PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 23

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  śnieg
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Trendy w zakresie stosowanych technologii izolacji dachów płaskich
Banera Janusz
Izolacje
|
2022
|
R 27, nr specjalny
16, 18--19
PL
W dzisiejszym świecie nic nie jest tak stałe jak ciągły proces zmian. Stale zachodzące zmiany wpływają na całą naszą cywilizację i wszystkie dziedziny naszego życia, tj. produkcję żywności, przemysł odzieżowy, motoryzację, elektronikę i informatykę, energetykę, budownictwo itd.
2
Content available remote A feasibility study of photovoltaic snow mitigation systems for flat roofs
Frimannslund Iver, Thiis Thomas K.
Technical Transactions
|
2019
|
Vol. 116, iss. 7
81--96
EN
A new photovoltaic system combining electrical power production with snow mitigation intends to reduce the snow load on flat roofs. Applying electrical power to PV modules causes heat production on the module surface, allowing the ablation of snow. This study combines measurements and theoretical analysis to investigate which conditions are favourable for snow load reduction and discusses the system’s feasibility to perform a controlled snow load reduction in a heavy snow load scenario for buildings with flat roofs. Both melting and sublimating of snow are investigated as means to reduce the load. The results show that the potential for load reduction is highly dependent upon weather conditions and snowpack characteristics during system operation. The refreezing of meltwater and water saturation of snow are identified as phenomena potentially preventing sufficient load reduction in cold conditions. Due to such temperature sensitivity, the system is likely to be more suitable for warm climates occasionally experiencing heavy snow loads than for climates with long and cold winters.
PL
Nowy system fotowoltaiczny łączący produkcję energii elektrycznej z ograniczaniem śniegu ma na celu zmniejszenie obciążenia śniegiem na dachy płaskie. Zastosowanie energii elektrycznej w modułach fotowoltaicznych powoduje wytwarzanie ciepła na powierzchni modułu, umożliwiając ablację śniegu. Niniejsze badanie łączy pomiary i analizę teoretyczną w celu zbadania, które warunki sprzyjają zmniejszeniu obciążenia śniegiem i omawia możliwości systemu w zakresie kontrolowanej redukcji obciążenia śniegiem w scenariuszu dużego obciążenia śniegiem dla budynków z płaskimi dachami. Zarówno topienie, jak i sublimacja śniegu są badane jako sposób na zmniejszenie obciążenia. Wyniki pokazują, że potencjał zmniejszenia obciążenia zależy w dużym stopniu od warunków pogodowych i charakterystyki śniegu podczas pracy systemu. Ponowne zamoczenie wody morskiej i nasycenie wody śniegiem są identyfikowane jako zjawiska potencjalnie uniemożliwiające wystarczające zmniejszenie obciążenia w niskich temperaturach. Ze względu na taką wrażliwość na temperaturę system może być bardziej odpowiedni do ciepłych klimatów, czasami doświadczając większych obciążeń śniegiem niż w klimatach o długich i zimnych zimach.
3
Content available Investigation of Sliding Properties of Selected Plastics and Greases Applied for Elements of Winter Sport Equipment
Brończyk A., Kowalewski P., Piekarz D.
Tribologia
|
2018
|
nr 6
11--15
EN
The article presents the results of friction coefficient measurements of selected polymer materials applied for elements of winter sports equipmentsliding against ice. After testing, one of thematerials, polyethylene, which is the most commonly used material for ski slides, was selected and tested again, this time, in the presence of various types of ski lubricants. The research was carried out on a pin-on-disc tester placed in a climatic chamber. Obtained results revealed that the selection of the lubricant is a matter of great importance to the reductionof the frictional resistance and should be strictly conditioned by the ambient temperature and associated prevailing snow conditions.
PL
W artykule przedstawiono wyniki pomiarów współczynnika tarcia różnych materiałów polimerowych, stosowanych na elementy zimowego sprzętu sportowego podczas ślizgania po lodzie. Następnie wyselekcjonowano jeden z nich, polietylen, jako materiał najczęściej aplikowany na ślizgi nart i ponownie przebadano jego współpracę ślizgową z lodem, tym razem w obecności różnego rodzaju smarów narciarskich. Badania przeprowadzono na stanowisku typu pin-on-disc umieszczonym w komorze klimatycznej. Wyniki badań wykazały, że dobór odpowiedniego środka smarującego ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia oporów tarcia i powinien być ściśle uwarunkowany temperaturą otoczenia oraz panującymi warunkami śniegowymi.
