Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problems with the restoration of monastic garden complexes on the example of Cistercian heritage

Milecka M.

Architektura Krajobrazu

|

2017

|

nr 4

70--85

EN

Monasteries, together with their entire accompanying landscape context, have their cultural roots in the Middle Ages. In Poland they performed a very important cultureforming function throughout its history. For centuries, European monastic gardens have constituted unique spatial arrangements. These complexes, depending on their location and the fate of particular congregations, have gradually undergone transformations, finally achieving their contemporary form. Their remains are to a greater or lesser extent still present in landscape and require adequate protection. Nowadays, due to the changes in the way monastic and post-monastic complexes are used, they have adopted new functions and forms, not uncommonly conveying a different meaning. Frequently, it leads to the loss of their timeless value. The article presents the main problems with the conservation of the unique and culturally uniform group of post-Cistercian complexes and presents some of the best contemporary examples of the restoration of foreign complexes (Fontenay, Maulbronn, Poblet, Alcobaça), deemed particularly valuable and inscribed on the UNESCO World Heritage List, as well as Polish complexes that were awarded the Monument of History title (in the order they were awarded the title: Krzeszów, Ląd, Sulejów, Pelplin, Kołbacz, Trzebnica, Wąchock). The article also reflects on the following ideas: 1. Is a garden a testament of the past, with mostly historical and research value, as Ruskin or Riegl felt, 2. Or is a garden a piece of art of aesthetic and utilitarian value, which should be beautiful and pleasant, and which should - as Viollet-le-Duc wanted – constitute a complete and stylistically uniform whole? It seems that finding an answer to this question, or at least becoming aware of the problem, is particularly important in the context of restoring complexes whose traditions date back to the origins of our culture.

PL

Klasztory wraz z towarzyszącym im kontekstem krajobrazowym swymi kulturowymi korzeniami sięgają średniowiecza i są obecne w Polsce w ciągu całej jej historii, pełniąc przez ten czas ważne funkcje kulturotwórcze. Ogrody towarzyszące klasztorom od wieków stanowiły specyficzny model przestrzenny w Europie. Założenia te w zależności od ulokowania i losów dziejowych poszczególnych zgromadzeń z czasem ulegały przekształceniom, osiągając współczesne formy, a ich relikty w różnym stopniu nadal są czytelne w krajobrazie i wymagają właściwej ochrony. Współcześnie w związku z zaistniałymi zmianami w użytkowaniu zespołów klasztornych i poklasztornych przyjmują bowiem odmienne od tradycyjnych funkcje i formy, często też mają różny przekaz znaczeniowy. Nierzadko powoduje to zatracanie ich ponadczasowych wartości. W artykule przestawiono główne problemy konserwacji unikatowej i spójnej kulturowo grupy założeń pocysterskich wraz z ukazaniem współczesnych modelowych przykładów zagospodarowania obiektów zagranicznych (Fontenay, Maulbronn, Poblet, Alcobaça) uznanych za najbardziej wartościowe poprzez wpis na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO oraz zespołów polskich, uznanych za Pomniki Historii (w kolejności wpisów: Krzeszów, Ląd, Sulejów, Pelplin, Kołbacz, Trzebnica, Wąchock). Prezentacji tej towarzyszy refleksja: 1. Czy ogród jest dokumentem przeszłości o wartości nade wszystko historycznej i naukowej, jak czuli to Ruskin czy Riegl; 2. Czy też ogród jest dziełem sztuki o wartości estetycznej i użytkowej, w którym ma być pięknie i przyjemnie i które - jak chciał Viollet-le-Duc - ma prezentować kompletną jednolitą stylowo całość? Znalezienie odpowiedzi na to pytanie, lub choćby uświadomienie problemu, jest szczególnie ważne w kontekście rewaloryzacji zespołów, o tradycji sięgającej korzeni naszej kultury.

