Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Identification of threats and risk assessment in air transport with the use of selected models and methods

Kwasiborska Anna, Stelmach Anna

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2023

|

Nr 86

77--94

EN

Air transportation is one of the safest means of transport, but carrying out activities in the area of aviation incident analysis still remains necessary. Proper assessment and analyses of incidents must be based on identification of hazards in the area. Safety hazards can occur in the airspace, on the airport premises, and in the area of aircraft ground handling. The development of unmanned aircraft is also associated with the emergence of further safety hazards. Therefore, it is of great importance that available methods and tools be used to assess risks in each area. To this end, there are a lot of available quantitative and qualitative methods for analysing air transport incidents. An important aspect is the analysis of aviation incidents, which can contribute to proactive measures aimed at improving air transport safety. The paper presents selected aviation incident analysis methods and risk assessment tools.

PL

Transport lotniczy należy do najbardziej bezpiecznych środków transportu, ale w dalszym ciągu konieczne jest prowadzenie działań w obszarze analizy zdarzeń lotniczych. Prawidłowa ocena i analiza zdarzeń musi opierać na identyfikacji zagrożeń w danym obszarze. Zagrożenia bezpieczeństwa mogą pojawić się zarówno w przestrzeni powietrznej, na terenie lotniska, ale także w obszarze obsługi naziemnej statków powietrznych. Rozwój bezzałogowych statków powietrznych również związany jest z pojawianiem się zagrożeń bezpieczeństwa. Dlatego ważne jest zastosowanie dostępnych metod i narzędzi oceniających ryzyko w każdym obszarze. W tym celu występuje dużo metod ilościowych i jakościowych analizy zdarzeń w transporcie lotniczym. Ważnym aspektem jest analiza incydentów lotniczych, które mogą przyczynić się do proaktywnych działań zmierzających do poprawy bezpieczeństwa transportu lotniczego. W artykule przedstawiono wybrane metody analizy zdarzeń lotniczych oraz narzędzia służące do oceny ryzyka.

2

Measuring the variability of the pedestrian crossing function in the socio-technical system of urban road transport

Gill Adrian, Smoczyński Piotr, Ławniczak Damian

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2022

|

z. 117

57--68

EN

In some areas of transportation systems, reduction of risk using typical safety engineering tools can be difficult due to the relatively small number of events that can be analysed to draw conclusions for the future. One way out of this situation is to analyse systems in their normal operation when no adverse event occurs. It can be done, inter alia, with the Functional Resonance Analysis Method. An important research problem in this context is how to describe the variability of system functions. In this article, we propose an original method, based on the number of hazard sources present in a given analysis domain and apply it to a real pedestrian crossing. The obtained results indicate that the quantitative coincidence measures proposed by us are a convenient way to capture ‘functional vibrations’ in real socio-technical systems. This allows the prediction of undesired states of such systems based on their normal operation.

3

Changes in maintenance of railway vehicles as the sources of threats in the railway system

Helak Magdalena, Kadziński Adam

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

Vol. 52, No. 1(195)

112--120

EN

Proper operation of railway vehicles is the basis for the functioning of a safe railway system. At the same time, it is not possible to talk about the safe use of a vehicle without adequately carried out maintenance processes. Due to legislative changes in August 2017, the maintenance system of railway vehicles has changed significantly. In most cases, it is the entities responsible for maintenance that are fully liable for the shape of the maintenance documentation, not the national security authority (in Poland the President of the Rail Transport Office) as has been the case so far. That is a big challenge for everyone involved in maintaining railway vehicles. The article presents the system of maintenance of railway vehicles as critical for the railway system safety, with the division into those registered in the National Railway Register and the unregistered ones. National and EU requirements for maintenance systems as well as the conditions for the implementation of "changes" in these systems have been presented, based, among others, on the results of the risk assessment of the threats they generate.

