Artykuł stanowi próbę zwrócenia uwagi na (pozornie) najmniej ważny aspekt w projektowaniu architektonicznym - barwę. W dodatku na jedną z barw achromatycznych, jaką jest biel. Ze wszystkich barw to właśnie bieli przypisuje się najwięcej cech, zarówno tych pozytywnych, które stawiają ją najwyżej w hierarchii kolorów (jak czystość i elegancja), jak i tych, ze względu na które uznawana bywa jako barwa poślednia. Wartość bieli w projektowaniu architektonicznym zauważyć możemy najpełniej w zestawieniu jej z kolorem pozwala mu ona bardziej zaistnieć i to na jej tle każdy kolor staje się wyrazistszy. Jedynie z czernią tworzy tzw. parę barwową. Biel bardzo dobrze współgra ponadto z innymi materiałami, a jej zastosowanie optycznie otwiera przestrzeń.
EN
The aim of the following article is to draw attention to the element in architectural design, which might be considered to be of least importance - colour. Furthermore, the scope is placed on possibly the most outstanding of the achromatic colours - white colour. Being asociated with purity, it is considered by some to be the absence of colour. Among of all the other colours, it has the most features. Not only of these features that place it highest in the colour hierarchy - such as purity and elegance, but also of these thanks to which it takes the rightful highest place. It emphasizes in the combination with colour, it allows it to become more noticable. It is against the background of whiteness that any colour becomes clearer. It is only with black that it forms a colourful pair and it is only in relation to black that it becomes dynamic; in other colour relationships it remains neutral. It harmonises very well with other materials and has space-opening qualities, which is why it is the best addition for experiencing space.
Łuna, poświata, zanieczyszczenie światłem, olśnienie, strefa blasku, zaświecenie i wtargnięcie światła – to kilka pojęć związanych z nadmiernym i złym oświetleniem naszych miast. Depresja, nadpobudliwość, problemy ze wzrokiem i koncentracją, a nawet zaburzenia kardiologiczne – to skutki nadmiaru światła w naszym życiu.
The issue of existence and influencing the perception of space of the fourth dimensional elements, such as light, sound or digital reality, is extremely complex and difficult to diagnose. One of the phenomena affecting the quality of space is light, both natural and artificial. The article presents three examples of public spaces along with the assessment of selected light indicators such as: exposure, illumination, shadows, contrasts, colours, penetration and mood. The analyses were carried out for two weather conditions: cloudy and sunny, at three points in time: in the morning, noon and evening hours. The summary presents general and specific conclusions.
PL
Problematyka istnienia i wpływania na percepcję przestrzeni elementów czwartego wymiaru, takich jak światło, dźwięk czy rzeczywistość cyfrowa jest niezwykle złożona i trudna do zdiagnozowania. Jednym ze zjawisk wpływających na jakość przestrzeni jest światło, zarówno naturalne jak i sztuczne. W artykule przedstawiono trzy przykładowe przestrzenie publiczne wraz z oceną wybranych wskaźników działania światła takich jak: ekspozycja iluminacja, cienie, kontrasty, kolorystyka, przenikanie czy nastrój. Analizy przeprowadzono dla dwóch stanów pogody: pochmurnej i słonecznej, w trzech punktach czasowych: w godzinach porannych, południowych i wieczornych. W podsumowaniu przedstawiono wnioski ogólne i szczegółowe.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Większość z nas sama stosuje lub poleca okulary z polaryzacją, umie pokazać na prezenterach działanie polaryzacji, a nawet wskazać zalety soczewek polaryzacyjnych. Jednak jeśli mamy dokładnie wyjaśnić, na czym to zjawisko polega, to zaczynamy mieć z tym mniejsze lub większe kłopoty.
