PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 10

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Bolivia
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Samaipata project – aim of the research, methodology, and methods of documentation
Kościuk Jacek, Ziółkowski Mariusz, Ćmielewski Bartłomiej, Ulloa Vidaurre Delfor
Architectus
|
2020
|
Nr 2 (62)
19--25
EN
The Samaipata project concerns one of Bolivia’s most important monuments – El Fuerte de Samaipata, a UNESCO World Heritage Site. This paper describes the origin of the project, the reasons behind starting it, and its main goals. In addition, the documentation, surveying and analytical methods used in the project are briefly described.
PL
Przedstawiany projekt Samaipata dotyczył jednego z najważniejszych zabytków Boliwii – El Fuerte de Samaipata, prekolumbijskiego stanowiska archeologicznego wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W artykule opisano genezę projektu, powody podjęcia tematu oraz jego główne cele. Ponadto w skrócie opisano zastosowane w projekcie metody dokumentacyjno-pomiarowe i analityczne.
2
Content available Interpretation of traces of hypothetical quincha walls in Samaipata
Kogut Janusz, Kościuk Jacek, Kubicka Anna
Architectus
|
2020
|
Nr 2 (62)
67--77
EN
El Fuerte de Samaipata, commonly known as Samaipata, is an archaeological site in Bolivia. It was inscribed on the UNESCO World Heritage List in 1998. The most characteristic feature of the site is a natural rock that served as a wak’a (sacred place) for several local, pre-Hispanic cultures, so its current condition is the result of at least 1200 years of development. Towards the end of the 20th century and beginning of the 21st century, Samaipata was comprehensively studied and documented by German scholars. Due to the threat of progressing erosion, a new documentation project was executed by a Polish team. The main objective of the project was to document the vanishing site using 3D laser scanning. Most of the research already published on Samaipata concentrates on the complex arrangement of niches and terraces, figural and geometrical petroglyphs, as well as canals and water reservoirs at the site. The long rows of small circular holes drilled into the rock attract less scholarly attention. They are commonly associated with the vertical posts used for traditional quincha walls. Since there are doubts about the ability of the quincha wall to resist the extremely strong winds on the top of the rock, the Authors conducted computer simulations to clarify these reservations. The 3D model was based on 3D laser scanning results, while FEM was used to solve structural analysis problems.
PL
El Fuerte de Samaipata jest stanowiskiem archeologicznym w Boliwii wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1998 r. Najbardziej charakterystyczną cechą tego miejsca jest naturalna skała, która służyła jako wak’a (święte miejsce) dla kilku lokalnych kultur prehiszpańskich, więc jej obecna forma jest wynikiem co najmniej 1200 lat rozwoju. Pod koniec XX w. i na początku XXI Samaipata była wszechstronnie badana i dokumentowana przez niemieckich uczonych. Ze względu na postępującą erozję polski zespół wykonał nowe pomiary, których głównym celem była precyzyjna rejestracja zagrożonych reliktów za pomocą laserowego skanowania 3D. Większość dotychczas opublikowanych wyników badań na temat Samaipata koncentruje się na złożonym zespole nisz i tarasów, figuralnych i geometrycznych petroglifów, a także kanałów i zbiorników wodnych rzeźbionych w skale. Długie rzędy małych okrągłych wywierconych otworów przyciągają mniej uwagi naukowców. Są one powszechnie kojarzone z pionowymi słupkami stosowanymi do tradycyjnych ścianek quincha. Wątpliwości co do wytrzymałości ścianki quincha na ekstremalnie silne wiatry na szczycie skały skłoniły autorów tego artykułu do przeprowadzenia komputerowych symulacji w celu wyjaśnienia tych zastrzeżeń. Model 3D został oparty na wynikach skanowania laserowego 3D, a samą analizę przeprowadzono z wykorzystaniem metody elementów skończonych (MES).
3
Content available El Fuerte de Samaipata in the light of current research
Ziółkowski Mariusz
Architectus
|
2020
|
Nr 2 (62)
11--18
EN
Samaipata, or more precisely El Fuerte de Samaipata, is a pre-Hispanic archaeological site of approximately 40 ha located in Bolivia, on the eastern slopes of the Andes. Due to its artistic and historical importance, the site was inscribed on the UNESCO World Heritage List in 1998. The importance of El Fuerte de Samaipata and the history of the investigations of this emblematic place have been the subject of numerous works. This text summarises the main stages of the studies of the site, particularly of the rock, from the first information in Colonial sources of the 16th century to the most current research carried out by Bolivian and foreign scholars. Special emphasis is given to the documentation and preservation programs of the petroglyphs, which are deteriorating due to environmental and anthropic factors.
