W pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w warunkach przemysłowych. Badania dotyczą wieloparametrowej ocenę skuteczności działania mieszanin technicznych soli modyfikujących stop AISi7Mg - tzw. rozdrabniaczy ziaren. Mieszaniny soli są wytwarzane przez grupę producentów i stanowią ofertę przemysłową. Porównano skuteczność działania pięciu rożnych mieszanin soli barowych i tytanowych oraz zaprawy modyfikującej AITi5B. Sole wprowadzano do kąpieli metalowej metodą „na powierzchnie" po utworzeniu na niej leja, na skutek wysokich obrotów rotora rafinacji gazowej. Wszystkie sole zwiększają właściwości wytrzymałościowe stopu po obróbce cieplnej T6 (Rm.Rp02, A5, HB). Równolegle stwierdza się w badaniach, iż technika wprowadzania soli „na powierzchnię'' zwiększa liczbę wtrąceń niemetalowych w stopie. Wtrącenia, w przypadku wytwarzania obręczy kół samochodowych (felg), jeśli zostaną rozmieszczone na powierzchni odlewu, mogą stanowić przyczynę zabrakowania.
EN
The results of tests performed under industrial conditions are presented in the hereby paper. Investigations concern multi-parameter assessments of the efficiency of technological salts mixtures - the so-called grains crushers - modifying the AISi7Mg alloy. Mixtures of salts are produced by a group of producers and constitute the industrial offers. The efficiency of operations of five different mixtures of barium and titanium salts as well as of the AITi5B inoculant, were compared. Salts were introduced to the metal bath by the method: 'on the surface' after making a pouring cap in it, due to a high speed rotor of the gaseous refining. All salts increase strength properties of alloys after the heat treatment T6 (Rm.Rp02, A5, HH). It was also found in tests, that the salts introduction by means of 'on the surface' technique increases the number of non-metallic inclusions in the alloy. If such inclusions remain on the casting surface, they can constitute the reason of the casting rejection, in case of the production of wheel rims.
W artykule skoncentrowano się na słabo rozpoznane zjawisko opadania w kąpieli metalowej heterogenicznych zarodków pierwotnej krystalizacji podeutektycznych stopów Al-Si, którymi są borki tytanu TiB2 pochodzące z zapraw AlTi5B. Badaniami objęto pięć zapraw rynkowych. Wykazano, iż w przypadku pozostawienia metalu w bezruchu w dłuższym okresie (np. ~ 2godzin) następuje wyraźne zubożenie górnych warstw kąpieli metalowej w cząstki pochodzące z AlTi5B i wzbogacenie w nie dolnych warstw kąpieli. Równolegle w warstwach zubożonych obserwuje się wyraźnie zmniejszenie zdolności do zarodkowania, co prowadzi do tworzenia się struktury gruboziarnistej w odlewach. Do oceny zdolności do zarodkowania wykorzystano próbę zwaną testem pierścienia (ang. Ring Test). Wykazano, iż szybkość procesu opadania cząstek nie jest jednakowa dla badanych zapraw, i może ona stanowić jedno z kryteriów oceny ich przydatności do technologii odlewania, w której są zastosowane podgrzewane kadzie. Ma to m.in. miejsce przy zalewaniu form metalowych sposobem odlewania pod niskim ciśnieniem. Prace realizowano we współpracy trzech jednostek Wydziału Odlewnictwa Akademii Górniczo Hutniczej oraz firm: Technologia i Technika Aluminium Z. Smorawiński (Konin) i firmy Royal Polska sp. z o.o. w Jelczu.
EN
The paper is focused on weakly recognised effect of heterogeneous nuclei of the primary crystallisation of hypoeutectic Al-Si alloys, falling in the metal bath. These nuclei are titanium borides TiB2, originated from AITi5B foundry alloys. Five foundry alloys, available in the market, were tested. It was revealed, that in case of leaving the motionless metal for a longer time (e.g. ~ 2 hours), the upper layers of the metal bath were significantly impoverished of particles originated from AITi5B, while the lower layers were enriched in them. Simultaneously a significant decrease of the nucleation ability was observed in impoverished layers, which led to forming coarse-grained structures in castings. The test, called the Ring Test, was applied for assessing the nucleation ability. It was demonstrated that particles falling rates were not the same for the investigated foundry alloys and could constitute one of the assessment criterion of their suitability in the casting technology, in which heated ladles are applied. This occurs, among others at pouring metal moulds by means of the low pressure die casting. Works were realized in cooperation of three units of the Faculty of Foundry Engineering of AGH University of Science and Technology and Companies: Technology and Aluminium Technique Z. Smorawiński (Konin) and Royal Polska I.I.c. in Jelcz.
W artykule pokazano wpływ sposobu odkształcania na strukturę, stabilność cieplną oraz własności mechaniczne i technologiczne (podatność do ciągnienia) stopu AlTi5B. Stwierdzono, że stop otrzymany drogą walcowania na linii Properzi, bądź konwencjonalnie wyciśnięty "na gorąco", wykazuje całkowity brak lub silnie ograniczoną podatność do ciągnienia. Dane uzyskane dla stopu wyciśniętego metodą KoBo dowodzą znaczącej poprawy tego parametru, w szczególności w pewnym zakresie temperatury wyciskania. Ponadto, stop AITi5B wyciśnięty "na zimno" metodą KoBo wykazuje wysoką (aż do temperatury 400 [stopni]C) stabilność cieplną.
EN
The influence of the initial deformation mode on the structure and mechanical properties ofAITi5B alloy was investigated. Particular attention was paid for testing a thermal stability of the material structure, and some related technological features such as the drawability of the materials produced by means of specific technology. It was found, that the material manufactured using combined continuous casting and rolling technology (Properzi method) as well as the conventional hot-extrusion procedure, exhibits very limited drawability. Significant improvement of the last feature is available if a KoBo extrusion is applied at selected temperature range. High drawability of the as-extruded AITi5B material is accompanied by enhanced thermal stability of the material properties, which are not practically reduced in result of annealing up to 400 [degrees] C.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.