Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

2-Metylopentano-2,4-diol – pary, frakcja wdychalna : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Soćko R., Kupczewska-Dobecka M.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2015

|

Nr 2 (84)

61--87

PL

2-Metylopentano-2,4-diol (glikol heksylenowy) w temperaturze pokojowej jest bezbarwną cieczą. Jest produktem pośrednim w syntezach chemicznych. Stosowany jest także jako selektywny rozpuszczalnik oraz w przemyśle środków czyszczących używanych w gospodarstwie domowym. 2-Metylopentano-2,4-diol posiada klasyfi kację zharmonizowaną jako działający drażniąco na oczy oraz na skórę. Substancja charakteryzuje się względnie małą toksycznością po narażeniu ostrym. 2-Metylopentano-2,4-diol po podaniu dożołądkowym wywołuje u badanych zwierząt głównie depresję ośrodkowego układu nerwowego, która się przejawia: zmniejszeniem aktywności zwierząt, zaburzeniami koordynacji mięśniowej, wiotkością mięśni, stroszeniem sierści oraz opadaniem powiek. Stwierdzano ponadto działanie znieczulające oraz narkotyczne związku. W doświadczeniu paszowym opisano działanie nefro- i hepatotoksyczne, manifestujące się obrzmieniem wewnątrzwątrobowych przewodów żółciowych i rozszerzeniem proksymalnych kanalików nerkowych . Narażenie na 2-metylopentano-2,4-diol o stężeniu 240 mg/m3 w warunkach kontrolowanych powodowało u ochotników po 15-minutowym narażeniu podrażnienie oczu, natomiast 5-minutowe narażenie o stężeniu 400 mg/m3 prowadziło do podrażnienia błony śluzowej górnych dróg oddechowych. Związek o stężeniach 480 lub 4850 mg/m3 (stężenia mierzone w powietrzu przesyconym parami 2-metylopentano- 2,4-diolu) powodował: podrażnienie oczu, gardła i dyskomfort oddychania. Związek nie wywiera działania mutagennego i genotoksycznego w warunkach in vitro. Wykazuje działanie fetotoksyczne i teratogenne u zwierząt eksperymentalnych tylko w dawkach toksycznych dla matek. Za skutek krytyczny działania 2-metylopentano- 2,4-diolu uznano miejscowe działanie drażniące związku na oczy oraz działanie układowe. Wartość NDS przyjęto jako średnią wartość uzyskaną z badań na ochotnikach i badań doświadczalnych na zwierzętach, tj. 50 mg/m3. Aby zabezpieczyć pracowników przed stężeniami pikowymi ustalono wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) dla 2-metylopentano-2,4-diolu równą dwukrotnej wartości NDS, tj. 100 mg/m3. Zaleca się oznakowanie substancji symbolem „I” – substancja o działaniu drażniącym.

EN

2-Methylpentane-2,4-diol (hexylene glycol) is a liquid used as a chemical intermediate, selective solvent and industrial cleaning/washing agent and disinfectant. It irritates eyes and skin. 2-Methylpentane-2,4-diol has a relatively low acute toxicity. The clinical effects observed in animals acutely intoxicated were predominately of central nervous system depression and included decreased activity, muscle incoordination and fl accidity, palpebral closure, piloerection, narcosis and anaesthesia. Hepatotoxic and nephrotoxic effects manifested by swelling of intrahepatic bile ducts and proximal renal tubular extension were described during the administration of the substance with feed. 2-Methylpentane- 2,4-diol does not induce gene mutations. Fetotoxicity is observed at maternally toxic dose levels. Systemic effect and local irritation of eyes were adopted as critical effects of 2-methylpentane-2,4-diol. Exposure at 240 mg/m3 in air for 15 minutes produced a slight odor and a few volunteer subjects noticed eye irritation. At 400 mg/m3 for 5 minutes, the odor was plainly detectable, and slight nasal and respiratory discomfort was noted by some of the subjects. MAC value of 50 mg/m3 as the average value obtained from studies in human volunteers and experimental animals was established. 2-Methylpentane-2,4-diol is a rapidly acting substance – in volunteers effects such as irritation of nose and breathing diffi - culties were observed after only 5 minutes of exposure. It is proposed to determine the STEL of 100 mg/m3. It is recommend- -ed to label the substance with symbol „I” (irritant).

