Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bełchatów 2030: alternatywne scenariusze transformacji

Ruszkowski Paweł

Energetyka – Społeczeństwo – Polityka

|

2021

|

nr 1(9)

3--14

EN

The article presents strategic dilemmas of the Bełchatów mining and energy complex. The coal lobby aims to continue the conventional profile by launching a new open pit in Złoczew, and experts from environmental organizations propose to enter the green investment trend. A responsible strategy for the survival of the Bełchatów energy complex as an employer must assume alternative scenarios.

2

The Opoka-Rock from the Mesozoic/Neogene Contact Zone in the Bełchatów Lignite Deposit – Characteristics of a Petrographic Nature and as a Raw Material

Pękala Agnieszka

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 8

232--237

EN

During the exploitation of the Bełchatów lignite deposit at the point of contact between the Mesozoic substrate and Neogene deposits, the rocks of different petrographic composition were found. The group of rocks with transitional features between carbonate and silica rocks were called opoka-rock. This article presents the current state of knowledge on the geological conditions pertaining to the occurrence of the Bełchatów opoka-rock, and on its petrographic and chemical characteristics. An analysis was also carried out to determine the physical, mechanical as well as raw-material properties, as well as the related issue of potential utilisation.

3

The beidellite clays from the Bełchatów lignite deposit as a raw material for constructing waterproofing barriers

Ratajczak T., Hycnar E., Bożęcki P.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 2

53--67

EN

Disposal sites for both industrial and communal waste are hazardous for the natural environment due to the accumulated materials and their chemical, physical and biological transformations. The products of these processes migrating at a significant distance contaminate mainly underground waters, surface waters and soils. The spreading of the pollutants may be prevented by horizons of clay rocks that form natural geological barriers. The clay rocks of properly selected parameters may be used in the environmental engineering for constructing artificial water-sealing layers. The mineral, chemical, physico-chemical and physico-mechanical properties of the beidellite clays occurring within the lignite deposit in Bełchatów were studied to find out whether they meet the criteria of waterproofing engineering contained in the Polish recommendations and instructions. The results indicate that the beidellite clays of Bełchatów are rocks suitable for this kind of environmental engineering and may be used in constructing the barriers preventing the migration of effluents from landfills.

PL

Składowiska odpadów, zarówno przemysłowych jak i komunalnych, z uwagi na charakter zgromadzonych materiałów jak i zachodzące w nich przemiany fizyczne, chemiczne i biologiczne stanowią zagrożenie dla środowiska naturalnego, a przede wszystkim gleb oraz wód gruntowych i powierzchniowych. Produkty tych przemian ulegają rozprzestrzenieniu na znaczne odległości, powodując degradację środowiska naturalnego. Jedną z metod ograniczających te zjawiska są naturalne przesłony hydroizolacyjne. Zbudowane ze skał ilastych mogą pełnić funkcję naturalnych barier geologicznych. W pracy przedstawiono wyniki badań składu mineralnego i chemicznego, uziarnienia a także właściwości fizykochemicznych i fizykomechanicznych iłów beidellitowych ze złoża węgla brunatnego w Bełchatowie. Dokonano tego w celu wykazania ich przydatności do budowy przesłon hydroizolacyjnych. Dla określania tej przydatności stosowano kryteria stanowiące treść „Aprobaty technicznej…” (2002) oraz zaproponowane przez Wysokińskiego (2007). Uzyskane wyniki badań wskazują, że bełchatowskie iły beidellitowe spełniają stawiane wymagania i wykazują przydatność do budowy mineralnych barier hydroizolacyjnych w składowiskach odpadów.

4

Rewitalizacja terenów KWB "Bełchatów" jako szansa na rozwój małych miast

Tkacz K.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 23/2

267--278

PL

W odległości 60 km od Bełchatowa położonych jest jedenaście niewielkich miast. Zakończenie wydobycia węgla brunatnego z odkrywki Bełchatów i Szczerców w latach 2018– 2038 otwiera możliwości rewitalizacji terenów poprzemysłowych oraz stwarza szansę na rozwój Bełchatowa i otaczających go małych miast. W 2008 r. opracowano w AGH w Krakowie nową koncepcję rewitalizacji terenów PGE KWB „Bełchatów” S.A., która zakłada ich przekształcenie w centrum sportowo-rekreacyjne i kulturowe. Wprowadzenie funkcji ponadregionalnej oraz racjonalne wykorzystanie potencjału miejsca stwarza szansę na rozwój regionu.

