Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Podłoże budynków i budowli polarnych

Kuryłek Andrzej

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2021

|

nr 1

17--24

PL

Uproszczona klasyfikacja oraz ramowe omówienie rodzajów podłoża występującego w wysokich szerokościach geograficznych, w kontekście przydatności budowlanej. Przykłady realizacji arktycznych oraz antarktycznych, także w kontekście zachodzących zmian klimatycznych, w konsekwencji gospodarczych.

EN

Simplified classification and a framework overview of the types of substrate found in high latitudes in the aspect of their suitability for construction. Arctic and Antarctic examples, also in the wider context of climate change and its economic consequences.

2

Polskie badania polarne z zakresu meteorologii i klimatologii

Przybylak Rajmund, Araźny Andrzej, Miętus Mirosław, Migała Krzysztof, Niedźwiedź Tadeusz, Rachlewicz Grzegorz, Siwek Krzysztof, Ustrnul Zbigniew

Przegląd Geofizyczny

|

2019

|

Z. 1-2

3--33

PL

W artykule dokonano przeglądu i podsumowania dorobku polskich badań meteorologicznych i klimatologicznych w obydwu obszarach polarnych w ujęciu historycznym. Omówiono różne aspekty tegoż dorobku, poczynając od organizacji i udziału w wyprawach polarnych, prowadzonego w ich trakcie zakresu pomiarów i obserwacji meteorologicznych oraz uzyskanych wyników dotyczących poznania pogody i klimatu badanych obszarów. Scharakteryzowano także dorobek publikacyjny nie będący wynikiem udziału w pomiarach i obserwacjach meteorologicznych w ramach ekspedycji polarnych, lecz efektem innych prac badawczych. Przeprowadzona szczegółowa analiza aktywności polskich naukowców w zakresie meteorologii i klimatologii polarnej w okresie od jej rozpoczęcia (koniec XIX wieku) do chwili obecnej wykazała istnienie czterech wyraźnych okresów (fal) o wyraźnie większym natężeniu tej aktywności: 1) lata 30., 2) 1957-1962, 3) lata 70., szczególnie ich druga połowa, 4) ostatnie trzydzieści lat z maksimum w okresie 2004-2009 (okres przygotowawczy 2004-2007 i IV Międzynarodowy Rok Polarny 2007-2009). Chociaż obszarem badań meteorologicznych i klimatologicznych prowadzonych przez polskich naukowców były obydwa obszary polarne, to jednak zdecydowanie największe osiągnięcia badawcze i publikacyjne (w tym w czasopismach z bazy Journal Citation Reports) dotyczą Svalbardu. Stwierdzono, iż polscy naukowcy wespół z badaczami norweskimi mają największy udział w rozpoznaniu warunków pogodowych i klimatycznych tego obszaru. Przeprowadzona szczegółowa analiza problematyki badawczej pozwoliła skonstatować, iż jest ona bardzo wszechstronna, tym niemniej za polską specjalność w badaniach meteorologicznych i klimatologicznych, szczególnie tych prowadzonych dla Svalbardu uznać należy: 1) badania mikro- a szczególnie topoklimatyczne oraz 2) badania wpływu cyrkulacji atmosferycznej na kształtowanie się pogody i klimatu.

EN

The article presents a synthetic review and summary of the achievements of Polish meteorological and climatological research in both polar areas, with a historical perspective. Various aspects of these achievements are discussed, beginning with the organisation of and participation in polar expeditions, the scope of meteorological measurements and observations conducted during research, and results from weather and climate research in the study areas. Publications that have resulted from research other than meteorological measurements and observations conducted as part of polar expeditions are also described. A detailed analysis of the activity of Polish scientists in the field of polar climatology and meteorology since its inception in the late nineteenth century revealed four distinct periods (waves) of clearly more intense activity: 1) the 1930s, 2) 1957-1962, 3) the 1970s, especially the latter half, 4) the last 30 years, with a peak in 2004-2009 (preparatory period 2004-2007 and IV International Polar Year 2007-2009). Although the meteorological and climatological research conducted by Polish scientists included both polar regions, decidedly the greatest research and publication achievements (including journals from the Journal Citation Reports database) concern Svalbard. It was found that, alongside Norwegian researchers, Polish scientists account for the largest share in the diagnosis of weather and climate conditions in this area. A detailed analysis of the research issues led to the conclusion that Polish meteorological and climatological research is very comprehensive but, nevertheless, its specialisations, especially with regards to studies on Svalbard, are: 1) micro-climatic research, and especially topoclimatic research; and 2) research into the influence of atmospheric circulation in determining weather and climate.

3

Obszary polarne w badaniach globalnego atmosferycznego obwodu elektrycznego Ziemi

Odzimek Anna

Przegląd Geofizyczny

|

2019

|

Z. 1-2

35--71

PL

W artykule przedstawiono główne cechy ziemskich obszarów polarnych, Arktyki i Antarktyki, z punktu widzenia ich przynależności do globalnego atmosferycznego obwodu elektrycznego Ziemi oraz połączenia z układem prądów elektrycznych magnetosfery Ziemi. Omówiono lokalizację i chronologię obserwacji i badań elektryczności atmosfery w regionach polarnych do roku 2015, których znacząca liczba miała miejsce w czasie dużych przedsięwzięć geofizycznych, takich jak Międzynarodowe Lata Polarne i Międzynarodowy Rok Geofizyczny. Osobno dokonano przeglądu najważniejszych wyników badań elektryczności atmosfery w polskich stacjach polarnych – im. S. Sie¬dleckiego w Hornsundzie na Spitsbergenie w Arktyce i im. H. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego w Antarktyce. Na zakończenie przedstawiono możliwe kierunki rozwoju badań elektryczności atmosfery z wykorzystaniem polskich stacji polarnych oraz pola interdyscyplinarnej współpracy naukowej.

