Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Współczesne tendencje w kształtowaniu przestrzeni publicznych w Budapeszcie

Sykta Izabela, Grzybowski Michał

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2021

|

T. 49

359--382

PL

W artykule przedstawiono przegląd zrealizowanych w Budapeszcie na przestrzeni ostatnich lat projektów przestrzeni publicznych - placów, bulwarów, skwerów i ogrodów - implementujących współczesne tendencje w architekturze krajobrazu i projektowaniu miejskim. Znajdują się one w historycznym centrum miasta, wchodząc w bezpośrednie - często kontrowersyjne - relacje przestrzenne z zabytkową zabudową. Prezentowane obiekty wyróżnia nowoczesna forma i estetyka oraz wysoka jakość rozwiązań projektowych. Wykorzystują współczesne, ahistoryczne materiały i nowoczesne technologie. Kreatywnie i nowocześnie aranżują tworzywo roślinne i wodę. Tworzą atrakcyjne, przyjazne, sprzyjające społecznej integracji miejsca rekreacji w otoczeniu zieleni, jednocześnie eksponujące zabytki i przybliżające je współczesnym odbiorcom.

EN

This paper presents contemporary tendencies in the shaping of public spaces and urban green areas in Budapest. It is a review of built designs of plazas, boulevards and city squares that have been completed in the span of the last few years and which implement contemporary trends in landscape architecture and city design. All of the presented sites are located in the historical city centre, entering into direct and often controversial relations with the historical built environment and monuments. The presented structures are distinguished by modern forms and aesthetics as well as a high quality of design solutions. They have been shaped with the use of modern, ahistoric materials and technologies, with creative plant and water arrangements. They create attractive recreation and contemplation spaces surrounded by greenery, conducive to social integration, and at the same time exposing monuments and bringing them closer to contemporary recipients.

2

Drzewa Budapesztu

Czekalski Mieczysław, Bednarski Sławomir

Zieleń Miejska

|

2019

|

Nr 9

30

PL

Węgry są krajem położonym wewnątrz łuku karpackiego, w obrzeżu Dunaju. Na uwagę zasługują tamtejsze drzewa.

3

The belly of Budapest – the Hungarian Central Market Hall from the end of the 19th century against the backdrop of selected European objects with this function

Janicka-Świerguła Katarzyna

Technical Transactions

|

2019

|

Vol. 116, iss. 12

31--43

EN

The nineteenth century was a period of ground-breaking events in the history of humanity relating to the industrial revolution, scientific discoveries, knowledge development and social changes. It was also a time when new types of commercial buildings were being formed and transformations of those that had existed for centuries were taking place. The aim of this article is to present the problems of the Central Market Hall in Budapest by Samu Pecz and compare its architectural solutions with selected nineteenth-century constructions serving the same purpose elsewhere in Europe.

PL

XIX wiek to okres przełomowych wydarzeń w dziejach ludzkości związanych z rewolucją przemysłową, odkryciami naukowymi, rozwojem wiedzy oraz przemianami społecznymi. Był to także czas kształtowania się nowych typów obiektów handlowych lub też transformacji tych, które istniały od wieków. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie problematyki Centralnej Hali Targowej w Budapeszcie autorstwa Samu Pecza i porównanie jej rozwiązań architektonicznych z wybranymi, dziewiętnastowiecznymi obiektami o tej funkcji z terenów Europy.

4

Linia metra nr 4 / Zielona w Budapeszcie

Graff M.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2018

|

R. 25, nr 5

15--20

PL

Linia nr 4 metra budapesztańskiego (linia Zielona) została otwarta pod koniec marca 2014 r. Przebiega od południowego zachodu na północny wschód, łącząc stację kolejową Kelenföld i dworzec Wschodni (węg. Keleti), leżące odpowiednio w Budzie i Peszcie (linia przekracza Dunaj podziemnym tunelem). Obecnie długość linii wynosi ponad 7 km. Planowane jest zbudowanie kolejnych odcinków w obu kierunkach: dwóch w kierunku wschodnim do Bosnyák tér i Újpalota i jednego w kierunku zachodnim do Virágpiac. Czyli obecny fragment ma stać się odcin kiem centralnym. Linia Zielona jest całkowicie automatyczna, obsługiwana przez pociągi z rodziny Metropolis, które zostały dostarczone przez Alstom.