EN

At a distance of 60 km from Belchatow there are eleven small towns situated. The ending of brown coal extracting from Belchatow and Szczercow exposures on planned years 2018–2038 opens opportunities to revitalization of brownfields areas and creates a chance for development of Belchatow city and surrounding towns. In 2008 was drew up a new conception of revitalization PGE KWB ’Belchatow‘ S.A. area by AGH University of Science and Technology in Krakow which determines a transformation this areas to sport, leisure and community center. Introducing of supra-regional function and efficient usage of region potential creates a chance for area development.

5

The influence of siliceous mineral phases on the mechanical properties of transitional rocks in the Belchatow lignite deposit

Pękala A.

Archives of Civil Engineering

|

2015

|

Vol. 61, nr 4

47--58

EN

The transitional siliceous rocks from the Belchatow lignite deposit belong to the deposits with heterogeneous petrographic composition. The research allows us to identify among others, opoka-rocks and gaizes. The mineralogical-chemical analysis proves that the main ingredients of the studied rocks commonly used as building material are minerals of the SiO2 group. Laboratory tests show that the nature of siliceous mineral phases has several effects on the geomechanical parameters of the studied transitional rocks. They are a reduction in water content and rock porosity, which leads to the transition of opal type A to opal type crystobalit and trydymit and then to quartz or microquartz. Their density and strength parameters are increased.

PL

Przedmiotem prezentowanych badań mineralogiczno – geomechnicznych jest grupa skał przejściowych tj. opoki i gezy, odsłaniających się na kontakcie osadów neogeńskich z utworami podłoża mezozoicznego w złożu Bełchatów. Badania mineralogiczno – chemiczne dowiodły, że głównym składnikiem omawianych skał będących często materiałem budowlanym, są minerały z grupy SiO2. Badania laboratoryjne wykazały, że charakter krzemionkowych faz mineralnych wpływa niejednokrotnie na cechy geomechaniczne badanych utworów przejściowych. W efekcie przejścia opalu – A w opal crystobalitowo – trydymitowy a następnie w chalcedon czy kwarc dochodzi do zmniejszenia w skałach zawartości wody czy porowatości. Wzrasta zaś ich gęstość oraz parametry wytrzymałościowe.

6

Nowoczesne metody suszenia węgla brunatnego : badania własne

Michalski M.

Zeszyty Energetyczne

|

2014

|

T. 1

93--100

PL

Węgiel brunatny stanowi jedno z podstawowych paliw w Polsce oraz w krajach, które posiadają ten surowiec. Jest to spowodowane bardzo niską ceną wydobycia oraz dobrze opanowanej technologii konwersji energii chemicznej zawartej w węglu na energię elektryczną i cieplną. Jednakże podstawowym problemem przy wykorzystywaniu węgli brunatnych w elektrowniach jest zawartość wilgoci, która w zależności od lokalnych warunków wydobycia wynosi między 40, a 60%. Podczas spalania węgla duża zwartość wilgoci wpływa między innymi na zmniejszenie wartości opałowej surowca, czas zapłonu, wydzielanie i spalanie się części lotnych, sposób formowania się mikrofrontu spalania części lotnych i teksturę pozostałości koksowej ziaren, co w konsekwencji ma decydujący wpływ na osiąganą w kotłach energetycznych sprawność [1]. Usunięcie części wilgoci z węgla brunatnego przed wprowadzeniem go do kotła przyczynia się do wzrostu sprawności energetycznej bloku. Według różnych źródeł osiągalny wzrost sprawności bloku może wynosić nawet 3-6% przy jednoczesnej redukcji ilości powstałych spalin [2, 3].

7

Stanowisko mamuta – Mammuthus primigenius (Blumenbach, 1799) w górnym plejstocenie Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów

Błażejowski B., Jakubowski G., Gieszcz P., Kowalski R., Hołda-Michalska A.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 11

755--760

EN

The fossil remains of juvenile woolly mammoth (Mammuthus primigenius) from Pleistocene deposits of the Be³chatów coal mine are described. Precise measurements of the excavated bones allowed for approximate reconstruction of the specimen, which turned out to be in the estimated age of 10 years. Serial samples for isotope analysis of carbon and oxygen were taken from a tooth, and the isotope record has revealed a probable change of diet due to switching from milk-based to plant-based food.