4
Content available remote Comparison of PM10 washout on urban and rural areas
Olszowski T.
Ecological Chemistry and Engineering. S
|
2017
|
Vol. 24, nr 3
381--395
EN
This paper reports the results of research into the effectiveness of scavenging of PM10, resulting from the occurrence of solid and liquid hydrometeors. The measurement campaign was undertaken over 7 years and involved the registration of PM10 in areas which have different aerosanitary conditions (i.e. urban and undeveloped rural area). The analysis involved 426 observations taken at constant time intervals of 0.5 hour. The measurements of the concentration of PM10 were performed by means of a reference method accompanied by concurrent registration of basic meteorological parameters. It was indicated that in a urban location, the intensity of the local emission sources is a principal factor influencing the value of mass concentration changes and the effectiveness of the dust scavenging that accompanies a given type of precipitation. It was also noted that for the same intensity of precipitation, only the deposition of convective rainfall and long-term large-scale precipitation do not lead to statistically relevant differences in the value of mass concentrations of dust for both areas. It was indicated that during solid and liquid frontal precipitation of light intensity (< 0.5 mm·h−1), the effectiveness of PM10 removing is less in rural area. It was statistically proven that continuous precipitation of constant intensity and duration exceeding 2 hours has a similar effect of purifying the ambient air in both locations. The study revealed that short-term solid precipitation provides better characteristics of scavenging of PM10 compared with classic rainfall.
5
Content available Wieloletnia zmienność grubości pokrywy śnieżnej w okolicy Szczyrku
Kozak J. L., Łepko M.
Inżynieria Ekologiczna
|
2015
|
Nr 41
153--159
PL
Przedmiotem opracowania jest ocena czasu zalegania pokrywy śnieżnej, w Beskidzie Śląskim na przykładzie reprezentatywnego profilu Szczyrk – Hala Jaworzyna – Skrzyczne. Badany okres obejmuje dziesięć sezonów zimowych w latach 1999–2009. W ocenie zmienności trwałości i grubości pokrywy śnieżnej wykorzystano codzienne obserwacje prowadzone prze GOPR. W rezultacie analiz otrzymano zmienność pokrywy śnieżnej w badanym profilu górskim. Obliczono średnią liczbę dni z pokrywą śnieżną dla poszczególnych miesięcy, sezonów oraz lat. Wyszczególniono maksymalną grubość pokrywy śnieżnej dla kolejnych miesięcy oraz sezonów. Wykonano analizę liczby dni z pokrywą śnieżną dla poszczególnych przedziałów grubości pokrywy śnieżnej.
EN
The aim of presented analysis is to assess the depth of the cover snow in the Silesian Beskid on an example of a representative profile Szczyrk – Hall Jaworzyna – Skrzyczne. The research of the sustainability, variability and the depth of snow cover was based on the daily date provided by Group of Mountain Rescue “GOPR” during ten se-asons of winter in years 1999–2009. As a result of investigation variability of snow cover in the analyzed mountain profile was obtained. The most important result of the research are average number of days with snow cover and specified maximum snow depth for each months and seasons. Additionally, the paper is focused on the number of days with snow for different thick of snow cover.
6
Content available Modelowanie zjawiska wzbitego puchu śnieżnego dla potrzeb animacji komputerowej
Raczkowski J., Sobiecki M.
Pomiary Automatyka Kontrola
|
2014
|
R. 60, nr 5
292--296
PL
W pracy zaproponowano metodę tworzenia symulatora przepływu płynu i wykorzystania utworzonego modelu do realistycznej wizualizacji wzbijanego puchu śnieżnego. Symulator bazuje na uproszczonym i stabilnym rozwiązaniu równań Naviera-Stokesa w przestrzeni wokselowej. Przedstawiony został wpływ poszczególnych składników równań (adwekcja, dyfuzja, wpływ sił zewnętrznych i ciśnienia) na uzyskiwany rozkład gęstości płynu. W pracy opisano przykładowe animacje i przedstawiono analizę wydajności rozwiązania.