EN

The article presents the main features of the polar regions, Arctic and Antarctic, from the point of view of the Earth’s global atmospheric electric circuit and its connection to the electric current system of the Earth’s magnetosphere. The chronology of observations and research studies of atmospheric electricity in polar regions up to 2015 is presented, including main geophysical events such as International Polar Years and International Geophysical Year. Research studies on atmospheric electricity based on measurements at Polish polar stations: S. Siedlecki Polar Station in Hornsund, Spitsbergen, and H. Arctowski Antarctic Station on King George Island, have been reviewed separately. Article concludes with the possible directions of development of atmospheric electricity research using Polish polar stations and potential fields of interdisciplinary scientific cooperation.

4

„Problemy Klimatologii Polarnej” w świetle wybranych statystyk

Styszyńska A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2015

|

Nr 25

105--118

PL

W pracy przedstawiono analizę cytowań artykułów opublikowanych w 24 tomach rocznika „Problemy Klimatologii Polarnej” w latach 1992-2014 opracowaną na podstawie bazy Web of Science i serwisu naukowo-informacyjnego Google Scholar. Przeprowadzono również kwerendę takich cytowań w polskich publikacjach zwartych z zakresu geografii fizycznej, ekologii i biologii. Analizy ujawniły dużą liczbę cytowań w czasopismach z tzw. Listy Filadelfijskiej (164) i bardzo dużą liczbę cytowań w czasopismach i wydawnictwach polskich.

EN

The paper presents an analysis of citations of articles published in the yearbook ‘Problems of Polar Climatology’ for the period 1992-2014 developed on the basis of Web of Science and Google Scholar scientific- information service. A query of such citations in Polish shorted publications was also carried out in the field of physical geography, ecology and biology. The Journal is indexed by "Cold Regions Bibliography" and Polish "BazTech". 272 articles by 104 authors were published in 24 volumes of ‘Problems of Polar Climatology’. Research problems of vast majority of works related to the Arctic, including, in particular, Svalbard (133 articles), which was the focus of Polish scientists’ research activities. Issues relating to the Antarctic were discussed in 66 articles and focused mainly on the characteristics of different climatic elements and weather processes in the area of Arctowski Station in the South Shetland Islands. The analysis revealed a large number of citations (164) in journals indexed in Science Citation Index Expanded (Table 1) and a very large number of citations in Polish journals (705) and publications (441) – Table 4. Taking into account very large number of citations, thematically narrow profile of journals and a relatively small group of authors dealing with issues of polar meteorology and climatology in Poland, it can be concluded that this magazine plays an important role in spreading research achievements in this field.

5

Poznańskie polarne badania meteorologiczne i klimatologiczne

Rachlewicz G., Zwoliński Z.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2015

|

Nr 25

49--58

PL

W artykule przedstawiono historię badań meteorologicznych i klimatycznych prowadzonych przez pracowników Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na dwóch skrajnych obszarach polarnych, to jest Arktyce Wysokiej oraz Antarktyce Morskiej. Badania te głównie obejmowały okresy letnie w Arktyce oraz 4-letnią serię obserwacyjną w Antarktyce. Przeprowadzone badania stanowią podstawę do opisu uwarunkowań klimatycznych współczesnych procesów deglacjacji na skutek globalnych anomalii klimatycznych.

EN

His paper presents the history of meteorological investigation and climatic studiem conducted by employees of the Adam Mickiewicz University In Poznań on two extreme polar regions, ie. The High Arctic and the Maritime Antarctic. These observation mainly included summer periods in the Arctic and 4-year series of observation in Antarctica. They studied climatic conditions of present-day deglaciation processes due to global climate anomalies.

6

Badania polarne Katedry Meteorologii I Klimatologii UMK w Toruniu

Przybylak R., Marciniak K., Araźny A., Kejna M.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2015

|

Nr 25

19--32

PL

W artykule przedstawiono historię badań polarnych prowadzonych w latach 1968-2015 przez pracowników Katedry Meteorologii i Klimatologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Omówiono i scharakteryzowano problematykę badawczą dominującą w opublikowanych w Polsce i za granicą artykułach i monografiach. Wskazano na główne obszary badawcze położone w Arktyce i Antarktyce dla których powstało najwięcej opracowań z zakresu meteorologii i klimatologii. Szczegółowo przedstawiono historię badań terenowych oraz ich rezultaty.

EN

The article presents the history of polar research conducted from 1968 to 2015 by researchers at the Department of Meteorology and Climatology at Nicolaus Copernicus University in Toruń. It discusses and characterises the predominant research issues appearing in articles and monographs published in Poland and abroad. The article also indicates the main study areas located in the Arctic and Antarctic which have been the subject of the largest number of papers in the field of meteorology and climatology. In addition, there is a detailed outline of the history of field research and its results. The researchers at the Department of Meteorology and Climatology at NCU participated in a total of 34 polar expeditions during this period, including to Iceland (1), Spitsbergen (27) and Antarctica (6) (Tab. 1, Fig. 1). They have published 371 scholarly papers in the field of meteorology, climatology, hydrology and cryology (Tab. 2, Figs. 2-4), including three post-doctoral theses (habilitations) and five doctoral theses (Tab. 4) as well as being the supervisors of 49 Master’s (magister) theses. In the last 20 years they have taken part in 16 research projects, including two international ones (Tab. 3).