8

The mineral character and geomechanical properties of the transitional rocks from the mesozoic – neogene contact zone in the Bełchatów lignite deposit

Pękala A.

Journal of Sustainable Mining

|

2014

|

Vol. 13, iss. 1

10--14

EN

Purpose Beginning more than 30 years ago, opencast lignite mining in the "Bełchatów" area is an important source of accompany-ing minerals. Lignite mining in the "Bełchatów" mine yields, on average, more than 35 million tonnes per annum and re-quires removing more than 110 million cubic meters of overburden. Therefore the mine outside of the main mineral ex-ploitation of lignite, leads to a large-scale economy of accompanying minerals. Part of the minerals are present in the overburden and are exposed on the slopes of the opencast mine; these minerals are selectively exploited in the event of the absence of recipients stored on anthropogenic deposits. The object of this mineralogical-geochemical study is a group of transitional rocks such as opoka-rocks, gaize and marls exposed when contact occurs between Neogene sediments and Mesozoic basement rocks in the "Bełchatów" lignite deposit. In the case of these rocks, during preliminary geological research carried out on the mine, doubt often appear as to their explicit petrographic character and hence their practical use. Advanced mineralogical methods allow mistakes in their identification to be avoided and a geomechanical study indi-cates possible direction of their practical use. Methods The heterogeneous petrographic character of the examined rocks required the use of a broad research spectrum. The fol-lowing microscopes were used in the framework of the mineralogical research: Polarizing Olimpus BX51 and electron (SEM) FEI Quanta 200FEG equipped with an X-ray spectrometer (EDX Genesis) and backscattered electron detector (BSE). In addition, observations were carried out using a cathodoluminescence apparatus, the Cambridge Image Tech-nolgy Ltd CCL 8200 mk3 model, and a polarizing microscope, type Nikon Optiphot 2. Determination of the phase compo-sition (qualitative and quantitative) was made using X-ray diffraction and utilizing the powder method of Debye-Sherrer. An X-ray diffractometer, a Philips PW 3020 X'PERT, was also used in the study. Analyses by Fourier transmission infra-red spectroscopy were performed using the production apparatus BIO-RAD, model FTS 165, equipped with a package of programs for the digital processing of results. The chemical composition was determined by atomic absorption spectrosco-py (AAS) using a spectrophotometer Philips PU 9100Xi Camera SX-100 and atomic emission spectroscopy with induc-tively coupled plasma (ICP AES) using spectrometer 40 PLASMA. The geomechanical properties were determined in accordance with the following standards: open and total porosity (PN-EN 1936:2001) compressive strength in air – dried state (PN-EN 1926:2001), bulk density and density (PN-EN 1936:2001), relative humidity (PN-EN 1925:2001); absorba-bility of stone material (PN-EN 13755:2002) and abrasion on the face of Boehme (PN-84/B-04111). Results Mineralogical-petrographic studies of the transitional rocks showed that the dominant component was SiO2 which was presented in the form of opal type A and CT, chalcedony, quartz and microquartz. In addition, it was found that the rocks studied had been covered by secondary mineralization processes. The observations carried out showed that these rocks underwent primary silicification and decalcination processes, which contributed to the diverse petrographic nature of the rocks studied and secondarily experienced a change in their physico-mechanical properties. The silification process was the result of diagenetic processes taking place within the Neogene argillaceous rocks occurring when a sub-coal series is situated in the immediate vicinity of the bedrock. There was a release of extruded silica-rich water from the clays during the mechanical compaction process. Some amounts of silica may also be derived from plagioclase dissolution and the transformation of terrigenous material, mainly grains of potassium feldspar. The precipitation of silica from porous solutions occurred most when coinciding with the presence of carbonic acid formed by the decomposition of organic substances of vegetable origin. Practical implications The studies carried out have a significant practical implication, as the transitional sediments from the "Bełchatów" lignite deposit can be used in the production of building materials. Originality/ value Against the background of a number of published papers on the rocks accompanying lignite seams there is a lack of the mineralogical-petrographic studies of the transitional sediments in the Mesozoic-Neogene contact zone in the "Bełchatów" lignite deposit taking into account the aspect of raw materials. This paper has been produced to fill the void in this area.