EN
Computer animation combines art and engineering in order to create artificial but realistic images. It is widely used in movie industry, advertisement, and in all areas where visual imaging is applied. Modeling natural phenomena including fluid flows is an important part of this task.In our paper we propose a method of simulation and rendering of fluid to get realistic images of selected natural phenomena. We concentrate on an animation of powder snow and pretend to produce video sequences of entrained snow by a skier or a snowboarder, snow making devices, and snow blown off from a roof. The model of snow movement is based on Navier-Stokes equations solved in an unconditionally stable way in the voxel space. All factors effecting fluid movement, including advection, external forces, diffusion and pressure impact, are considered. We propose the method for calculations of these factors assuming a number of simplifications in our solver. The volume ray-tracer from the Blender 3D open-source visualization environment is applied to render subsequent frames. As a result we present examples of created animations showing the behavior of entrained snow. This is to prove that our solver can produce accepted visual reality of the considered phenomenon. We analyze the efficiency of the proposed modeling method concluding that some factors may significantly reduce the computing power and memory requirements.
7
Sprawne usuwanie śniegu w każdych warunkach
Markowski P., Mańkowski S., Kolankowska E.
Zieleń Miejska
|
2013
|
Nr 12
34--37
PL
Świeży, sypki, suchy śnieg jest najłatwiejszy do usunięcia, natomiast trudniej uprzątnąć śnieg mokry oraz ubity przez przechodniów i pojazdy. Dlatego wskazane jest trafne przewidywanie oraz sprawne i szybkie reagowanie na zmieniające się warunki atmosferyczne. W trosce o bezpieczeństwo użytkowników (osób pieszych i kierowców) śnieg należy usunąć możliwie jak najszybciej, a pomocne w tym mogą być narzędzia i maszyny do odśnieżania.
8
Wpływ pokrywy śnieżnej na wydajność systemów fotowoltaicznych
Pstraś L.
Energetyka
|
2013
|
nr 12
927--931
PL
Systemy fotowoltaiczne (PV) instalowane w warunkach klimatycznych Polski są zwykle narażone na okresowe opady śniegu, który, przykrywając powierzchnię modułów, ogranicza moc instalacji zmniejszając tym samym prognozowany uzysk energetyczny. W artykule omówiono czynniki sprzyjające akumulacji śniegu na modułach fotowoltaicznych oraz przybliżono poziom oddziaływania zalegającej pokrywy śnieżnej na wydajność systemów PV. Przedyskutowano sens usuwania śniegu z modułów oraz różne metody realizacji tego zadania. Przedstawiono istotne aspekty geometrii systemu, które należy uwzględniać na etapie projektowania instalacji fotowoltaicznych w celu minimalizacji potencjalnych strat uzysku. Omówiono również wpływ szronu i gołoledzi na działanie modułów PV.
EN
Photovoltaic systems installed in the Polish climate conditions are subject to snowfalls which, when covering PV modules, can limit their power leading to a decrease in the predicted energy yield. Discussed are factors contributing to accumulation of snow on PV modules as well as the level of snow cover influence on PV systems performance. Discussed is the problem concerning reasonableness of snow removal from PV modules as well as various methods of important geometrical aspects of PV systems that should be taken into account during the design stage in order to minimize the potential energy losses. Discussed is also the impact of rime and glazed frost on PV modules performance.
9
Usuwanie śniegu z terenów zabudowanych
Gruszecki K.
Przegląd Komunalny
|
2011
|
nr 11
104-105
PL
W trakcie poprzednich zim bardzo dużym problemem społecznym były ogromne ilości śniegu usuwanego z terenów zabudowanych oraz brak jasności, w jaki sposób powinien być on traktowany z punktu widzenia prawa. Dlatego też, pragnąc uniknąć takich problemów w przyszłości, należy się nad tą kwestią pochylić.
10
Gdzie składować nadmiar śniegu?
Terek K.