PL
Samaipata, a ściślej El Fuerte de Samaipata, to przedhiszpańskie stanowisko archeologiczne o powierzchni około 40 ha, położone w Boliwii na wschodnich zboczach Andów. W 1998 r. miejsce to ze względu na swoje znaczenie artystyczne i historyczne zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Znaczenie El Fuerte de Samaipata i historia badań tego wyjątkowego zespołu były już przedmiotem licznych studiów. Ten tekst podsumowuje wyniki głównych etapów prac na tym stanowisku, zwłaszcza te dotyczące samej skały, od pierwszych informacji w źródłach kolonialnych z XVI w. poczynając, po najbardziej aktualne opracowania boliwijskich i zagranicznych badaczy. Szczególny nacisk kładzie się na dokumentację i programy ochrony petroglifów, których stan zachowania pogarsza się z powodu czynników środowiskowych i antropogenicznych.
4
Content available El Fuerte de Samaipata in context. Introduction
Meyers Albert
Architectus
|
2020
|
Nr 2 (62)
5--9
EN
This article offers an introduction to the El Fuerte de Samaipata site as a unique example of pre-Hispanic cultural heritage in Bolivia, and discusses the importance of current research for the conservation and preservation of the site. The rock carvings and the actual rock on the site have to be viewed in correlation with the adjacent architectural remains and the landscaping and seen as a complete unit. A summary of current knowledge concerning the site is presented, and it shows that the scale of the rock art at Samaipata has no parallel in the Americas, as specified in the description of the site on the UNESCO World Heritage List. The site has been compared to some sites in Bolivia and Peru in terms of the problems facing the protection of heritage monuments. The new approach guided by the Polish mission for research on the architecture and rock art of the site is well justified by the methods and methodology used for its comprehensive documentation.
PL
Artykuł jest tekstem wprowadzającym do przedstawienia stanowiska El Fuerte de Samaipata jako wyjątkowego przykładu dziedzictwa latynoskiego w Boliwii i omawia znaczenie bieżących badań dla zachowania tego miejsca. Zarówno ryty naskalne, jak i samą skałę należy postrzegać łącznie i rozpatrywać w powiązaniu z pobliskimi reliktami architektonicznymi i całym krajobrazem. Zaprezentowano stan obecnej wiedzy na temat tego miejsca i jednocześnie podkreślono, jak podsumowano to we wpisie Samaipata na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, że skala i waga tych przykładów sztuki naskalnej nie ma swojego odpowiednika w obu Amerykach. W artykule porównano Samaipata z niektórymi przykładami w Boliwii i Peru pod względem problemów związanych z ochroną zabytków. Nowe podejście wykreowane przez polską misję badań nad architekturą i sztuką naskalną Samaipata jest dobrze uzasadnione metodami i metodologią zastosowaną do jego kompleksowej dokumentacji.
5
Content available Determining the rate of erosion and lichen spread on Samaipata rock by comparing 3D laser scan results from two different surveying epochs
Kubicka Anna, Kościuk Jacek
Architectus
|
2020
|
Nr 2 (62)
125--133
EN
The paper describes the possibility of using 3D laser scans from two different surveying epochs for structural health monitoring. It uses the results of two particular projects – the 2006 3D laser scanning of Samiapata rock by the University of Arkansas and the 2016 3D laser scanning by the Laboratory of 3D Laser Scanning at Wrocław University of Science and Technology – and discusses the methods, results, and limitations of comparing them.
PL
W artykule opisano możliwość zastosowania laserowego skanowania 3D z dwóch różnych epok pomiarowych do monitorowania stanu zabytku. Wykorzystano wyniki wykonanego przez University of Arkansas laserowego skanowania El Fuerte de Samaipata z 2006 r. oraz laserowego skanowania 3D z roku 2016 wykonanego przez Laboratorium Skanowania Laserowego 3D Politechniki Wrocławskiej. Omówiono wyniki i ograniczenia proponowanej metody.
6
Content available Description and analysis of El Fuerte de Samaipata in the light of new research, and a proposal of the relative chronology of its main elements
Kościuk Jacek, Orefici Giuseppe, Ziółkowski Mariusz, Kubicka Anna, Muñóz Risolazo Rosario
Architectus
|
2020
|
Nr 2 (62)
79--124
EN
The study describes the results of the documentation of El Fuerte de Samaipata, a pre-Hispanic archaeological site in Bolivia on the UNESCO World Heritage List. It summarizes the most recent observations of the carvings on the rock of Samaipata, which, due to progressing erosion, are slowly vanishing. Thanks to modern documentation technologies, laser scanning, structural light scanning, digital photogrammetry, and advanced digital analysis of images and 3D models of the site, all still visible traces of petroglyphs as well as “architectural” elements like terraces, platform, niches and seats have been documented and described.
