Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza chemostratygraficzna różnowiekowych osadów budujących górotwór karpacki

Kowalska Sylwia

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 10

623--639

PL

Artykuł prezentuje próbę przeprowadzenia analizy chemostratygraficznej dla różnowiekowych skał budujących górotwór karpacki. W pierwszej kolejności zdecydowano się stworzyć syntetyczny profil geologiczny dla osadów występujących we wschodniej części polskich Karpat. Wykorzystane próbki, w większości piaskowce, pochodziły z głównych poziomów stratygraficznych w obrębie jednostek skolskiej i śląskiej, gdzie zidentyfikowano skały od dolnej kredy po paleocen. Ze względu na dostępność materiału badawczego do badań wytypowano próbki o udokumentowanej stratygrafii z dwóch otworów, D-1 i H-1, zwracając głównie uwagę na ich klasyfikację stratygraficzną. Następnie dla porównania wykonano profil chemostratygraficzny dla otworu Kuźmina-1. Stwierdzono obecność bardzo dużego zróżnicowania składu chemicznego pomiędzy głównymi poziomami stratygraficznymi wyróżnianymi na podstawie badań paleontologicznych w badanych otworach, co pozwoliło wyznaczać zdecydowane granice pomiędzy poszczególnymi poziomami stratygraficznymi. Możliwość stworzenia unikalnych modeli chemostratygraficznych dla czterech analizowanych poziomów stratygraficznych: kredy górnej – senonu (warstwy inoceramowe), kredy górnej / paleocenu (warstwy istebniańskie), eocenu (warstwy pstre) oraz oligocenu (warstwy krośnieńskie) potwierdziło również wykonanie diagramu klasyfikacyjnego Herrona. Największe zróżnicowanie cech chemostratygraficznych uzyskano w przypadku utworów kredowych. Wstępnie badania wykonano w laboratorium akredytowanym Actlabs, tak aby móc później przeprowadzić ewaluację wyników uzyskanych za pomocą przenośnych spektrometrów (pXRF Titan, o zakresie pomiarowym od Mg do U, oraz pXRF Tracer, który umożliwia również pomiar zawartości Na, oba aparaty firmy Bruker). Potwierdzono, że wyraźne zróżnicowanie zawartości poszczególnych pierwiastków widoczne jest zarówno dla pierwiastków głównych, jak i śladowych. Pierwiastki najbardziej diagnostyczne to Na, Mg, Fe, K, Ca, również Si, choć w tym przypadku zakres zmienności jest nieco mniejszy. W przypadku pierwiastków śladowych są to S, P, Mn, Ti, Sr, Zr, Ba, Rb i Zn, które można również analizować za pomocą przenośnych spektrometrów pXRF. Wykonane porównanie wyników składu chemicznego uzyskiwanych przenośnym spektrometrem pXRF oraz w laboratorium Actlabs wykazało, że możliwe jest wykorzystanie na większą skalę samych pomiarów spektrometrem pXRF. Dla większości pierwiastków diagnostycznych uzyskano wystarczająco precyzyjne wyniki przy wykorzystaniu przenośnych spektrometrów pXRF.

