Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

O syderytach w pokładach węgla warstw rudzkich w niecce chwałowickiej

Morga R., Nowak J., Brzezinka Ł., Kądziołka-Gaweł M.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 7

23--32

PL

Celem pracy była charakterystyka petrograficzna syderytów zidentyfikowanych w wiązce pokładów występujących w stropowej części warstw rudzkich we wschodniej części niecki chwałowickiej GZW. Badania przeprowadzono na siedmiu próbkach skał, pobranych z pokładów 408/1, 408/2 i 409/2. Wykonano badania makroskopowe, mikroskopowe w świetle przechodzącym i odbitym, metodą dyfrakcji rentgenowskiej i fluorescencji rentgenowskiej, a także za pomocą spektroskopii Mössbauera i przy użyciu mikroskopu skaningowego. Stwierdzono, że w badanych syderytach można wyróżnić trzy odmiany, różniące się strukturą i składem chemicznym. Odmiany 1 i 2, o strukturze drobnokrystalicznej, zawierają ok. 44-46% FeO. Odmiana 1 odznacza się przy tym zdecydowanie większą zawartością SiO2 i Al2O3, oraz mniejszą zawartością CaO i MgO, w stosunku do odmiany 2. Odmiana 3 to syderyt o strukturze gruzełkowatej (sferolitycznej). Zawiera on ok. 30% FeO, jak również mniej SiO2 i Al2O3, a więcej CaO i MgO, w stosunku do odmian 1 i 2. Szczególną cechą tej skały jest wysoka zawartość P2O5 (1.47%), związana z obecnością apatytu, występującego w przestrzeniach pomiędzy sferolitami.

EN

The aim of the study was to describe the petrographic characteristics of siderites occurring within coal seams of the upper part of the Ruda Beds, in the Eastern part of the Chwałowice Trough, in the Upper Silesian Coal Basin. The investigation was carried out on seven samples, collected from seams no.: 408/1, 408/2 and 409/2. Macroscopic and microscopic, in the transmitted and reflected light, X-ray diffraction, X-ray fluorescence, Mössbauer spectroscopy and scanning microscopy examinations were performed. Three types of siderite, which differ by structure and chemical composition, are distinguished. Types 1 and 2, having fine crystalline structure, contain ca. 44-46% of FeO. Type 1 is characterized by significantly higher content of SiO2 and Al2O3, as well as lower content of CaO and MgO, in comparison to the type 2. Type 3 is a siderite having spherulitic structure. It contains ca. 30% FeO, less SiO2 and Al2O3, and more CaO and MgO, in comparison to types 1 and 2. High content of P2O5 (1.47%), connected with apatite occurrence between spherulites, is a characteristic feature of this rock.

2

Sedimentary rocks associated with the coal seams of the saddle beds from the Chwałowice Trough – West part of Upper Silesian Coal Basin

