Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

1 Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

1 2014

Powiadomienia systemowe

Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: żużle miedzi

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Od topni Kazimierza Wielkiego do huty miedzi Jana Turzo. Metalurgia miedzi od początku XVI wieku

Garbacz-Klempka A., Karwan T., Rzadkosz S.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

2014

R. 59, nr 1

22--29

Kraków ma wielowiekowe, poświadczone poprzez źródła i badania naukowe, tradycje metalurgiczne i odlewnicze. Już od XII wieku Rynek krakowski mógł być miejscem produkcji wyrobów z metali nieżelaznych, co poświadczają znaleziska tygielków odlewniczych i relikty pieca ze śladami miedzi. W XIV wieku na Rynku funkcjonowała Wielka Waga dla miedzi, ołowiu i żelaza oraz topnie metali, wymieniane w przywileju królewskim Kazimierza Wielkiego. Od XV wieku rozwijał się w okolicach Krakowa przemysł metalurgiczny. Wielki przedsiębiorca Jan Turzo założył w podkrakowskiej Mogile (dziś Kraków, dzielnica Nowa Huta) hutę, w której zastosował innowacyjną metodę osrebrzania miedzi przy udziale ołowiu. Realizowane w latach 2005-2011 badania archeologiczne na Rynku Głównym w Krakowie, wraz z przeprowadzonymi badaniami metaloznawczymi pozyskanych zabytków, dowodzą roli Krakowa jako europejskiego centrum handlu metalami. Równocześnie odkrycie śladów produkcji średniowiecznej huty w Mogile k. Krakowa, wskazuje na Kraków jako centrum metalurgii miedzi. Dla lepszego poznania procesu odzyskiwania srebra od miedzi, dokonano badań żużli archeologicznych, odkrytych na terenie dawnej, piętnastowiecznej huty Jana Turzo w Mogile. Podjęte badania koncentrowały się na analizach historycznych oraz rozpoznaniu materiału archeologicznego pod względem technologicznym. Wyniki analiz porównano z efektami badań współczesnych żużli hutniczych z procesu wytwarzania miedzi. Wyniki badań wskazują, że zarówno w żużlu z huty miedzi w Mogile, jak i w aktualnie otrzymywanym żużlu, w procesie zawiesinowym występują kuliste wtrącenia „miedzi metalicznej” i dyspersyjna miedź. Badania składu chemicznego żużli historycznych wykazały dużą różnorodność pierwiastków metalicznych obecnych w materiale. Z analiz wynika, że największe stężenie we wszystkich badanych przypadkach żużli archeologicznych wyznaczono dla: miedzi oraz żelaza, ołowiu i antymonu. Zarejestrowano też niewielki udział srebra.

Krakow has centuries-old, testified by sources and research, metallurgical and foundry traditions. It is possible that as early as the 12th century Krakow's market was the production place of non-ferrous metals artefacts, which is attested by finds of casting crucibles and furnace relics with copper traces. In the 14th century, at the Market Square there was the Great Scales for copper, lead and iron, as well as a metal melting shops mentioned in the royal charter of Casimir the Great. Since the 15th century, in Krakow's vicinity, metallurgical industry developed. A great entrepreneur, Jan Turzo, founded a copper smelter in Mogiła (today's Nowa Huta), where he implemented an innovative method of silver plating of copper with the help of lead. Archaeological research conducted between 2005 and 2011 at the Main Market Square in Krakow, together with the accompanying metal science investigations of the artefacts discovered, evidence Krakow's role as the European centre of metal trade. At the same time, the discovery of the production traces of the medieval smelter in Mogiła near Krakow, points to Krakow as the centre of modern copper metallurgy. For better understanding of the process of silver recovery from copper, archaeological slags discovered at the old, 15th century copper smelter of Jan Turzo in Mogiła, were investigated. The research focused on historical analysis and identification of the archaeological material from technological perspective. The research results were compared with the effects of contemporary smelter slags investigation; the slags coming from copper production process. The obtained results show that both in the Mogiła slag and in the present-day slag received from suspension process there are spherical inclusions of 'metallic copper' and strongly dispersive copper precipitates. The chemical analysis of the historical slag showed a wide variety of metallic elements present in the material; the greatest concentration in all samples of the archaeological slags was determined for copper and iron, lead and antimony. A small share of silver was also registered.