9

Comparative oxygen and carbon isotopic records of Miocene and recent lacustrine unionid bivalves from Poland

Błażejowski B., Racki G., Gieszcz P., Małkowski K., Kin A., Krzywiecka K.

Geological Quarterly

|

2013

|

Vol. 57, No. 1

113–-122

EN

The δ13C and δ18O isotope data from both fossil (Miocene) and modern freshwater bivalve shells of family Unionidae from Poland (species Margaritifera flabellatiformis and Unio tumidus, respectively) show a similar, truncated sinusoidal pattern.. The isotopic profiles of the whole shell are visibly marked by three growth stages, linked with a progressive loss of environmental record because of declining intra-annual biocarbonate accretion rate. The juvenile and gerontic phases exhibit generally more positive and stable (plateau) isotopic pattern than the mid-age stage. An increasing δ13C trend is typical for the final life stage, likely influenced by nutrient overloading, reversing the tendency towards δ13C depletion throughout the individual’s life induced by metabolic processes. Due to the progressive loss of environmental signals through ontogeny, these initial and final isotopic profile segments probably correspond to, respectively, an instant signature of the first season growth, and a multiyear value set of summer maxima during geriatric stage. Vague seasonal cyclic record is the striking feature of the mid-age δ18O and δ13C profile slices. In case of low-amplitude δ18O curve, this is probably promoted by a sensitivity of the lake ecosystem to many dynamic intra-annual factors affecting water budget balance. This consistent signature mode seems to be typical for lake-dwelling unionid shells at least since Miocene from different climatic zones, as confirmed by coeval lacustrine low-latitude mussels from Amazonia. Thus, this isotope record is relevant to obtain information on the habitat and life cycle of the fossil freshwater bivalves, as well as could help understand modern environmental change.

10

Możliwości wykorzystania wybranych surowców smektytowych jako materiałów dla celów hydroizolacyjnych

Panna W., Wyszomirski P., Motyka J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 83

131-145

PL

Surowce zasobne w smektyty - ze względu na drobne uziarnienie i właściwości barierowe - są chętnie stosowane w różnego rodzaju hydroizolacjach. Przedmiotem przeprowadzonych badan było określenie przydatności takich surowców jak bentonit ze słowackiego złoża "Kopernica III" oraz ił beidellitowy z KWB "Bełchatów" do budowy mineralnych barier izolacyjnych składowisk niebezpiecznych odpadów, a także wykorzystanie modyfikowanych odmian tych surowców w charakterze głównego składnika hybrydowych materiałów hydroizolacyjnych oraz mieszanek bentonitowo-gruntowych. Zawartość minerałów grupy smektytu - określona metodąsorpcji błękitu metylenowego - wyniosła 70% dla bentonitu z Kopernicy oraz 56% dla iłu beidellitowego z KWB Bełchatów. Wysoki udział smektytu w ile z Bełchatowa pozwala na traktowanie go jako wartościowego substytutu importowanej kopaliny z Kopernicy. W celu pełnej charakterystyki omawianych surowców wykonano - oprócz określenia zawartości smektytu - takie badania jak: pełna analiza chemiczna, rentgenograficzna analiza fazowa, analiza składu ziarnowego, oznaczenie edometrycznego wskaźnika pęcznienia i ciśnienia pęcznienia oraz dokonano pomiaru filtracji mieszanek bentonitowo-gruntowych za pomocąedometru cieczowego. Uzyskane wyniki badan wskazują, że analizowane surowce spełniają kryteria przydatności do budowy sztucznych barier izolacyjnych. Zdolność do wymiany kationów badanych surowców sprawia, że mogą być one stosowane również jako składniki hybrydowych materiałów hydroizolacyjnych oraz mieszanek gruntowo-bentonitowych.

EN

Mineral raw materials rich in smectites are often used - due to their fine grains and barrier properties - in different waterproofing applications. This study determined the suitability of bentonite from the Kopernica III deposit (Slovakia) and beidellite clay from the lignite mine in Bełchatów (Poland) for constructing mineral barriers in the landfills of hazardous waste sites and - after proper modification - as main components in hybrid waterproof materials and bentonite-soil blends. The contents of smectite-group minerals, determined through the methylene blue method, are 70% in the Slovakian bentonite and 56% in the Polish beidellite clay. Due to high content of smectites the Bełchatów clay could be a substitute for the bentonite imported from Kopernica. To obtain a full characterization of this two raw materials, the following investigations were performed in addition to specifying the content of smectites: chemical and XRD analyses, determination of particle size distribution, swelling index rate and swelling pressure, as well as measurements of the water permeability of bentonite-soil blends. The results indicate that the smectitie-rich clays from both Kopernica and Bełchatów meet the requirements as raw materials suitable for constructing artificial isolating barriers. Considering the exchange cation capabilities, both clays can also be used as components in hybrid waterproofing materials and bentonite-soil blends.