EN

The article presents an attempt to conduct a chemostratigraphic analysis of the different-age rocks that form the Carpathian orogen. First, it was decided to create a synthetic geological profile for sediments occurring in the eastern part of the Polish Carpathians. The samples, mostly sandstones, were sourced from the primary stratigraphic layers in the Skole and Silesian Units, where rocks from the Lower Cretaceous to the Paleocene were identified. Due to the availability of research material, samples with well-documented stratigraphy were chosen from two wells, D-1 and H-1, with a particular focus on their stratigraphic classification. Subsequently, for comparison, a chemostratigraphic profile was generated for the Kuźmina-1 well. The analysis revealed significant disparities in chemical composition among the primary stratigraphic layers, which had been distinguished through paleontological studies in the examined boreholes. This made it possible to establish distinct boundaries between individual stratigraphic layers. The ability to create distinct chemostratigraphic models for the four examined stratigraphic horizons: Upper Cretaceous – Senonian (Inoceramian Beds), Upper Cretaceous/Paleocene (Istebnian Beds), Eocene (Variegated Shales), and Oligocene (Krosno Beds) was also confirmed through the creation of a Herrón classification diagram. The greatest variability of chemostratigraphic characteristics was observed in the Cretaceous formations. Initially, the tests were carried out in an accredited laboratory at ACTLABS, enabling the subsequent evaluation of results obtained using portable spectrometers (pXRF Titan, covering a measurement range from Mg to U, and pXRF Tracer, capable of also measuring Na content, both manufactured by Bruker). It was confirmed that clear variations in the content of individual elements were discernible for both major and trace elements. The most diagnostic elements include Na, Mg, Fe, K, Ca, and also Si, although the variability range is slightly narrower for the latter element. As for trace elements, these comprise S, P, Mn, Ti, Sr, Zr, Ba, Rb, and Zn, which can also be analyzed using portable pXRF spectrometers. A comparison between the chemical composition results obtained with the portable pXRF spectrometer and those from the ACTLABS laboratory revealed the feasibility of using pXRF measurements on a larger scale. For most diagnostic elements, sufficiently precise results were obtained using pXRF.

2

Szacowanie wartości współczynnika przewodności cieplnej piaskowców mezopaleozoicznych podłoża Karpat na podstawie składu mineralnego

Przelaskowska A., Drabik K., Klaja J.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2018

|

R. 57, nr 2

107--119

PL

W ramach przedstawionej pracy przeprowadzono analizę modeli matematycznych umożliwiających ocenę wartości współczynnika przewodności cieplnej skały na podstawie składu mineralnego i porowatości. Zastosowano różnego rodzaju modele, od najprostszych, zakładających warstwową budowę skały, do bardziej skomplikowanych modeli inkluzji niesferycznych. Wartości obliczone porównano z danymi laboratoryjnymi. Uzyskane wyniki umożliwiły dobór optymalnych modeli służących do obliczenia przewodności cieplnej piaskowców podłoża Karpat.

EN

Mathematical models for the estimation of the thermal conductivity of rocks on the basis of mineral composition and porosity were analyzed in the presented work. Different types of models from the simplest, layer models to more complex nonspherical inclusions models were introduced. The calculated values were compared with the laboratory data. The obtained results enabled the selection of the most effective models for the calculation of the thermal conductivity of the Carpathian basement sandstones.

3

Oligocene bivalve faunas from the Silesian Nappe, Polish Outer Carpathians: Evidence for the early history of the Paratethys

Studencka B., Popov S., Bieńkowska-Wasiluk M., Wasiluk R.

Geological Quarterly

|

2016

|

Vol. 60, No. 2

317--340

EN

The study is focused on the taxonomic inventory of an intriguing bivalve fauna from the Lower Oligocene Menilite Beds (Dynów Marls) within the Silesian Nappe, Polish Outer Carpathians. Sixteen bivalve species have been identified within the material collected in two small quarries in Jabłonica Polska near Krosno. Stratigraphic and geographic distributions of all recognized species are considered. This assemblage, the first of this kind in Poland and one of three recognized in the Outer Carpathians, shows clear affinities to coeval typical Solenovian faunas from Ukraine to Kazakhstan, with particular comparison made to bivalve faunas from the Menilite Formation (Subchert Member) within the Boryslav-Pokuttya Nappe, Ukrainian Outer Carpathians. Moreover, this study presents an overview of the main aspects and definitions of the date of the Paratethys origin. The main criterion used to define the time of the Paratethys birth is the distinct faunal turnover from the moderately diverse boreal or Tethyan bivalve faunas populating particular basins of the Northern Peri-Tethys in the earliest Oligocene to the uniform, highly endemic fauna inhabiting the newly formed semi-closed basin. This vast inland sea, named Paratethys, was populated by representatives of eight euryhaline bivalve families. They are characterized by extinct Paratethyan genera, such as Bessia Kojumdgieva et Sapungieva, Merklinicardium Popov, Korobkoviella Merklin, Urbnisia Goncharova, Ergenica G. Popov and Janschinella Merklin.

