Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zintegrowana biostratygrafia węglanowych osadów warstw cieszyńskich w polskich Karpatach Zachodnich

Olszewska B., Szydło A., Jugowiec-Nazarkiewicz M., Nescieruk P.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

T. 34, z. 3/1

33-59

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę stratygraficzną dolnych łupków i wapieni cieszyńskich w oparciu o zróżnicowane spektrum mikroskamieniałości. Rozmieszczenie i migracja tych mikroorganizmów do basenu cieszyńskiego, usytuowanego na południowej krawędzi Platformy Zachodnioeuropejskiej, były określone jego geotektoniczną transformacją. Pozycję niefliszowych, węglanowych utworów basenu (dolne łupki cieszyńskie i dolna część wapieni cieszyńskich) określają zespoły tytońskich mikroskamieniałości z pojedynczymi elementami późnego kimerydu. Natomiast sedymentacja węglanowych turbiditów (wyższa część wapieni cieszyńskich) miała miejsce głównie w okresie berias - walanżyn z prawdopodobną kontynuacją do (?późnego) hoterywu.

EN

Microfossils from the Tithonian-(?Late) Hauterivian carbonate deposits of the Cieszyn Beds (Lower Cieszyn Shales and Cieszyn Limestones) are reviewed. The distribution and migration of microorganisms into the Carpathian (Cieszyn) Basin were determined by geotectonic transformation of the Cieszyn Basin situated on the southern margin of the Western European Platform. The age of the nonflysch carbonate deposition in the Cieszyn basin (Lower Cieszyn Shales, and lower part of the Cieszyn Limestones) is documented by Tithonian calcareous microfossils accompanied by Late Kimmeridgian elements whereas the development of carbonate turbidite deposition in the Beriassian - Valanginian time (Cieszyn Limestones), probably continued up to the (?Late) Hauterivian.

2

Atrakcje geoturystyczne i turystyczne Żywca

Słomka T., Słomka E.

Geoturystyka

|

2007

|

nr 4

13-22

PL

Miasto Żywiec położone jest w centrum Kotliny Żywieckiej otoczonej pasmami Karpat Zewnętrznych. W południowej części Żywca znajduje się góra Grojec o niezwykle interesującej budowie geologicznej. Odsłaniają się tutaj najstarsze skały Karpat Zewnętrznych - warstwy cieszyńskie, reprezentujące tzw. flisz wapienny, z intruzjami skał magmowych i utworami produktów spływów rumoszowych. W kamieniołomach góry Grojec eksploatowano wapienie i wypalano je w piecach szybowych. Jeden z pieców zachował się do dzisiaj. Na górze Grojec znaleziono ślady osadnictwa związanego z kulturą łużycką, celtycką i słowiańską. Wiele atrakcji turystycznych możemy zobaczyć także w mieście Żywiec: zamek z XV wieku, pałac Habsburgów, Rynek z dzwonnicą i ratuszem, kilka zabytkowych kościołów i słynnym w świecie Browarem Żywieckim założonym w 1852 r. Żywiec jest świetną bazą wypadową dla turystyki górskiej.

EN

Żywiec is a town located in the central part of the Żywiec Depression surrounded by the Carpathian mountain ranges. In the southern part of the town there is the Grojec Mountain where very interesting geological features can be observed. At this geosite the oldest rocks in the Outer Carpathians are exposed - the Cieszyn Beds. This unit represents so-called "calcareous flysch" with magmatic intrusions and debris flow sediments. Since ages limestones were quarried on the slopes of the Grodziec Mt. and calcinated to quicklime. One of many kilns still exists in the vicinity. At the summit of the Grodziec Mt. archaeological excavations revealed the relics of settlements originated from the Lusatian, Celtic and Slavic cultures. Another historical monuments can be seen the Żywiec: the castle from the XVth century, the palace of Habsburg Family, the Main Market with Bell Tower, City Council Hall, several historical churches and world famous brewery founded in 1852. Moreover, Żywiec is a perfect base for mountain hikes.

3

Geotectonic evolution of the northern Tethyan margins in the Tithonian - sedimentological and biostratigraphical implications (Silesian Basin, Western Outer Carpathians)

Neścieruk P., Szydło A.