7

Badania polarne Akademii Morskiej w Gdyni

Marsz A. A., Styszyńska A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2015

|

Nr 25

75--98

PL

W pracy omówiono tematykę badań prowadzonych przez pracowników Wyższej Szkoły Morskiej/Akademii Morskiej w Gdyni w wysokich szerokościach półkul północnej i południowej. W latach 1975-2015 pracownicy tej uczelni opublikowali łącznie 231 artykułów, komunikatów i sprawozdań oraz 14 pozycji książkowych o charakterze monograficznym dotyczących różnych aspektów badań polarnych. Wśród tych prac 142 pozycje dotyczyły Arktyki i 103 pozycje – Antarktyki. Podstawowa problematyka badawcza obejmowała zagadnienia zmienności i zmian warunków hydroklimatycznych w Arktyce i Antarktyce, kształtowania się warunków lodowych i problemów żeglugi w lodach oraz zagadnień uprawiania żeglugi w rejonach słabo rozpoznanych pod względem nawigacyjnym, w tym badań dotyczących batymetrii dna i geomorfologii wybrzeży. Artykuł zawiera jako załącznik bibliografię prac polarnych pracowników Wyższej Szkoły Morskiej i Akademii Morskiej w Gdyni.

EN

The paper discusses topics of research conducted by the staff of the Gdynia Maritime University in the high latitudes of northern and southern hemispheres. In the years 1975-2015 the employees of the university have published a total of 231 articles, communications and reports and 14 books of monographic covering various aspects of polar research. Among the 142 works related to the Arctic positions and 103 positions – Antarctica. The basic research problems included issues variability and change hydro-climatic conditions in the Arctic and Antarctic, the formation of ice conditions and navigation in ice problems and issues of navigation in areas poorly recognized in terms of navigation, including research on the bottom bathymetry and geomorphology coasts. The article includes as an annex a bibliography of works polar employees Gdynia Maritime University.

8

Lodowa kraina - obszar badań dla chemika analityka, cz. II - wrażliwość ekosytemu Antarktyki na obecność zanieczyszczeń

Szopińska M., Polkowska Ż.

Analityka : nauka i praktyka

|

2015

|

nr 2

62--68

PL

W literaturze termin "Antarktyka" służy do określenia zarówno samego kontynentu Antarktydy, jak i otaczającego go Oceanu Południowego oraz leżących na nim wysp. Antarktyda jest najbardziej odizolowana od pozostałych kontynetów, jednak specyficzna lokalizacja nie chroni tego obszaru przed negatywnym wpływem związanym z różnymi sferami działalności człowieka. Szeroki pas wód Oceanu Południowego stanowi barierę, która utrudnia transport zanieczyszczeń tą drogą. Dlatego lotne i średnio lotne związki chemiczne mogą docierać nad obszar Antarktydy wraz z przemieszczającymi się w tym kierunku masami powietrza (transport zanieczyszczeń na duże odległości, LRAT). Tylko w znikomym stopniu na poziomy zanieczyszczeń środowiska na tym obszarze ma wpływ działalność zlokalizowanych tam stacji naukowych.

9

Lodowa kraina - obszar badań dla chemika analityka, cz. I - badania z zakresu chemii analitycznej prowadzone na terenie Antarktyki

Szopińska M., Polkowska Ż.

Analityka : nauka i praktyka

|

2015

|

nr 1

70--77

PL

Analiza dostępnych informacji pozwala stwierdzić, że działalność człowieka w skali lokalnej i globalnej prowadzi do powolnej degradacji ekosystemów antraktycznych.

10

Innowacyjny autonomiczny pojazd podwodny do badania stanu środowiska w warunkach trudnych

Chodnicki M., Jażdzewski M., Kulwicki Ł, Ławreszuk D., Panasiuk-Chodnicka A. A.

Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki. Studia z Nauk Technicznych

|

2014

|

Nr 3

7--16

PL

Na podstawie rzeczywistej, aktualnej wiedzy w temacie rozwoju robotów podwodnych został zaprojektowany nowy pojazd wyposażony w innowacyjne rozwiązania. Autonomiczny robot podwodny dedykowany jest do pracy w trudnych warunkach środowiskowych, wymagających odporności na wysokie ciśnienie, niskie temperatury i silne prądy, które są typowe dla regionów polarnych. W pracy opisano charakterystykę docelowego rejonu, w którym ma być używany robot podwodny, tj. Zatokę Admiralicji w rejonie Archipelagu Szetlandów Południowych. Istotnym aspektem pracy był także dobór odpowiedniego systemu sterowania, który będzie zdolny przeprowadzić pojazd przez trudne i wymagające warunki stawiane przez środowisko zewnętrzne. Kolejnym elementem projektu jest ocena istniejących systemów nawigacji. Ostatnią częścią jest opracowanie kształtu robota, odpowiedniego do warunków otoczenia z uwzględnieniem możliwości zamontowania dodatkowych urządzeń mechanicznych, elektrycznych i pomiarowych, odpowiedzialnych za wykonywanie powierzonych zadań podczas misji robota.