Przegląd Komunalny
|
2011
|
nr 11
106-108
PL
Zima za pasem. Znów samorządy i służby w zakresie zimowego utrzymania miasta będą miały twardy orzech do zgryzienia. Jeden problem to takie podpisanie umów z wykonawcami, by "zima nie zaskoczyła drogowców". Drugi wiąże się z zapewnieniem miejsca do składowania nadmiaru śniegu. I tu samorządy radzą sobie różnie...
11
Content available remote ABS sztuki dekarskiej. Cz. 63. Czy dachy zawsze powinny być odśnieżane?
Patoka K.
Izolacje
|
2011
|
R. 16, nr 3
62-64
PL
Po doświadczeniach zim 2009/2010 i 2010/201 1 okazało się, że wiele budynków wykonanych w ostatnim 20-leciu ma problemy z zalegającym na dachach śniegiem. Ich konstrukcje są zbyt lekkie lub źle znoszą okres topnienia śniegu. Dodatkowo zmodyfikowane Prawo budowlane [1] zwiększa odpowiedzialność administratorów lub właścicieli budynków za problemy wynikające z zalegania śniegu, w związku z czym każdy z nich czuje się zobowiązany do usuwania śniegu z dachu.
12
Badania analityczne pokrywy śnieżnej 
Cichała-Kamrowska K., Polkowska Ż., Namieśnik J.
Analityka : nauka i praktyka
|
2011
|
nr 4
36-43
PL
Uwalnianie znajdujących się w pokrywie śnieżnej zanieczyszczeń do środowiska glebowego i ekosystemów wodnych następuje w sposób nierównomierny i może wywoływać szereg negatywnych konsekwencji.
13
Co robić ze śniegiem?
Piwecki P.
Przegląd Komunalny
|
2010
|
nr 11
94-94
PL
"Hu hu ha, idzie zima zła. My się zimy nie boimy..." ale czy na pewno jesteśmy przygotowani do kolejnego sezonu zimowego? U progu zimy warto zastanowić się, co można zrobić z nadmiarem białego puchu. Problemy w tym zakresie uwypukliła ostatnia zima.
14
Content available remote ABC sztuki dekarskiej. Cz. 54, Warstwy powietrzne w dachach
Patoka K.
Izolacje
|
2010
|
R. 15, nr 4
72-75
PL
W czasie ostatniej zimy wielu dekarzy musiało wykazać się wiedzą z zakre.su fizyki budowli, aby odeprzeć zarzuty wadliwego wykonania pokrycia dachu. W wielu budynkach pojawiły się bowiem zacieki na sufitach powstałe ze skroplin, a nie przecieków, co powodowało zgłaszanie reklamacji doty.czących jakości wykonania pokrycia dachu. Mieszkańcy tych budynków zareagowali schematycznie, ulegając przeświadczeniu, że jeśli sufit przecieka, to z winy złego wykonawstwa. Gdyby zwrócili uwagę na okoliczności powstawa.nia tych zacieków, zauważyliby, że w trakcie silnych mrozów przeciekanie da.chów jest w zasadzie niemożliwe. Dochodzi do niego tylko w trakcie topnienia śniegu na dachach.
15
Content available remote Pollutants present in snow samples collected from various layers of snow cover as a source of information about the state of environment in a big urban agglomeration
Polkowska Ż., Demkowska I., Cichała-Kamrowska K., Namieśnik J.
Ecological Chemistry and Engineering. S
|
2010
|
Vol. 17, nr 2
203-231
EN
Snow samples were collected within one month from 12 sampling sites located in the area of Gdansk-Sopot. Six of them were in the vicinity of communication arteries characterized by different traffic intensity. Each sampling site had its reference point, which was located within a distance of about 200 m from the road. pH, conductivity, selected anions and cations were determined in snow samples. pH measurements were carried out by means of a pH glass electrode, whereas conductivity by applying conductometric methods. The concentration levels of selected ions were determined by means of chromatographic techniques (ion chromatography). The conducted research studies confirmed presence of the above-mentioned compounds in snow samples at different concentration levels depending on time, sampling site, layer of snow cover and type of compound.