Stanienda K.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 1

359--373

EN

The results of investigation of the associated rocks with the Saddle Beds Coals Seams from Chwałowice Trough were presented in this article. The results of researches show that sandstones and mudstones dominate in the investigating profile. Claystones are situated mainly in ceilings and floors of coal seams. Grains of sandstones include mainly quartz, feldspars, micas and also quartzite’s and gneiss’s fragments. It is also possible to observe small grains of heavy minerals. Some of sandstones present bad compactness and are destroyed during transportation. This feature is connected with presence of little quantity of cement, especially in medium grained sandstones, which include more matrix than typical cement. The cement is built mainly of clay minerals, kaolinite and illite, carbonates and chalcedony but X-ray diffraction confirmed also the presence of halite in the cement of investigated sandstones. Mudstones and claystones are composed mainly of clay minerals. It’s also possible to find quartz and micas there. Higher amounts of quartz and micas are possible to find rather in mudstones. The associated rocks with the Saddle Beds Coal Seams from Chwałowice Trough include also organic matter.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań skał towarzyszących pokładom węgla warstw siodłowych Niecki Chwałowickiej. Wyniki badań wskazują, że w badanym profilu dominują piaskowce oraz mułowce. Iłowce natomiast występują głównie w stropach i spągach pokładów węgla. Okruchy piaskowców to głównie ziarna kwarcu, skaleni, mik oraz fragmenty kwarcytów i gnejsów. Można tu również zaobserwować drobne okruchy minerałów ciężkich. Niektóre piaskowce charakteryzują się obniżoną zwięzłością i podczas transportu ulegają rozpadowi. Cecha ta związana jest z niewielką ilością spoiwa, szczególnie w piaskowcach średnioziarnistych, w których matrix przeważa nad typowym cementem. Spoiwo zbudowane jest głównie z minerałów ilastych, takich jak kaolinit i illit, węglanów i chalcedonu, chociaż wyniki dyfraktometrii rentgenowskiej potwierdziły występowanie w spoiwie badanych piaskowców również halitu. Na podstawie składu mineralnego piaskowców, dokonano ich klasyfikacji, stosując podziały skał okruchowych Krynina (1948) i Pettijohn’a-Potter’a-Siever’a (1973). Według klasyfikacji Krynina badane piaskowce reprezentują szarogłazy (szarowaki). W klasyfikacji Pettijohn’a, próbki 6, 8 i 13 reprezentują arenity lityczne, natomiast próbki 3 i 10- waki. Mułowce i iłowce zbudowane SA głównie z minerałów ilastych. Można w nich również spotkać ziarna kwarcu oraz miki. Wyższy udział kwarcu i mik jest jednak charakterystyczny dla mułowców. Skały towarzyszące pokładom węgla warstw siodłowych Niecki Chwałowickiej zawierają również domieszki substancji organicznej.

3

Wtórne iłowce crandallitonośne ze zmienionych utworów środkowego namuru w KWK "Marcel" w GZW

Lipiarski I., Muszyński M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2001

|

T. 27, z. 2--4

315-327

PL

Przeprowadzono badania pstrych utworów powstałych, w wyniku wietrzenia pokarbońskiego, z iłowców i niżejległego węgla warstw siodłowych (środkowy namur) niecki chwałowickiej (KWK "Marcel", pokład węgla 505, głębokość 200 m). Rozpoznany skład mineralny tych utworów, a zwłaszcza najbardziej genetycznie wskaźnikowy, rezyduum powęglowego i brekcji zawałowej (illit, kaolinit-D, hematyt, goethyt, minerały szeregu crandallit-gorceixyt-goyazyt, syderyt, kwarc, smektyt lub minerał mieszanopakietowy illit/smektyt, boehmit? hydrotalkit?) - wskazują na niskie, a co najwyżej średnie temperatury ich powstania. Zaawansowanie procesów wietrzeniowych było słabe (najsilniejsze na granicy węgiel - iłowce warstwy 3), ograniczające się głównie do usunięcia części węgla oraz zawartych w nim i w wyżej leżących skałach węglanowych i siarczkowych minerałów żelaza. Jeszcze słabsze było późniejsze oddziaływanie czynników epigenetycznych, przejawiające się głównie zabliźnieniem drobnych szczelin.

EN

The authors have investigated red beds strata from the Anticlinal Beds (Middle Namurian) in the Chwałowice Trough ("Marcel" mine, No 505 seam, the depth 200 m). The rocks originated as a result of post-Carboniferous weathering from Carboniferous claystones and underlying coal. The mineral composition of these rocks is genetically most indicative in the residuum after coal weathering and the collapsed breccia and includes: illite, kaolinite-D, haematite, goethite, minerals of the crandallite-gorceixite-goyasite group, siderite, quartz, smectite or illite/smectite mixed layer mineral, boehmite (?), hydrotalcite (?). The mineral assemblage indicates Iow or, at the most, medium temperatures of its formation. The weathering processes were not much advanced (the strongest changes took place at the border between coal and the claystones of the bed No 3) and limited to partial removal of coal as well as carbonates and sulphides of iron, contained within this coal and the overlying rocks. The effects of epigenetic factors were weaker and expressed in cementation of small fractures.