EN

The use of Autonomic Underwater Vehicles (AUV) continuously recording the basic environmental parameters in marine polar regions are extremely difficult. This study provides a summary and a description of the existing solutions for the AUV, their use, construction, actuators and transmitters. Based on the actual knowledge a new vehicle equipped with innovative solutions and components was designed. The underwater robot is dedicated to be working in harsh environmental conditions requiring resistance to high pressure, low temperatures and strong currents, which are typical for the polar regions. The first stage of the design process consist of selection miniature sensors, vision systems to collect information about the environment. The next step was to develop a method for processing and storing data from the measurements. There has been elaborated a special communication and data transfer for this system. An important aspect of this design is a proprietary control system, which includes selecting an appropriate drive with the control program Marek Chodnicki, Marek Jażdzewski, Łukasz Kulwicki, Dawid Ławreszuk, Anna A. Panasiuk-Chodnicka 8 according to the external conditions. Another part of the research was the review of the existing navigation systems and subsequently implementation to the designed vehicle. Then, the power system with automatic charging was elaborated, which is possible to use natural energy sources. The last part was to design the shape of the mobile robot, taking into account the environmental conditions and the possibility of mechanical and electronic devices to be installed.

11

Warunki meteorologiczne na Stacji Arctowskiego (Wyspa Króla Jerzego, Antarktyka) w 2012 roku

Kejna M., Araźny A., Sobota I., Piszczek J., Łabno R.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2013

|

Nr 23

43--56

PL

W artykule przedstawiono przebieg warunków meteorologicznych na Stacji H. Arctowskiego (Wyspa Króla Jerzego, Szetlandy Pd., Antarktyka) w 2012 roku. Pomiary prowadzono za pomocą automatycznej stacji meteorologicznej Davis Vantage Pro+ w interwale godzinnym. Przeanalizowano zmienność ciśnienia atmosferycznego, promieniowania słonecznego, temperatury i wilgotności powietrza oraz kierunku i prędkości wiatru w cyklu rocznym i dobowym. Uzyskane wyniki porównano z dłuższym okresem pomiarowym (1977-1999) oraz z równoległymi danymi z innych stacji prowadzących pomiary meteorologiczne na Wyspie Króla Jerzego.

EN

This paper presents the meteorological conditions at the Arctowski Station (King George Island, South Shetland Islands, Antarctica) in 2012. Measurements were carried out using an automatic weather station Davis Vantage Pro+. At the Arctowski Station the global solar radiation in the period from January 19 to December 31, 2012 amounted to 2985.3 MJ.m-2 (8.60 MJ.m-2.day-1). Taking into account the full year from 1 February 2012 to 31 January 2013, this totaled to 2909.6 MJ.m-2 (7.97 MJ.m-2.day-1). The highest monthly value of solar radiation occurred in December, 567.8 MJ.m-2 (18.32 MJ.m-2.day-1) and the lowest in June, 10.4 MJ.m-2 (0.35 MJ.m-2.day-1). The average annual air temperature was –1.5°C, with the highest monthly average in January (2.4°C) and lowest in June (–5.6°C). The maximum of air temperature was 9.6°C, and the minimum –17.2°C. In 2012 the average atmospheric pressure at sea level was 989.0 hPa, with a characteristic semi-annual oscillation of pressure with two minima: in summer (January 985.3 hPa) and winter (June 979.4 hPa) and two maxima: in autumn (April 996.7 hPa) and spring (September 994.9 hPa). The lowest pressure was 946.8 hPa and the highest 1020.7 hPa. At the Arctowski Station SW, NE, E and SE winds dominate in accordance with gradient of air pressure and the local orography. The average wind speed at 2 m above the ground was 4.8 ms-1, with maximum in winter (June 6.1 ms-1) and minimum in summer (December 3.1 ms-1). The maximum wind speed exceeded 40 ms-1. Relative air humidity was 83%. There is less humidity in summer (January 78%) than in winter (July, 87%). In the course of humidity indicate the day with low humidity during foehn winds. Arctowski Station area is warmer to other regions of King George Island (about 1°C in summer and 1.5°C in winter). On the King George Island and Antarctic Peninsula area occurred increase of air temperature. At the neighboring station Bellingshausen in the years 1968-2012 air temperature rise by 0.17°C/10 years.

12

Warunki meteorologiczne w rejonie Stacji Arctowskiego (Wyspa Króla Jerzego, Antarktyka) w okresie 19.01-19.02.2012 roku

Kejna A., Sobota I., Araźny A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2012

|

nr 22

103-116

PL

W artykule przedstawiono zróżnicowanie warunków meteorologicznych w rejonie Stacji H. Arctowskiego położonej na Wyspie Króla Jerzego (Szetlandy Południowe, Zachodnia Antarktyka) w okresie od 19 stycznia do 19 lutego 2012 r. Pomiary prowadzono na obszarze niezlodowaconym oraz na lodowcach Ekologii i Sphinx. Przeanalizowano różnice pomiędzy stanowiskami w zakresie temperatury i wilgotność powietrza (6 stanowisk), a ponadto promieniowania słonecznego oraz kierunku i prędkości wiatru (3 stanowiska). Stwierdzono znaczne zróżnicowanie topoklimatyczne związane z deniwelacjami terenu, ekspozycją, właściwościami podłoża oraz lokalną cyrkulacją atmosferyczną. Różnice te zmieniają się w cyklu dobowym oraz są ściśle uzależnione od czynników insolacyjno-radiacyjnych i cyrkulacyjnych.