2

Średniowieczne urządzenia grzewcze w klasztorze cystersów w Jędrzejowie i augustianów-eremitów na Kazimierzu w Krakowie

Bojęś-Białasik A., Kwiatkowska-Kopka B.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2009

|

Nr 25

77--87

PL

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja dwóch średniowiecznych urządzeń grzewczych znajdujących się w zabytkowych zespołach klasztornych – cystersów w Jędrzejowie i augustianów-eremitów na Kazimierzu w Krakowie. Oba obiekty usytuowane są w obrębie obecnych piwnic klasztornych, które w przeszłości miały charakter suteren o funkcjach gospodarczo-kuchennych. Szczegółowa inwentaryzacja architektoniczna obiektów, datowanie i rekonstrukcja stanowią przyczynek do szerszych studiów nad urządzeniami i systemami grzewczymi na ziemiach polskich w dobie średniowiecza.

EN

The aim of this article is to present two medieval heating devices located in the historic monastic complexes – the Cistercian monastery in Jędrzejow and the Augustinian hermits’ monastery in Kazimierz quarter in Krakow. Both objects are situate within the existing monastery cellars which in the past served as basement with utility-kitchen function. Detailed architectonic inventory of the objects, their dating and reconstruction are a contribution to thorough studies on heating devices and systems used in Poland during the medieval period.

3

Kolorystyka i faktura architektury średniowiecznych klasztorów cysterskich w Polsce

Łużyniecka E.

Architectus

|

2000

|

Nr 1(7)

19--28

PL

Zachowana do dziś kolorystyka i faktura architektury średniowiecznych klasztorów cysterskich odbiega często wyglądem od swego pierwotnego obrazu. Wykonywane w ciągu blisko pięciuset lat liczne przebudowy, remonty i konserwacje przyczyniły się do znacznego zniszczenia średniowiecznych murów klasztornych, zwłaszcza ich zewnętrznych powierzchni, zwykle opracowywanych kolorystycznie. Dokonywane bez badań, w okresie powojennym rekonstrukcje kolorystyki, głównie świątyń klasztornych, zatarły ich średniowieczną formę. odtworzyć elementy kolorystyki architektury średniowiecznych klasztorów cysterskich w Polsce. W dalszych rozważaniach przez kolorystykę architektury będziemy rozumieć którą czasami kształtowano, celowo dobierając specjalne narzędzia lub sposób obróbki powierzchni budulca. W ten sposób wyróżniano za pomocą światłocienia wybrane fragmenty ścian lub innych elementów architektonicznych.

EN

The subject of this paper is the analysis of colouring and facture treatment of mediaeval Cistercian manasteries in Poland. It was performed on the basis of the author's research carried out in the Cistercian coenobites of the Lubiąż filiation. In the remaining cases the starting point of the analysis were the author's observations and the publications and of other authors who had investigated Cistercian polychromies, often non-existent at present. Despite the feeble state of preservation of the Cistercian architecture colour decoration, several general conclusions may be presented. The colouring of the outer elevations was planned first of all. At the end of the 12th and in the 13th century the Cistercian façades were one-coloured (gray) or two-coloured (gray and brown or red and white). In the red and white elevations the third hue (gray) appeared at the end of the 13th century in the form of architectonic polychromy. From the beginning of the 14th century, with the use of the brick arrangement with overburned bricks, three-coloured elevations become common, but sometimes monochromatic plastered facades also appear. Further colours (turquoise, yellow) are used from the end of the 14th century, together with the introduction of glazed elevation bricks. Interior elevations of Cistercian buildings (the most well preserved come from the 14th century) were designed in accordance with the principle of contrasting the flat and two-coloured, quite wall background with richly sculptured and multicoloured architectonic details. It may also be presumed that the colour design model of Cistercian architecture did not depend upon displaying that which today seems to us most attractive, i.e. the severity and nobleness of natural materials. If it was only possible, the stone and brick architecture was covered with coloured, not always precise, painting, and sometimes by an astonishing arrangement of hues.