Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Possible role of stream piracy in evolution of drainage network in Pasmo Połonin: the Roztoki Stream valley (Bieszczady Wysokie, Polish Carpathians)

Haczewski Grzegorz, Kukulak Józef

Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica

|

2021

|

Vol. 55

89--97

EN

Stream piracy is proposed to explain unusual relief of two neighbouring valleys in the Bieszczady Mountains, SE Poland. The Muczny Stream for more than 2 km of its headwater course is an underfit stream and the upstream continuation of its former valley is traceable in the present-day Roztoki Stream. The Roztoki Stream broke through its former right bank along a zone of a large tectonic fault, where disintegrated and displaced rocks provided routes for water escape by sapping toward the San valley. The barrier was weakened and destroyed by groundwater sapping, mass wasting on its distal side and headward erosion at the outflows of the escaped water. The gradient of the stream increased, resulting in incision of bedrock in the stream’s lower course and in construction of an alluvial fan whose size is exceptional for the area. Headward erosion created a deeply incised channel, outstanding in narrowness and depth among the other stream channels in the area. Incision of this channel, in turn, provoked capture of a nearby eastward stream that had been flowing straight to the San in a broad gentle valley. Headward erosion after the capture led to incision of a deep and narrow channel in the bottom of this old gentle valley.

2

Coal-bearing submarine slump sediments from Oligocene–Miocene transition of the Eastern Carpathians (Bieszczady Mountains, SE Poland)

Bąk K., Wolska A., Zielińska M., Bąk M.

Geological Quarterly

|

2015

|

Vol. 59, No. 2

300--315

EN

A new finding of lustrous coal particles from the youngest flysch sediments of the Silesian Nappe, Polish Eastern Carpathians, outcropped in the Bieszczady Mountains is here presented. The coal material occurs in a 1-m thick submarine slump layer in the Kiczera Dydiowska Sandstones, which belong to the youngest part of the Krosno Beds. Coal particles are numerous (up to 16%) in a massive sandstone of the slump layer. The siliciclastic particles from these sediments are classified as material from weathered rocks of continental block or they have been recycled from post-orogenic sediments. Lustrous coal represents coaly plant fragments, which are mostly homogeneous, belonging to macerals of vitrinite group. Some coal pebbles display tree structure, typical of gelified xylites, due to impregnation of cell walls by resinite, which occurrence in this material indicates terrestrial plants producing waxes and resins. Some of gelified plant debris shows evidence of pyritization, what in the absence of inertinite macerals in coal may indicate dysoxic conditions during first decomposition processes of organic matter under water environment. Coaly-bearing slump moved down most probably from SW during Oligocene–Miocene transition time. This shows that an intrabasinal massif, as the uplifted fragment of ?Precambrian craton, which supplied large amount of siliciclastic material to the Silesian–Subsilesian basin during the lower–middle Oligocene, still existed at the end of the Oligocene.

3

Mineralogical and petrological characteristics of exotic schist cobbles from the Krosno Beds (Silesian Unit, Bieszczady Mts., south-east Poland)

Ziemianin K., Wolska A.

Nafta-Gaz

|

2014

|

R. 70, nr 10

659--670

EN

Exotic schist cobbles were collected from two localities: Roztoki Dolne and Ustrzyki Górne (Krosno Beds, Silesian Nappe, Bieszczady Mts., SE Poland), where they occur in streams as a detrital material. These cobbles reach up to 25 cm in diameter, but a few boulders (up to 1 m) were also found. They were grey and green in colour and had mica and quartz layers (most often thicker than 0.5 cm, although some quartz layers can reach 1 cm). Some exotic cobbles found were tectonically deformed. These investigated schist cobbles consisted of quartz, white mica (phengite) and chlorite. Additionally other minerals which also occurred in cobbles were: garnet (almandine), tourmaline (dravite), and accessory: apatite, zircon, rutile and ilmenite. Biotite (often altered) and feldspar (albite, oligoclase) are rare. Numerous calcite veins were observed. Garnet porphyroblasts had different shapes (spherical, elliptic or tectonically elongated) and sometimes showed zonation. Tourmalines had characteristic blue and brown zones, due to variable contents of Fe. The protolith of the schists analyzed had the character of pelitic-mudstone rocks. The precursor rocks were metamorphosed during both progressive (almandine-amphibolite facies) and retrogressive metamorphism. The north-west extension of the Marmarosh or Rakhiv massifs between Dukla and Silesian subbasins was the most probable source of these exotic cobbles.

PL

Łupki egzotykowe zostały pobrane z dwóch lokalizacji: Roztoki Dolne i Ustrzyki Górne (warstwy krośnieńskie, jednostka śląska, Bieszczady, południowo-wschodnia Polska), gdzie występowały jako materiał detrytyczny w korytach potoków. Ich wielkość na ogół nie przekracza 25 cm, aczkolwiek zanotowano również kilka większych okruchów (do 1 m średnicy). Charakteryzują się kolorem szaro-zielonym, z laminami mik i kwarcu dochodzącymi do 1 cm grubości, aczkolwiek najczęściej nie przekraczającymi 0,5 cm. Część z odnalezionych okazów wykazuje cechy tektonicznej deformacji. Zbadane łupki zbudowane są z kwarcu, jasnej miki (fengit) oraz chlorytu. Dodatkowo obserwuje się granat (almandyn), turmalin (drawit), a także akcesorycznie apatyt, cyrkon, rutyl oraz ilmenit. Biotyt (często przeobrażony) oraz skalenie (albit, oligoklaz) są rzadkie. Notuje się liczne żyły kalcytowe. Porfiroblasty granatu charakteryzują się zmiennym kształtem – od okrągłych, przez eliptyczne do tektonicznie wydłużonych. Niekiedy występuje u nich zonacja. Turmaliny posiadają charakterystyczną niebiesko-brązową zonację, wynikającą z różnej zawartości Fe. Protolit analizowanych łupków miał charakter pelityczno-mułowcowy. Uległ on metamorfizmowi zarówno progresywnemu w warunkach facji almandynowo-amfibolitowej, jak również retrogresywnemu. Północno-zachodnie przedłużenie masywu Marmarowskiego lub Rachowskiego (pomiędzy basenami śląskim i dukielskim) jest najbardziej prawdopodobnym obszarem źródłowym analizowanych skał egzotykowych.