4

Alongstrike changing structure of the Carpathian thrust front east of Tarnów (SE Poland) as intersection phenomenon related to thrust-floor palaeotopography

Głuszyński A, Aleksandrowski P.

Geologia Sudetica

|

2014

|

Vol. 42

19--20

5

Genetic variability of small isolated populations of Cicerbita alpina (L.) Wallr. (Asteraceae) in the Beskid Mały Mts (southern Poland)

Stachurska-Swakoń A., Cieślak E., Ronikier M.

Polish Journal of Ecology

|

2011

|

Vol. 59, nr 2

279-288

EN

The populations of Cicerbita alpina in the Beskid Mały Mts. (Western Carpathians, Poland) are the northernmost, spatially isolated localities of this subalpine tall-herb species in the Carpathians. The genetic structure of these populations was studied using the AFLP method. The analysis also included the populations of the larger, more population-abundant parts of the distribution range to the north (Scandinavia) and to the south (the Tatra Mts., Western Carpathians). The genetic similarity of the Beskid Mały populations with those from the Tatra Mts. and Scandinavia was relatively low and the populations formed geographically distinct genetic groups. The populations from the Beskid Mały Mts. were characterised by lower genetic variation, as well as the lowest degree of genetic differentiation (Nei and Shannon's coefficients), compared with those from the Tatra Mts. and Scandinavia. Our results indicate a relatively long period of isolation of the Beskid Mały Mts. populations; there is no evidence for recent dispersal or extant gene flow with populations from other regions. The differences among the populations also testify to fixation of genes in isolated areas, probably traced back to the founder individuals.

6

Przestrzeń porowa piaskowców karpackich

Leśniak G., Such P.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 150 wydanie konferencyjne

531--536

PL

W oparciu o 388 próbek reprezentujących piaskowce karpackie wykonano analizy przepuszczalności intergranularnej, porowatości i przepuszczalności szczelinowej oraz analizy granulometryczne. Dla tych samych próbek zostały wykonane analizy procesów diagenetycznych i ich wpływu na właściwości zbiornikowe. Przestrzeń porowa piaskowców karpackich jest wykształcona na drodze przemian diagenetycznych porowatości pierwotnej. Dominującą rolę w jej ewolucji odegrała kompakcja mechaniczna i cementacja. Zaznacza się również wpływ rozpuszczania na rozwój porowatości wtórnej. Przeprowadzone badania rzuciły nowe światło na charakter przestrzeni porowej oraz możliwości filtracyjne karpackich piaskowców o umiarkowanych porowatościach. O ile wartości przepuszczalności intergranularnych są w ogromnej większości niskie lub bardzo niskie, wykluczające w wielu przypadkach potencjalną produkcję z tego typu kolektorów, o tyle zasięg i skala zeszczelinowania otwiera nowe możliwości interpretacji parametrów zbiornikowych i filtracyjnych tego typu utworów.

EN

Permeability investigations have been performed for rock samples of the Carpathian flysch. Finally, 344 measurements of permeability to gas were performed for samples cut parallelly and 235 the same investigations for samples cut vertically to laminations. Additionally, fracture permeability was measured with the use of thin and polished sections (388 samples). On1y for 105 samples measured fracture permeability was equal to zero. Presented statistics shows that collection of these kind of samples is small, that there are only samples from outcrops. Investigated sandstones belong to arenites and wackes: quartz subarkose, arkose, sublithic and lithic. In the next step of investigations diagenetic processes were characterized. Quantitative estimation of compaction and cementation porosity loss was done. Analyses were conducted for all samples. The influence of cementation and dissolution processes on reservoir properties was disscused. The pore space of the Carpathian sandstones was created by diagenetic transformation of primary porosity. The main role plays mechanical compaction and cementation. The third observed process is creating a secondary porosity by dissolution.