11

Energia z największego bloku

Świat Obrabiarek

|

2012

|

R. 7, nr 3-4

20-22

PL

W ostatnich latach niezwykle ważne stały się kwestie bezpieczeństwa energetycznego, zwłaszcza w zakresie energii elektrycznej. Postęp techniczny, który dokonuje się na naszych oczach każdego dnia ułatwia znacząco codzienne czynności, ale też równocześnie wymaga zapewnienia stałych i co ważne coraz większych ilości energii elektrycznej zarówno do fabryk, przedsiębiorstw, aglomeracji, jak i gospodarstw domowych.

12

Anizotropia zmienności głównych parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów

Bartuś T.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2012

|

T. 28, z. 2

5-29

PL

Złoże węgla brunatnego Bełchatów położone jest w centralnej Polsce w rowie tektonicznym Kleszczowa. Jest podzielone na szereg części, którym odpowiadają pola górnicze: Kamieńsk (wschodnia część złoża), Bełchatów (centralna część złoża) i Szczerców (zachodnia część złoża). Obszarem prezentowanych badań było pole Bełchatów. Przedmiotem badań była zależność lokalnej, regionalnej i generalnej, horyzontalnej zmienności wybranych parametrów technologiczno-chemicznych węgla w stanie roboczym (wilgoci całkowitej, zawartości popiołu i zawartości siarki całkowitej), w funkcji kierunku obserwacji. Zastosowano geostatystyczny opis zmienności parametrów złożowych za pomocą semiwariogramów. Badania, które były prowadzone w różnych skalach obserwacji (od zmienności lokalnej w obrębie tzw. pola doświadczalnego o rozmiarach 8 x 8 m, w wydzielonych większych jednorodnych częściach pola Bełchatów - tzw. obszarach, aż po analizy generalne w skali całego pola górniczego). Wykazały one istnienie wyraźnej anizotropii zmienności parametrów węgla. Struktura anizotropii obserwowana w skalach regionalnej i globalnej nawiązuje do przebiegu struktury bełchatowskiej. Szczegółowe badania wskazują na zróżnicowany poziom anizotropii obserwowany w różnych obszarach pola Bełchatów. Nie udało się udowodnić zależności zmienności poziomu anizotropii zawartości popiołu i siarki całkowitej od środowisk sedymentacji pokładu głównego węgla w różnych częściach pola Bełchatów. Oba badane parametry cechują się silnym bądź średnim poziomem anizotropii w badanych obszarach. Anizotropia ujawnia się także w skali lokalnej. Badania wykazały, że w skali regionalnej przeważa anizotropia typu zonalnego. W skali całego złoża, zawartość siarki całkowitej wykazywała anizotropię typu zonalnego, a zawartość popiołu - typu geometrycznego.

EN

Bełchatów lignite deposit is located in the central part of Poland in the tectonic Kleszczów graben. It is divided into several parts, which aremining fields: Kamieńsk area (eastern part of the deposit), Bełchatów area (central part of the deposit) and Szczerców area (western part of the deposit). The subject of this study was the Bełchatów area. The main issue of the investigations was the dependence of local,regional and global, horizontal variability of selected lignite qualitative parameters (moisture, ash content, calorific value and sulfur content in the as received state) is a function of viewing direction. There was applied the geostatistical analysis of the lignite variability parameters with use of semivariograms. The researches which were conducted at different scales of observation: in the locale scale - in small field size 8 x 8 m called experimental area (local analysis), in larger homogeneous separated parts of the Belchatow area (regional analysis) and in the whole Bełchatów area scale (general analysis). The results proved the visible anisotropy of variability mine lignite parametres. Anisotropy structure observed in regional and global scale is connected with tectonic structure of the Bełchatów Graben. The detailed studies show the variated level of anisotropy observed in different areas of Bełchatów field. However, no dependence of the relative level of ash and total sulfur content anisotropy on the environment of sedimentation of the main coal deposit in different parts of the Bełchatów field has been observed. Both parameters characterize with strong or medium anisotropy level in examined fields. Moreover, anisotropy is also visible in the local scale. Conducted researches confirmed the thesis that zonal anisotropy is prevalent kind of anisotropy in the regional scale. In the range of the whole deposit the total sulfur content showed zonal anisotropy, whereas the ash content revealed geometric anisotropy.

