Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nowe dane o rozmieszczeniu i warunkach siedliskowych ramienic (Characeae) Polski (2010–2012) z uwzględnieniem terenów chronionych i objętych programem rolnośrodowiskowym

Krajewski Ł., Pawlikowski P., Gutowska E., Jarzombkowski F., Kauzal P., Kotowska K., Kowalska M., Brzezińska K., Dzierża P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 2

65--85

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań rozmieszczenia ramienic, prowadzonych w różnych regionach kraju w latach 2010–2012. Szczegółowo przedstawiono warunki siedliskowe 52 stanowisk, na których występowało 15 gatunków z rodzajów: Chara (12), Nitella (2) i Nitellopsis (1). W analizowanej grupie stanowisk najczęściej notowano Chara vulgaris, Ch. contraria, Ch. globularis i Ch. virgata. W trakcie badań odnaleziono liczne stanowiska gatunków zagrożonych wymarciem w Polsce, takich jak: Ch. aspera, Ch. filiformis, Ch. hispida, Ch. intermedia, Ch. polyacantha, Ch. rudis i Nitella mucronata. Gatunkiem uznawanym za zanikły w kraju jest odnaleziona Ch. connivens. Ramienice zasiedlały głównie wody płytkie i bardzo płytkie (młaki, torfowiska, potorfia, przybrzeżne strefy akwenów), choć w niektórych rozległych zalanych piaskowniach i kamieniołomach występowały także na znacznych głębokościach (do 8,7 m). Ramienice występowały także na obszarach monitorowanych użytków rolnych, objętych programem rolnośrodowiskowym (Chara vulgaris, Ch. globularis, Ch. virgata, Ch. tomentosa, Ch. hispida). W takich miejscach najczęściej występowała Ch. vulgaris var. longibracteata. Na uwagę zasługuje stwierdzenie zdecydowanej większości stanowisk ramienic poza jeziorami polodowcowymi, w Polsce uznawanymi za ich główne siedlisko. Większość danych z Wyżyny Śląsko-Krakowskiej z lat 2010–2012 omówiono w osobnych pracach, niemniej wykorzystano je w zestawieniach, analizach i wnioskach niniejszej pracy, obejmujących łącznie 22 gatunki na 108 stanowiskach (230 notowań).

EN

The paper is a compilation of stonewort records made during the field surveys in various regions of Poland in the years 2010–2012. We present in detail habitat conditions of 52 sites with 15 charophytes representing 3 genera: Chara (12 species), Nitella (2) and Nitellopsis (1). Among them, there are some of the rarest Polish charophytes like Chara connivens considered extinct in Poland and endangered species like: Ch. aspera, Ch. filiformis, Ch. hispida, Ch. intermedia, Ch. polyacantha, Ch. rudis and Nitella mucronata. Chara vulgaris, Ch. contraria, Ch. globularis and Ch. virgata have been the most frequently found species. Numerous records of charophytes outside glacial lakes (in Poland commonly regarded as the main habitat of stoneworts) are particularly noteworthy. Stoneworts were recorded mostly in shallow and very shallow waters. However, in some deep sand- and stone pits they occurred to a depth of 8.7 m. Surprisingly, charophytes were also found in rural landscape areas included in agri-environment schemes (Ch. vulgaris, Ch. globularis, Ch. hispida, Ch. tomentosa, Ch. virgata). The most often recorded species in such habitats was Chara vulgaris var. longibracteata. Chara vulgaris was also the most frequently recorded species in all types of habitats, confirming its wide ecological amplitude and distribution. Most data of Silesia-Cracow Upland of 2010–2012 were published in detail separately, however, we used them in summaries, analysis and conclusions, which cover a total of 22 species in 108 sites (230 records).

2

The disappearance of stonewort populations in lobelia lakes of the Kashubian Lakeland (NW Poland)

Bociąg K., Rekowska E., Banaś K.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2011

|

Vol. 40, No.2

30-36

EN

The subject of this work is a comparative analysis of stonewort populations in 5 lobelia lakes of the Kashubian Lakeland based on literature data from the mid-1970s and the authors' own studies from 2006. In the 1970s 15 sites of 7 stonewort species: Chara delicatula, C. fragilis, C. tomentosa, C. rudis, Nitella flexilis, N. opaca and N. mucronata were recorded in the lakes under study. The populations of C. delicatula and N. flexilis occupied the area from 0.3 to 6 m deep and were characterized by 20% cover on average. Thirty years later, in 2006, the presence of only 6 out of 15 stands was confirmed: 3 of C. delicatula and 3 of N. flexilis. Thus, a total of 9 stands (60%) and 5 species (71%) had disappeared completely. The majority of the preserved populations survived in a vestigial form. Population areas of C. delicatula reached a depth of 2 m and their cover did not exceed 5%. Populations of N. flexilis occupied the littoral up to a depth of 7 m and had 10% cover. The disappearance of stoneworts was probably caused by both anthropogenic factors and natural processes.

3

Cechy biometryczne oospor Lychnothamnus barbatus z Jeziora Łagowskiego

Boszke P., Pełechaty M., Pukacz A.