PL

Prawidłowa eksploatacja pojazdów kolejowych jest podstawą funkcjonowania bezpiecznego systemu kolejowego. Jednocześnie nie można mówić o bezpiecznym użytkowaniu pojazdu bez prawidłowego przeprowadzenia procesów utrzymaniowych W związku ze zmianami legislacyjnymi w sierpniu 2017 r. system utrzymania pojazdów kolejowych uległ istotnym zmianom. W większości przypadków to na podmiotach odpowiedzialnych za utrzymanie spoczęła pełna odpowiedzialność za kształt dokumentacji utrzymaniowej, nie zaś na krajowej władzy bezpieczeństwa (w przypadku Polski na Prezesie Urzędu Transportu Kolejowego), jak było do tej pory. To duże wyzwanie dla wszystkich zajmujących się utrzymywaniem pojazdów kolejowych. Artykuł przedstawia krytyczny dla bezpieczeństwa systemu kolejowego system utrzymania pojazdów kolejowych, z podziałem na pojazdy zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Pojazdów Kolejowych i niezarejestrowane. Zaprezentowano wymagania krajowe i unijne dla systemów utrzymania, jak również warunki wdrażania „zmian” w tych systemach, oparte m.in. na wynikach oceny ryzyka generowanych przez nie zagrożeń.

4

The risk of hazards analysis in unmanned aerial vehicle flight

Maciejewska Marta, Kardach Monika, Galant Marta, Fuć Paweł

Journal of KONBiN

|

2019

|

Vol. 49, iss. 3

351--374

EN

Along with development Commercial Air Transport were observed increase popularity of general aviation, include RPAS (Remotely Piloted Aircraft System). In manned air transport through years created a lot of standards and regulations. For still developing RPAS not created any official rules came from ICAO. This article is a trial to arranged available and commonly using methods risk management hazard to RPAS area. Prepared a list of 72 questions about the hazard sources occurring in the analyzed area. The answers allow to identify 45 sources of hazard. Based on them, 18 hazards were identified. Guided by the ideas and good practices of manned aviation, it is necessary to harmonize legal regulations concerning safety management in unmanned flights.

PL

Wraz z rozwojem lotnictwa komercyjnego, obserwuje się również rosnącą popularność lotnictwa ogólnego, w tym Bezzałogowych Statków Powietrznych (BSP). W załogowym transporcie lotniczym przez lata powstało wiele norm i przepisów prawnych dotyczących zarządzania ryzykiem. Dla wciąż rozwijających się BSP nie stworzono jeszcze, na tym obszarze zarządzania zaawansowanych zasad. Niniejszy artkuł jest, więc próbą adaptacji dostępnych i powszechnie wykorzystywanych metod zarządzania ryzykiem zagrożeń do obszaru BSP.Opracowano listę 72 pytań o występowanie źródeł zagrożeń w badanym obszarze analiz. Odpowiedzi pozwoliły na rozpoznanie 45 źródeł zagrożeń. Na ich podstawie zidentyfikowano 18 zagrożeń. Kierując się ideami i dobrymi praktykami lotnictwa załogowego, należy doprowadzić do ujednolicenia unormowań prawnych dotyczących zarzadzania bezpieczeństwem w lotach bezzałogowych.

5

Risk management in crisis

Chruzik Katarzyna

Journal of KONBiN

|

2019

|

Vol. 49, iss. 4

245--264

EN

The hierarchy of human needs published in 1954 by Maslow states that human behavior is determined by the desire to satisfy needs and does not depend on temporary emotional states. The security needs described in it are the needs of the mental and emotional environment. These are the needs of a sense of stability, a lack of sense of chaos, fear and anxiety, a sense of care and support [5]. Satisfying the need for security motivates people to act, leads to the fact that people can look forward to the future while planning a further life. According to the Dictionary of Social Sciences, security is a state of certainty and means no unacceptable threats or protection against it. Lack of sense of security both in relation to the individual and the general public causes anxiety and a sense of danger, which results in the inability to maintain order and order [3]. Maintaining a sense of security among the population is particularly important and difficult in the case of actions in crisis situations.. The publication describes the basic sources of threats in crisis situations and proposes a method of risk assessment for exemplary hazard scenarios.

PL

Opublikowana w 1954 roku przez Maslowa hierarchia potrzeb ludzkich wskazuje, że zachowanie człowieka jest zdeterminowane dążeniem do zaspokojenia potrzeb i nie zależy od chwilowych stanów emocjonalnych [5]. Zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa motywuje ludzi do działania, prowadzi do tego, że mogą perspektywicznie patrzeć w przyszłość, planując dalsze życie. Zgodnie ze „Słownikiem nauk społecznych”, bezpieczeństwo jest stanem pewności i oznacza brak zagrożeń nieakceptowalnych albo ochronę przed nim [3]. Brak poczucia bezpieczeństwa zarówno w odniesieniu do jednostki, jak i do ogółu społeczeństwa wywołuje niepokój i poczucie zagrożenia, co niesie za sobą brak możliwości utrzymania ładu i porządku. Utrzymanie poczucia bezpieczeństwa wśród ludności jest szczególnie istotne i trudne w przypadku działań w sytuacjach kryzysowych. W publikacji opisano podstawowe źródła zagrożeń w sytuacjach kryzysowych oraz przedstawiono propozycję metody oceny ryzyka dla przykładowych scenariuszy zagrożeń.