7

Próba zastosowania filtracji Inverse Q w celu poprawienia odwzorowania danych sejsmicznych w brzeżnej strefie nasunięcia Karpat

Dacewicz P., Smółka P., Wójcik J.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 150 wydanie konferencyjne

413--418

PL

Strefa kontaktu nasunięcia Karpat z miocenem jest obiecująca dla poszukiwań węglowodorów. Dotychczas odkryto wiele złóż węglowodorów ekranowanych od strony południowej przez nasunięcie karpackie. Jednakże w tej strefie jakość sejsmiki pogarsza się znacznie z powodu tłumienia fal przez osady fliszowe. Utrudnia to szczególnie przeprowadzenie analiz litologiczno- facjalnych sejsmiki, ponieważ refleksy mioceńskie w tej strefie nie są porównywalne z dobrej jakości refleksami mioceńskimi występującymi poza nią. W artykule opisano próbę poprawienia jakości sejsmiki przy pomocy inwersyjnego Q-filtra. Jest to technika oparta na korekcie strat transmisji fali związanych z tłumieniem. Wykorzystano oprogramowanie firmy CGGVeritas Hampson-Russell. Pozwala ono na zastosowanie filtra że stałą wartością czynnika tłumienia Q, jak również z profilowaniem Q-log obliczonym z danych otworowych. W przedstawionych przykładach uzyskano poprawę jakości zapisu, co umożliwi poszerzenie analiz w tej strefie.

EN

The contact zone of Carpathian overthrust and Miocene is favourable to hydrocarbon prospecting. So far, many hydrocarbon prospects shelded from the south by Carpathian overthrust have been discovered. However, in this zone seismic quality deteriorates significantly due to wave attenuation in flish. This especially complicates seismic lithological-facial analyses because Miocene's reflections in this zone are not comparable to good quality Miocene's reflections outside the zone. The paper presents a test of inverse Q-filter application to improve seismic quality. This technique is based on correction of transmission wave loss related to attenuation. CGGVeritas Hampson-Russell software have been used. It allows to use filter with constant value of attenuation factor Q, as well as Q-log data computed from well logs. Presented examples show development in seismic record what makes further analyses workable.

8

Zwykłe wody podziemne w zachodniej części polskich Karpat fliszowych

Chowaniec J., Freiwald P., Patorski R., Witek K.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2006

|

Nr 11

14-17

EN

This paper presents the importance of spring areas of the Flysch Carpathians for the management of groundwater resources. Quaternary, Palaeogene, Palaeogene-Cretaceous and Cretaceous groundwater reservoirs have been characterised. Based on the performed studies It is evidenced that the Quaternary groundwater reservoirs of the upper Vistula, Biala, Sola and Skawa rivers. With regards to water quality, the aquifers of theflysch rocks comprising sandstone-shale series of the Godula, Magura, Istebna and Krosno beds are the most excellent.

9

Wody termalne Karpat polskich : wybrane problemy

Chowaniec J.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2006

|

Nr 11

8-10

EN

Based on the data presented in the paper, it is clear that the most favourable conditions for the occurrence of thermal water in the Podhale Basin (Inner Carpathians) are due to: suitable geological set-up, high temperature (to 90°C at the discharge), low mineralisation (to 3 g/dm*), high discharge (over 200 m3/h), renewable resources and easy accesses to the area. The good conditions also occur in the western part of the Carpathians (Ustroń, Jaworze), where thermal waters are associated with the substratum (fractured and karstic dolomites and Devonian limestones). In this region the Miocene Dębowiec conglomerates are the prospective thermal water aquifer. The thermal waters in theflysch deposits of the Outer Carpathians are recognised in certain sites only. Due to a complicated geology, thermal waters can be obtained in a limited amount. According to the current studies, the Outer Carpathian flysch is not a prospective collector of the large amount of the thermal waters of a relatively low mineralisation.

