Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ecosystem services of extensive wet grasslands. Wielkopolska region (Poland) case study

Borysiak J.

Ekonomia i Środowisko

|

2012

|

nr 2

136--152

PL

Określono ekosystemowe świadczenia dwóch typów mikrokrajobrazów z seminaturalnymi łąkami z Calthion, a zarazem z bogactwem biocenoz naturalnych. Są one powiązane z ekstensywnymi (tradycyjnymi) formami użytkowania gruntów rolnych. W identyfikacji świadczeń ekosystemowych zastosowano system przedstawiony w Millennium Ecosystem Assessment, zmodyfikowany przez K. J. Wallace. Modyfikacja ta jest wynikiem krytycznego ustosunkowania się jej autora do konstrukcji powszechnie stosowanego systemu MA, rodzącego poważne problemy efektywnego zarządzania obszarami stanowiącymi mozaikę gruntów rolnych powierzchniowo zdominowanych przez antropogeniczne biocenozy synantropijne segetalne i ruderalne oraz geoekosystemów naturalnych. Wskazano zagrożenia świadczeń ekosystemowych związane z dynamicznym, gospodarczym rozwojem Wielkopolski. Omówiono jeden ze sposobów przeciwdziałania zagrożeniom świadczeń ekosystemowych w sektorze rolnictwa, jakim jest Program Rolno-Środowiskowy objęty Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

EN

This article responds to a clarion of the MA2 . Its aim was to determine ecosystem services served by vegetation cover of permanent meadows and permanent pastures. This has been accomplished through an analysis of two types of microlandscapes that are representative for natural conditions of Wielkopolska and widespread in this region. These micro landscapes are characterised by the surface dominance of seminatural wet Calthion meadows. Both types are connected with the extensive forms of grassland use. Due to these forms, mosaic arrangements of agricultural lands and natural ecosystems have developed (historically) and survived up to the present day. Such areas are characterised by high biodiversity, however, exposed to threat from the intensification of agricultural production. In Europe, they are regarded as disappearing P. Harrison et al.5 . On account of their natural-seminatural character, they are considered by some scientists as hot spots of multiple delivery of ecosystem services (e.g. S. Lavorel et al.6 ). The analysed microlandscapes differ significantly one from the other in terms of biotic and abiotic characteristics, but, generally, they provide the same categories of ecosystem services. However, they differ in these ecosystem services that depend on the character of their flora and phytocoenotic structure of vegetation. Both types of microlandscapes are connected with the Natura 2000 habitat code *91E0, occurring in ecological corridors of river valleys.

2

Łąki " Linice" w Borach Tucholskich - historia, struktura fitocenoz i zagrożenia

Stosik T., Krasicka-Korczyńska E.

Ekologia i Technika

|

2012

|

R. 20, nr 4

217-226

PL

Nieprzemyślane i nadmierne odwadnianie wilgotnych łąk prowadzi do nieodwracalnych, nieko-rzystnych zmian w glebie, co pociąga to za sobą zmiany ilościowe i jakościowe w pokrywie roślin-nej. Częste niegdyś w wielu regionach zbiorowiska ze związku Calthion przechodzą najczęściej w ubogie postacie łąk świeżych. Ich uproduktywnianie przy braku dostatecznej ilości wody nie przynosi zazwyczaj pozytywnych efektów. Użytki zielone położone w Borach Tucholskich w dużej mierze również nie oparły się skutkom jednokierunkowych melioracji. Przykład kompleksu łąkowego "Linice" pokazuje jednak, iż przy stałym zasilaniu siedliska przez wody wysiękowe, nie dochodzi do jego degradacji, a fitocenozy zachowują swój charakter. Granice kompleksu na przestrzeni ostatnich 200 lat ulegały niewielkim zmianom, jednak za-sadnicza j ego część do dziś stanowi interesujący pod względem przyrodniczym obiekt. Odnotowane tu fitocenozy reprezentują przede wszystkim zbiorowiska ze związku Calthion: Angelico-Cirsietum oleracei, Scirpetum sylvatici i Caricetum cespitosae. Ponadto, choć ze znacznie mniejszym udziałem, tworzą się szuwary Caricetum acutiformis (kl. Phragmitetea). Zmiany wynikające z przesuszenia objawiają się głównie poprzez wkraczanie gatunków z rzędu Arrhenatheretalia. Na powierzchniach, gdzie do tej pory utrzymuje się właściwe uwilgotnienie, głównym zagrożeniem istniejących zbiorowisk jest zaprzestanie użytkowania rolniczego lub jego intensyfikacja. Wyłączenie z użytkowania nawet dobrze uwilgotnionych, wielogatunkowych łąk, w krótkim czasie prowadzi do tworzenia się ziołorośli.