Ustanowienie przez Organizację Narodów Zjednoczonych Międzynarodowego Roku Szkła 2022 zwraca uwagę nie tylko na ten wspaniały i różnorodny materiał, ale także na jego uwarunkowania i role kulturowe, historyczne, cywilizacyjne, a dla nas czytelników Elektroniki naukowo-techniczne i przemysłowe. MR Szkła, jak przyznają jego organizatorzy, jest w pewnym sensie kontynuacją bardzo udanego Międzynarodowego Roku Światła 2015. Bez sukcesu MRŚ2015 prawdopodobnie nie byłby możliwy MRS2022? Szkło jest podstawą inżynierii optycznej, optyki objętościowej, a także w dużej mierze optyki scalonej i zintegrowanej. Szkło krzemionkowe syntetyzowane z fazy gazowej stanowi fundament telekomunikacji światłowodowej. Znaczne postępy w badaniach i zastosowaniach szkieł dla technologii ICT umożliwiły takie narzędzia jak lasery femtosekundowe i nanometrowa obróbka materiałów. Szklane nanometrowe struktury periodyczne, a w przyszłości periodyczne modulowane, otwarły możliwości kształtowania struktury falowej pojedynczego fotonu. Napotykając na takie bezstratne struktury szklane o wymiarach atomowych funkcja falowa fotonu oddziałuje z ich falą materialną De Broglie. W rezultacie oddziaływania funkcja falowa fotonu zawiera składniki pochodzące od fali materialnej. Foton ubieramy w stacjonarnie materialny płaszcz. Szkło ma niezwykłą przyszłość w optycznych fotonowych liniowych realizacjach procesorów i urządzeń funkcjonalnych kwantowych technik informacyjnych.
EN
The establishment by the United Nations of the International Year of Glass 2022 draws attention not only to this wonderful and diverse material, but also to its cultural, historical, civilization aspects and roles, and for us, the readers of the Journal Elektronika also the roles in science, technology and industry. The International Year of Glass IYoG 2022, as its organizers admit, is in a sense a continuation of the very successful International Year of Light 2015 (IYoL). Without the success of the IYoL2015, the IYoG2022 probably would not be possible at all? Glass is the basis of optical engineering, volume optics, and also largely hybrid and integrated optics. Gas-phase synthesized silica glass is the foundation of fiber optic telecommunications. Tools such as femtosecond lasers and nanometer material processing technologies have enabled significant advances in research and application of glasses for the ICT. Glass nanometer periodic structures, and in the future periodic modulated ones, opened up the possibility of shaping the wave structure of a single photon. When encountering such atomic-sized lossless glass structures, the photon’s wave function interacts with their De Broglie material wave. As a result of the interaction, the photon’s wave function contains components derived from the material wave. We dress the photon in a stationary material mantle. Glass has a remarkable future in optical photon, linear realizations of processors and functional circuits of quantum information techniques.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Znane porzekadło głosi, że nie ma głupich pytań, są tylko głupie odpowiedzi. Idąc tym tropem, spróbujmy odpowiedzieć na pytanie: „Czy człowiek jest wrażliwy na światło?” Na początek natrafiamy na problem definicji pojęcia 'wrażliwość na światło', bowiem obejmuje ono kilka odmiennych, a przy tym całkiem złożonych mechanizmów oddziaływania światła z organizmem, z których co najmniej trzy powinny być przedmiotem zainteresowania optometrystów lub ogólnie specjalistów zajmujących się wzrokiem.
Migotanie światła jest najczęściej opisywane jako wizualna niestabilność wywołana bodźcem świetlnym, którego luminancja lub rozkład widmowy zmienia się wraz z upływem czasu dla statycznego obserwatora w środowisko statycznym.
Festiwale światła w naszej części świata mają już wieloletnią tradycję, na czele z najpopularniejszym lyońskim Fete des Lumieres odbywającym się od 1989 r. na początku grudnia.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
City landscape design in the approach presented here is a process that combines the language of contemporary urban design, landscape and the phenomenon that the landscape represents. Using it allows the most important values, meaning and the identity of the space to be recognised, which gives the opportunity to accurately highlight its shortcomings and its potential. The method of city landscape design process presented within includes a distinctive landscape analysis and a system of results synthesis and interpretation. Three aspects have been presented: the general approach to the research process, the role of lighting, and the importance of urban furniture in the design of the city landscape.