Volumina Jurassica

|

2006

|

Vol. 4, no. 1

62-62

EN

During the Late Jurassic the geotectonic reorganization of the extensive shelves on the southern margins of the Eastern European Platform was influenced by rifting in the Carpathian Basin which resulted in formation of the marginal Tethyan seas. The origin of the Silesian Basin was correlated with the first stage of the rifting (Golonka et al. 2000). The process of opening and deepening of the basin was completed at the end of the Jurassic when Neocimmerian movements were intensified and a regression on the Tethyan shelf had reached its peak. At that time, in the Western Outer Carpathians, breccias and olistostromes including mainly carbonate boulders, olistoliths and klippen were formed. In the Silesian Basin the supply of these redeposited materials culminated in Late Tithonian. The marly layers with olistolithes are known from the Cieszyn Silesian. The deposits occur at the top of nonflysch marly deposits, which belong to the oldest units of the Cieszyn Beds of the Polish and the Czech Outer Carpathians. In the Czech Carpathians these deposits correspond to the Ropice horizon (Eliáš & Eliášova 1984), which apart from the Štramberk reef and allodapic Cieszyn Limestones contains also calcareous sandstones and claystones including boulders of metamorphic and magmatic rocks (Eliáš & Eliášova 1984). These deposits yielded foraminifers which were also subject to removal and transportation. These include numerous calcareous (involutinids, placentulininds) and single agglutinated (lituolids) foraminifers which have been reported in rocks containing the olistolithes, but mainly in the overlying marls. Late Tithonian microfossils include also fragments of crinoids, bryozoans, and corals. These layers including calcareous material coming from destruction of the reef complex and carbonate platform can be assigned to a lithohorizon, deposited during geotectonic rebuilding of the northern Tethyan margins.

4

Microfossils of the Cieszyn Beds (Silesian Unit, Polish Outer Carpathians) : a thin sections study

Olszewska B.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2005

|

Vol. 19

1-58

EN

Indurated sediments of the Cieszyn Beds (hard marls and limestones) contain abundant microfossils important for stratigraphy and paleoenvironmental interpretation of the subdivision. Tintinnid associations can be attributed to zones: Chitinoidella, Crassicollaria, Calpionella alpina, Calpionella elliptica, Tintinopsella. Within calcareous dinocysts the local acme pulla, malmica, fortis, wanneri and echinata zones have been recognised. Both kinds of microfossils suggest for the investigated sediments the Tithonian-Early Hauterivian age. Foraminifera observed in indurated sediments represent population of the shallow water carbonate environment of the southern edge of the European platform extending from the South France to the Crimea.

PL

Twarde margle i wapienie warstw cieszyńskich polskich Karpat zewnętrznych zawierają liczne mikroskamieniałości ważne dla stratygrafii i interpretacji paleośrodowiskowej. Występujące tintinnidy można odnieść do regionalnych poziomów: Chitinoidella, Crassicollaria, Calpionella alpina, Calpionella elliptica oraz Tintinopsella. W zespołach wapiennych dinocyst rozpoznano lokalne poziomy: acme pulla, malmica, fortis, wanneri i echinata. Powyższe mikroskamieniałości określają dla badanych utworów wiek jako tyton-wczesny hoteryw. Otwornice obecne w badanych utworach reprezentują formy płytkowodne środowiska węglanowego południowej krawędzi platformy Europejskiej, znane od południowej Francji po Krym.

5

Otwornice warstw cieszyńskich z obszaru Pogórza Cieszyńskiego (Karpaty zewnętrzne)