EN

Excessive drainage of wet. meadows leads to unfavorable and irreversible soil changes and results in quantitative alternations to the plant cover. Formerly common, communities of the Calthion alliance typically yield to poor forms of fresh meadows. Attempts at tlieir intensification with insufficient water supply don't bring positive effects. Many of the meadows got degraded in the Tuchola Pinewood as well. The natural character of the phytocoenoses can be preserved with subsoil water tricklings, to be observed in the "Linice" meadow complex in the valleys of Śliwiczka and Prusina. The phytocoenoses reported there mainly represent communities of the Calthion alliance: Angelico-Cirsietum oleracei, Scirpetum syluatici and Caricetum cespitosae. Moreover, the reed beds of Caricetum acutiformis are being formed. Over-drying leads to spreading the Arrhenatheretalia ordo species, while stopping the cultivation leads in a short time to overgrowth by woody species. Where the moisture level is appropriate, the existing communities are endangered mainly by abandonment of meadows or over-intensification.

3

Zróżnicowanie florystyczne łąk związków Calthion I Alopecurion w Polsce - zagrożenia i ochrona

Trąba Cz., Wolański P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 1

299-313

PL

W niniejszej pracy zwrócono uwagę na problem różnorodności florystycznej, zagrożenia i możliwości ochrony zbiorowisk łąkowych ze związków Calthion i Alopecurion. Spośród licznych czynników naturalnych i antropogenicznych, różnorodności tych zbiorowisk najbardziej zagraża zmiana stosunków powietrzno-wodnych oraz zaniechanie koszenia, a w niektórych przypadkach wypasania runi. O skali zagrożeń świadczy zmniejszanie się powierzchni typowych zespołów oraz zanikanie gatunków charakterystycznych i wyróżniających zespołów i związków, których miejsce zajmują zbiorowiska kadłubowe i rośliny pospolite. Większość omawianych zespołów (z wyjątkiem zbiorowisk z Deschampsia caespitosa, Holcetum lanati i Alopecuretum pratensis) znajduje się na regionalnych listach fitocenoz zagrożonych wyginięciem. Największy wpływ na zachowanie w krajobrazie rolniczym zbiorowisk łąkowych ze związku Calthion ma ochrona ich siedlisk i zachowanie tradycyjnego, ekstensywnego użytkowania. Ważne jest tworzenie rezerwatów łąkowych, florystycznych i krajobrazowych. Dużym osiągnięciem jest również ochrona poprzez wdrażanie programów rolnośrodowiskowych.

EN

Floristic diversity, threats and possibilities of protection of meadow communities representing the Calthion and Alopecurion alliances have been addressed. Among numerous natural and anthropogenic factors, change of water regime, abandonment of mowing and in certain cases abandonment of the sward grazing are the most serious threats to their floristic diversity. The scale of these threats is reflected by shrinking surface of the typical associations that are being replaced by incomplete communities and by the disappearance of species characteristic for associations and alliances. Most of the associations considered (except for the communities with Deschampsia caespitosa, Holcetum lanati and the Alopecuretum pratensis) are on the regional lists of threatened phytocoenoses. Preservation of meadows belonging to the Calthion alliance in the agricultural landscape depends largely on the protection of their habitats and on the maintenance of traditional extensive forms of their use. Wet meadows should be protected in floristic, landscape and peatland reserves. Protection through the implementation of agro-environmental programmes is an important achievement.