13

O detalu przemieszczonym

Suchoń F.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/2

571--575

PL

Artykuł poświęcony jest roli współczesnego detalu architektonicznego, jako elementu ułatwiającego percepcję i stanowiącego o czytelności formy przestrzennej. Rozważania przedstawiono na podstawie przykładu realizowanego obecnie obiektu galerii handlowej.

EN

The paper is devoted to the role of the modern architectural detail in supporting visual recognition and being distinctive part of spatial forms. These considerations are based on the example of shopping centre project, currently under construction.

14

Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w węglu brunatnym złóż Polski

Bojakowska I., Lech D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 448 (1)

209--213

PL

W 104 próbkach z neogeńskich pokładów węgla brunatnego, pochodzących ze złóż Turów, Bełchatów, Adamów, Lubstów, Pątnów i Koźmin określono zawartość Ag, As, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, Se, Sn, Sr, Th, Tl, U, V, Zn metodą ICP-MS oraz zawartość Hg metodą spektrometrii absorpcyjnej z zatężaniem na amalgamatorze. Średnie zawartości Ag, Cd, Hg, Sb i Tl były niższe niż 1 mg/kg, średnie zawartości As, Co, Cs, Mo, Se nie przekraczały 10,0 mg/kg, natomiast średnie zawartości Cr, Cu, Ni, Pb, Rb, V i Zn wynosiły od kilkunastu do kilkudziesięciu mg/kg; w jeszcze wyższych stężeniach były obecne Mn, Sr i Ba. Stwierdzono, że węgiel brunatny ze złoża Turów wyróżnia się względnie wysoką zawartością As, Ba, Cr, Rb, V, Zn, Co, Cs, Mo, Se, Sn, Th, Tl i U, węgiel ze złoża Bełchatów – podwyższoną zawartością Cd i Hg, a węgiel regionu konińskiego – podwyższoną zawartością Mn. Węgiel ze złoża Bełchatów i złóż regionu konińskiego charakteryzują się ponadto wyższą zawartością Sr w stosunku do węgla turoszowskiego. Węgiel ze złoża Turów jest wzbogacony trzy i więcej razy w Ba, Cr, Co, Cu, Ni, Pb, Rb, Sn, Th, V, U i Zn w porównaniu do przeciętnej zawartości tych pierwiastków w węglu brunatnym w złożach świata, węgiel z zagłębia w Bełchatowie zawiera dwa i więcej razy Cd, Co, Cr, Mn, Ni, Se, V, natomiast węgiel ze złóż regionu konińskiego dwa i więcej razy Mn i Sr.

EN

A total of 104 samples of Neogene brown coals collected from the Turów, Bełchatów, Adamów, Lubstów, Pątnów and Koźmin deposits were tested for contents of Ag, As, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, Se, Sn, Sr, Th, Tl, U, V and Zn by ICP-MS technique. The Hg content was measured by AAS method with pre-concentration on a gold amalgamate trap. The average contents of Ag, Cd, Hg, Sb and Tl were lower than 1 mg/kg, the mean contents of As, Co, Cs, Mo, Se, did not exceed 10.0 mg/kg, while mean content of Cr, Cu, Ni, Pb, Rb, V and Zn were in range from several to tens of mg/kg. Mn, Sr and Ba were present at even higher concentrations. The studies have shown that the Turów coal deposits are characterized by relatively high contents of As, Ba, Cr, Rb, V, Zn, Co, Cs, Mo, Se, Sn, Th, Tl and U the Bełchatów coals show higher contents of Cd and Hg, while the Konin coals show an increased Mn content. Furthermore, the coals from the Bełchatów and Konin deposits are characterized by a higher content of Sr in relation to the Turów coals. In comparison to the average content of trace elements in brown coals of the world, the coals from the Turów deposits are enriched three or more times with Ba, Cr, Co, Cu, Ni, Pb, Rb, Sn, Th, V, U and Zn. The coals from the Bełchatów basin contain two or more times more Cd, Co, Cr, Mn, Ni, Se and V, and the coals from the Konin deposits contain two or more times more Mn and Sr.

