Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Górnictwo w Arktyce, problemy środowiskowe i ekologiczne na przykładzie N Skandynawii (Kvalsund, Norwegia, Monchegorsk, Rosja)

Huber Miłosz, Alenga David, Kamiński Daniel, Maciołek Urszula, Iakovleva Olga

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 5

279--285

EN

The Arctic region is aprospective areafor ore mining and urbanization progress. The areas of Europe located beyond the Arctic Circle have unique features of the natural environment. Conducting mining works in this place is associated with certain difficulties resulting from weather conditions (numerousrains, long winters, polar night) anddue to the high riskof permanent environmental pollution. An example of the specificity of arctic mining is Kvalsund in northern Norway, where there is a copper mine that is currently under development. Another example is the Monchegorsk region in Russia, which is currently no longer mining. Both of these places are associated with sulphide deposits of non-ferrous metals and the resulting consequences. The purpose of this text was to show the differences and similarities of these mining plants, andon this basis to demonstrate the complexity of the issues of exploitation and reclamation of mining areas in the Arctic.

2

Systematic Approach to Sustainable Development in Agricultural and Food Systems – Example of Republic of Sakha (Yakutia) and the Arctic Zone

Kazambayeva Aigul M., Begeyeva Mira K., Nursapina Kanbibi U., Rakhmetova Rakhila

Problemy Ekorozwoju

|

2023

|

Vol. 18, nr 1

226--234

EN

The relevance of the study is conditioned by the need to apply a systematic approach to the investigation of agricultural production features as a complex dynamic structure that functions in an unstable market environment and depends on the influence of natural changes. In this regard, this study aims to identify socio-economic, natural, and environmental factors that affect the sustainable development of agricultural sectors, as well as predict the impact of material, technological, and climatic factors on the health and stability of the entire system. The leading method for studying this problem is the method of a systematic approach, which allows investigating agricultural production as a complex dynamic structure that functions in an unstable market environment and depends on the influence of natural factors. In addition, this study involved the following research methods: the method of structural analysis, comparative, statistical, and deduction methods, classification method. The study presents the factors directly or indirectly influencing the development of northern agriculture, predicts the impact of these factors on the stability of the system, and shows possible ways to overcome the negative impact. The regional management system directly affected the level of food self-sufficiency of the Sakha Republic. To improve the current situation, it is necessary to review the mechanisms of interaction between state institutions and agricultural producers. Furthermore, there is an entire list of factors that negatively affect the functioning of the agricultural sector of Yakutia. The situation requires an immediate design of a policy for the development of rural areas through the socio-economic development of villages in the region. The research materials are of practical value for the governing bodies of the agro-industrial complex of the Republic of Sakha (Yakutia), as well as teachers and students studying the issues of sustainable development of agriculture.

PL

Trafność badań uwarunkowana jest koniecznością zastosowania systematycznego podejścia do badania cech produkcji rolnej jako złożonej struktury dynamicznej, funkcjonującej w niestabilnym otoczeniu rynkowym i zależnej od wpływu zmian naturalnych. W tym zakresie niniejsze opracowanie ma na celu identyfikację czynników społeczno-ekonomicznych, przyrodniczych i środowiskowych wpływających na zrównoważony rozwój sektorów rolnictwa, a także prognozę wpływu czynników materiałowych, technologicznych i klimatycznych na zdrowotność i stabilność całego systemu. Wiodącą metodą badania tego problemu jest metoda podejścia systemowego, która pozwala badać produkcję rolniczą jako złożoną strukturę dynamiczną, funkcjonującą w niestabilnym otoczeniu rynkowym i zależną od wpływu czynników naturalnych. Ponadto w pracy wykorzystano następujące metody badawcze: metodę analizy strukturalnej, metodę porównawczą, statystyczną i dedukcyjną, metodę klasyfikacyjną. W opracowaniu przedstawiono czynniki wpływające bezpośrednio lub pośrednio na rozwój rolnictwa północnego, przewiduje się wpływ tych czynników na stabilność systemu oraz wskazuje możliwe sposoby przezwyciężenia negatywnego wpływu. Regionalny system zarządzania bezpośrednio wpłynął na poziom samowystarczalności żywnościowej Republiki Sacha. Dla poprawy obecnej sytuacji konieczny jest przegląd mechanizmów interakcji między instytucjami państwowymi a producentami rolnymi. Ponadto istnieje cała lista czynników, które negatywnie wpływają na funkcjonowanie sektora rolnego Jakucji. Sytuacja wymaga pilnego zaprojektowania polityki rozwoju obszarów wiejskich poprzez społeczno-gospodarczy rozwój wsi w regionie. Materiały badawcze mają wartość praktyczną dla władz kompleksu rolno-przemysłowego Republiki Sacha (Jakucja), a także dla nauczycieli i studentów studiujących problematykę zrównoważonego rozwoju rolnictwa.

3

Podłoże budynków i budowli polarnych

Kuryłek Andrzej

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2021

|

nr 1

17--24

PL

Uproszczona klasyfikacja oraz ramowe omówienie rodzajów podłoża występującego w wysokich szerokościach geograficznych, w kontekście przydatności budowlanej. Przykłady realizacji arktycznych oraz antarktycznych, także w kontekście zachodzących zmian klimatycznych, w konsekwencji gospodarczych.

EN

Simplified classification and a framework overview of the types of substrate found in high latitudes in the aspect of their suitability for construction. Arctic and Antarctic examples, also in the wider context of climate change and its economic consequences.