Szydło A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2005

|

nr 415

59-99

PL

W warstwach cieszyńskich odnotowano liczne otwornice bentoniczne wieku tyton-hoteryw. Generalnie ich liczebność i zróżnicowanie taksonomiczne zmniejszały się podczas depozycji tych osadów. Zubożenie zespołów otwornicowych było związane z transformacją geotektoniczną basenu karpackiego (cieszyńskiego) i ewolucją ówczesnych środowisk na przełomie jury i kredy. Analizy morfogrupowa i tafofacjalna wykazały, iż basen ewoluował od marginalnego i szelfowego zbiornika do otwartego basenu morskiego. Proces ten udokumentowała sukcesja ośmiu zespołów otwornicowych. Początkowo dominowały w nich wapienne otwornice bentoniczne znane z szelfowych i pararafowych środowisk basenów epikontynentalnych i morskich. Na przełomie jury i kredy zostały one wyparte przez głębokomorskie otwornice krzemionkowe. Pierwsza grupa wapiennych otwornic miała charakter allochtoniczny i była związana z końcową fazą regresji morza. Odmienna autochtoniczna mikrofauna pojawiła się z początkiem cyklu regresywno-transgresywnego. W tym czasie, przy nadal utrzymującym się niskim poziomie morza, doszło do wyraźnego pogłębienia zbiornika cieszyńskiego. Następstwo omawianych zespołów otwornic określa przynależność paleobiogeograficzną badanego fragmentu zbiornika karpackiego, który stał się integralną częścią oceanu tetydzkiego już we wczesnej kredzie.

EN

Numerous benthic foraminifers are noted in the Cieszyn Beds. Generally their number and taxonomic variability decreased during the sedimentation of these deposits. The impoverishment of foraminiferal assemblages, which corresponded with geotectonic transformation of the Carpathian (Cieszyn) Basin and evolution of the contemporary environments was noted at the turn of Jurassic-Cretaceous. Morphogroup and taphofacial analyses suggest that this basin evolved from narrow, shelf basin into open marine basin. Succession of foraminiferal assemblages has evidenced this process. At the beginning these assemblages contained calcareous benthic forms, which were known from shelf and para-reef environments of epicontinental and marine basins. At the Jurassic-Cretaceous boundary these ones were replaced by deep-water siliceous foraminifers. The first group of the mentioned foraminifers comprised mainly allochthonous forms, which occurred at the end of the regression of the sea. Autochthonous microfauna, al-though differing, appeared at the beginning of transgression cycle. At this time the basin was deepening while a level of the sea was as low as before. The sequence of the studied foraminiferal assemblages is related to paleobiogeographical position of the Cieszyn Basin, which finally became an integral part of the Tethyan bioprovince at the Early Cretaceous.

6

Osady wczesnokredowych spływów rumoszowych w warstwach cieszyńskich rejonu Żywca

Słomka T.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2001

|

T. 27, z. 1

89-110

PL

W warstwach cieszyńskich (kimeryd - hoteryw) serii śląskiej rejonu Żywca stwierdzono kilkanaście wychodni utworów spływów rumoszowych. Wyróżniono dwa typy osadów. W typie I udział klastów waha się od 15 do 25% i są to wyłącznie otoczaki oraz fragmenty ławic skał osadowych (wapienie pelityczne, detrytyczne i organodetrytyczne, piaskowce i węgiel). W typie II klasty są rzadkie (do 5%), ale wśród nich stwierdzono także otoczaki skał magmowych i metamorficznych. Spoiwo buduje mikrytowy węglan wapnia, zapiaszczony i zażelaziony z okruchami wapieni. Towarzyszą im nieliczne ooidy, onkoidy, otwornice oraz szczątki szkarłupni, małży i mszywiołów. Osady spływów rumoszowych dokumentują neokimeryjskie ruchy wypiętrzające, które przekształciły podmorski grzbiet śląski w aktywną kordylierę. Ruchy te wydźwignęły także fragmenty dna basenu zbudowane z warstw cieszyńskich. Poddane erozji były redeponowane do basenu spływami rumoszowymi

EN

Several outcrops of debris flow deposits were encountered in the Cieszyn Beds (Kimmeridgian - Hauterivian) of the Silesian Series in Żywiec region. Two types of flows were distinquished. In type I percentage of clasts varies from 15 to 25% and their composition includes only pebbles and layer fragments of sedimentary rocks (pelitic, detrital and organo-detrital limestones, sandstones and coal). In the type II flows clasts are rare (up to 5%) but igneous and metamorphic rock pebbles were observed. Cements consist of micritic calcite with admixture of sand function, iron hydroxides and limestone fragments. Accompanying components are ooids, oncolites, foraminifers and fragments of echinoderms, bivalves and bryozoans. The debris flow deposits reflect the Neo-Cimmerian uplift movements which transformed the submarine Silesian Ridge into the active cordillera. There movements uplifted also the basin floor fragments covered by the Cieszyn Beds which, in turn, were subjected to erosion and redeposited as debris flow deposits