EN

The topoclimatic research carried out in the summer 2012 (January 19 - February 19) showed diversity of meteorological conditions in the H. Arctowski Station surroundings. The analysed period had changeable weather conditions. An average level of solar radiation at the Arctowski Station was 14.3 MJ.m-2 a day, while its daily sums ranged from 1.7 to 24.6 MJ.m-2. Atmospheric pressure oscillated considerably from day to day. Its mean value was 980.8 hPa. The highest temperatures were recorded on the coastal lowland where the H. Arctowski Station was built (2.4°C). Air temperature at the front of the Ecology (1.6°C) and Sphinx (1.8°C) Glaciers is lower due to frequent influx of cool air masses from the glacial interior of the island. On the non-glaciated area air temperatures lower with the altitude. Between the Point Thomas and Arctowski Station the temperature difference was 0.81°C/100 m and between Jardine Peak and Arctowski Station was 1.18°C/100 m. These higher lapse-rates inform about frequent föhn processes which take place on the leeward side of the King George Island. The largest temperature lapse-rate over the glaciated areas is recorded at the contact zone between the glacier and its marginal zone. These differences grow when insolation is intensive, as it results in significant heating of the morainic ground, while the temperatures above the glacial surface remain low (ablation takes place at 0°C). Relative air humidity in the H. Arctowski Station region is high due to a large share of maritime air masses. Mean relative humidity on the seacoast ranged from 81% at the Arctowski Station and grew with the altitude to 91 on the Jardine Peak. The course of the relative humidity is significantly influenced by föhn winds, during which humidity drops to 60%. Lower relative air humidity is also recorded when dry continental air masses inflow from the sector between E through S to SW. Wind direction at the three analysed stations corresponds with the local relief layout. The prevailing winds at the H. Arctowski Station include the winds from the sectors SW (28,6%), NW (10,9%), and SE (7,9%). The most frequent winds at the front of the Ecology and Sphinx Glaciers are katabatic ones blowing along the tonque of glaciers from the Warszawa Icefield. Considering the diurnal course, the highest wind velocities at all the stations are recorded around noon as this is the time thermal and pressure lapse-rates increase above varied ground (land, maritime and glacial). Topoclimatic diversity in the H. Arctowski Station area depends on weather conditions. It grows when the weather shows insolation and radiation character, and it lowers at high cloudiness.

13

Grain-size characteristics of deposits derived from different glacigenic environments of the Schirmacher Oasis, East Antarctica

Srivastava Ashok K., Ingle Pravin S., Lunge Harihar S., Khare Neloy

Geologos

|

2012

|

Vol. 18, No. 4

251--266

EN

Sediment samples have been collected from the Schirmacher Oasis and adjoining area in East Antarctica; these areas consist of polar ice, ice-free area, lakes and the coastal shelf area. The 37 samples have been analysed for their grain-size parameters and statistical relationships. The oasis is characterised by ongoing glacial processes, including deposition and erosion of the sediments by ice, meltwater and winds, thus influencing the sediments in various ways. Basic statistical grain-size parameters like graphic mean, standard deviation, skewness and kurtosis have been calculated for the four units. The sediments of all areas are almost all poorly to very poorly sorted, fine-skewed to near-symmetrical and platykurtic to leptokurtic in nature. Bivariate plots between the grain-size parameters have been interpreted. They do, apart from a few exceptions, not show any trend suggesting relationships between the sediments of the four landscape types. Both t- and F-tests have been applied on the samples, and the phi values and grain-size parameters have been analysed; these show that the group variances of the samples are not significant, but that the phi-values are significant.

14

Physicochemical and biological characterization of soils from the vicinity of the Arctowski Polish Antarctic Station

Białkowska A. M, Grzelczyk A, Długołęcka A, Cieśliński H, Kalinowska H, Kur J, Turkiewicz M

Biotechnology and Food Science

|

2012

|

Vol. 76, nr 1

13--26

EN

Soil samples collected in 2006 from 4 different sites (Puchalski Hill and a moraine below this hill, an elephant seal colony and a penguin rookery) in the vicinity of Arctowski Polish Antarctic Station at King George Island were characterized in terms of physicochemical properties (pH, humidity, concentration of selected inorganic and organic substances), microbial colonization and the overall activity of selected enzymes (differentglycosidases and esterases). Activity of the latter enzymes was assayed by p-nitrophenyl and 4-methylumbelliferone derivatives of fatty acids (by spectrophotometric and fluorimetric method, respectively). The highest lipolytic activity was found in soils from the elephant seal colony and penguin rookery.