4

Robust vegetation detection using RGB colour composites and isoclust classification of the Landsat TM image

Lemenkova Polina

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2021

|

no. 4

147--167

EN

The paper presents the application of ArcGIS for environmental modelling of the landscapes in northern Iceland (17.00°W–23.00°W, 64.30°N–67.00°N). The aim was to explore the vegetation distribution by NDVI and ISOCLUST classification of the land cover types. Data include the Landsat TM image. Freely available satellite remote sensing data from the Landsat mission have been processed by GIS to deliver information on land cover types from image classification and NDVI vegetation index. Landsat products provide geospatial data on regional scale with moderate temporal (weekly) and spatial (30–10 m) resolution, making them useful for environmental monitoring and landscape studies. The tools include the ArcGIS software used for raster processing. Data processing was performed in the three steps: 1) comparative analysis of the visualized sixteen band combinations to assess the distinguishability of vegetation and other land cover types in colour composites; 2) computed NDVI standardized vegetation index; 3) unsupervised classification of the Landsat TM by the ISOCLUST algorithm. Large glaciers Hofsjökull and Langjökull were detected on various colour composites, and the visibility of the water/land borders is assessed (Blöndulón lake), agricultural areas near the Varmahlíð, vegetated areas around the Akrahreppur municipality. Computing the NDVI and using ISOCLUST by ArcGIS software enabled to distinguish various land cover types and map landscapes in the study area. The computed NDVI shown the presence and condition of vegetation, that is, a relative biomass in the area of northern Iceland. The NDVI was used based on the contrast of the two channels from a multispectral Landsat TM raster data.

5

Polskie badania polarne z zakresu meteorologii i klimatologii

Przybylak Rajmund, Araźny Andrzej, Miętus Mirosław, Migała Krzysztof, Niedźwiedź Tadeusz, Rachlewicz Grzegorz, Siwek Krzysztof, Ustrnul Zbigniew

Przegląd Geofizyczny

|

2019

|

Z. 1-2

3--33

PL

W artykule dokonano przeglądu i podsumowania dorobku polskich badań meteorologicznych i klimatologicznych w obydwu obszarach polarnych w ujęciu historycznym. Omówiono różne aspekty tegoż dorobku, poczynając od organizacji i udziału w wyprawach polarnych, prowadzonego w ich trakcie zakresu pomiarów i obserwacji meteorologicznych oraz uzyskanych wyników dotyczących poznania pogody i klimatu badanych obszarów. Scharakteryzowano także dorobek publikacyjny nie będący wynikiem udziału w pomiarach i obserwacjach meteorologicznych w ramach ekspedycji polarnych, lecz efektem innych prac badawczych. Przeprowadzona szczegółowa analiza aktywności polskich naukowców w zakresie meteorologii i klimatologii polarnej w okresie od jej rozpoczęcia (koniec XIX wieku) do chwili obecnej wykazała istnienie czterech wyraźnych okresów (fal) o wyraźnie większym natężeniu tej aktywności: 1) lata 30., 2) 1957-1962, 3) lata 70., szczególnie ich druga połowa, 4) ostatnie trzydzieści lat z maksimum w okresie 2004-2009 (okres przygotowawczy 2004-2007 i IV Międzynarodowy Rok Polarny 2007-2009). Chociaż obszarem badań meteorologicznych i klimatologicznych prowadzonych przez polskich naukowców były obydwa obszary polarne, to jednak zdecydowanie największe osiągnięcia badawcze i publikacyjne (w tym w czasopismach z bazy Journal Citation Reports) dotyczą Svalbardu. Stwierdzono, iż polscy naukowcy wespół z badaczami norweskimi mają największy udział w rozpoznaniu warunków pogodowych i klimatycznych tego obszaru. Przeprowadzona szczegółowa analiza problematyki badawczej pozwoliła skonstatować, iż jest ona bardzo wszechstronna, tym niemniej za polską specjalność w badaniach meteorologicznych i klimatologicznych, szczególnie tych prowadzonych dla Svalbardu uznać należy: 1) badania mikro- a szczególnie topoklimatyczne oraz 2) badania wpływu cyrkulacji atmosferycznej na kształtowanie się pogody i klimatu.

EN

The article presents a synthetic review and summary of the achievements of Polish meteorological and climatological research in both polar areas, with a historical perspective. Various aspects of these achievements are discussed, beginning with the organisation of and participation in polar expeditions, the scope of meteorological measurements and observations conducted during research, and results from weather and climate research in the study areas. Publications that have resulted from research other than meteorological measurements and observations conducted as part of polar expeditions are also described. A detailed analysis of the activity of Polish scientists in the field of polar climatology and meteorology since its inception in the late nineteenth century revealed four distinct periods (waves) of clearly more intense activity: 1) the 1930s, 2) 1957-1962, 3) the 1970s, especially the latter half, 4) the last 30 years, with a peak in 2004-2009 (preparatory period 2004-2007 and IV International Polar Year 2007-2009). Although the meteorological and climatological research conducted by Polish scientists included both polar regions, decidedly the greatest research and publication achievements (including journals from the Journal Citation Reports database) concern Svalbard. It was found that, alongside Norwegian researchers, Polish scientists account for the largest share in the diagnosis of weather and climate conditions in this area. A detailed analysis of the research issues led to the conclusion that Polish meteorological and climatological research is very comprehensive but, nevertheless, its specialisations, especially with regards to studies on Svalbard, are: 1) micro-climatic research, and especially topoclimatic research; and 2) research into the influence of atmospheric circulation in determining weather and climate.