10

Pierwsza w polskich Karpatach stacja hydrogeologiczna

Witek K.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2006

|

Nr 11

67-69

EN

The first Hydrogeological Station in the Carpathians is situated in Zawoja near Babia Góra Mountain. The station includes three hydro-geological boreholes. In the one of them the Quartenary (S-3) and in the two others theflysch (S-l, S-2) aquifers are studied. Moreover, the well in which the observations of water level changes in the Skawica River are conducted, also constitutes the part of the station. The observations conducted so far, confirm the close connection between the precipitation, groundwater levels in all hydrogeological boreholes and the water level of the Skawica River.

11

Karpackie wody artezyjskie w województwie małopolskim

Satora S., Bergel T.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2006

|

Nr 11

48-51

EN

In this study characteristics of drilled wells and artesian waters taken from them that occured in the formations of Quaternary period, Ter-tiary-Paleocene period. Eocene, Oligocene, Cretaceous, Jurassic and Triassic of the Carpathian part of Małopolska province, was presented. The artesian waters taken from drilled wells with depth from about 15,0 to 3073,2 m and unitary capacity from 0,01 to 4,5 m3xh-1m-1were characterised by piezometr pressure from 5,1 up to 3021 m H2O and artesian pressure from 0,1 up to 245,0 m H2O. In Outer Carpathians most of artesian wells is recharged by hieroglifian and magurskian measures, however in Inner Carpathians by zakopianian measures.

12

Charakterystyka i wykorzystanie karpackich wód leczniczych

Porwisz B., Szczepański A., Tomaszewska B.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2006

|

Nr 11

35-38

EN

The differentiated geological structure of Carpathian Mountains makes the region abundant in various kinds of curative waters. There are sulphate waters, waters containing carbon dioxide in the amount above 1 g/dm3 (acidulous waters) and chloride waters. Ail of these waters are useful in a health resort of therapeutics and in bottling. The most valuable are acidulous waters, which exist only in isolated regions of Carpathian.

13

Wpływ zwięzłości na typ skał zbiornikowych karpackiej formacji naftowej

Machowski G., Kuśmierek J.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

109--111

PL

Wskaźnik zwięzłości skał stosowany jest w ocenie stopnia zaawansowania procesu kompakcji osadów klastycznych. Próba empirycznej korelacji tego wskaźnika, z porozymetzycmą charakterystyką i parametrami zeszczelinowania ropogazonośnych piaskowców karpackich wykazała, że wskaźnik zwięzłości skał może być również użyteczny w prognozowaniu typu i jakości zbiorników naftowych. Skały o zwięzłości mniejszej od 92% reprezentują grupę zbiorników typu porowego, a powyżej wartości 95%, typu szczelinowego lub szczelinowo-mikroporowego o konsekwentnie niskich parametrach zbiornikowych.

EN

The rock solidity index is used to assess advancement of the compaction process in clastic deposits. Tentative empirical correlation between this index and porosimetric characteristics and parameters of fracturing of oil- and gas-bearing Carpathian sandstones has demonstrated that the solidity index can be also useful for predicting a type and quality of a petroleum reservoir. Rocks with the solidity index less than 92% represent the group of porous reservoirs, whereas the solidity index higher than 92% is characteristic for fractured or fractured-microporous reservoirś with constantly low reservoir parameters.