15

Opoka ze złoża węgla brunatnego "Bełchatów" a możliwości jej praktycznego wykorzystania

Hycnar E., Pękala A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2011

|

z. 58, nr 2

57-65

PL

Górnictwo węgla brunatnego, z uwagi na odkrywkowy charakter eksploatacji, dostarcza wielu odmian kopalin skalnych i ceramicznych. Istnieje jednak problem związany z utylizacją niektórych kopalin, wynikający z braku rozpoznania możliwości ich praktycznego zastosowania. Przedmiotem prezentowanych badań są opoki występujące w złożu węgla brunatnego "Bełchatów". W pracy przedstawiono ich charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną oraz właściwości fizyko-mechaniczne. Pozwala to ocenić kopaliny jako interesujące pod względem surowcowym.

EN

The mining of lignite with attention on opencast character of exploitation delivers many changes of rocky and ceramic materials. Connected with utilization of some of them problem exists to today, resulting with lack of recognition of possibility their practical use. The opokas occuring in the lignite deposit "Bełchatów" are the object of presented studies. In study was showed detailed mineralogical-petrographic analysis. Mineral and chemical composition as well as physical-mechanical properties of these rocks seem to be interesting under raw material regard.

16

Modelowanie właściwości fizycznych mas ceramicznych przy pomocy niestandardowych surowców mineralnych - cz. II

Puff Z., Sałaciński R.

Szkło i Ceramika

|

2011

|

R. 62, nr 1

20-24

PL

Otrzymane wyniki dalszych badań (II część) iłu pochodzącego z nadkładu złoża węgla brunatnego z KWB Bełchatów - pole Szczerców wskazują, że pod względem frakcji ziarnowych jest to materiał niejednorodny w swojej objętości i wymaga przed dalszymi procesami technologicznymi wstępnego oczyszczenia (proces szlamowania). Celem II etapu badań było określenie wpływu różnych dodatków mineralnych na właściwości mas ceramicznych przygotowanych na bazie tego iłu. Wyniki badań wykazały korzystny wpływ dodatków mineralnych dodanych do mas w zakresie 10-20% wag. na zmniejszenie właściwości plastycznych. Wyjątkiem jest pył dymnicowy, który miał odwrotny wpływ, powodując zwiększenie wielkości badanego parametru.

EN

The aim of this study was to determine the effect of materials as dust from Bełchatów power plant, basalt meal, chalcedony ooze and grog of the plastic properties of clay from the smectite group from overburden in the brown coal mine "Bełchatów". Both the additive and clay material are treated as waste, so their development would bring economic dimension and will also be environmentally friendly. Analysis of the clay material indicated that we are dealing with a heterogeneous material and any attempt to development comes with the purification of harmful components (e.g. coarse grain of sand), and homogenization of it. Tests shows a beneficial effect of mineral additives on the plastic properties of ceramic clay raw material, as manifested by a decrease in the measured values the relative mixing water, drying, firing and total shrinkage. The only exception in dust from "Bełchatów" power plant, which had the opposite effect, causing the increase in test size. This material may not be use as an additive.

17

Charakterystyka mineralogiczna surowców ilastych z plioceńskich iłów z KWB "Bełchatów"

Sałaciński R., Gąsiński A.

Szkło i Ceramika

|

2011

|

R. 62, nr 2

30-37

PL

Skład mineralny plioceńskich iłów z nadkładu złoża w kopalni węgla brunatnego (KWB) „Bełchatów" jest bardzo zróżnicowany. W latach 1960-1963, wraz z prowadzeniem w rejonie Bełchatowa prac dokumentacyjnych złoża węgla brunatnego, zostały one rozpoznane jako kopaliny towarzyszące. Trwające obecnie w KWB „Bełchatów" prace udostępniania do eksploatacji pola „Szczerców" stwarzają unikalną okazję do wykonania dokładnych surowcowych badań jakościowych i technologicznych odsłanianych w odkrywce kopalin ilastych oraz do ocen porównawczych w stosunku do iłów wyróżnionych wcześniej na obszarze pola „Bełchatów". Na potrzeby wykonania koniecznych do tego celu badań pobrano próbki z poziomu III i IV nadkładu pola „Szczerców". Próbki zostały tak dobrane, by reprezentować dwie typowe, lecz makroskopowo różne skały ilaste z plioceńskich poziomów ilasto-piaszczystych. Dodatkowo, dla celów porównawczych pobrana została próbka z iłów podwęglowych z poła „Bełchatów", ze składowiska kopalin towarzyszących. Wykonane analizy uziarnienia, składu mineralnego i chemicznego surowca mogą pozwolić na ocenę potencjalnego zastosowania badanych kopalin jako sorbentu mineralnego, jako surowców ceramicznych lub surowców do budowy przesłon mineralnych.