6

Obszary polarne w badaniach globalnego atmosferycznego obwodu elektrycznego Ziemi

Odzimek Anna

Przegląd Geofizyczny

|

2019

|

Z. 1-2

35--71

PL

W artykule przedstawiono główne cechy ziemskich obszarów polarnych, Arktyki i Antarktyki, z punktu widzenia ich przynależności do globalnego atmosferycznego obwodu elektrycznego Ziemi oraz połączenia z układem prądów elektrycznych magnetosfery Ziemi. Omówiono lokalizację i chronologię obserwacji i badań elektryczności atmosfery w regionach polarnych do roku 2015, których znacząca liczba miała miejsce w czasie dużych przedsięwzięć geofizycznych, takich jak Międzynarodowe Lata Polarne i Międzynarodowy Rok Geofizyczny. Osobno dokonano przeglądu najważniejszych wyników badań elektryczności atmosfery w polskich stacjach polarnych – im. S. Sie¬dleckiego w Hornsundzie na Spitsbergenie w Arktyce i im. H. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego w Antarktyce. Na zakończenie przedstawiono możliwe kierunki rozwoju badań elektryczności atmosfery z wykorzystaniem polskich stacji polarnych oraz pola interdyscyplinarnej współpracy naukowej.

EN

The article presents the main features of the polar regions, Arctic and Antarctic, from the point of view of the Earth’s global atmospheric electric circuit and its connection to the electric current system of the Earth’s magnetosphere. The chronology of observations and research studies of atmospheric electricity in polar regions up to 2015 is presented, including main geophysical events such as International Polar Years and International Geophysical Year. Research studies on atmospheric electricity based on measurements at Polish polar stations: S. Siedlecki Polar Station in Hornsund, Spitsbergen, and H. Arctowski Antarctic Station on King George Island, have been reviewed separately. Article concludes with the possible directions of development of atmospheric electricity research using Polish polar stations and potential fields of interdisciplinary scientific cooperation.

7

Technologiczne trendy rozwoju systemów teleinformatycznych NATO od 2019 roku

Frączek Mariusz, Wolaniuk Leszek

Kwartalnik Bellona

|

2019

|

Nr 4

90--105

PL

Autorzy omawiają zasadnicze trendy rozwoju NATO wynikające z nowych obszarów zainteresowania Sojuszu oraz jego potrzeb. Wskazują na znaczenie digitalizacji systemów łączności i informatyki dla wymiany informacji oraz wzmacniania cyberbezpieczeństwa, a także na wieloaspektowość obszarów zmian. Określają priorytety związane z oczekiwanymi kierunkami przeobrażeń w systemach wywiadu, inwigilacji i rozpoznania (ISR), podkreślają znaczenie big data oraz sztucznej inteligencji w komunikacji NATO, przedstawiają kierunki zmian w edukacji i szkoleniu wojsk, a także wyzwania techniczne w związku z działaniami w Arktyce. Zwracają również uwagę na konieczność modernizacji techniki lotniczej i rakietowej.

EN

The study presents the most important issues concerning the main development trends of the North Atlantic Alliance resulting from new areas of interest and NATO needs. The importance of digitalization of communication and information systems for the functioning of information exchange and cybersecurity improvement was emphasized, the multi-aspect nature of change areas was indicated by defining the main priorities concerning expected directions of transformation in intelligence, surveillance and reconnaissance (ISR) systems, the importance of Big DATA and artificial intelligence in NATO communications, trends changes in education and training of troops, as well as technical challenges related to operations in the Arctic. Attention was also paid to the aspect of the need to modernize aviation and missile technology. It is only the synthesis of the abovementioned problems that allows a comprehensive approach to the issue being the subject of the authors' deliberations.

8

Relacje Rosja - USA w kontekście rywalizacji o wpływy w Arktyce

Gromadzki S.

Wiedza Obronna

|

2018

|

nr 3-4

45--66

PL

W artykule przedstawiono ocenę rosyjskiej polityki arktycznej w aspekcie bezpieczeństwa międzynarodowego odnosząc ją do strategii gospodarczych i bezpieczeństwa Rosji oraz USA. Przedstawiono bieżące relacje USA – Rosja w obszarze rywalizacji o wpływy w Arktyce. Wskazano na rosyjskie projekty polityczne i gospodarcze w Arktyce. Przedstawiono amerykańskie i rosyjskie zaangażowanie wojskowe i militarne w obszarze podnoszenia gotowości obronnej na Dalekiej Północy. Podkreślono wzrost napięcia politycznego wywołanego wojskową aktywnością Rosji w Arktyce na przełomie ostatnich lat. Zwrócono uwagę na wzrost znaczenia politycznego, gospodarczego i militarnego basenu Oceanu Arktycznego, zwłaszcza w sytuacji dynamicznych zmian klimatycznych w Arktyce i dostępu do zasobów energetycznych oraz nowych szlaków morskich.

EN

The article presents an assessment of the Russian Arctic policy in the aspect of international security, referring to the economic and security strategies of Russia and the USA. The current US-Russia relations in the area of competition for influence in the Arctic are presented. The Russian political and economic projects in the Arctic were pointed out. American military and military involvement in the area of raising defense readiness in the High North was presented. The increase in political tension caused by the political and military activity of Russia in the Arctic at the turn of recent years was emphasized. Attention was drawn to the growing importance of the political, economic and military area of the Arctic Ocean basin, especially in the context of dynamic climate change in the Arctic and access to energy resources and new sea routes.

9

Polska polityka arktyczna w aspekcie bezpieczeństwa narodowego

Gromadzki S.