14

Analiza profilowań termicznych wykonanych w warunkach ustalonej równowagi cieplnej w Karpatach

Przelaskowska A.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

321--325

PL

Charakterystyka termiczna basenu sedymentacyjnego opiera się na określeniu rozkładu temperatur z głębokością i wyznaczeniu gęstości powierzchniowego strumienia cieplnego. Najlepsze dane temperaturowe uzyskiwane są na podstawie ciągłych profilowań termicznych wykonywanych w warunkach „ustalonej" równowagi cieplnej . Jakość profilowań temperatury zależy od tego, czy w otworze uzyskano stan równowagi termicznej, co jest związane z czasem stójki otworu. Przeanalizowano 19 krzywych temperaturowych z odwiertów karpackich; wyróżniono trzy grupy pomiarów: pomiary spełniające kryteria pełnej stabilizacji ciepła w otworze, pomiary, w których przebiegi wykresów temperaturowych i wartości gradientów nie wskazują na brak stabilizacji ciepła w otworze, ale wartości temperatur początkowych (temperatura na głębokości około 20 m) są zawyżone oraz pomiary wykonane przy braku równowagi cieplnej w otworze.

EN

Determination of temperature distribution and knowledge of heat flow values are necessary for thermal characterization of a sedimentary basin. The best temperature data are obtained from temperature logs measured in stabilized conditions. The quality of temperature data depends on the stabilization of thermal conditions in boreholes, that is on the shutin time. Temperature curves from 19 Carpathian boreholes were analized; three groups were distinguished: stabilized logs fulfilling the condition of full thermal stabilization, temperature logs, where the thermal gradients values indicate stabilized conditions, but the To temperatures (temperature at the 20 m depth) are too high and perturbed logs.

15

Perspektywy poszukiwań węglowodorów w Karpatach i zapadlisku przedkarpackim

Borys Z., Myśiwiec M.

Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa

|

2002

|

nr 116 wyd. konferencyjne

25

PL

Referat zawiera zarys historii poszukiwań i odkryć złóż ropy i gazu w Karpatach i zapadlisku przedkarpackim. Przedstawiono również perspektywy poszukiwań w niższym piętrze strukturalnym Karpat oraz osadach miocenu i skatach podłoża zapadliska przedkarpackiego. Podkreślono zależność kolejnych odkryć złóż węglowodorów w tych rejonach geologicznych od postępu metodyczno-interpretacyjnego.

EN

The paper presents the history and the recent hydrocarbon discoveries in the Carpathians and the Carpathian Foredeep were presented in that paper. During 150 years 67 oil and 17 gas fields have been discovered in the Polish Flysch Carpathians and almost 12 million tons of oil and around 13 billion m3 of gas was produced from these fields. Most of the accumulations discovered to date occur in the shallow, steep, narrow frequently scaled and dislocated folds. The prospectivity of the lower structural horizon in the eastern part of the Polish Flysch Carpathians is confirmed by the results of deep drilling and fragmentary results of seismic survey and processing. As a result of the exploration in the area of the Carpathian Foredeep 120 gas and oil fields heve been discovered. They produced 90.5 billion m3 of gas and 3.2 million tons of oil. The present day period of exploration is characterized by the necessity of identification of small areal and amplitudinal objects. This process becomes more and more complex. The complex geological-geophysical analysis of each newly discovrred object become necessary, regardless of usefulness of the newest technologies and interpretational procedures implementation. Most of the recent discoveries were mode using the time sag and high amplitude seismic anomalies (the DHI method). These analysis supported by the detailed sedimentological studies helped to identify the numerous prospective objects in the Miocene deposits elongated in the structural NW-SE trends. The prospectivity prognosis for the Carpathian Foredeep limited to the Miocene issue would not be completed. The results of Hermanowa 1 deep well confirmed the significant oil potential of Ordovician and Silurian source rocks. The cumulative generating potential in the Bucznik Hermanowa - Babica - Nosówka area is 8 t/m3. The prospectivity of the Jurassic up-lifted structure in the central part of the Carpathian Foredeep is still very high, but it requires more intensive velocity investigation and application of the several modern processing procedures. The Dogger deposits of the basement deserve a special attention in northeastern part of the foredeep.