6

Risk assessment for flight in uncontrolled airspace under Visual Flight Rules

Galant Marta, Sokolnicka Barbara, Szymlet Natalia, Merkisz Jerzy

Journal of KONBiN

|

2019

|

Vol. 49, iss. 3

401--419

EN

The paper attempts to assess the risk in the area of analysis which is the flight of general aviation (GA) aircraft carried out under Visual Flights Rules in the uncontrolled airspace. The flight, selected for further analysis, is a typical air operation performed in GA. The risk assessment was carried out in accordance with the risk management algorithm. The identification of hazard sources was made using a checklist of 123 questions about their occurrence. On this base a list of 37 threats identified in the presented area of analysis was obtained. The risk assessment was carried out by the MICE-RISK method. Among the defined threats, 16 threats fall into the accepted category, 15 threats are characterized by the tolerated category, and for 6 threats the category is defined as unaccepted. A dealing with risk methods were proposed. The re-evaluation indicated that the number of threats in particular categories are: 27, 6 and 6.

PL

W pracy podjęto próbę oceny ryzyka zagrożeń w obszarze analiz, jakim jest lot samolotu lotnictwa ogólnego (GA) wykonywany zgodnie z przepisami VFR w przestrzeni niekontrolowanej. Wybrany do dalszych analiz lot jest typową operacją lotniczą wykonywaną w GA. Ocenę ryzyka przeprowadzono zgodnie z algorytmem zarządzania ryzykiem. Rozpoznania źródeł zagrożeń dokonano za pomocą listy kontrolnej zawierającej 123 pytania o ich występowanie. Na ich podstawie zdefiniowano 99 źródeł zagrożeń, a następnie 37 zagrożeń rozpoznanych w prezentowanym obszarze analiz. Ocenę ryzyka przeprowadzono metodą MICE-RISK. Wśród zdefiniowanych, 16 zagrożeń mieści się w kategorii „akceptowane”, 15 zagrożeń cechuje kategoria „tolerowane”, a 6 zagrożeń określono jako nieakceptowane. Zaproponowano postępowanie wobec ryzyka. Ponowna ocena wskazała, że liczby zagrożeń w kolejnych kategoriach wynoszą: 27, 6 oraz 6.

7

Analysis of Information Security Threats for Developing DLP-systems

Polozova E., Anashkina N.

Production Engineering Archives

|

2017

|

Vol. 17

25--28

EN

The motivation of investigation is explained by the problem of keeping organisations’ information and private ones secure. One reason for this is insufficiency of information protection systems, and another – vulnerability in such kind of systems. The article is devoted to defining and analyzing the types and sources of information security threats for an automated system. It can be useful for developing the model method, having the purpose of detecting and further preventing of hazards. The safeness of Data Leak Prevention (DLP) system itself is also under investigation. The analysis was carried out by an expert method with system analysis. A DLP system was considered, on the one hand, as a way of information protection to prevent information leakage, and on the other hand, as an object of protection which is vulnerable to threats of information security. The presented threat model includes the sources of threats, divided into three large groups: anthropogenic, technogenic and spontaneous; and types of threats: intentional and unintentional.

8

Areas of civil aviation hazards

Chruzik K.

Journal of KONBiN

|

2017

|

No. 43

49--68

EN

Risk management is one of the most important tools of modern systemic approach to process modeling. Generally, it may be described as a system of interrelated actions and decisions aimed at integration and coordination of processes in the organization, in cooperation with the external parties. The aim of management is therefore to improve the proficiency, effectiveness and efficiency of the operation and - in the case of risk management arising from the transport processes - to improve flight safety. The publication describes a proposal of risk management method in air transport including analysis of areas threats to civil air operations.