Wiedza Obronna

|

2018

|

nr 1-2

176--197

PL

W artykule przedstawiono ocenę polskiej polityki arktycznej w aspekcie bezpieczeństwa narodowego odnosząc uzasadnienie polskiej obecności w Arktyce do dokumentów strategicznych. Przedstawiono dotychczasowe zaangażowanie polskie w Arktyce, w tym jako sygnatariusza Traktatu Spitsbergeńskiego (Paryskiego), aktywność w strukturach międzynarodowych, w tym jako obserwatora w Radzie Arktycznej. Podkreślono znaczenie polskich badań arktycznych dla legitymizacji polskiej obecności w Arktyce. Wskazano na polskie projekty polityczne i gospodarcze w Arktyce. Przedstawiono polskie zaangażowanie wojskowe i militarne w obszarze podnoszenia gotowości obronnej NATO, w tym północnym obszarze. Podkreślono wzrost napięcia politycznego wywołanego prowokacjami politycznymi i wojskowymi Rosji w Arktyce na przełomie ostatnich lat. Zwrócono uwagę na wzrost znaczenia politycznego, gospodarczego i militarnego obszaru basenu Oceanu Arktycznego, zwłaszcza w sytuacji dynamicznych zmian klimatycznych.

EN

The article presents an assessment of the Polish Arctic policy in the aspect of national security, referring to the justification of the Polish presence in the Arctic for strategic documents. The current Polish involvement in the Arctic is presented, including as a signatory of the Spitsbergen Treaty (Paris), activity in international structures, including as an observer in the Arctic Council. The importance of Polish Arctic research for the legitimacy of the Polish presence in the Arctic was emphasized. They pointed to Polish political and economic projects in the Arctic. Polish military involvement in the area of NATO’s defense readiness, including in the northern format, has been presented. The increase in political tension caused by Russia’s political and military provocations in the Arctic at the turn of recent years was emphasized. Attention was drawn to the increase of the political, economic and military importance of the Arctic Ocean basin, especially in the context of dynamic climate change.

10

The Arctic : the middle kingdom’s area of interest

Elak L., Śliwa Z.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2018

|

R. 8, Nr 14

405--424

EN

Arctic region is one of areas of interest of China and it is connected with politics and economy as for now. Recognizing emerging options especially in the latter domain the country is looking for possibilities to ensure national interests in the long-term perspective. It is linked with using variety of tools to engage regional actors bilaterally and in organizational framework without involving military instrument of power. Parallel, China is developing technologies necessary to operate in the Arctic allowing competing with other players. It includes research and investments in the region. Natural resources, sea lines of communication, opportunities for fishery are among factors requiring preservation of national benefits and it is achievable only by grounded presence in many dimensions.

PL

Region arktyczny jest jednym z obszarów zainteresowania Chin, na razie związany z ich polityką i gospodarką. Zauważając pojawiające się opcje, szczególnie w tej ostatniej dziedzinie, kraj ten poszukuje możliwości zapewnienia swoich interesów narodowych w perspektywie długoterminowej. Związane jest to z wykorzystaniem różnorodnych narzędzi do zaangażowania podmiotów regionalnych w sposób dwustronny i organizacyjny, bez angażowania wojskowego narzędzia władzy. Równolegle Chiny rozwijają technologie niezbędne do działania w Arktyce, pozwalając na konkurowanie z innymi graczami. Zajmują się również badaniami i inwestycjami w regionie. Zasoby naturalne, morskie linie komunikacyjne, możliwości połowowe są uznanymi czynnikami określającymi potencjał krajowych korzyści, a jest to możliwe tylko dzięki ugruntowanej obecności w wielu wymiarach.

11

Polska wyprawa na Spitsbergen w 1938 r.

Köhler P.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2018

|

R. 63, nr 2

7--27

EN

Polish expedition to Spitsbergen in 1938 was the fifth Polish expedition to the Arctic during interwar period. Four persons participated in it: geologist Bronisław Halicki (1902-1962) from Stefan Batory University in Vilnius, geographer and geomorphologist Mieczysław Klimaszewski (1908-1995) from the Jagiellonian University in Kraków, geologist Ludwik Sawicki (1893-1972), connected with the State Geological Institute in Warsaw, and Stefan Bernardzikiewicz (1907-1939) from the Warsaw Technical University (organizer and technical leader of the expedition). Polish expedition stayed from July 5th to September 6th 1938 on the Oscar II Land on Spitsbergen. The basis was set up on the Kaffioyr plain. Research was conducted within up to 100 km radius from the base. The main purpose of the expedition was to collect possibly enough data for comparison purposes that could enable studies of the Pleistocene deposits in Poland. The 2nd World War prevented researchers from working on the collected data and from publishing them. Only in 1960, M. Klimaszewski published a valuable geomorphological study devoted to the territory located between Kongsfjorden and Eidembukta. The data and experience obtained on Spitsbergen were of great importance for later interpretations, both Old Quarternary and Young Pleistocene, as well as Holocene geological profiles on the Polish Lowlands.

12

Arktyka : aspiracje Państwa Środka

Elak L., Śliwa Z.