PL
W pracy opisano wyniki projektu dokumentującego El Fuerte de Samaipata, prehiszpańskie stanowisko archeologiczne w Boliwii wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Artykuł podsumowuje najnowsze obserwacje dotyczące rytów naskalnych w Samaipata, które powoli zanikają z powodu postępującej erozji. Dzięki nowoczesnym technologiom dokumentacji, skanowaniu laserowemu, skanowaniu światłem strukturalnym, cyfrowej fotogrametrii oraz zaawansowanej cyfrowej analizie obrazów i modeli 3D terenu wszystkie nadal widoczne ślady petroglifów, a także elementów „architektury” takich jak tarasy, platformy, nisze i siedziska zostały udokumentowane i opisane.
7
Content available 3D terrestrial laser scanning of El Fuerte de Samaipata
Kościuk Jacek, Ćmielewski Bartłomiej, Telesińska Małgorzata, Kubicka Anna
Architectus
|
2020
|
Nr 2 (62)
27--34
EN
This paper concerns El Fuerte de Samaipata – one of Bolivia’s most important monuments inscribed on the UNESCO World Heritage List. The study describes the hardware and software used in the project “Architectural examination and complex documentation of Samaipata (Fuerte de Samaipata/Bolivia) site from the World Heritage List”, as well as the workflow adopted for the terrestrial laser scanning (TLS) of the site. It also explains the important role that TLS played in the entire project.
PL
Artykuł dotyczy El Fuerte de Samaipata – jednego z najważniejszych zabytków Boliwii wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Opisano aparaturę i oprogramowanie zastosowane w projekcie „Badania architektoniczne i kompleksowa dokumentacja stanowiska Samaipata (Fuerte de Samaipata/Boliwia) z Listy Światowego Dziedzictwa”, a także metodologię przyjętą dla naziemnego skanowania laserowego (TLS). Wyjaśniono również ważną rolę, jaką w całym projekcie odgrywa TLS.
8
Domy z soli i energetyka w Boliwii
Gierlotka Stefan
Wiadomości Elektrotechniczne
|
2019
|
R. 87, nr 5
69--70
PL
Boliwia jest najwyżej położonym krajem Ameryki Południowej. Stolica La Paz, leżąca na wysokości ok. 4000 m n.p.m., jest najwyżej położoną stolicą na świecie. Na zachodzie kraju wznoszą się kordyliery Andyjskie. Pomiędzy kordylierami rozciąga się na wysokości 3300-3800 m n.p.m. płaskowyż Altiplano. W południowo-zachodniej części Altiplano znajdują się rozległe solniska, w tym największa na świecie pustynia solna Salar de Uyuni.
9
Content available Kopalnictwo soli i domy z soli w Boliwii
Gierlotka Stefan
Napędy i Sterowanie
|
2019
|
R. 21, nr 2
106--107
PL
Boliwia jest najwyżej położonym krajem Ameryki Południowej. Stolica La Paz, leżąca na wysokości około 4000 m n.p.m., jest najwyżej położoną stolicą państwową na świecie. Na zachodzie kraju wznoszą się kordyliery Andyjskie. Pomiędzy kordylierami rozciąga się na wysokości 3300–3800 m n.p.m. płaskowyż Altiplano. W południowo-zachodniej części Altiplano znajdują się rozległe solniska, w tym największa na świecie pustynia solna Salar de Uyuni.
10
Content available remote Diel vertical migration of zooplankton in tropical high mountain lakes (Andes, Bolivia)
Aguilera Ximena, Crespo Giovani, Declerck Steven, De-Meester Luc
Polish Journal of Ecology
|
2006
|
Vol. 54, nr 3
453-464
EN
Diel Vertical Migration (DVM) is a widespread behavior in zooplankton. Although considered to be a predator avoidance behavior in most cases, DVM is also influenced by the distribution of food, competitive interactions and UV (Ultraviolet) radiation. In this paper we report the day and nighttime vertical distribution of the common zooplankton species in nine high altitude tropical Andean lakes to obtain an idea of the range in vertical distribution patterns in Andean lakes. The lakes are situated between 4000 and 4545 m a.s.l. The maximum depth of the lakes varied from 5 to 24 m, and the area varied between 0.6 and 20.75 ha. Daphnia pulex (Leydig 1860) showed tendencies for a normal vertical migration behavior in all lakes sampled irrespective of whether the lakes contained fish. The population resided deeper in the water column during the daytime than during the night, although migration amplitude differed strongly among lakes. . In many lakes, there was an important daytime "deficit" in the number of individuals caught, suggesting that the animals stay close to the bottom of the lake during the day. It suggests that UV radiation is the more likely factor influencing the DVM of Daphnia. Copepods and rotifers showed reverse DVM in some lakes. Our data suggest that the DVM behavior of cope-pods and rotifers in the studied lakes may in part be determined by the avoidance of competition from Daphnia pulex.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.