PL
Projektowanie krajobrazu miasta w przedstawionym ujęciu jest działaniem odnoszącym się do łączenia języka współczesnej urbanistyki, krajobrazu i fenomenu, jaki krajobraz sobą reprezentuje. Pozwala rozpoznać najważniejsze wartości, znaczenia i tożsamość badanej przestrzeni, przez co daje możliwość dokładnego uwypuklenia jej mankamentów i potencjału. Przedstawiona metoda pokazuje drogę postępowania analitycznego oraz specyficzny sposób syntezy wyników i ich interpretację w procesie projektowym. Przedstawiono tutaj trzy aspekty: ogólne ujęcie procesu badawczego, a także rolę oświetlenia i znaczenie umeblowania w kształtowaniu krajobrazu miasta.
Moim zdaniem intuicja nie stoi w opozycji do racjonalności. Jak głosi teza XVII Międzynarodowej Konferencji Naukowej w Krakowie „Racjonalne i irracjonalne tendencje nie stoją ze sobą w sprzeczności”. Nie uważam jednak, że powinniśmy utożsamiać intuicję z irracjonalnością. Zawsze wierzyłem, że nawet w najbardziej nędznym i mrocznym miejscu, w którym żyjemy, gdzie cień lub ciemność znajdują stałe schronienie, maleńka wiązka światła pozwoli nam połączyć się z rzeczywistością, z ogromem wszechświata gwiazd i planet przez naturalne światło. Zamknięcie światła, uchwycenie go w przestrzeni wewnętrznej stało się trudnym zadaniem architektonicznym. Przypomina ono próbę trzymania wody w dłoniach. Niektóre ćwiczenia pedagogiczne i nasze ostatnie projekty mogą służyć jako swoista ilustracja, szczególnie „patio” naszej pracowni, które zostało zamienione w laboratorium, z zamiarem dokładnego zbadania i obserwacji naturalnego światła.
EN
In my opinion, intuition is not in opposition to rationality. “Rational and irrational tendencies do not stand in contradiction to each other”, as the thesis of the 17th International Scientific Conference in Krakow states, although I do not believe that we should associate intuition with irrationality. I have always believed that even in the most miserable and obscure place we live in, where shadow or darkness have permanent shelter, a tiny light beam will enable us to connect with reality, with the immensity of the universe of the stars and the planets through the natural light. Enclosing the light, capturing it in an interior space, has become at all times a difficult architectonic aim to achieve. It is like trying to hold water in your hands. Some pedagogical exercises and our last projects can serve as an illustration, especially the “patio” of our studio that we have turned into a laboratory with the intention to examine and observe natural light closely.
Wyobraźmy sobie strumień światła padający na szybę. Każda szyba przepuszcza tylko część światła, a resztę odbija albo pochłania. Wystarczy spojrzeć na własne odbicie w oknie. To, ile dokładnie światła się odbija, a ile przechodzi przez szybę zależy od szczegółów materiału, z którego wykonane jest szkło. Dla uproszczenia wyobraźmy sobie, że mamy szkło, które odbija i przepuszcza dokładnie po połowie padającego światła.
Światło odegrało istotną rolę w kształtowaniu się definicji i sposobu odtwarzania jednej z podstawowych jednostek miar SI, a mianowicie metra, gdy porzucono jego definicję w oparciu o wzorzec materialny. Redefinicje spowodowane były potrzebą zwiększenia dokładności odtwarzania jednostki miary.
EN
The light played an important role in definition and reproducing one of the basic SI units, namely the metre, when the definition based on a material standard was abandoned. The redefinitions were caused by the need to increase the accuracy of the measurement unit reproduction.
Niniejszy artykuł w szczególny sposób zwraca uwagę, na rolę jaką pełni światło w odbiorze współczesnej architektury. Światło stanowi zasadniczy element kreujący i uwidaczniający piękno architektury, podkreśla jej walory estetyczne i pozwala odczuwać nieograniczoną przestrzeń „całym sobą”. Od zarania dziejów światło w połączeniu z kolorem odgrywało istotną rolę już na etapie projektomania a później jej odbioru. Współcześnie postęp technologiczny i cywilizacyjny przyczynił się do zwiększenia roli światła i koloru umożliwiając zastosowania ich już momentu projektowania. Wzrastające oczekiwania wobec architektów spowodowały intensyfikację zjawiska, która coraz częściej wyrażana jest realizacjami przepełnionymi światłem i kolorem.