15

Współczesne zmiany powierzchni lodów morskich na wodach wokółantarktycznych - problemy i niejasności

Marsz A. A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2011

|

nr 21

7-38

PL

Praca charakteryzuje trendy zmian powierzchni zlodzonej na wodach wokółantarktycznych w latach 1979-2010. Stwierdza się występowanie dodatniego trendu rocznego powierzchni zlodzonej (+15.6ź103 km2źrok-1) o wysokiej istotności statystycznej (p < 0.001). Dodatnie trendy występują we wszystkich miesiącach roku, z tego trendy te są statystycznie istotne w okresie od maja do października. Najsilniejsze trendy dodatnie występują w okresie rozrastania się pokrywy lodowej (marzec-lipiec). W ujęciu regionalnym w czterech z pięciu sektorów Antarktyki trendy są dodatnie, z czego tylko w jednym – sektorze Morza Rossa – trend jest istotny statystycznie, w jednym sektorze (mórz Amundsena i Bellingshausena) – występuje statystycznie istotny trend ujemny. Analiza przyczyn występowania dodatniego trendu powierzchni zlodzonej na wodach wokółantarktycznych, pozwala wskazać jako główną przyczynę rozrostu pokrywy lodowej cyrkulację atmosferyczną. Te same procesy cyrkulacyjne są przyczyną zarówno ogólnego wzrostu powierzchni lodów na wodach wokółantarktycz-nych, jak jednoczesnego jej spadku w rejonie Morza Bellingshausena i wzrostu temperatury powietrza nad Półwyspem Antarktycznym. Zmiany cyrkulacji atmosferycznej następują pod wpływem zmian zasobów ciepła w SW części subtropikalnego Pacyfiku (~30°N, 170-160°W), które wymuszają zwiększoną lub zmniejszoną powtarzalność lokowania się górnego klina na długości geograficznej Morza Rossa i górnej zatoki na pograniczu mórz Amundsena i Bellingshausena. Zmiany temperatury wody powierzchniowej w tym rejonie objaśniają około 28% międzyrocznej zmienności rocznej powierzchni zlodzonej na wodach wokółantarktycznych, występujący w niej trend dodatni, spadek powierzchni zlodzonej na Morzu Bellingshausena i wzrost temperatury powietrza w rejonie Półwyspu Antarktycznego.

EN

This work describes trends in changes in sea ice extent in the waters in the vicinity of the Antarctica in the years 1979-2010. A positive trend in the annual ice extent (+15.6ź103 km2źyear-1) with high statistical significance (p <0.001) was observed. Positive trends occur in all months of the year and statistically significant trends are noted in the period from May to October. The strongest positive trends occur in the period when ice cover grows (March-July). Regionally, in four out of the five sectors of the Antarctica, trends are positive but only in one - the Ross Sea sector - the trend is statistically significant and in one sector (the Amundsen and Bellingshausen seas) there is a statistically significant negative trend. Analysis of the causes of the positive trend in the sea ice extent indicates that the primary role in the growth of ice extent is attributed to atmospheric circulation. The same circulation processes are responsible for both an overall increase in the ice extent in the region of the Antarctica and in the simultaneous decrease in the ice extent in the Bellingshausen Sea and the growth in air temperature over the Antarctic Peninsula. Changes in atmospheric circulation are influenced by heat resources in the south-western part of the subtropical Pacific (~ 30°N, 170-160°W). These heat resources cause that the same location of the upper ridge of high pressure at the Ross Sea longitude and the upper trough on the border of the Amundsen and Bellingshausen seas is repeated more or less frequently. SST changes in this region explain about 28% of the interannual variability of annual sea ice extent in the area of the Antarctic waters. They also explain the positive trend noted there and the decline in sea ice extent in the Bellingshausen Sea and increase in the air temperature in the region of the Antarctic Peninsula.

16

Dzieje polskich badań botanicznych i mykologicznych lądowych obszarów Antarktyki i Subantarktyki

Köhler P., Olech M.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2011

|

R. 56, nr 1

67-109

EN

The work includes a description of the period from the moment of setting up Polish Polar Station on King George Island (1977) to the end of International Polar Year IV in 2009. Researches on flower plants focused, among others, on plants' morphology, morphological composition of the pollen and anatomical ultra-structure of the leaves. There were also carried out biochemical and other searches for the internal mutability. Within physiological studies one concentrated on the problem of reaction to temperature stress. Biological researches focused mainly on solving taxonomic and bio-geographic problems. Finally, were published several monographs and, among others, the first in history complete description of moss` flora of the whole of Antarctic (2008). Research works over algae included also such issues as floristics, bio-geography, taxonomy and ecology (for instance, (the rookery's impact on distribution of algae, or the influence of inanimate factors on dynamics of condensing the Diatoma in different water and soil-bound tanks). Up till now, within mycological investigations has been identified a variety of lichen fungi that for the most part of Antarctic are a novelty. There were scientifically described new for science genera and species of Western Antarctic. Lichenological studies were made in the field of taxonomy, geography, lichenometry, biochemistry of lichens, lichenoindication, ecophysiology and from the point of analysis of base metals' content. There were also described new for science species. Since 1991, were published the results of searches for the base metals' content and vestigial chemical elements in lichens' thallus. Ecophysiological researches concerned both micro-climatic conditions' impact on primary production and lichens' adaptation to a very cold climate. One discovered a mechanism of two-phase hydratization/dehydratization of lichens' thallus. On the ground of palaeobotanical analyzes was reconstructed a development of flora in Western Antarctic from the late Cretaceous period to the beginning of Melville's continental glaciation. One singled out three floristic stages and were reconstructed their peculiarities in the development of flora. There was also described an early Jurassic flora of Hope Bay (Półwysep Antarktyczny - Antarctic Peninsula) that turned out to be the richest Jurassic flora in the world. From that point of view were analyzed new species of mineral plants. Ecological researches concentrated on the problems connected with several issues and, among others, with the processes of settlement and succession, distribution and ecology of land biotopes, changes in their spatial structure, and state of biotopes' biological mass. The second group of issues concerned the anthropogenous impacts. One also analyzed early stages of synanthropization of flora. Another important issue was recognizing an extent of the pollution of the environment, particularly with base metals. In the years 1977-2009 were published, at least, 426 notes, articles and monographs that were a result of botanical and mycological researches on sheets of land of Antarctic and Sub-Antarctic,

17

Genetic variability in the Antarctic hairgrass Deschampsia antarctica Desv. From maritime Antarctic and Subantarctic sites

Chwedorzewska K., Bednarek P.