Kwartalnik Bellona

|

2018

|

Nr 1

92--105

PL

Jednym z ważnych obszarów aktywności Chin związanym z ich interesami politycznymi i ekonomicznymi jest Arktyka. Aby móc eksplorować ten obszar, Państwo Środka musi długoterminowo zabezpieczyć swoje interesy oraz zbudować potencjał w innych dziedzinach. Powinno to nastąpić w warunkach ograniczonej obecności wojskowej w co najmniej następnych dwóch dekadach. Konieczne będzie zdobywanie doświadczeń i nowych technologii, pozwalających konkurować w każdym wymiarze z innymi państwami, zwłaszcza z silnie obecną w regionie Federacją Rosyjską. Ze względu na rynek ropy naftowej i gazu państwa, wspierane przez władze, będą dążyły do umocnienia swojej obecności w Arktyce, nawet kosztem innych obszarów, tak by w przyszłości móc czerpać korzyści z odgrywania strategicznej roli w regionie.

EN

One of the most important areas of China’s activity related to its political and economic interests is the Arctic. In order to be able to explore this territory, the Middle Kingdom needs to ensure a long-term security of its interests and build a potential in other areas. This should occur in the conditions of limited military presence during the next two decades, if not longer. It will be necessary to gain experience and new technologies, which will allow to compete with other countries at every level, particularly with the Russian Federation and its strong presence in the region. These countries - due to the oil and gas market - supported by their governments, will be aiming at reinforcing their presence in the Arctic, even at the cost of other areas, in order to take advantage of their strategic role in the region in the future.

13

Safety of navigation in the Arctic

Dyrcz C.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2017

|

R. 58 nr 4 (211)

129--146

EN

This article presents the results of research based on analysis of ice conditions on the Arctic Sea in recent years and consequences of these changes. The Arctic ice extent are changed due to global warming. Reducing the ice surface leads to intensification of the navigation of the waters of the Arctic Sea, resulting in a significant reduction of the distance between the ports of Europe and East Asia and the North and South Americas. This phenomenon is conducive to the opening of new shipping routes leading through the Arctic Sea. After the entry into force of 1st January, 2017 The International Code for Ships Operating in Polar Waters (Polar Code) is expected to improve the safety of conducting the navigation of the waters. Analysis of maritime accidents in the Arctic waters shows that the number of accidents has a growing trend, however, last year brings them a significant decreasing.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań opartych na analizie warunków występowania lodu na Morzu Arktycznym w ostatnich latach oraz konsekwencjach tych zmian. Zasięg lodu arktycznego zmienia się w związku z ociepleniem klimatu. Zmniejszanie powierzchni lodu prowadzi do intensyfikacji żeglugi na akwenie Morza Arktycznego skutkującej znacznym zmniejszeniem odległości pomiędzy portami Europy i Wschodniej Azji oraz Ameryki Północnej i Ameryki Południowej. To zjawisko sprzyja otwarciu nowych szlaków żeglugowych prowadzących poprzez Morze Arktyczne. Po wejściu w życie 1 stycznia 2017 roku The International Code for Ships Operating in Polar Waters (Polar Code) oczekiwana jest poprawa bezpieczeństwa prowadzenia żeglugi na akwenach polarnych. Z przeprowadzonej analizy wypadków morskich na wodach Arktyki wynika, że liczba wypadków ma tendencję rosnącą, jednakże ostatni rok przynosi ich znaczny spadek.

14

Perspektywy rozwoju i modernizacja SM FR w aspekcie „arktycznego” wyścigu zbrojeń

Oszczęda A.

Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego

|

2017

|

R. XI

77--98

PL

Do Federacji Rosyjskiej należy obecnie połowa wybrzeża Arktyki, a region, od którego zależy przyszły sukces ekonomiczny kraju, generuje piątą część przychodów dla gospodarki. Z punktu widzenia „posesora” wszelkie kroki dążące do ochrony obszaru poprzez modernizację, budowę obiektów i utrzymywanie wysokiej gotowości bojowej jednostek wchodzących w skład Floty Północnej są w pełni racjonalne. Referat ukazuje rewolucyjny charakter zmian, jaki dokonała Federacja Rosyjska w adaptacji sprzętu wojskowego, przygotowania żołnierzy do działań (walki) w trudnych warunkach klimatycznych, oraz stopień modernizacji i perspektywy stojące przed Flotą Federacji Rosyjskiej.

EN

Currently, half of the Arctic coast is in the Russian Federation hands, and the future economic success of the country depends on the region generating the fifth part of the economy. From the standpoint of the "possessor", all steps aiming to protect the area through the modernization, construction of facilities and the maintenance of high combat readiness of the Northern Fleet units are fully rational. This publication describes the revolutionary character of change in the RF Armed Forces, preparation of soldiers to fight in difficult climate conditions and the scope of modernization, future trends and prospects facing the Fleet of the Russian Federation.

15

Warunki meteorologiczne na Równinie Kaffiøyra (NW Spitsbergen) w sezonach letnich w okresie 2012-2014

Przybylak R., Ulandowska-Monarcha P., Araźny A.