EN
This article investigates the role of light in the perception of contemporary architecture. Light is an essential element that creates and reveals the beauty of architecture, emphasizes its aesthetic values, and allows us to feel the unlimited space „with one’s whole self”. Since time immemorial, light in combination with colour has played an important role at the design stage and later in its reception. Nowadays, technological and civilization progress has contributed to the increase in the role of light and color, enabling their application already at the moment of design. Increasing expectations towards architects have led to an intensification of the phenomenon, which is increasingly expressed in projects filled with light and colour.
Niniejszy artykuł jest wykładem wygłoszonym podczas uroczystości nadania tytułu doktora honoris causa Politechniki Śląskiej prof. zw. dr hab. n. med. Aleksandrowi Sieroniowi. Autor omawia istotną rolę światła w diagnostyce i terapii onkologicznej. Krótko opisuje także wykorzystanie światła w walce z drobnoustrojami.
EN
This article is a lecture given during the ceremony of awarding the title of doctor honoris causa of the Silesian University of Technology | to professor Aleksander Sieroń. The author discusses the important role of light in oncology diagnosis and therapy. It also briefly describes the use of light in the fight against microbes.
Celem artykułu jest prezentacja możliwości technologicznych oraz walorów wizualnych technik formowania szkła w kontekście projektowania oświetlenia będącymi źródłami nowatorskich oraz oryginalnych rozwiązań. Ponadto, publikacja porusza również problem niedoboru światła naturalnego w środowisku życia człowieka, uwarunkowanego położeniem geograficznym, ale również zawrotnym i wymagającym pędem życia w dużych miastach. Podsuwa rozwiązania tego problemu wskazując w tym celu nowatorskie rozwiązania opraw oświetleniowych o zmiennej temperaturze barwowej.
EN
The main issue of these article is to present the technological possibilities and visual advantages of glass forming techniques in the context of lighting design being innovative sources and original solutions. In addition, the publication also move the problem of the lack of natural light in the living environment of a person conditioned by geographical location, but also the insane and demanding momentum of life in big cities. The article suggests the solutions for this problem by owing to use innovative solutions for lighting with variable color temperature.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Tematem artykułu jest popularność idei „architektury światła” w niemieckiej debacie architektonicznej przełomu lat 20. i 30. XX w. Po I wojnie w Niemczech wzrosło znaczenie światła elektrycznego w kształtowaniu kompozycji architektonicznej. Na fasadach zmodernizowanych kamienic zaczęły pojawiać się reklamy świetlne podkreślające nowoczesny, funkcjonalistyczny charakter budowli. Neony były często zintegrowane z formą fasady. W niemieckim (głównie berlińskim) środowisku architektonicznym kręgu awangardy często formułowano wówczas postulat stworzenia „architektury światła”, uwzględnienia w całej kompozycji architektonicznej efektów świetlnych, które po zmroku mogą stworzyć całkiem nową, oryginalną a zarazem prostą kompozycję. Nocny wizerunek budynku mogły kształtować pasowe okna, neony, wysokie witryny sklepów. Światło elektryczne stawało się uzupełnieniem architektury, a nawet, jak w realizacjach Hansa Poelziga czy Ericha Mendelsohna - „materiałem” równie istotnym co żelbet, szkło i żelazo.
Od wynalezienia pierwszych elektrycznych źródeł światła minęło ponad sto lat. W tym czasie ich efektywność energetyczna uległa zasadniczej zmianie. Skok jakościowy miał miejsce w II połowie XX wieku. Skuteczność świetlna źródeł światła wzrosła wówczas od kilku (żarówki standardowe) do kilkudziesięciu lumenów na wat osiąganych przez wyładowcze źródła światła.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.