fe i Mn oznaczono metodą ICP-AES, natomiast Mg, Ca, Na i K w ślazowcu oznaczono za pomocą spektrofotometru absorpcji atomowej (ASA) firmy Philips model PU 91O0X, a P kolorymetrycznie metodą wanadowo-molibdenianową. Obniżenie plonu ślazowca, w drugim roku prowadzenia doświadczenia, w odniesieniu do obiektu kontrolnego, w zależności od obiektu, wahało się od 33 do 91 %. Zawartość badanych pierwiastków w analizowanym ślazowcu wahała się w granicach: 0,07-0,12 mg Cr; 17,79-33,58 mg Fe; 32,23-50,13 mg Mn · kg-1 s.m.; 1,64-2,56 g Mg; 7,15-13,75 g K; 0,10-0,17 g Na; 5,35-9,36 g Ca; 1,53-1,82 g P · kg-1 s.m. Zawartość Cr, Fe, Mn, K, Na i P w ślazowcu pensylwańskim kształtowała się poniżej optimum, natomiast Mg i Ca była zbliżona do wymaganego optimum. Zróżnicowany poziom zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi wpłynął niekorzystnie na wartość stosunków poszczególnych składników mineralnych w ślazowcu pensylwańskim.