EN

The mineral composition of pliocene clays from brown coal mine "Bełchatów" is highly varied. These clay rocks were classified as accompanying raw materials during documentation works on the brown coal deposit. Exploitation of coal deposit through open-pit mine creates an unique possibility to study quality and technological properties of clay materials overlying brown coal beds. Two different samples typical for theses rocks were collected from III and IV overlying rocks levels from the "Szczerców" field. Additionally one sample of clays underlying lignite deposit was taken from "Bełchatów" field to perform comparative study. To study mineral composition an X-Rays diffraction, Electron Microprobe analysis and Laser Diffraction Particle Size Analysis were performed. The results can be used to point out potential application of these material as mineral sorbent, ceramic raw material or clay mineral barrier.

18

Modelowanie procesu osiadania terenu górniczego Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów - nowe podejście

Palmąka M.

Przegląd Geologiczny

|

2011

|

Vol. 59, nr 3

245-245

EN

From the beginning of open-pit mining works (i.e. ground massive dewatering, access excavation, cover dumping) in 1976, which were strictly connected with an exposure a brown coal beds on Bełchatów field it was noticed, that a land surface subsided in the vicinity of Brown Coal Mine Bełchatów. Quantitative land subsidence assessments, which are based on deterministic models (elastic ground model, consolidation model), are not efficient enough to simulate the process – adjusted coefficient of determination amounts R2kor2kor

19

Przebudowa i modernizacja sieci ciepłowniczej w Bełchatowie - relacja z wykonania zadań 9 i 11

Wróblewski J.

Instal

|

2011

|

nr 7/8

9-10

PL

Projekt "Przebudowa i modernizacja osiedlowych sieci ciepłowniczych w Bełchatowie" realizowany przez miejscowe Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, otrzymał jako jedyny w województwie łódzkim unijne dofinansowanie i znalazł się w pierwszej piątce polskich firm energetycznych. Środki w wysokości 21 mln zł pochodzą z programu Infrastruktura i Środowisko. Stanowią one 75% kosztów całej inwestycji. Program ma być zrealizowany w okresie 4 lat (2011-2015). W artykule przedstawiono zadanie 9 - przebudowę sieci wysokich parametrów od K-15/A/II do K-15/A/III oraz zadanie 11 – przebudowa sieci wysokich parametrów od K-15 A /I do bloków i budynków na osiedlu Dolnośląskim w Bełchatowie. Głównym wykonawcą tych zadań jest przedsiębiorstwo STAR PIPE Polska z Czerwonaka koło Poznania.

EN

The project "Reconstruction and modernization of district heating networks for housing estates in Bełchatów" realized by local Power engineering company, received EU founding as the only one in Łódź district and is in top five of Polish energy companies. An appropriation of 21 million PLN come from the I nfrastructure and Environment Programme. They represent 75% of total investment cost. The programme will be implemented over 4 years (2011-2015). I n the article a task 9 was presented - reconstruction of high parameters district heating network from K-15/A/II to K-15/A/III and the task 11 – reconstruction of high parameters district heating network from K-15A/I to multi-family houses and buildings at the housing area in Bełchatów Dolny Śląsk. The main contractor undertaking these tasks was Star Pipe Polska Company from Czerwonak near Poznań.

20

Złoże „Złoczew”. Koncepcja zagospodarowania paliwa

Matyśkiewicz K.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2011

|

Nr 10

38--40

PL

Produkcja energii elektrycznej w kompleksie energetycznym „Bełchatów” oparta jest na węglu brunatnym wydobywanym ze złóż „Bełchatów” oraz „Szczerców”. Szacuje się, że ich eksploatacja zapewni paliwo dla bełchatowskiej elektrowni w perspektywie lat 2035-2037. Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw paliwa na lata kolejne powoduje, że konieczne staje się zagospodarowanie trzeciego złoża.