Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Numerical analysis of road pavement thermal deformability, based on Biot viscoelastic model of porous medium

Bartlewska-Urban M., Zombroń M.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2016

|

Vol. 38, nr 1

15--22

EN

The following study presents numerical calculations for establishing the impact of temperature changes on the process of distortion of biphase medium represented using Biot consolidation equations with Kelvin–Voigt rheological skeleton presented, on the example of thermo-consolidation of a pavement of expressway S17. We analyzed the behavior of the expressway under the action of its own weight, dynamic load caused by traffic and temperature gradient. This paper presents the application of the Biot consolidation model with the Kelvin–Voigt skeleton rheological characteristics and the influence of temperature on the deformation process is taken into account. A three-dimensional model of the medium was created describing the thermal consolidation of a porous medium. The 3D geometrical model of the area under investigation was based on data obtained from the land surveying and soil investigation of a 200 m long section of the expressway and its shoulders.

2

Effect of variation of temperature field on the process of thermal consolidation of tailings pond “Żelazny Most”

Bartlewska-Urban M., Strzelecki T.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2014

|

Vol. 36, nr 2

57--65

EN

The following study presents numerical calculations for establishing an impact of temperature changes on the process of distortion of bi-phase medium. The Biot consolidation equations with Kelvin–Voigt rheological skeleton were used for that purpose. The process was exemplified by thermal consolidation of post floatation dump “Żelazny Most”. We analyzed the behavior of the landfill under the action of its own weight, forces of floating filtration and temperature gradient. Values of certain effective parameters of model were obtained during laboratory tests on material obtained from the landfill. The remaining data for mediums with similar characteristics were taken from literature. The results obtained from the stress state in the landfill allow the magnitude of plasticity potential to be specified based on known strength criteria. Change in the value sign of the plasticity potential clearly testifies to the emergence of an area of plasticity of material from landfill, however, this does not indicate the loss of stability of this hydrotechnical structure.

3

Dynamics coefficient for two-phase soil model

Wrana B.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2014

|

Vol. 36, nr 2

51--56

EN

The paper investigates a description of energy dissipation within saturated soils-diffusion of pore-water. Soils are assumed to be two-phase poro-elastic materials, the grain skeleton of which exhibits no irreversible behavior or structural hysteretic damping. Description of motion and deformation of soil is introduced as a system of equations consisting of governing dynamic consolidation equations based on Biot theory. Selected constitutive and kinematic relations for small strains and rotation are used. This paper derives a closed form of analytical solution that characterizes the energy dissipation during steady-state vibrations of nearly and fully saturated poro-elastic columns. Moreover, the paper examines the influence of various physical factors on the fundamental period, maximum amplitude and the fraction of critical damping of the Biot column. Also the so-called dynamic coefficient which shows amplification or attenuation of dynamic response is considered.

4

The law of effective stress for rocks in light of results of laboratory experiments

Nowakowski A.