PL

Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych narzędzi współczesnego systemowego podejścia do modelowania procesów. Najogólniej zobrazować je można jako system wzajemnie powiązanych działań i decyzji, mających na celu integrację i koordynację procesów w organizacji przy współpracy z otoczeniem zewnętrznym. Celem zarządzania jest więc poprawa sprawności, skuteczności i efektywności funkcjonowania, a w przypadku zarządzania ryzykiem wynikającym z procesów transportowych poprawa bezpieczeństwa lotów. W publikacji opisano propozycję metody zarządzania ryzykiem w transporcie wraz z analizą zewnętrznych źródeł zagrożeń cywilnego transportu lotniczego. Opisano zidentyfikowane na tej podstawie obszary zagrożeń oraz przeprowadzono uproszczoną analizę dla wybranego przypadku.

9

Hazard identification process in the selected analysis domain of the F100 turbofan engines maintenance system

Szrama S., Kadziński A.

Combustion Engines

|

2017

|

R. 56, nr 4

68--73

EN

The multirole F-16 is the most advanced aircraft in the Polish Air Forces. It has been equipped with the very modern, sophisticated and advanced turbofan engine F100-PW-229. Due to the fact, that there is only one engine, its reliability, durability efficiency and performance are the crucial factors for the safety reasons. In the article authors researched maintenance system of the F100 turbofan engines, which are built on the multirole F-16 aircraft. For the study purposes F100 maintenance system model has been created. From this model, the main analysis domain was derived, comprising “Major engine objects discrepancies removal” process. Considering such an analysis domain, on the basis of the schematic diagram of the hazard identification process, authors presented the following procedures: tools preparation for the hazard sources identification, hazard sources identification, hazard sources grouping and hazards formulation. The main goal of this article was to provide hazard identification process results as hazard specifications, which include: a group of hazard sources, hazards formulation and the most probable/predictable consequences, severities and losses/harms of the hazard activation.

10

Analysis of external sources of hazards in civil air operations

Chruzik K., Wiśniewska K., Fellner R.

Problemy Transportu i Logistyki

|

2016

|

nr 1 (33)

59--71

EN

This article attempts to execute the first stage of risk management for civil air operations. Therefore it is necessary to identify and classify external sources of hazards. Risk management is one of the most important tools of modern systemic approach to process modeling. Generally, it may be described as a system of interrelated actions and decisions aimed at integration and coordination of processes in the organization, in cooperation with the external parties. The aim of management is therefore to improve the proficiency, effectiveness and efficiency of the operation and – in the case of risk management arising from the transport processes – to improve flight safety. The publication describes a proposal of risk management method in air transport including analysis of external threats to civil air operations.

PL

Celem artykułu jest wykonanie pierwszego etapu procesu zarządzania ryzykiem dla cywilnych operacji lotniczych, dlatego niezbędne jest zidentyfikowanie i sklasyfikowanie zewnętrznych źródeł zagrożeń. Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych narzędzi współczesnego systemowego podejścia do modelowania procesów. Najogólniej zobrazować je można jako system wzajemnie powiązanych działań i decyzji, mających na celu integrację i koordynację procesów w organizacji przy współpracy z otoczeniem zewnętrznym. Celem zarządzania jest więc poprawa sprawności, skuteczności i efektywności funkcjonowania, a w przypadku zarządzania ryzykiem wynikającym z procesów transportowych poprawa bezpieczeństwa lotów. W publikacji opisano propozycję metody zarządzania ryzykiem w transporcie lotniczym z analizą zewnętrznych źródeł zagrożeń cywilnych operacji lotniczych.

11

Szacowanie i analiza ryzyka podczas lotu akrobacyjnego

Merkisz J., Nykaza A.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

3195--3203, CD 1

PL

Wraz ze wzrastającym zainteresowaniem lotnictwem, rośnie również liczba osób pragnących uprawiać wszelakiego rodzaju sporty lotnicze. Z racji wysokich kosztów szkoleń, jak i z braku odpowiednich statków powietrznych w Polsce, niewiele osób szkoli się w zakresie akrobacji. Jest to jedna z niebezpieczniejszych i trudniejszych dyscyplin sportów lotniczych. Elementem decydującym o powodzeniu w szkoleniu w akrobacji jest odpowiednia kondycja psychiczna i fizyczna. Akrobacja jako sport obarczony zwiększonym ryzykiem jest uznawana za sport niszowy. Ze względu na specyfikę wykonywania lotów akrobacyjnych, liczba mogących wystąpić źródeł zagrożeń jest bardzo duża. W artykule podjęto próbę oszacowania ryzyka mogącego wystąpić podczas lotu akrobacyjnego. Oceny dokonano przy zastosowaniu metody TRANS – RISK oraz metody szacowania ryzyka MICE – SCORE. W powyższym modelu przyjęto trzy kryteria i obliczono poziom ryzyka dla każdego z siedmiu otrzymanych zagrożeń. Ryzyko przedstawiono w postaci klasyfikacji na: akceptowane, tolerowane i nieakceptowane.