Polish Journal of Ecology

|

2008

|

Vol. 56, nr 2

209-216

EN

The level of polymorphism, genetic variability and relatedness of the Antarctic hairgrass Deschampsia antarctica Desv. populations from South Shetlands Is. (King George I., Penguin I., Livingstone I.), from vicinity of Antarctic Peninsula (Galindez I., Uruguay I.), and Falklands Is. (Jason Is., Sealion I.) were studied using the AFLP approach. Six EcoRI/MseI type selective primer pairs combinations were used for AFLP profiling and amplified scoreable DNA fragments; than AMOVA and PCA were performed. The level of molecular variability among all individuals from all the analysed populations was low and reach only 5.4 % irrespective of the distance between the localities and it was not significant at a broader geographical scale, even among the three groups of populations (South Shetlands Is., vicinity of Antarctic Peninsula, and Falklands Is.). PCA analysis shows that all populations formed uniform groups according to their locations.

18

Trace elements concentrations in selected moss and lichen species collected within Antarctic research stations

Osyczka Piotr, Dutkiewicz Erazm M., Olech Maria

Polish Journal of Ecology

|

2007

|

Vol. 55, nr 1

39-48

EN

The Antarctic region has been considered as a region the least exposed to the pollution. However, increase of human activities at the research stations, transportation and tourism threaten the natural environment of this region. The paper reports the contents of selected trace elements in lichen and moss samples collected in the interior parts of several Antarctic research stations located on King George Island (South Shetlands, maritime Antarctica). Lichens and mosses are particularly sensitive to anthropogenic environmental changes, especially to air pollution. Moss Sanionia uncinata and lichens - Usnea antarctica and Usnea aurantiaco-atra were chosen as bioindicators. The amount of ten trace metals (vanadium, chromium, manganese, copper, zinc, lead, rubidium, strontium, yttrium, and cadmium) and bromine was measured in thalli using the analytical PIXE (Particle Induced X-ray Emission) method. The results obtained for the samples originating from research stations were compared with the data obtained for the samples of same species collected in the area distant from any human activities. For the samples from Antarctic stations the average contents of trace elements (in [micro]g g[^-1] d.w., mean [plus or minus] SD) were as follows: S. uncinata - V 27 [plus or minus] 22, Cr 7 [plus or minus] 2, Mn 256 [plus or minus] 95, Cu 11 [plus or minus] 3, Zn 33 [plus or minus] 4, Pb 9 [plus or minus] 6, Br 40 [plus or minus] 22, Rb 14 [plus or minus] 11, Sr 69 [plus or minus] 25; U. antarctica - V 28 [plus or minus] 31, Cr 3 [plus or minus] 1, Mn 53 [plus or minus] 18, Cu 10 [plus or minus] 4, Zn 30 [plus or minus] 1, Pb 2 [plus or minus] 1, Br 40 [plus or minus] 16, Sr 18 [plus or minus] 4, Y 4 [plus or minus] 2; U. aurantiaco-atra - V 7 [plus or minus] 6, Cr 6 [plus or minus] 3, Mn 59 [plus or minus] 35, Cu 66 [plus or minus] 33, Zn 27 [plus or minus] 5, Pb 5 [plus or minus] 1, Br 30 [plus or minus] 15, Sr 32 [plus or minus] 20, Y 3 [plus or minus]3. The average concentrations of Cr, Mn and Pb in all samples from research stations demonstrated significant differences in relation to the reference material. The maximal concentrations of measured elements obtained in the samples from potentially polluted areas were as a rule much higher ([similar to] 120-3800%) in comparison with the concentrations in the control group. This observation is especially worrying. These results point out that the human influence on the Antarctic environment may be negative and indicate the necessity for pollution monitoring programmes in the region. This research is a part of biomonitoring recommended by SCAR (Scientific Committee on Antarctic Research).

19

Nutrients and conductivity in precipitation in the coast of King George Island (Antarctica) in relation to wind speed and penguin colony distance

Nędzarek A., Rakusa-Suszczewski S., Suszczewski S.