2

2-Metylopentano -2,4-diol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Sitarek K.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2004

|

Nr 2 (40)

51--59

PL

2-Metylopentano-2,4-diol jest stosowany jako rozpuszczalnik, składnik płynów hydraulicznych, kosmetyków i niektórych leków dermatologicznych. W piśmiennictwie jest bardzo mało danych na temat jego działania toksycznego. 2-Metylopentano-2,4-diol charakteryzuje się niewielką toksycznością ostrą. Wartość LD50 po podaniu do żołądka szczurów wynosi 4,79 g/kg, a głównym objawem zatrucia jest depresja ośrodkowego układu nerwowego. Związek wywiera działanie drażniące na błonę śluzową górnych dróg oddechowych i oka. Narażenie na 2-metylopentano-2,4-diol o stężeniu 240 mg/m3 powoduje po 15 min narażenia podrażnienie oczu, natomiast 5-minutowe narażenie na związek o stężeniu 400 mg/m3 prowadzi do podrażnienia błony śluzowej górnych dróg oddechowych, a o stężeniu 4850 mg/m3 – do podrażnienia oczu, gardła i dyskomfortu oddychania. Należy jednak zaznaczyć, że stężenia 480 i 4850 mg/m3 są mierzone w powietrzu przesyconym parami 2-metylopentano-2,4-diolu, gdyż nasycenie osiąga się, gdy stężenie wynosi około 320 mg/m3. Związek ten nie wywiera działania mutagennego w testach in vitro. Po podaniu do żołądka myszy wydala się z moczem, przede wszystkim jako połączenia z kwasem glukuronowym. W Polsce nie ustalono dotychczas wartości NDS lub NDSCh 2-metylopentano-2,4-diolu. W większości państw, gdzie istnieją normatywy, wartość NDSCh 2-metylopentano-2,4-diolu wynosi 121 mg/m3. Jedynie w Niemczech wartość MAK wynosi 49 mg/m3 i związek ten zaliczono do I kategorii, co znaczy, że wartość stężenia 2 razy wartość MAK, tj. 98 mg/m3, nie może być przekroczona dłużej niż 5 min 8 razy w ciągu zmiany roboczej. Na podstawie istniejących danych przyjęto wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego (NDSP) 2-metylopentano-2,4-diolu, wynoszącą 120 mg/m3.

EN

2-Methylpentane-2,4-diol is a liquid with a sweetish odour. It is used as a solvent and a semiproduct in obtaining cosmetics and drugs. 2-Methylpentane-2,4-diol has a relatively low toxicity. The oral LD50 value for rats is 4.79 mg/kg b.w. It irritates the eyes and the mucous membranes of the respiratory tract. 2-Methylpentane-2,4-diol is not mutagenic. The ceiling limit value MAC (C) 120 mg/m3 is recommended based on its very quickly irritative effect on the respiratory tract.

3

2-Metylopentano-2,4-diol : metoda oznaczania

Brzeźnicki S.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2001

|

Nr 4 (30)

93--98

PL

Metodę stosuje się do oznaczania 2-metylopentano-2,4-diolu na stanowiskach pracy podczas przeprowadzania kontroli warunków sanitarnohigienicznych Metoda polega na adsorpcji par 2-metylopentano-2,4-diolu na węglu aktywnym, desorpcji mieszaniną dichlorometanu i metanolu w stosunku 95:5 (v:v) i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 10 mg/m3.

EN

The method is based on the adsorption of 2-methylpentane-2,4-diol (hexylene glycol) vapours on activated charcoal, desorption with mixture of dichloromethane and methanol (95:5) and GC analysis of the obtained solution. The determination limit of the method is 10 mg/m3.