Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nowe możliwości obrazowania emisji sejsmicznej indukowanej podziemnymi pracami górniczymi dla kopalń LGOM

Leśniak A., Pięta A., Szostek K., Koziarz E.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 3

73--82

PL

Prezentowane rezultaty dotyczą nowoczesnych sposobów obrazowania źródeł emisji sejsmicznej indukowanej podziemnymi robotami górniczymi. Badania dotyczą rozwiązań, które mogą być osiągnięte dla poprawy dokładności lokalizacji oraz automatycznej oceny błędu lokalizacji dla standardowych konfiguracji sieci pomiarowej, typowej dla kopalń miedzi LGOM oraz sieci czujników jednoskładowych, wzbogaconej opcjonalnie o czujniki trójskładowe. W artykule przedyskutowano sposób wizualizacji struktury prędkościowej ośrodka geologicznego, wpływającej na efektywność klasycznej procedury lokalizacji dla różnych typów sieci pomiarowej oraz dla różnych rozmieszczeń czujników, w oparciu o zaimplementowane w kopalni „Rudna” programy „Litos-Wstrząsy” i zintegrowany z nim „Lokalizator 3C”. W dyskusji uwzględniono model jednorodny i izotropowy oraz model niejednorodny (warstwowy) o budowie odzwierciedlającej budowę ośrodka geologicznego w rejonie oddziałów wydobywczych ZG „Rudna”. Z uwagi na typową dla polskich kopalń rud miedzi płaską konfigurację sieci pomiarowej oraz fakt, że dla klasycznych metod lokalizacji źródeł emisji występuje znaczny błąd określania głębokości źródeł wstrząsów sejsmicznych, zaprezentowano sposób wizualizacji dostosowany do tego typu warunków. W dalszej części przedstawiono nowoczesną metodę „czasu odwróconego”, potencjalnie pozwalającą na znaczne poprawienie dokładności lokalizacji, nawet w skrajnie trudnych przypadkach sieci płaskiej, złożonej z czujników jednoskładowych i nakładających się w czasie źródeł emisji sejsmicznej. Metoda ta pozwala również na oszacowanie wielkości błędów lokalizacji źródeł emisji wraz z przybliżoną oceną wieloznaczności sejsmicznego zagadnienia odwrotnego. Dyskutowany sposób obrazowania zjawiska emisji sejsmicznej został dopasowany do charakteru metody i poparty przykładami dla danych syntetycznych.

EN

The modern methods of visualization of seismic emission process induced by underground mining works are presented in the article. The solutions used in mining practice for quality enhancement of seismic source location and automatic evaluation of errors of seismic source location are discussed. In the analysis not only the standard configuration of seismic sensors network used in copper mines of LGOM is analyzed but also the standard network supported by additional 3C geophones. The presented results were obtained using two integrated computer programs Litos-Wstrząsy and Lokalizator 3C, implemented in “Rudna” mine. The detailed discussion of velocity model of geological medium and its influence on effectiveness of standard source location method for different configurations and types of seismic networks is presented. The two standard velocity models are discussed – the homogeneous and heterogeneous (stratified) ones. Their geometrical and physical parameters of the velocity structure are typical for one of mining panel from “Rudna” copper mine. The most important consequence of flat seismic network used in that mine is relatively large error of z-component of localized seismic sources when the standard location methods are used. In the next part of the paper the modern “time reversal” method is presented. It allows improvement of seismic source location quality even for flat networks and superimposed seismic events. The methods allow also the source location error estimation together with the ambiguity of the source location inverse problem. The discussed results are illustrated with the synthetic examples.

2

Quasi-static Planar Deformation in av Medium Composed of Elastic and Thermoelastic Solid Half Spaces Due to Seismic Sources in an Elastic Solid

Vashisth A. K., Rani K., Singh K.

Acta Geophysica

|

2015

|

Vol. 63, no. 3

605--633

EN

A two-dimensional problem of quasi static deformation of a medium consisting of an elastic half space in welded contact with thermoelastic half space, caused due to seismic sources, is studied. Source is considered to be in the elastic half space. The basic equations, governed by the coupled theory of thermoelasticity, are used to model for thermoelastic half space. The analytical expressions for displacements, strain and stresses in the two half spaces are obtained first for line source and then for dip slip fault. The results for two particular cases, adiabatic conditions and isothermal conditions, are also obtained. Numerical results for displacements, stresses and temperature distribution have also been computed and are shown.

3

Implementation and application of ultralight vibrator in shallow seismic acquisition

Matuła R., Czaja K.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 7

39--43

EN

Optimal, subsurface imaging, especially in the areas with strong subsurface attenuation is still a challenge for shallow seismic techniques. The main problem connected with it is using an impact source whose energy is rapidly absorbed by gradual ground consolidation around the baseplate. This phenomenon has a great influence on data recording and its quality. The only solution is to send portions of seismic energy for longer time in the selected frequency spectrum, which can be transmitted through subsurface material. This paper presents an ultra-light, air-pressure vibrator as the answer to seismic needs connected with avoiding low effectiveness of impact sources in case of high near-surface heterogeneity. Experimental approach to the survey in space-limited urban area with high-level subsurface material disintegration is presented.

PL

Wyzwaniem dla płytkich technik sejsmicznych jest zobrazowanie struktury przypowierzchniowej na obszarach o szczególnie dużym tłumieniu fal sprężystych. Głównym problemem z tym związanym są ograniczenia stosowania uderzeniowego źródła fali, którego energia jest szybko absorbowana przez grunt wokół płyty podkładowej. Zjawisko to ma bardzo znaczący wpływ na jakość rejestrowanych danych. Jedynym rozwiązaniem jest generowanie fali sejsmicznej przez dłuższy czas i w określonym przedziale częstotliwości. W artykule przedstawiono zastosowanie wibratora akustycznego jako źródła sejsmicznego o odpowiedniej wydajności, w przypadku badania strefy przypowierzchniowej o niejednorodnej budowie. Przedstawiono także eksperymentalne podejście do badań sejsmicznych na ograniczonej, zabudowanej przestrzeni miejskiej.