EN

The Green Line of the Budapest underground was commissioned at the end of March 2014 and the connection of the Kelenföld and the Keleti railway station was built with the Danube underground tunnel. It is planned to build the sections in both directions, i.e. the current fragment (~ 7 km) is to become the central section. Additionally, two sections will be built in the east and one in the west direction. The Green Line is full automatic and the rolling stock – the Metropolis trains were produced by Alstom. The construction of the line was accompanied by numerous controversies, including low transparency of tender procedures, attempts to cancel the rolling stock contract, etc.

5

Sacrum of nature in the composition of the Budapest Városliget urban park evolution of space composition aspects in a 2 century - long history

Szilagyi K., Fekete O.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2018

|

T. 46

723--731

EN

She (Nature) is an eternal present. Past and future are unknown to her. The present is her eternity. She is beneficient. J.W.von Goethe. Goethe is speaking about the ever-lasting value and importance of Nature. Even in today’s luminous, rushing and digital world, Goethe’s faithful idea and the theory of Christian Hirschfeld, which brought to life the 18th-century urban public park movement, represents a value. Though the citizens’ use and habits are varied in every age and region, society, the individuals need physical and spiritual recreation offered by urban parks. The overall goal of the research is to highlight the role of natural elements and urban landscape character in space composition means on the example of the two centuries old historic urban park in Budapest, the Városliget, one of the very first urban public parks. Main research questions: What are the main landscape and nature structures and elements that define the composition? What are the main changes in compositional means in the long evolution of the park in the stress of urban development and social change? Can we find universal design means for the general park use forms or does the local spirit play the dominant role in public park design? This study focuses on the composition means over time, in the transformation process of the Budapest Városliget, from the first landscaping and replantation of the swampy area in the outskirt of Pest town at turn of 18–19th century when Nature and her humanized garden and park forms became increasingly recognized as means and purposes of spiritual, physical and societal renewal. The research is based on analyses of ecological, landscape aspects and features, of social, public and political input into planning and building that affected the composition and the construction of the urban public park. The analyses focus on the significant momentums of park evolution, while observations focus on the relations between changing social and landscape aspects in the design and planning process.

PL

She (Nature) is an eternal present. Past and future are unknown to her. The present is her eternity. She is beneficient. J.W.von Goethe. Goethe mówi o wiecznej wartości i znaczeniu natury. Nawet w dzisiejszym pospiesznym i zdigitalizowanym świecie, idea Goethego oraz teoria Christiana Hirschfelda, która ożywiła ruch miejskiego parku publicznego w XVIII wieku, stanowi wartość. Pomimo, iż sposób użytkowania i nawyki mieszkańców miast różnią się w zależności od wieku i regionu, społeczeństwo i jego poszczególne jednostki potrzebują fizycznego i duchowego wypoczynku, oferowanego przez parki miejskie. Głównym celem badań jest podkreślenie roli naturalnych elementów i charakteru krajobrazu miejskiego w kompozycji przestrzennej, na przykładzie dwustuletniego historycznego parku miejskiego Városliget w Budapeszcie - jednego z pierwszych publicznych parków miejskich. Główny problem badawczy brzmi: jakie są główne krajobrazowe i naturalne struktury i elementy definiujące kompozycję? Jakie główne zmiany w kompozycji wpłynęły na długą ewolucję parku w zachodzącej presji rozwoju miasta i zmian społecznych? Czy możemy odnaleźć uniwersalne metody projektowania dla ogólnego użytkowania parku oraz czy lokalny duch miejsca pełni rolę dominanty w projektowaniu parku publicznego? Badania koncentrują się na znaczeniu czynnika kompozycji, zmieniającego się pod wpływem czasu, w procesie transformacji Városliget w Budapeszcie, od pierwszego zagospodarowania i wprowadzenia nasadzeń na bagnistym obszarze na obrzeżach miasta Peszt na przełomie XVIII i XIX w., kiedy natura i jej kulturowe ogrody i formy parków stawały się coraz częściej uznawane za środki i cele duchowej, fizycznej oraz społecznej odnowy. Badania opierają się na analizie ekologicznych i krajobrazowych aspektów i cech społecznych, publicznych i politycznych, w planowaniu i budowaniu, które wpłynęły na kompozycję i konstrukcję publicznego parku miejskiego. Analizy skupiają się na istotnych momentach ewolucji parku, podczas gdy obserwacje koncentrują się na relacjach pomiędzy zmieniającymi się aspektami społecznymi i krajobrazowymi w procesie projektowania i planowania.