Przegląd Geofizyczny

|

2016

|

Z. 1-2

73--92

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę warunków meteorologicznych w północnej części Kaffiøyry (NW Spitsbergen, rys. 1) w sezonach letnich (21 VII – 31 VIII) w okresie 2012-2014 (tab. 1, rys. 2-9). Pomiary i obserwacje meteorologiczne prowadzono w ogródku meteorologicznym zlokalizowanym w pobliżu stacji polarnej UMK na morenie czołowo-bocznej Lodowca Aavatsmarka (φ=78°4’N, λ=11°51’E, h=11,5 m n.p.m.). Wykonywano je 4 razy na dobę, w terminach 00, 06, 12, 18 UTC (01, 07, 13, 19 LMT). W artykule uzyskane wyniki porównano z wieloletnimi wartościami większości elementów meteorologicznych obliczonymi z kilkudziesięciu sezonów letnich, w których zorganizowano Toruńskie Wyprawy Polarne w okresie 1975-2014 (tab. 1). W sezonach letnich 2012-2014 stwierdzono większą prędkość wiatru (5,3 m·s-1 w stosunku do 4,6 m·s-1 w wieloleciu 1975-2014). Przyczyniła się do tego przede wszystkim zwiększona jego prędkość w sezonie letnim 2012 r. (6,1 m·s-1). Świadczy to o wzroście działalności cyklonalnej na obszarze Spitsbergenu. Oprócz wiatru znaczącym zmianom podległy także wszystkie parametry temperatury powietrza (tab. 1). W największym stopniu wzrosła temperatura maksymalna (o 0,8 oC), a w najmniejszym minimalna (tylko o 0.4 oC). Warto też odnotować znaczny wzrost średniej dobowej amplitudy temperatury powietrza, o 0,5 oC. Ociepleniu klimatu w rejonie Kaffiøyry towarzyszy także znaczny wzrost opadów, który w latach 2012-2014 wyniósł nieznacznie powyżej 150% ich wielkości z lat 1975-2014. (tab. 1). Pozostałe elementy wymawiane w artykule nie wykazały większych zmian w porównaniu do danych wieloletnich.

EN

This article provides the characteristics of meteorological conditions in the north of Kaffiøyra (NW Spitsbergen, Fig. 1) in the summer seasons (21 July – 31 August) of 2012-2014 (Table 1, Figs 2-9). The observations and measurements were carried out at a meteorological site located near the NCU Polar Station on the terminal-lateral moraine of the Aavatsmark Glacier (φ=78°4’N, λ=11°51’E, h=11.5 m a.s.l.). The measurements were taken four times per day at 00:00, 06:00, 12:00 and 18:00 UTC (01:00, 07:00, 13:00 and 19:00 LMT). In this article, the obtained results are compared with multi-annual values of most meteorological elements obtained from a few dozen summer seasons, during which Toruń Polar Expeditions were organised in the years 1975-2014 (Table 1). In the summer seasons of 2012-2014, the observed wind speed was greater than in the years 1975-2014 (5.3 m· s-1 vs. 4.6 m·s-1, respectively). This was mainly due to its increased speed in the summer of 2012 (6.1 m·s-1) and it is also an indication of intensified cyclonic activity in the area of Spitsbergen at the time. Besides the wind, all other parameters of air temperature were also subject to considerable changes (Table 1). The maximum temperature of air increased the most (by 0.8 oC), whereas the change in minimum temperature was the smallest (only by 0.4 oC). A substantial increase in the mean diurnal amplitude of air temperature by 0.5 oC is also noteworthy. The warming of the climate of Kaffiøyra is accompanied by greater precipitation, which in the years 2012-2014 slightly exceeded 150% of its respective amount for 1975-2014 (Table 1). The other meteorological elements analysed in this article do not show any major changes as compared with the long-term data.

16

Zmiany zlodzenia Morza Karskiego w latach 1979-2015. Podejście systemowe

Styszyńska A., Marsz A. A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2016

|

Nr 26

109--156

PL

Praca omawia zmiany powierzchni lodów na Morzu Karskim i mechanizmy tych zmian. Scharakteryzowano przebieg zmian zlodzenia, ustalając momenty skokowego zmniejszenia się letniej powierzchni lodów. Rozpatrzono wpływ cyrkulacji atmosferycznej, zmian temperatury powietrza i zmian zasobów ciepła w wodach na zmiany zlodzonej tego morza. Analizy wykazały, że wszystkie zmienne opisujące zarówno stan zlodzenia jak i stan elementów klimatycznych są ze sobą wzajemnie powiązane przez różnego rodzaju sprzężenia zwrotne. W rezultacie tworzy się rekurentny system, w którym zmiany powierzchni lodów, wpływając na przebieg innych elementów systemu (temperaturę powietrza, temperaturę wody powierzchniowej) w znacznej części same sterują swoim rozwojem. Zmiennością całego tego systemu sterują zmiany intensywności cyrkulacji termohalinowej (THC) na Atlantyku Północnym, dostarczając do niego zmienne ilości energii (ciepła). Reakcja systemu zlodzenia Morza Karskiego na zmiany natężenia THC następuje z 6.letnim opóźnieniem.