Archives of Mining Sciences

|

2012

|

Vol. 57, no. 4

1027--1044

EN

This paper presents the results of laboratory tests carried out in order to formulate effective stress law. The law was sought for two different cases: first - when rock was treated as a porous Biot medium (Biot, 1941; Nur & Byerlee, 1971) and second - when the law was formulated according to definition of Robin (1973) developed by Gustkiewicz (1990) and Nowakowski (2007). In the first case coefficents (4) and (5) of the Biot equation (3) were were determined on the basis of compressibility test, in the second one effective pressure equation (9) and effective pressure value (11) were found on the basis of results of so called individual triaxial compression test (see Kovari et al., 1983) according to the methodology given by Nowakowski (2007). On the basis of Biot coefficients set of values was found that volumetric strain of the pore space described by a coefficient (5) was not dependent on the type of pore fluid and the pore pressure of only, while in case of volumetric strain of total rock described by coefficient (4) both the structure and texture of rock were important. The individual triaxial compression test results showed that for tested rock an effective pressure equation was a linear function of pore pressure as (15). The so called Rebinder effect (Rehbinder & Lichtman, 1957) might cause, that the α coefficient in equation (15) could assume values greater than one. This happened particularly in the case when the porous fluid was non-inert carbon dioxide. In case of inert pore fluid like kerosene the test results suggested that the a coefficient in equation (15) decreased while the differential strength limit was increasing. This might be caused by, so called, dillatancy strengthening (see Zoback & Byerlee, 1975). Another considered important parameter of the equation (15) was the value of the effective press p'. The results showed that the value of this parameter was practically independend on the pore fluid type. This conclusion was contrary to previous research (see, for example, Gustkiewicz et al., 2003 and Gustkiewicz, 1990) so these results should be treated with caution. There are no doubts, however, over p' increasing simultaneously with increase in Rσ1-σ3. Basically, the differential strength limit of the specimen is greater the greater is confining pressure applied to it. Thus, higher Rσ1-σ3 values are accompanied by higher p'.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych wykonanych w celu sformułowania prawa naprężeń efektywnych, które prowadzono dla dwóch różnych sposobów formułowania tego prawa. W pierwszym przypadku zakładano, że skała jest ośrodkiem porowatym Biota (Biot, 1941; Nur i Byerlee, 1971), a samo prawo naprężeń efektywnych ma postać (3). W drugim przypadku posługiwano się podejściem zaproponowanym przez Robina (1973), które zostało następnie rozwinięte w Pracowni Odkształceń Skał IMG PAN m.in. przez Gustkiewicza (1990) i Nowakowskiego (2007) i wyznaczano prawo naprężeń efektywnych składające się z dwóch elementów: równania ciśnienia efektywnego (9) oraz wartości ciśnienia efektywnego (11). Podstawą wyznaczania współczynników dla równania Biota (3) były testy ściśliwości próbek skał pozostających w stanie powietrznie suchym oraz nasyconych inertnymi (azot, nafta) bądź sorbującymi (dwutlenek węgla, woda destylowana) płynami porowymi. Na podstawie wyników tych testów wyznaczano moduły ściśliwości badanych skał a następnie wyliczano wartości współczynników Biota wg (4) i (5). Przedmiotem badań były próbki z naprężeń dwóch skał oznaczonych jako piaskowiec 8348 i wapień 9166. Równanie ciśnienie efektywnego (9) oraz wartość ciśnienia efektywnego (11) wyznaczano wg metodyki podanej przez Nowakowskiego (2007) na podstawie wyników testu klasycznego trójosiowego ściskania (ang. „individual test” - por. Kovari i in., 1983) uzyskanych dla próbek skał, w których naprężenie różnicowe osiągnęło wartość różnicowej granicy wytrzymałości Rσ1-σ3. Przedmiotem badań były próbki wycięte ze skały oznaczonej jako piaskowiec „Tumlin”, a jako płynów porowych użyto azotu i nafty (płyny inertne) oraz dwutlenku węgla i wody destylowanej (płyny sorbujące). Z przedstawionych wyników badań nad wartościami współczynników Biota wynika, że rodzaj płynu porowego nie wpływa na wartość wyznaczanego według wzoru (5) współczynnika α2 co oznacza, że deformacja objętościowa tej przestrzeni nie zależy od rodzaju płynu porowego, a jedynie od panującego w niej ciśnienia. W przypadku współczynnika α1 (wzór (4)) określającego wpływ ciśnienia porowego na deformację ośrodka jako całości wyniki wykazują pewną sprzeczność. Wartości α1 uzyskane dla piaskowca gdy płynem porowym jest nieściśliwa ciecz są nieco większe niż gdy jest nim ściśliwy gaz. Z kolei wyniki uzyskane dla opoki wskazują na coś wręcz przeciwnego: stosunkowo duża (większa niż dla piaskowca) wartość α1 dla gazu i wyraźnie mniejsze wartości α1 dla cieczy. Ostatecznie wydaje się, że to, czy wartość współczynnika α1 zależy rodzaju medium porowego jest w dużym stopniu uwarunkowane strukturą i teksturą badanej skały. Dla skał okruchowych o dużej porowatości i dużej swobodzie filtracji płynu porowego rodzaj tego płynu będzie miał prawdopodobnie mniejsze znaczenie natomiast dla skał zwartych o małej porowatości mogą zachodzić duże różnice w wartościach tego współczynnika w zależności od tego czy medium porowym jest ciecz, czy gaz. Wyniki wykonanych testów konwencjonalnego trójosiowego ściskania pozwoliły stwierdzić, że dla badanego piaskowca równanie ciśnienia efektywnego na granicy wytrzymałości jest liniową funkcją ciśnienia porowego pp postaci (15). Zgodnie z tym co pokazali Gustkiewicz i in. (2004) oraz Nowakowski (2005, 2007) jeżeli oddziaływanie płynu porowego na skałę nie jest wyłącznie mechaniczne, to może dojść do sytuacji, w której współczynnik α w równaniu (15) ma wartość większą od 1. Zjawiskiem fizykochemicznym odpowiedzialnym za taką sytuację jest najprawdopodobniej tzw. efekt Rebindera (Rehbinder i Lichtman, 1957), który polega na obniżeniu wytrzymałości skały wskutek adsorpcji gazu porowego, przy czym spadek wytrzymałości jest tym większy, im wyższa jest ilość zasorbowanego gazu (por. także Hołda, 1990). Jeżeli płynem porowym jest CO2 to im wyższa wartość Rσ1-σ3 tym wyższa wartość α, czyli tym silniej manifestuje się wpływ ciśnienia porowego (rys. 6). Przyczyn takiego zjawiska należy prawdopodobnie upatrywać w sposobie pękania badanego materiału. Jak wiadomo różnicowa granica wytrzymałości rośnie ze wzrostem ciśnienia okólnego oraz ze wzrostem różnicy p - pp (Gustkiewicz, 1990). Wzrostowi temu towarzyszy stopniowa zmiana sposobu pękania skały od kruchego pękania do ciągliwego płynięcia. W próbce pękającej krucho wytwarza się zazwyczaj jedna płaszczyzna pęknięcia, wzdłuż której następuje zniszczenie próbki. Natomiast w próbce pękającej w sposób ciągliwy powstaje wiele równoległych do siebie płaszczyzn zniszczenia. Oznacza to, że sumaryczna powierzchnia nowych spękań powstających podczas zniszczenia ciągliwego jest prawdopodobnie znacznie większa niż podczas kruchego pęknięcia. Jeśli w trakcie eksperymentu spełnione są warunki (6) to pęknięcia te zostają wypełnione pozostającym pod stałym ciśnieniem gazem porowym, a to z kolei oznacza wzrost powierzchni fizykochemicznie czynnej, na której mogą zachodzić procesy sorpcyjne. A zatem i wpływ efektów sorpcyjnych powinien się okazać dla wyższych wartości Rσ1-σ3 znacząco większy. W przypadku, gdy płynem porowym była inertna ciecz (nafta) pokazane na rys. 6 wyniki badań sugerują, że wartość współczynnika α maleje ze wzrostem Rσ1-σ3. Przyczyną może tu być tzw. Wzmocnienie dylatancyjne (por. Zoback i Byerlee, 1975). W tym przypadku polega ono na tym, że gdy próbka skalna osiąga swoja granicę wytrzymałości zaczynają się w niej rozwijać nowe spękania, czego konsekwencją jest wzrost objętości przestrzeni porowej wywołujący spadek ciśnienia porowego. Jeżeli spadek ten nie zostanie wyrównany przez filtrującą z zewnątrz ciecz to rzeczywista wartość ciśnienia porowego będzie niższa niż zakładana. Z punktu widzenia prawa ciśnienia efektywnego oznacza to, że wpływ ciśnienia porowego na wartość Rσ1-σ3. ulegnie zmniejszeniu, co powinno dać α < 1. Drugim istotnym parametrem równania (15) jest tzw. wartość ciśnienia efektywnego p'. W rozważanych eksperymentach wielkość tę należy traktować jako pewne zastępcze ciśnienie okólne, które - zastosowane do skały dla pp = 0 - da w efekcie taka samą wartość Rσ1-σ3 jak para niezerowych ciśnień p i pp spełniających równanie (15). Pokazane na rys. 7 zależności sugerują, że wartość wielkości p' praktycznie nie zależy od rodzaju płynu porowego. Innymi słowy: jeśli pp = 0 to Rσ1-σ3 = const. dla danej wartości p' niezależnie od tego, czym wypełniona jest przestrzeń porowa skały. Wartości p' rosną natomiast ze wzrostem Rσ1-σ3 gdyż różnicowa granica wytrzymałości próbki jest tym wyższa im wyższe jest obciążające próbkę ciśnienie okólne. Jest zatem naturalne, że wyższym wartościom Rσ1-σ3 towarzyszą wyższe wartości p'.