4

Zmniejszenie zasięgu złóż torfu i ich retencji wodnej w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej i w Bieszczadach w wyniku działalności człowieka

Łajczak A.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 9

532--540

EN

The paper deals with the problem of anthropogenic changes in the extent of peat deposits, their volume and water retention capacity of raised and valley peat bogs in the Polish part of the Orava-Nowy Targ Basin and the Bieszczady Mts. This problem has not received a great deal of attention in the research literature. Special attention was paid to the remnants of peat domes and post-peat areas. The decrease in the area of peat bogs, the volume of peat deposit and the quantity of water retained within them were estimated for the last ca. 400 years. This paper is based on an analysis of maps produced over the last 230 years as well as aerial photographs. Field data and laboratory data were also analyzed as part of this research.

5

Geologiczne i geomorfologiczne uwarunkowania wykształcenia sieci hydrograficznej w zlewni górnej Wołosatki (Bieszczady Wysokie)

Siwek J., Kołodziej A., Laszczak E., Mocior E., Plenzler J., Płaczkowska E., Rozmus M., Rzonca B., Ścisłowicz B., Wójcik S., Ziółkowski L.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2

249-261

PL

Przeprowadzono szczegółowe kartowanie hydrograficzne obejmujące m.in. układ sieci rzecznej w górnej części zlewni Wołosatki. Badania ukierunkowane były na określenie związków między współczesnym układem sieci rzecznej a budową geologiczną i rzeźbą. Dominującą rolę w kształtowaniu układu sieci rzecznej odgrywa przebieg warstw skalnych oraz obecność stref nieciągłości tektonicznych. Upad warstw skalnych decyduje o możliwości retencji wód opadowych i obok uwarunkowań klimatycznych jest czynnikiem decydującym o zasobności zbiornika wód podziemnych. Odpływ jednostkowy okresów niżówkowych w poszczególnych częściach zlewni może wynosić od 2.1 do 9.81s/km2.

EN

Detailed hydrographic investigation was carried out in the catchment of Upper Wołosatka Stream. The characteristics cover the structure of hydrographic network, namely its pattern. Detailed map of stream network was created. The main factors controlling the development of the hydrological network were discussed. Geological structures played the mast important role in the development of hydrographic network. The capacity of groundwater aquifer is strictly connected with the dip of flysch strata hoverer it also reflects the rain shadow effect. The unit discharge in the catchment can range in dry periods from 2.1 up to 9.81/s/km2.

6

Tło hydrochemiczne wód w zlewni górnej Wołosatki w Bieszczadach Wysokich

Siwek J., Rzonca B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/2

469-473

PL

Badaniami objęto górną część zlewni Wołosatki (9,5 km2) w Bieszczadach Wysokich. Podłoże zlewni stanowią osady fliszowe warstw krośnieńskich, przecięte kilkoma głębokimi uskokami. Na podstawie rozkładu cech fizykochemicznych wód wydzielono tło hydrochemiczne, przyjmując jako tło obszar między 10 a 90 percentylem. Tło wydzielono w odniesieniu do wszystkich wód występujących w zlewni oraz oddzielnie dla wód cieków, źródeł i obszarów podmokłych (młaki, wysięki). Wyniki odzwierciedlają niewielkie zróżnicowanie geologiczne tego obszaru i płytki system krążenia wód. Zróżnicowanie chemizmu wód nawiązuje do sposobu zasilania wypływów i warunków hydrometeorologicznych.

EN

The study area covered 9.5 km2 of the upper Wołosatka catchment in the High Bieszczady Mts. The area is composed of flysch sediments of the Krosno beds, folded and transected by deep faults. Hydrochemical background has been defined with regard to stream and ground waters. The latter were represented by spring and swamp water. The hydrochemical background was assumed as a range between the 10th and 90th percentiles. The results demonstrate a moderate variability of the water chemical composition. Low mineralization and other parameters reflect both the origin of waters from current precipitation and their shallow circulation within the rocks.

7

Deformation structures in the gneissic exotic pebbles from the area of Wołosate (Cisna sandstone, Dukla tectonic unit, Outer Carpathians, Poland)

Kania M., Wolska A.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2009

|

Vol. 79, No 1

41-52

EN

Gneissic exotic pebbles from the Cisna beds (Dukla tectonic unit) in the region of Wołosate (Bieszczady Mts., Eastern Carpathians) were investigated. These exotic pebbles are from 9.5 to 13 cm in size. Basing on the structural features, the following groups of exotic pebbles were distinguished: granitic gneisses, laminated gneisses, flaser gneisses and mylonitic gneisses. Granite - granodiorite protolith was deformed in the shear zone; strain partitioning was probably an important process during deformation. The observed structures allow to determine the temperature of metamorphism as 500-550°C. The lower limit of pressure was determined basing on phengite geobarometer as 5 kbar. The nature and localization of the source area can be similar to the Bretila sequence from the Romanian Eastern Carpathians.