EN

The work discusses the changes in the ice extent on the Kara Sea in the years 1979-2015, i.e. in the period for which there are reliable satellite data. The analysis is based on the average monthly ice extent taken from the database AANII (RF, St. Peterburg). 95% of the variance of average annual ice extent explains the variability of the average of ice extent in ‘warm' season (July-October). Examination of features of auto-regressive course of changes in ice extent shows that the extent of the melting ice area between June and July (marked in the text RZ07-06) can reliably predict the ice extent on the Kara Sea in August, September, October and November as well as the average ice extent in a given year. Thus the changes in ice extent can be treated as a result of changes occurring within the system. Analysis of the relationship of changes in ice extent and variable RZ07-06 with the features of atmospheric circulation showed that only changes in atmospheric circulation in the Fram Strait (Dipole Fram Strait; variable DCF03-08) have a statistically significant impact on changes in ice extent on the Kara Sea and variable RZ07-06. The analysis shows no significant correlation with changes in ice extent or AO (Arctic Oscillation), or NAO (North Atlantic Oscillation). Variable RZ07-06 and variable DCF03-08 are strongly correlated and their changes follow the same pattern. Analysis of the relationship of changes in ice extent and variable RZ07-06 with changes in air temperature (the SAT) showed the presence of strong relationships. These correlations differ significantly depending on the region; they are much stronger with changes in air temperature in the north than in the south of the Kara Sea. Temperature of cold period (average temperature from November to April over the Kara Sea, marked 6ST11-04) has a significant effect on the thickness of the winter ice and in this way the thickness of ice in the next melting season becomes part of the "memory" (retention) of past temperature conditions. The thickness of the winter ice has an impact on the value of the variable RZ07-06 and on changes in ice extent during the next ‘warm’ season. As a result, 6ST11-04 explains 62% of the observed variance of the annual ice extent on the Kara Sea. SAT variability in the warm period over the Kara Sea (the average of the period July-October, marked 6ST07-10) explains 73% of the variance of annual ice extent. SAT variability of the N part of the Kara Sea (Ostrov Vize, Ostrov Golomjannyj), which explains 72-73% of the variance ice extent during this period, has particularly strong impact on changes in ice extent during warm period. These stations are located in the area where the transformed Atlantic Waters import heat to the Kara Sea. Analysis of the impact of changes in sea surface temperature (SST) variability on sea ice extent indicated that changes in SST are the strongest factor that has influence on ice extent. The variability of annual SST explains 82% of the variance of annual ice extent and 58% of the variance of the variable RZ07-06. Further analysis showed that the SAT period of warm and annual SAT on the Kara Sea are functions of the annual SST (water warmer than the air) but also ice extent. On the other hand, it turns out that the SST is in part a function of ice extent. All variables describing the ice extent and its changes as well as variables describing the nature of the elements of hydro-climatic conditions affecting the changes in ice extent (atmospheric circulation, SAT, SST) are strongly and highly significantly related (Table 9) and change in the same pattern. In this way, the existence of recursion system is detected where the changes in ice extent eventually have influence on ‘each other’ with some time shift. The occurrence of recursion in the system results in very strong autocorrelation in the course of inter-annual changes in ice extent. Despite the presence of recursion, factors most influencing change in ice extent, i.e. the variability in SST (83% of variance explanations) and variability in SAT were found by means of multiple regression analysis and analysis of variance. Their combined impact explains 89% of the variance of the annual ice extent on the Kara Sea and 85% of the variance of ice extent in the warm period. The same rhythm of changes suggests that the system is controlled by an external factor coming from outside the system. The analyses have shown that this factor is the variability in the intensity of the thermohaline circulation (referred to as THC) on the North Atlantic, characterized by a variable marked by DG3L acronym. Correlation between the THC signal and the ice extent and hydro-climatic variables are stretched over long periods of time (Table 10). The system responds to changes in the intensity of THC with a six-year delay, the source comes from the tropical North Atlantic. Variable amounts of heat (energy) supplied to the Arctic by ocean circulation change heat resources in the waters and in SST. This factor changes the ice extent and sizes of heat flux from the ocean to the atmosphere and the nature of the atmospheric circulation, as well as the value of the RZ07-06 variable, which determines the rate of ice melting during the ‘warm’ season. A six-year delay in response of the Kara Sea ice extent to the THC signal, compared to the known values of DG3L index to the year 2016, allows the approximate estimates of changes in ice extent of this sea by the year 2023. In the years 2017 to 2020 a further rapid decrease in ice extent will be observed during the ‘warm' period (July-October), in this period in the years 2020-2023 ice free conditions on the Kara Sea will prevail. Ice free navigation will continue from the last decade of June to the last decade of October in the years 2020-2023. Since the THC variability includes the longterm, 70-year component of periodicity, it allows to assume that by the year 2030 the conditions of navigation in the Kara Sea will be good, although winter ice cover will reappear.

17

Występowanie wysokiego ciśnienia nad obszarem Svalbardu w latach 1971-2015

Bielec-Bąkowska Z.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2016

|

Nr 26

83--96

PL

W opracowaniu przedstawiono przestrzenną i czasową zmienność występowania wysokich wartości ciśnienia nad obszarem Svalbardu w latach 1971-2015. W tym celu wykorzystano średnie dobowe wartości ciśnienia na poziomie morza dla 12 punktów gridowych uzyskane z reanaliz NCEP/NCAR. Podstawowym wskaźnikiem był dzień ze średnim ciśnieniem ≥1020 hPa oraz ≥1030 hPa. Na tej podstawie stwierdzono, że liczba rozpatrywanych dni jest niewielka (średnio 49-72 dni w roku), a dni z ciśnieniem ≥1030hPa notowane są sporadycznie. W przebiegu rocznym analizowane dni występują głównie wiosną, stanowiąc w zależności od położenia punktu gridowego około 37-45% wszystkich dni z ciśnieniem ≥1020hPa i 43-55% dni ciśnieniem ≥1030hPa. W badanym wieloleciu nie stwierdzono tendencji zmian liczby opisywanych dni. Wyróżniono jednak dwa okresy zwiększonej częstości występowania dni z wysokim ciśnieniem (1977-1988 oraz 1995-2010) przedzielone kilkuletnim bardzo silnym spadkiem ich liczby. Pomimo niewielkiej powierzchni analizowanego obszaru, przestrzenne zróżnicowanie rocznej i wieloletniej zmienności występowania badanych dni wskazuje na ścieranie się cech cyrkulacji: strefy dominującej działalności cyklonalnej północnego Atlantyku, obszaru częstych i silnych wyżów znad Grenlandii i północnej Kanady oraz strefy układów wysokiego ciśnienia znad centralnej Arktyki.