PL
Próbki śniegu pobierano przez okres około miesiąca z 12 miejsc zlokalizowanych na terenie Trójmiasta. Sześć z nich znajdowało się w pobliżu dróg komunikacyjnych o różnym natężeniu ruchu. Każde z nich miało swój punkt odniesienia oddalony od niego o około 200 m. W próbkach śniegu oznaczano pH, przewodność, zawartość wybranych anionów i kationów. Wartości pH wyznaczono przy użyciu elektrody szklanej połączonej z pH/tlenomierzem mikrokomputerowym, a przewodność konduktometrycznie. Zawartość wybranych jonów oznaczano przy użyciu metod chromatograficznych (chromatografia jonowa). W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono obecność ww. związków w próbkach śniegu na różnych poziomach stężeń, zależnie od czasu oraz miejsca pobierania próbek i warstwy.
16
Content available remote Wpływ ukształtowania dachu na stan bezpieczeństwa lekkich hal stalowych
Gwóźdź M.
Czasopismo Techniczne. Architektura
|
2010
|
R. 107, z. 8-A
231-239
PL
Wraz ze zmianami systemowymi, jakie zachodziły w Polsce w latach 90. XX wieku zaczęto budować liczne lekkie stalowe hale wielkogabarytowe, wykorzystując nowe technologie w zakresie materiałów i wyrobów budowlanych oraz nowe rozwiązania konstrukcyjne. Standardem architektonicznym, większości realizacji tej kategorii budynków są płaskie dachy, attyki na całym obwodzie i często świetliki, o dużej powierzchni, wyprowadzone ponad poziom połaci dachu. Takie ukształtowanie dachu hali w warunkach klimatycznych Polski, stwarza zagrożenie bezpieczeństwa budynku, zwłaszcza gdy dominującym obciążeniem grawitacyjnym jest obciążenie śniegiem.
EN
Simultaneously with political changes which have been occurring in Poland from the nineties of the previous century a lot of large-size light steel halls have been built. New systems of load-bearing structure have been designed for them in many cases; furthermore, new technologies as well as new materials have been applied frequently. Flat roofs, attics built all over the roof circumference and, in addition, great-areal lanterns raised above the roof level are usually representative of such category of buildings. Under climate conditions typical for Poland territory this shape of the roof is the source of the imminence of building safety, especially if the snow load is a dominant gravitational action.
17
Content available remote Zjawiska tarcia pomiędzy śniegiem, lodem a materiałami metalicznymi
Pytko S., Pawlik A.
Tribologia
|
2008
|
nr 3
313-330
PL
Poślizg materiałów metalicznych po lodzie i śniegu oraz wzajemne oddziaływanie pary tribologicznej twardy materiał–lód są zjawiskami istotnymi dla eksploatatorów środków transportu pracujących w zimowych warunkach klimatycznych oraz ich producentów, a w szczególności dla klubów i sportowców korzystających z zimowego sprzętu sportowego. Bazując na wynikach doświadczeń przeprowadzonych na stanowiskach badawczych i praktycznych, w pracy wyjaśnione zostaną: zjawisko poślizgu płozy po lodzie i śniegu, wzajemne oddziaływanie pary tribologicznej twardy materiał–lód, optymalizacja poślizgu, wpływ zastosowania i kryteria doboru nowych materiałów. Artykuł opracowano w oparciu o badania przeprowadzone w innych krajach i według wiedzy autorów jest to pierwszy artykuł tribologiczny w Polsce na ten temat.
EN
The slide of the metallic materials on ice and snow, as well as the interplay of the tribological couple (hard material – ice) are the essential phenomena for the exploiters of conveyances, working in the winter climate conditions, and their producers, but especially for the clubs and sportsmen using winter sport equipment. Based on the results of experiments carried out on research and practice stands, this work will clarify the following: the skid-slide phenomenon on ice and snow, the interplay of the tribological couple: hard material – ice, slide optimisation, the influence of the application and the criteria for the selection the new materials. The article is based on the research conducted in other countries and, according to the author’s knowledge, this is the first such tribological one in Poland.
18
Content available remote Monitoring odczynu śniegu w aglomeracji miejskiej Opola
Sporek M., Sporek K.