EN

With increasing interest in aviation, is also growing number of people who want to enjoy all kinds of sport flying. The high cost of training and the lack of suitable aircraft in Poland, few people trained in acrobatics. It is one of the most dangerous and difficult air sports. Critical success factor in training in acrobatics is suitable physical and psychological condition. Aerobatic flights as a sport burdened with increased risk is considered a niche sport. Due to the nature of the performance aerobatic flight, the number of sources of danger that may occur is very high. This article attempts to assess the risks which may occur during aerobatic flight. The assessment was made using the method TRANS - RISK and risk assessment methodology MICE -SCORE. In this model assume three criteria and calculated risk level for each of the seven received threats. The risk is presented in the form classification: accepted, tolerated and unacceptable.

12

Otoczenie drogi źródłem zagrożeń dla uczestników ruchu drogowego

Budzyński M., Jamroz K., Antoniuk M., Jeliński Ł., Wilde K

Drogownictwo

|

2015

|

nr 4-5

126--133

PL

Drzewa bezpośrednio przy krawędzi jezdni, a za drzewami skarpy rowów odwadniających uniemożliwiają poruszanie się niechronionych użytkowników dróg poboczem. Brak zdefiniowanej w polskich warunkach technicznych strefy bezpieczeństwa drogi powoduje konflikty z organizacjami ekologicznymi przy próbie usunięcia drzew z bezpośredniego otoczenia dróg. W związku z tym należy poszukiwać kompromisu pomiędzy bezpieczeństwem uczestników ruchu drogowego a względami ochrony środowiska i estetycznym odbiorem tras drogowych. Ocena wpływu poszczególnych elementów związanych z drogą lub jej otoczeniem na bezpieczeństwo ruchu wymaga szczegółowych badań. Na przykładzie odcinków dróg krajowych i wojewódzkich zbudowano modele opisujące wpływ wybranych czynników drogowo - ruchowych na miary bezpieczeństwa ruchu drogowego.

EN

Trees located just near carriageway edge and slops of embankment just after the trees make no possible to avoid pedestrian from the carriageway. Lack of defined in Polish condition safety zone causes conflicts with ecological organizations in aspect of cutting the trees in roadside. Therefore, it is necessary to find compromise between safety of road users and environmental protection or landscape esthetics. Evaluation of influence of road and roadside elements on road users safety require detailed investigations. Models describing influence of selected road and traffic factors on safety measures were developed on examples of national and regional roads.

13

Analiza ilościowa i jakościowa zdarzeń niepożądanych na przejazdach kolejowych

Kobaszyńska-Twardowska A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Maszyny Robocze i Transport

|

2011

|

Nr 64

83-90

PL

Wykorzystując dane statystyczne Urzędu Transportu Kolejowego oraz wskaźnik liczby zdarzeń niepożądanych, przedstawiono analizę ilościową zdarzeń niepożądanych na przejazdach kolejowych przy zamkniętych rogatkach w Polsce w latach 2005-2009. Pojęto próbę zidentyfikowania źródeł zagrożeń występujących na przejazdach kolejowych. Identyfikacji dokonano na podstawie danych Polskich Linii Kolejowych Poznań SA, własnych obserwacji oraz analizy zdarzeń niepożądanych na przejazdach kolejowych. Wykorzystano w tym celu metodę drzewa błędów.

EN

According to the statistics of Railway Transport Office and the indicator of the number of events undesirable are shown the quantitative analysis of the events unwanted at the railway crossing in Poland in 2005-2009. The paper presents the sources of hazards at the railway crossing. The researchers are based on the data of Polish Railway Lines Poznan SA, own observation and the analysis of the undesirable events. The application of the method of Fault Tree Analysis is used for the identification of the sources of hazards leading to the undesirable events at the railway crossing with the toll-bal closed.