Polish Journal of Ecology

|

2007

|

Vol. 55, nr 4

705-716

EN

The present paper reports on the year-long study of atmospheric precipitation (rain and snow) composition, including nitrogen, phosphorus and mineral matter as conductivity, in ice-free area of western coast of Admiralty Bay (King George Island). The effects of the local Adelie penguin colony on nitrogen and phosphorus concentrations in atmospheric precipitation, as well as the role of wind on nitrogen and phosphorus enrichment of ice-free areas uncovered by a progressing deglaciation of the Ecology Glacier (ASPA 128) were examined. The effect of marine influence on the mineral matter level (as conductivity) in atmospheric precipitation was examined too. The determination of conductivity, nitrogen and phosphorus were assayed according to standard methods. Conductivity, nitrogen and phosphorus concentrations in atmospheric precipitation differed depending on sampling sites location, precipitation type (rain or snow), season (summer or winter), and also distance from a penguin rookery. The mean conductivity of rain and snow amounted to 189 [micro-]S cm[^-1] and was higher in rain (up to 290 [micro-]S cm[^-1]) than in snow samples (87 [micro-]S cm[^-1]. Mean total nitrogen and total phosphorus concentrations in precipitation amounted to 0.208 mg N dm[^-3] and 0.028 mg P dm[^-3], respectively. A higher conductivity was recorded in the precipitation transported by NNW winds (200 [micro-]S cm[^-1]), and lower in the precipitation transported by SSE winds (80 [micro-]S cm[^-1]). The seasonal variability of conductivity was characterized by a higher values during summer (320 [micro-]S 320 cm[^-1] and lower - during winter (90 [micro-]S cm[^-1]). The most nutrient-rich samples were those collected in the centre of the penguin rookery, average values of TN and TP concentrations were 0.450 mg N dm[^-3] and 0.090 mg P dm[^-3], respectively. At the other sites concentrations of TN and TP were lower. Seasonal variability of nitrogen and phosphorus concentrations were usually characterized by minimal concentrations during winter and maximal . during spring or summer. The concentrations of nitrogen and phosphorus were characterized by a statistically significant negative relation long the distance from the penguin rookery and along the altitude of sampling sites. The influence of the penguin rookery on the higher concentrations of biogenic compounds caused the high concentrations of ammonium nitrogen (averaging about 0.250 mg N dm[^-3] during summer at all sampling sites, even at those, located farthest away (about 2200 m) from the penguin colony. The annual nitrogen and phosphorus loads deposited by atmospheric precipitation onto the ice-free area were estimated at about 0.752 kg N ha[^-1] and 0.061 kg P ha[^-1], respectively.

20

Trendy temperatury powierzchni oceanu w sektorze pacyficznym Oceanu Południowego w ostatnim 25-leciu

Marsz A. A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2005

|

nr 15

17-26

PL

Praca omawia zmiany temperatury powierzchni wody (TPO) sektora pacyficznego Oceanu Południowego w pasach szerokości 60 i 50°S, zachodzące w przekrojach miesięcznych i rocznych. Stwierdzono występowanie ujemnych trendów TPO w całym pasie 60°S, z czego ponad 1/3 współczynników trendu jest istotna i wysoce istotna statystycznie. Obszary silnego ochłodzenia powierzchni oceanu tworzą tam dwa ośrodki: pierwszy w rejonie 170°E - 140°W, drugi - 120-080°W. W obu ośrodkach najsilniejsze spadki TPO następują w miesiącach chłodnej pory roku (maj - sierpień), w drugim - dodatkowo - stosunkowo silne ochłodzenie zaznacza się w miesiącach ciepłej pory roku (styczeń - marzec). Na szerokości 50°S ochłodzenie jest znacznie słabsze - istotne statystycznie zmiany TPO zaznaczają się wyłącznie po wschodniej stronie sektora (100-080°W), gdzie również występują trendy ujemne. Kumulacja istotnych i nieistotnych statystycznie trendów miesięcznych prowadzi do zaznaczania się na obszarze około 54% powierzchni sektora pacyficznego Oceanu Południowego istotnych statystycznie, ujemnych trendów rocznej TPO. Na pozostałym obszarze badanego sektora bądź brak realnych zmian TPO, bądź występuje tendencja do słabego spadku temperatury. Przebiegi temperatury rocznej wskazują, że w ośrodku zachodnim (60°S, 170°E -140°W) TPO konsekwentnie obniża się od początku obserwacji (1980 rok), gdy we wschodniej części sektora pacy-ficznego (120-080°W) cały obserwowany w 25-leciu trend stanowi konsekwencję silnego spadku rocznej TPO w ciągu ostatnich 7 lat (1997-2004).

EN

This work deals with monthly and annual changes in sea surface temperature (SST) of the Pacific sector of the South Ocean observed in 60°- 50°S latitudinal bands. The occurrence of negative trends of SST was noted in the entire 60° band and 1/3 of the trend coefficients is statistically significant and highly significant. The regions marked by strong cooling of ocean surface are formed by two centres - one 170° - 140°W and the other extending from 120° to 080°W. The greatest decrease in sea surface temperature in both centres takes place during cold season (May - August), in the other centre there is also additional quite strong cooling in the months of warm season (January - March). In the latitude 50°S the cooling is much weaker - statistically significant changes in SST are observed only in the eastern part of the Pacific region (100°- 080°W) where negative trends are also noted. Cumulating of statistically significant and non-significant monthly trends leads to statistically significant negative trends in annual SST observed in 54% of the area in the Pacific sector of the South Ocean. In the remaining area of the Pacific sector of the South Ocean there are either no visible changes in the sea surface temperature or there is tendency of weak decrease in temperature. The courses of annual SST indicate that in the western region (60S°, 170° -140°W) the SST has been decreasing constantly since the beginning of the observational period (since the year 1980), whereas in the eastern part of the Pacific sector (120°- 080°W) the whole trend observed over the 25-year period results from strong decrease in annual SST in the period of last 7 years (1997-2004).