5

Numerical calculations of the consolidation of flotation waste landfill 'Żelazny Most' based on Biots model with the Kelvin-Voight rheological skeleton

Strzelecki T., Bartlewska-Urban M.

Archives of Civil Engineering

|

2011

|

Vol. 57, nr 2

199-213

EN

This paper presents simulation results of the consolidation process of the flotation waste landfill "Zelazny Most". The mathematical model used in presented research is based on Biot's model of consolidation and is extended with rheological skeleton. The load is the mass pressure of the landfill itself. The initial point selected for calculations was based on the ground water level calculated in a landfill. The creeping process in this waste landfill was analyzed along the north-south section. The solution is therefore 2D with the assumption of a plane strain state. Effective model parameters data were obtained in laboratory tests on the material from the waste landfill. Results obtained for a stress state in a storage state can help to determine whether the adopted linear model of visco-elastic medium does not lead to changes in the Coulomb-Mohr potential yield, showing the emergence of plasticity of material storage areas.

PL

W pracy przedstawiono wyniki symulacji procesu konsolidacji składowiska odpadów poflotacyjnych Żelazny Most w oparciu o model matematyczny konsolidacji Biota ze szkieletem reologicznym pod działaniem ciężaru własnego składowiska. Punktem wyjścia do obliczeń było obliczone zwierciadło wód podziemnych w składowisku. Zagadnienie pełzania składowiska wykonano w przekroju północ-południe przez składowisko. Rozwiązanie jest więc typu 2D przy założeniu płaskiego stanu odkształcenia. Dane dotyczące parametrów efektywnych modelu uzyskano w badaniach laboratoryjnych na materiale uzyskanym na składowisku. Uzyskane wyniki stanu naprężenia w składowisku pozwalają określić, czy przyjęty liniowy model ośrodka lepko sprężystego nie prowadzi do pojawienia się zmian znaku wartości potencjału plastyczności Coulomba-Mohra, co świadczyłoby o pojawianiu się obszarów uplastycznienia materiału składowiska.