14

Rodzaje i źródła zagrożeń bezpieczeństwa

Ciekanowski Z.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2010

|

Nr 1

29-46

PL

W omawianym artykule przedstawiono rodzaje i źródła zagrożeń bezpieczeństwa, które należą od dawna(istnienia człowieka) do wartości najbardziej cenionych i chronionych przez jednostki jak i narody. Bezpieczeństwo obejmuje aspekty polityczne, militarne, czynniki ekonomiczne i technologiczne, ekologiczne, społeczne oraz humanitarne. Oprócz przedstawionych czynników od zarania dziejów świata odgrywają czynniki naturalne, które są niezależne ale należy się z nimi bardzo liczyć. Wraz z rozwojem techniki wkroczyliśmy w zagrożenia techniczne, które są z jednej strony niezbędne w życiu codziennym człowieka a z drugiej strony bardzo zagrażaj ą człowiekowi. Przedstawione powyższe rodzaje zagrożeń zostały w sposób syntetyczny scharakteryzowane i opisane. Należy podkreślić, że przedstawione zagrożenia nie wyczerpują wszystkich, bo wraz z rozwojem techniki powstają coraz nowsze. Wskazane zagrożenia w różnym stopniu dotyczą bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

EN

In this article different sorts and sources of threats to security were discussed. The threats which belong to the values have long been held dear and protected by both an individual and nations since the dawn of humankind. Security includes political and military aspects as well as economic, technological, ecological, social and humanitarian factors. There are also natural aspects, apart from the factors presented above, which play their part from the beginning of the human history to be taken into account .Together with the advancement of technology people entered the era of technological threat. The threat that on the one hand is indispensable in everyday life but on the other threatens increasingly a man. The presented above sorts of threats have been characterized and described in a synthetic way It should be underlined that the threats presented do not exhaust all of them as newer and newer threats appear together with the technological development. The pointed out threats, are related to the national security of the Republic of Poland in a different degree.

15

Wybrane ekologiczne aspekty struktury zużycia wody w gospodarstwach wiejskich

Pawełek J., Bergel T.

Inżynieria Rolnicza

|

2002

|

R. 6, nr 3

253--265

PL

W referacie przedstawiono strukturę zużycia wody jako wyznacznik zagrożeń dla środowiska wynikających z różnych rodzajów ścieków powstających w indywidualnych gospodarstwach wiejskich. Struktura ta określa objętość wody zużywanej do zaspokajania poszczególnych potrzeb, a zatem także objętość i rodzaj powstających ścieków. W wyniku badań ankietowych przeprowadzonych w grupie 58 gospodarstw we wsi Włostowice, w powiecie proszowickim stwierdzono, że oprócz wody używanej na cele bytowo-gospodarcze (88,7%), która w postaci ścieków jest odprowadzana do oczyszczalni, głównym źródłem zagrożenia są płynne odchody zwierzęce. W badanych gospodarstwach średnio na potrzeby produkcji zwierzęcej zużywano 7,6% całkowitego poboru wody w gospodarstwie. Dobowe ładunki zanieczyszczeń zawarte w płynnych odchodach zwierzęcych w odniesieniu do ładunków w ściekach bytowo-gospodarczych były zdecydowanie wyższe niż w relacji objętości wody zużywanej na te cele. Ładunek BZT5 wynosił odpowiednio 33,3 i 12,2 kg. Podobne proporcje wystąpiły w przypadku pozostałych analizowanych wskaźników. Stąd działania mające na celu ochronę środowiska wiejskiego, oprócz budowy systemów kanalizacyjnych, powinny także polegać na monitoringu i właściwym rolniczym wykorzystaniu płynnych odchodów zwierzęcych.

EN

The paper presents the structurc of water consumption as a determinant of environ-mental hazards resulting from various kinds of sewage originating from rural households. The structure determines the volume of water used to satisfy individual needs and also the volume and kind of generated sewage. In result of surveys conducted on a group of 58 households at Włostowice village situated in the Proszowice powiat it was determined that beside water used for domestic purposes (88.7%), which as sewage is discharged to the treatment plants, sewage generated from water used for animal keeping is the main source of threat. In the examined farms on an average 7.6% of total water uptake was used for that purpose. Daily loads of pollution in liquid animal excrements is relation to loads in domestic waste were definitely higher than in relation to water volume used for these purposes. BOD5 loads were respectively 33.3 and 12.2 kg. Similar proportions were found for the other analysed indices. Therefore, beside construction of sewerage systems, activities focussed on the rural environment protection should also involve monitoring and proper utilisation of liquid animal excrements in agriculture.