Proceedings of ECOpole
|
2008
|
Vol. 2, No. 2
489--492
PL
Badanie świeżej pokrywy śnieżnej (ponowy) przeprowadzono na obszarach miejskich Opola. Punktem odniesienia w wyznaczeniu miejsc pobrania próbek śniegu był obliczeniowy środek emitorów Cementowni Odra, położonej przy ul. Budowlanych. Wyznaczono 80 stanowisk na ośmiu osiach róży wiatrów. Na podstawie pomiarów odczynu i konduktywności wyznaczono obszary wpływu cementowni z podziałem na trzy strefy: silnego, średniego i słabego oddziaływania. Ponieważ mierzono świeży opad śniegu, poddany zaledwie kilkugodzinnej ekspozycji na miejskie źródła zanieczyszczeń, należy przyjąć, że uzyskane wyniki pomiarów dostarczają informacji o krótkookresowych (średniodobowych) zanieczyszczeniach miasta. Monitoring pokrywy śnieżnej wraz z monitoringiem opadu deszczu oraz monitoringiem biologicznym zapewnia ciągłość obserwacji deponowanych zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego na terenach miejskich przez cały rok, a także dostarcza informacji o stopniu zagrożenia imisjami.
EN
Monitoring of the fresh snow cover was conducted urban areas of Opole. The central reference point to determine sampling points of snow was the calculated centre of the Odra Cement Works, located at Budowlanych Str. We established 80 collection points along eight main axes at the directions of the wind rose. Based on the reaction and conductivity the areas of influence of the cement works were assigned and divided into three zones: strong, medium and weak effect. Because the fresh snow cover was collected, subjected only to several-hour exposure to urban sources of pollution, it should be assumed that the obtained values provide information on short-term (24-hour-mean) pollution of the city. Monitoring of the snow cover, combined with the monitoring of rainfall and biological monitoring provides the continuous whole-year observation of pollution deposited from the air in urban areas and provides information about the status of threats of imissions.
19
Content available remote Carbohydrate reserve changes in below-ground biomass of subalpine grasslands as a result of different snow conditions (Hruby Jesenik Mts., Czech Republic)
Zeidler M., Banas M., Duchoslav M.
Polish Journal of Ecology
|
2008
|
Vol. 56, nr 1
75-83
EN
Carbohydrate concentration changes in below-ground biomass of subalpine tall grasslands with Calamagrostis villosa (Chaix) J.F. Gmelin were monitored during one year on the slope of Petrovy kameny Mt. (Hruby Jesenik Mts., Czech Republic). Stands of the community with natural snow conditions were compared with stands on a ski piste. Soil temperature development and snow melting times were also observed in the territory concerned. The difference was stated between mean annual temperature on control stands (4.21 [degree] C) and ski piste (3.95 [degree] C) in the upper 5 cm of soil. At the average, snow melted on the ski piste two weeks later than that on the natural stands. The natural stands and the stands on the ski piste differ significantly from each other in terms of development of carbohydrate accumulation in the below-ground biomass. Consumption of reserve carbohydrates by the plants at both the ski piste and in the natural stands was nearly similar during the winter. At the beginning of the growing season (July), significant difference in carbohydrate concentration in below-ground organs between stands on the ski piste and natural stands was observed. It was caused by late melting of the snow cover and subsequent delay of the phenologic development and assimilation of the vegetation in the ski piste. Later in season (August, October), the differences in carbohydrate concentration between stands at the ski piste and natural stands disappeared. The mean annual amount of carbohydrates in the upper (0-5 cm) and lower (5-10 cm) soil horizons in natural stands and ski piste stands do not differ fundamentally, except for the significant difference in July. The results obtained are discussed in view of abiotic environmental conditions, the plant physiology and strategy of the dominant species.
20
Content available remote Analiza wpływu różnych czynników na obciążenie śniegiem dachów
Flaga A.
Izolacje
|
2008
|
R. 13, nr 4
28-34
PL
W artykule przedstawiono analizę wpływu różnych istotnych czynników na obciążenie śniegiem dachów, przy czym szczególny nacisk położono na fizyczną stronę zjawisk wpływających na formowanie się pokrywy śnieżnej i na jej redystrybucję. Opisano również podstawowe zagadnienia związane z badaniami obciążenia śniegiem dachów w tunelach aerodynamicznych.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.