6

Symboliczna duma narodowa Węgier

Rykała E., Żółnierczuk M.

Zieleń Miejska

|

2016

|

Nr 11

17--19

PL

Gdyby poddać analizie projekty z branży architektury krajobrazu zrealizowane w ostatnich latach w stolicach krajów Grupy Wyszehradzkiej, można by stwierdzić, że prym w tym zakresie wiedzie Budapeszt. Niemal na każdym kroku widoczne są nowe bądź zrewitalizowane zielone przestrzenie publiczne, zwłaszcza po stronie Pesztu.

7

The Hungarian National Graveyard (Budapest) as a public park

Gecse-Tarmsc I., Takács K., Bechtold Á.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2016

|

T. 44

187--193

EN

In 1847, the City Council of Pest opened a new central necropolis. In 1956, the cemetery was declared to be a National Pantheon and Graveyard. Nowadays, about half of the territory of the cemetery is settled, the individually or artistically remarkable tombs are protected, and the rest of the site is being re-designed as green area. In some parts of the cemetery, burials can still be carried out, but the major part of the graveyard is functioning as a public park.

PL

W 1847 r., Rada Miejska w Peszcie otworzyła nową nekropolię, znajdującą się w centrum miasta. W 1956 r., zyskała ona nazwę Narodowy Panteon i Cmentarz. Współcześnie około połowa terytorium cmentarza jest uregulowana, niezwykłe grobowce, oryginalne lub artystyczne, są chronione, a pozostała część założenia została przeprojektowana, jako obszar zielony. W niektórych miejscach cmentarza nadal odbywają się pogrzeby, ale większa część nekropolii funkcjonuje, jako park publiczny.

8

Space structure and open space recreation in time dimensions

Szilágyi K., Zelenák F., Fekete O.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2016

|

T. 44

277--282

EN

The public demand for urban parks, citizens’ use and habits are different in every age and region. But do public parks have some eternal, unchanging values in a field of social welfare? Can we regard the idea as a value, which brought to life the 18th century public park movement in today’s rushing, tinsel and digital world? Can we find any general aspect in park use forms, which is true, even to the casual visitor or a tourist in a historical garden or a daily guest in an average city park. The Budapest Városliget is one of the world’s first urban park, in some ways perhaps the first. The site was used for urban recreation from mid-18th century, and then the city of Pest decided to develop a public park to increase the livability of the city. The plan was drawn up by Heinrich Nebbien between 1813-1816. Although Nebbien’s plan realized partly due to the lack of resources, in the capital’s life the Városliget have been acting - with changing functions and space structure- as a vital part of the open space recreation for 200 years. This article focuses on the role of urban public parks, and analyses the relationship between changing space structure and use on the example of Városliget. The Városliget analysis is based on the structural and park user surveys, which were made during the last three decades. The history of the urban park clearly illustrates that cramming new functions beyond the historical outdoor recreational activities has not increased the value of the park, but significantly deteriorate what is value and what makes the park loveable. It is almost understandable that the park is not on the international tourism program, it does not appear on the map of the capital’s iconic creations, institutions. But it could be there. Everything predestines for it: two centuries of history, the idea of its birth and creation, its location in the city structure, its current old and valuable trees. The Városliget is a value in itself, without stuffing and subsuming with new institutional functions.