EN

The article discusses the spatial and temporal variability of the highs occurrence over Svalbard region in the period 1971–2015. The analysis was based on the average daily sea-level air pressure values obtained from NCEP/NCAR Reanalyses for 12 grid points. The day with pressure values ≥1020hPa and ≥1030hPa became a basic index that shows highs occurrence. As a result, it was determined that number of days when a high pressure system affected weather of the study area is low (49–72 days/year on average) and strong highs were noted sporadically. Annual course of examined days shows that a majority of highs occurrence were recorded during the spring and it was 37–45% and 47–55% of all cases respectively. No specific trends in long-term variability of the anticyclones frequency have been identified during the study period. However, two periods of distinct increased of high pressure systems occurrence were distinguished (1977–1988 and 1995–2010) and they were separated by several years of very strong decline in numbers of examined days. Despite the fact that the analyzed region is not large, the spatial variation of annual and long-term variability of highs occurrence indicates that circulation features of: the zone with dominant cyclonic activity in the North Atlantic, an area of frequent and severe highs from the Greenland and northern Canada, and the zone of high pressure systems from the central Arctic struggle in this region.

18

Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł i ograniczonej widzialności w Hornsundzie (Spitsbergen)

Łupikasza E., Niedźwiedź T.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2016

|

Nr 26

5--16

PL

W artykule omówiono przebieg roczny występowania mgieł i ograniczonej widzialności poziomej (<1km) w Hornsundzie. Wykorzystano w tym celu dane o zjawiskach meteorologicznych w okresie od lipca 1978 do połowy listopada 2016 roku. Zbiór danych poszerzono o wyniki bardzo dobrej jakości obserwacji zgromadzonych podczas Międzynarodowego Roku Geofizycznego (lipiec 1957 – sierpień 1958). W Hornsundzie mgły występowały średnio podczas 34 dni w roku. Częściej, bo przez 55 dni, widzialność pozioma była ograniczona poniżej 1 km. Zjawiska te najczęściej pojawiały się latem (średnio 21 dni), zwłaszcza w lipcu podczas dni z adwekcją powietrza z południowego zachodu. Dysproporcja pomiędzy częstością występowania dni z mgłą i ograniczoną widzialnością była niewielka latem i osiągała maksimum w zimie kiedy widzialność pozioma jest ograniczona głównie przez intensywne opady śniegu lub zawieje i zamiecie śnieżne. W zimie największym prawdopodobieństwem występowania mgły (8 %) wyróżniała się sytuacja synoptyczna z centrum wyżu nad Spitsbergenem (typ Ca), zaś prawdopodobieństwo wystąpienia ograniczonej widzialności w typach cyklonalnych było większe (18%) niż w typach antycyklonalnych (6%).

EN

Data on meteorological phenomenon from Polish Polar Research Station in Hornsund were used to recognize the annual course of fog days and days with horizontal visibility <1km and their relation to atmospheric circulation. Fog occur relatively often in the Arctic being noticed on 34 days a year. Days with limited horizontal visibility are even more frequent (55 days). The highest frequency of the phenomenon falls in summer (21 days), with the clear maximum in July (9 days), mainly on days with south-western air advection. On such days probability of the phenomenon in anticyclonic situation (SWa 56%) is 11% higher than in analogous cyclonic situation (SWc 45%). In summer the frequencies of fog and horizontal visibility <1km are similar. In other season disproportion in the frequency of these phenomena is bigger, particularly in winter. This indicates that in summer the limited visibility is usually due to fog while in other seasons it is related to intense snow precipitation, blowing snow or blizzards. South-western flow of air masses also favours the occurrence of fog and limited horizontal visibility in autumn. In spring these relations are slightly different. The highest probability of the phenomena is related to air advection from the west. Fog occurrence is favoured by Wa type (22%), while limited visibility is related to Wc type(31%). In winter fog probability increases on days with anticyclone centre located over Spitsbergen (Ca 8%). In these season the relation between fog occurrence and atmospheric circulation are quite different than between limited visibility and atmospheric circulation. Limited visibility probability in cyclonic situations (18%) is higher than in anticyclonic (6%), with the maximum in SEc (37%) and Cc (31%) types. In winter visibility is mainly limited by intense snow precipitation, blowing snow and blizzards, which are related to low pressure systems.

19

Prirodnye osobennosti i persektivy osvoenia resursov uglevodorodov arkticeskih morej Rossii – Barenceva i Karskogo

Kul'pin L. G., Maksimov V.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

39--44

RU

Главная особенность указанных морей России это гигантские скопления углеводородов на море и суше, а также уникальная природа Арктики. Отметим, в том числе тяжелые ледовые условия на акваториях морей в течении 5÷9 месяцев в году. Другая особенность – существенные скопления углеводородов в газогидратном состоянии в придонных слоях всех морей акватории, которые с одной стороны являются огромными носителями энергии, с другой значительно осложняют возможности традиционного освоения шельфовых месторождений. В сообщении показано расположение основных скоплений углеводородов и указаны особенности их освоения.

EN

Arctic seas of Russia show several unique features. There are great accumulations of hydrocarbons, nature of Arctic, very hard conditions caused by climate (ice during 5÷9 months), as well as vicinity of hydrates. Hydrates from one side are a source of energy from the second restrict possibilities of conventional exploitation of reservoirs. Paper shows distributions and presents potential methods of their exploitation.

20

Preimusestva ispol’zovania sistemi dinamiceskogo pozicionirovania dla podvodnogo plavucego neftegazovogo sooruzenia

Gusejnov C. S., Krohin D. V., Va Poude S.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

413--420