Ekologia i Technika

|

2007

|

R. 15, nr 3

79-84

PL

Lychnothamnus barbaius jest gatunkiem bardzo rzadkim w skali międzynarodowej, jedynym reprezentantem rodzaju Lychnothamnus w świecie. Nowe, nieznane wcześniej, stanowisko stwierdzono w Jeziorze Łagowskim w lecie 2004 roku. Prezentowane badania przedstawiają analizę biometryczną oospor tego gatunku na ww, stanowisku. Pomierzono długość i szerokość maksymalną oospory, ISI index (długość/ szerokość 100) oraz liczbę listew i szerokość bruzdy w położeniu równikowym. Długość oospor mieści się w przedziale 583,5 - 733,5 \im, a szerokość waha się w zakresie 383,4 - 683,4 pm. ISI index wynosi średnio 139, a jego zakres mieści się w przedziale od 90 do 170. Na powierzchni oospor występuje 8-9 listew. Szerokość bruzdy waha się w granicach 66,7 - 83,4 urn, Zakresy większości cech oospor Lychnothamnu barbatus pochodzących z jednej populacji są szerokie, szersze nawet nieco od podawanych w literaturze dla tego gatunku. Cechą wykazującą największą zmienność jest szerokość oospory (V = 7%), a najmniejszą długość oospory i szerokość bruzdy (V = 4%).

EN

Lychnothamnus barbatus is a very rare on an international scale species, the only one representative of this genus in the world. This study present biometric analysis of Lychnothamnus barbatus oospores. Length and maximum width of oospores, ISI index (length/width*100), number of ridges and width of fossa at eąuator were measured. Oospores are 583.5 - 733.5 urn long and 383.4 - 683.4 pm wide, with 8-9 ridges on their surface. Width of fossa ranges from 66.7 to 83.4 pm. ISI index ranges from 90 to 170, with an average of 139. The variation of majority features is broader than this reported in literature. The width of the oospores is the most changeable feature (V = 7%) whereas length of oospores and width of fossa are the least varied features (V = 4%).

4

Zagadnienia klasyfikacji taksonomicznej i syntaksonomii ramienic (characeae) i ich zbiorowisk

Gąbka M., Pełechaty M.

Ekologia i Technika

|

2006

|

R. 14, nr 3

87-92

PL

Celem niniejszej pracy było przedstawienie podejść w klasyfikacji taksonomicznej ramienic na bazie przeglądu literatury. Przedyskutowano problem klasyfikacji i zagadnienień taksonomicznych ramienic, wynikający ze znacznego zróżnicowania morfologicznego oraz konsekwencji przebiegu procesów reprodukcyjnych i odrębności molekularnej.

EN

The aim of the paper was to present main historical and up-to-date concepts in the taxonomy of the family Characeae. Based on the literature data, two complementary approaches are presented: concerning charophyte morphology supplemented with different life histories and current molecular achievements. The present state of Polish charophyte flora is also discussed. Concerning charophyte vegetation, the authors present reviewed syntaxonomical system of Polish charophyte meadows, regarding 30 associations belonging to 5 alliances within the class Charetea fragilis.

5

Charakterystyka hydrobotaniczna i siedliskowa jeziora kąpieliskowego zdominowanego przez roślinność ramienicową

Pukacz A., Pełechaty M., Pełechata A.

Ekologia i Technika

|

2004

|

R. 12, nr 6

214-218

PL

W sezonie wegetacyjnym 2003 przeprowadzono badania siedliskowe i hydrobotaniczne na śródmiejskim jeziorze kąpieliskowym, w środkowo-zachodniej Polsce. Badania siedliskowe, oparte na podstawowych parametrach fizyczno-chemicznych, wykazały dobrą kondycję ekologiczną oraz stosunkowo niski stan troficzny. Taki stan rzeczy potwierdzony został przez obliczony wskaźnik trofii TSI SD Carlsona (1977) oraz jakościową i ilościową analizą fltoplanktonu. Analiza fitocenotyczna wykazała, iż fitolitoral jeziora zdominowany jest przez roślinność ramienicową, która reprezentowana była przez 5 zespołów. Na uwagę zasługuje też fakt, iż 3 spośród stwierdzonych w jeziorze zbiorowisk ramienicowych (Charetum delicatulae, Charetum intermediae oraz Nitelletum opacae), uznawane są za rzadkie. Mimo, iż liczba zbiorowisk tworzonych przez halofity była największa (8 zespołów), nie stanowiły one znaczącego udziału w fitolitoralu. Najmniejszy udział stwierdzono w obrębie elodeidów (3 zespoły). Nie stwierdzono ponadto występowania nymfeidów. Uwzględniając powszechnie przyjętą rolę wskaźnikową makrofitów, uzyskane wyniki nie odzwierciedlają sposobu użytkowania jeziora oraz zdają się potwierdzać dobry stan ekologiczny całego ekosystemu.

EN

In the vegetation season 2003 habitat and hydrobotanical analyses of a lake located within the boundary of a small town and used for recreational purposes were undertaken. Although the catchment area is to a significant extent anthropogenically impacted, the phytolittoral zone is overgrown by the charophyte vegetation composed of large species. Besides, physical-chemical parameters allow recognizing good ecological conditions and low trophy level in the studied lake, at least in the year of study. Regarding the study results and considering the fact that in the late spring 2004 charophyte meadows were also abundantly developed, a kind of dynamic balance between the lake's usage and its natural resistance might be stated to be dependent on the charophyte dominance.