PL

Wymagania publiczne stawiane parkom miejskim, sposoby użytkowania i przyzwyczajenia mieszkańców miast różnią się, w zależności od wieku i regionu. Ale czy parki publiczne mają jakieś odwieczne, niezmienne wartości w dziedzinie uzdrawiania społeczeństwa? Czy w dzisiejszym pędzie, blichtrze i cyfrowym świecie, ideę, która powołała do życia XVIII wieczny ruch parków publicznych, możemy postrzegać, jako wartość? Czy możemy odnaleźć uniwersalny aspekt w sposobie użytkowania parków, który będzie sprawdzał się, nawet w przypadku zwyczajnych użytkowników, turystów zwiedzających ogrody historyczne czy też osób codziennie odwiedzających zwyczajne parki? Budapeszt Városliget jest jednym z pierwszych światowych parków miejskich, w niektórych aspektach prawdopodobnie najwcześniejszym. Miejsce to było użytkowane, jako teren do rekreacji od połowy XVIII w., wtedy miasto Peszt zadecydowało o rozwoju parku publicznego, aby poprawić jakość życia w mieście. Park został zaprojektowany przez Heinricha Nebbiena w latach 1813-1816. Pomimo, że plan Nebbiena został zrealizowany częściowo, ze względu na brak środków, to Városliget zaczął funkcjonować w życiu stolicy, przyczyniając się do zmiany funkcji i struktury przestrzennej, jako istotna część otwartej przestrzeni do rekreacji, użytkowanej przez kolejne 200 lat. Artykuł dotyczy roli miejskich parków publicznych i analizy relacji pomiędzy zmieniającą się strukturą przestrzenną i sposobem użytkowania, na przykładzie parku Városliget. Analizy parku opierały się na badaniach struktury i użytkowników parku i zostały wykonane w ciągu ostatnich trzech dekad. Historia parku miejskiego czytelnie obrazuje, że wprowadzanie nowych funkcji, poza funkcją historyczną, jaką był otwarty teren rekreacji, nie zwiększyło wartości parku, ale przyczyniło się do znaczącej degradacji wartości i czynników, dzięki którym park cieszył się sympatią użytkowników. Częściowo zrozumiałe jest, że park nie jest objęty międzynarodowym programem turystycznym i nie figuruje na mapie kulturowych dzieł i instytucji stolicy. Ale może się tam znaleźć. Wszystko na to wskazuje: trwająca dwa wieki historia parku, idea jego powstania i kreacji, lokalizacja w strukturze miasta, zabytkowy i warto- ściowy drzewostan. Városliget jest wartością samą w sobie, bez tworzenia i podporządkowywania się nowym instytucjom i funkcjom. does not refer in this case to spatial chaos which can be a result of implementation of Local Spatial Management Plan.

9

M4 : czwarta linia metra w stolicy Węgier

Prokop A.

Geoinżynieria : drogi, mosty, tunele

|

2014

|

nr 4

92-94

PL

Głównym celem projektantów nowej linii metra w Budapeszcie było połączenie południowo-zachodniej z północno-wschodnią częścią miasta. Według badań, miasto wielkości Budapesztu powinno mieć bowiem 3 razy większą sieć połączeń niż ma obecnie.

EN

A new subway line in Budapest designers’ main goal was to join southwestern part of the city with its northeastern part. According to the research, a city of a size of Budapest should have 3 times bigger communication network as it now has. Adapting M4 line to the existing communication network and opportunities which it created allowed to reorganize public .transport in districts where it runs. Additional subway line was also to strengthen direct connections with M2 and M3 lines.

10

Metro w Budapeszcie

Graff M., von Bagratuni R.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2009

|

R. 15, nr 4-5

66-77

PL

Metro w Budapeszcie należy do najstarszych w Europie. Pierwsza linia została otwarta w 1896 r. Obecnie sieć metra ma 4 linie o łącznej długości 31,7 km. Czwarta linia zostanie oddana do eksploatacji w 2010 r., pociągi dla niej są już obecnie produkowane w Polsce w Alstom Konstal w Chorzowie. Planowana jest też piąta linia.